Τα emoji κατακλύζουν την καθημερινότητά μας μέσω μηνυμάτων στο Διαδίκτυο και στις ψηφιακές συνομιλίες.
Είτε προσωπικές είτε επαγγελματικές συνομιλίες, είναι σχεδόν απίθανο να μη συμπεριλαμβάνουν ένα «emoji», το οποίο, ανάλογα με την εφαρμογή και τον πάροχο που χρησιμοποιεί ο καθένας, φαίνεται διαφορετικά στην οθόνη. Πώς όμως ήρθαν στη ζωή μας τα πρώτα από αυτά τα μικρά κίτρινα εικονίδια, που έχουν πλέον λάβει τεράστιες διαστάσεις στην ψηφιακή πραγματικότητα;
Είναι δύσκολο να το πιστέψει κανείς, κι όμως, όπως αναφέρει σε ρεπορτάζ της η DW, ο εφευρέτης του ψηφιακού «smiley» emoji είναι καθηγητής πανεπιστημίου. Ο Σκοτ Φάλμαν και οι συνάδελφοί του, καθηγητές και επιστήμονες υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο Κάρνεγκι Μέλον του Πίτσμπουργκ των ΗΠΑ, στο πλαίσιο μιας όχι και τόσο επιστημονικής συζήτησης για το πανεπιστημιακό τους δίκτυο, αναζητούσαν ένα σύμβολο που να δείχνει τον χιουμοριστικό χαρακτήρα της συνομιλίας τους.
Η δημιουργία του πρώτου «smiley» emoji
Κατά τη διάρκεια της επικοινωνίας τους, ο Σκοτ Φάλμαν έστειλε στις 19 Σεπτεμβρίου 1982 ένα μήνυμα που έφερε την επανάσταση: «Γιατί όχι :-) ως ένα χαμογελαστό πρόσωπο; Αντίστοιχα, πρότεινε το αντίστοιχο πρόσωπο :-( για μηνύματα με στενάχωρο χαρακτήρα. Η πρωτοβουλία του όχι μόνο έγινε δεκτή από τους συναδέλφους του, αλλά εξαπλώθηκε αστραπιαία σε πολλά πανεπιστήμια των ΗΠΑ μέσω των πανεπιστημιακών τους δικτύων.
Το πρώτο ψηφιακό «smiley» emoji είχε μόλις γεννηθεί. Εν συνεχεία δημιουργήθηκαν και τα υπόλοιπα emoticon, όπως αυτό που κλείνει το μάτι ;-), είναι έκπληκτο :-O ή βγάζει περιπαικτικά τη γλώσσα έξω :-P. Οι σημερινές δυνατότητες είναι αμέτρητες, με τους πρώιμους χαρακτήρες που δημιούργησε ο Φάλμαν να μη χρησιμοποιούνται πλέον, αλλά να υπάρχουν μέχρι και «πραγματικά» ανθρώπινα πρόσωπα με διαφορετικά φύλα, χρώματα δέρματος και ηλικίες. Υπάρχουν επίσης αναπαραστάσεις φαγητού, ζώων, μεταφορικών μέσων και κάθε λογής καθημερινών αντικειμένων.
Η χρήση εικονιδίων ή αλλιώς «αυτοκόλλητων», από πολλούς γνωστά στο σύνολο ως «Emoji», έχει γενικά ανοδική τάση. Η εφαρμογή μηνυμάτων WhatsApp προσφέρει πάνω από 3.600, αλλά είναι συγκεκριμένα εκείνα που κερδίζουν τις πρώτες θέσεις στην συχνότητα των χρηστών.
Πέρυσι το πρόσωπο με δάκρυα χαράς ήταν το πιο χρησιμοποιημένο emoji παγκοσμίως, ακολουθούμενο από την κόκκινη καρδιά. Στην πρώτη δεκάδα βρίσκονται επίσης οι αντίχειρες προς τα πάνω, το χαμογελαστό πρόσωπο και εκείνο που στέλνει φιλιά, καθώς και το κίτρινο πρόσωπο που γελάει.
Oι περισσότεροι χρησιμοποιούν emoji σε καθημερινή βάση
Έρευνες δείχνουν ότι περίπου το 80% των Γερμανών χρησιμοποιεί σε τακτική βάση emoji για τα μηνύματά τους μέσω της εφαρμογής μηνυμάτων Messenger. Εντυπωσιακό μάλιστα είναι το γεγονός πως η πλειονότητα των νεότερων επαγγελματιών θεωρεί τα emoji κατάλληλα και για επικοινωνία στο εργασιακό περιβάλλον.
Πώς όμως η τάση αυτή επηρεάζει την επικοινωνία μας συνολικά όταν οι λέξεις και τα συναισθήματα αναπαριστώνται όλο και περισσότερο σε εικονογράμματα; Οι περισσότεροι ειδικοί θεωρούν πως δεν μπορεί να δημιουργηθεί μια νέα γλώσσα, αλλά αποτελούν ένα συμπλήρωμα της υπάρχουσας. Οι γλωσσολόγοι Μίχαελ Βάισβένγκερ και Στέφεν Πάπερτ από το Πανεπιστήμιο του Ντούισμπουργκ θεωρούν πως «τα emoji επιτρέπουν την πραγματοποίηση λειτουργιών που εκφράζουμε σε διαπροσωπικές συναντήσεις, αλλά δεν είναι δυνατόν να συμβούν μέσω της ψηφιακής επικοινωνίας».
Τα χαμογελαστά πρόσωπα, επομένως, είτε καρδιές είτε άλλες μικρές εικόνες, αποτελούν μια προσπάθεια έκφρασης συναισθημάτων, όπως και της σχέσης μεταξύ των συνομιλητών. Κατά ειρωνικό τρόπο, αυτή η εξέλιξη είναι αποκρουστική για τον εφευρέτη του. «Μισώ αυτά τα κινούμενα γραφικά που μερικές εταιρείες απλώς δημιουργούν. Αυτό καταστρέφει όλη τη διασκέδαση», είχε εκμυστηρευτεί κάποτε ο Φάλμαν σε μια συνέντευξη στο περιοδικό Der Spiegel. Ο ίδιος συνεχίζει να χρησιμοποιεί μόνο -και αν- τους χαρακτήρες που ο ίδιος δημιούργησε.