Νέο φως στην άνοδο του πολιτισμού της Αρχαίας Αιγύπτου ρίχνει ένα τεστ DNA που διενεργήθηκε στα οστά ενός ανθρώπου που έζησε στην κοιλάδα του Νείλου πριν από 4.500 χρόνια.
Η ανάλυση του σκελετού έδειξε ότι ο άνδρας ήταν ηλικίας μεταξύ 45 και 65 ετών, ύψους λίγου πάνω από 1,58 εκ. - δηλαδή σχετικά κοντός ακόμη και για τα δεδομένα της εποχής τους, εργαζόταν πιθανότατα ως αγγειοπλάστης.
Αλλά το σημαντικότερο εύρημα είναι ότι το ένα πέμπτο του DNA του προερχόταν από προγόνους που ζούσαν 1.500 χλμ. μακριά από την Αίγυπτο, στον άλλο μεγάλο πολιτισμό της εποχής εκείνης, στη Μεσοποταμία (δηλαδή στο σημερινό Ιράκ).
Η σύνδεση της Αρχαίας Αιγύπτου με τη Μεσοποταμία
Πρόκειται για την πρώτη βιολογική ένδειξη των δεσμών της Αρχαίας Αιγύπου με τη Μεσοποταμία και θα μπορούσε να εξηγήσει πώς η Αίγυπτος από μια ανόμοια συλλογή αγροτικών κοινοτήτων εξελίχθηκε σε έναν από τους ισχυρότερους τότε πολιτισμούς στον πλανήτη μας.
Τα ευρήματα προσδίδουν νέο βάρος στην άποψη ότι η η γραφή και η γεωργία προέκυψαν μέσω της ανταλλαγής ανθρώπων και ιδεών μεταξύ αυτών των δύο αρχαίων κόσμων, όπως αναφέρει το BBC.
Ο επικεφαλής ερευνητής, καθηγητής Πόντους Σκόγκλουντ του «Ινστιτούτου Φράνσις Κρικ» του Λονδίνου, δήλωσε στο βρετανικό δίκτυο ότι η δυνατότητα εξαγωγής και ανάγνωσης DNA από αρχαία οστά μπορεί να ρίξει νέο φως σε γεγονότα και άτομα του παρελθόντος, η κατανόηση του οποίου βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις γραπτές πηγές, που συνήθως καταγράφουν τις μαρτυρίες πλούσιων και ισχυρών ατόμων, ως επί το πλείστον για πλούσιους και ισχυρούς.
Οι βιολογικές μέθοδοι παρέχουν στους επιστήμονες και τους ιστορικούς ένα νέο εργαλείο για να δουν την ιστορία μέσα από τα μάτια των απλών ανθρώπων.
Τι έδειξε η ανάλυση DNA στα οστά
Το δείγμα DNA ελήφθη από οστό στο έσω ους των λειψάνων του άνδρα, που ετάφη στο χωριό Νουβαϊράτ, κάπου 265 χλμ. νότια του Καϊρου. Πέθανε πριν από 4.800 έως 4.500 χρόνια σε μια περίοδο σημαντική για την ανάδυση των πολιτισμών της αρχαίας Αιγύπτου και της Μεσοποταμίας. Αρχαιολογικά στοιχεία υποδεικνύουν ότι οι δύο αυτές περιοχές ίσως ήταν σε επαφή τουλάχιστον πριν από δέκα χιλιετίες, όταν οι άνθρωποι άρχισαν να καλλιεργούν τη γη και να εξημερώνουν ζώα στη Μεσοποταμία, οδηγώντας στην εμφάνιση μιας αγροτικής κοινωνίας.
Πολλοί μελετητές θεωρούν ότι αυτή η κοινωνική και τεχνολογική επανάσταση ενδεχομένως να επηρέασε παρόμοιες εξελίξεις στην αρχαία Αίγυπτο, αλλά μέχρι τώρα δεν υπήρχε δεν υπήρξε άμεση απόδειξη επαφής των δύο πολιτισμών.
Η Αντελίν Μόρεζ Τζέικομπς, που ανέλυσε τα λείψανα του άνδρα στο πλαίσιο του δικτατορικού της στο Πανεπιστήμιο Τζον Μουρς του Λίβερπουλ, κάνει λόγο για την πρώτη σαφή απόδειξη σημαντικής μετανάστευσης ανθρώπων και επομένως πληροφοριών μεταξύ της Αρχαίας Αιγύπτου και της Μεσοποτομίας, δηλαδή των δύο κέντρων πολιτισμού εκείνη την εποχή. «Ελπίζουμε μελλοντικά δείγματα DNA από την Αρχαία Αίγυπτο να μας δώσουν περισσότερα στοιχεία για το πότε ακριβώς άρχισε αυτή η κίνηση από τη δυτική Ασία και για την έκτασή της», δήλωσε στο BBC.
Πώς σώθηκε από τύχη ο σκελετός του αρχαίου Αιγύπτιου
O άνδρας βρέθηκε θαμμένος σε κεραμικό αγγείο σε τάφο λαξευμένο σε λοφοπλαγιά. Η ταφή του έλαβε χώρα προτού διαδοθεί η πρακτική της μουμιοποίησης στην αρχαία Αίγυπτο και συνέβαλε έτσι ενδεχομένως στη διατήρηση του DNA του. Αναλύοντας χημικές ουσίες στην οδοντοστοιχεία του οι ερευνητές μπόρεσαν να ανακαλύψουν τι έτρωγε και εξ αυτού διαπίστωσαν ότι πιθανώς είχε μεγαλώσει στην Αίγυπτο.
Σύμφωνα με τον δρα Λάινους Γκέρντλαντ Φλινκ ο σκελετός του άνδρα σώθηκε από τεράστια τύχη για να μπορέσουν σήμερα οι ερευνητές να τον μελετήσουν και να φέρουν στο φως τα ιστορικά μυστικά του.
Ο σκελετός ανεσκάφη το 1902 και δωρήθηκε στο Παγκόσμιο Μουσείο του Λίβερπουλ, όπου επέζησε στη συνέχεια των γερμανικών βομβαρδισμών στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου που κατέστρεψαν τα περισσότερα από τα ανθρώπινα λείψανα της συλλογής. «Τώρα καταφέραμε να πούμε ένα μέρος της ιστορίας του ατόμου, διαπιστώνοντας ότι μέρος της καταγωγής του προήλθε από την Εύφορη Ημισέληνο, υπογραμμίζοντας την ανάμειξη μεταξύ ομάδων εκείνη την εποχή», δήλωσε.
Η νέα έρευνα δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Nature».