Ισως εκεί βρίσκεται η ουσία αυτής της μόδας. Δεν είναι μόνο η εξοικονόμηση χρημάτων, ούτε η γευστική εξερεύνηση. Είναι το ότι οι άνθρωποι βρίσκουν σε μια κατσαρόλα που δεν σβήνει ποτέ ένα κομμάτι σταθερότητας.
Η άνοδος των λεγόμενων stewfluencers μοιάζει εκ πρώτης όψεως με ακόμη μία παράξενη τάση του TikTok, μα όσοι την έχουν ζήσει ή την παρακολουθούν πιο στενά ξέρουν πως είναι κάτι βαθύτερο: ένας τρόπος ζωής, μια κοινότητα που δημιουργείται γύρω από κατσαρόλες που δεν σβήνουν ποτέ και σούπες που σιγοβράζουν για μήνες.
Η ιστορία ξεκινά πολύ πιο πριν, μέσα στην πανδημία, όταν οι κουζίνες έγιναν καταφύγιο. «Εκείνον τον χειμώνα σκεφτόμουν: είμαστε φτωχοί σε πολλά υλικά, αλλά είμαστε πλούσιοι σε ζωμό», θυμάται ένας από τους πρώτους αφηγητές αυτής της κουλτούρας, περιγράφοντας στον γαστρονομικό ιστότοπο Taste τη μαγική αίσθηση που του έδινε το στιφάδο του που σιγόβραζε ασταμάτητα με κόκαλα και λαχανικά, φτιάχνοντας αυτό που βάφτισε «mouthbone soup». «Ήταν παρηγοριά, θεραπεία, μια αόρατη ασπίδα απέναντι στον φόβο», συνοψίζει ο ίδιος.
Το TikTok έδωσε πνοή στην κουλτούρα του στιφάδου
Η συνήθεια του... αέναου στιφάδου, του λεγόμενου αγγλιστί perpetual stew, δεν εφευρέθηκε από τους αλγόριθμους. Οι κουζίνες του κόσμου είναι γεμάτες από παραδόσεις που κρατούν τη φωτιά αναμμένη για μέρες, εβδομάδες ή και δεκαετίες. Στη Μπανγκόκ, το εστιατόριο Wattana Panich καυχιέται για το στιφάδο του που σιγοβράζει 50 χρόνια. Στη μεξικανική Πουχόλ, το «mole madre» φροντίζεται επί μία δεκαετία σαν ζωντανός οργανισμός. Όμως, το TikTok έδωσε νέα πνοή και πρόσωπο σε αυτή την κουλτούρα, και σύντομα εμφανίστηκαν οι πρωταγωνιστές: οι stewfluencers.
Η 23χρονη Annie Rauwerda έγινε το πρώτο μεγάλο όνομα της τάσης στη Νέα Υόρκη. Στήνοντας μια κατσαρόλα σε πάρκο του Μπρούκλιν, μαγείρευε βίγκαν ζωμό που τον... κρατούσε ζωντανό σε φωτιά για 60 μέρες. «Ήθελα απλώς να κάνω φίλους», είπε πρόσφατα μιλώντας στους New York Times. «Ο κόσμος αγαπά την ιδέα μιας σούπας που σιγοβράζει στο ζουμί της. Η συλλογική εστίαση ήταν κάτι που μου έλειψε στην καραντίνα». Το πείραμα της Annie δεν ήταν εμπορικό, ήταν περισσότερο performance art και κοινότητα. Το TikTok έκανε το βίντεο της viral με εκατομμύρια views και σύντομα το γευστικό της δημιούργημα γέμιζε το πάρκο με 100 άτομα που περίμεναν να μοιραστούν ένα μπολ.
Όμως οι πιο φανατικοί βρίσκονται αλλού. Ο Zachary Leavitt, με το μακρύ σκούρο μαλλί και το λεπτοκαμωμένο μουστάκι του, δημιούργησε τον Stewtheus, μια κατσαρόλα που σιγοβράζει εδώ και πάνω από 130 μέρες. «Η ιδέα ότι θα υπάρχει πάντα ένα ζεστό φαγητό, έτοιμο όποτε το θέλω, με κόλλησε», εξηγεί. Ο λογαριασμός του έχει 170.000 ακολούθους και κάθε μέρα δίνει αναφορά για το πώς αλλάζει η γεύση. Τη μια μέρα το ζωμό τον περιγράφει «λεμονάτο», την άλλη «κρεμμώδη», την επόμενη «κρεατένιο». «Ένας άνθρωπος δεν τρώει ποτέ το ίδιο στιφάδο δύο φορές, γιατί ούτε το στιφάδο είναι το ίδιο ούτε ο άνθρωπος», λέει παραφράζοντας τον Ηράκλειτο. Έχει δοκιμάσει τα πάντα: από μανιτάρια και παστινάκες μέχρι χοτ-ντογκ, που όπως παραδέχεται ήταν λάθος κίνηση. «Τα μανιτάρια είναι φανταστικά. Τα κόκαλα είναι οι φίλοι σου», συμβουλεύει.
Η Aubrea Ash, 31 χρονών, ακολούθησε το παράδειγμά του και βάφτισε τη δική της κατσαρόλα «Soupina». «Έκανα ήδη σούπες τρεις με πέντε φορές την εβδομάδα. Το στιφάδο με βοηθά να εξοικονομώ χρήματα, γιατί χρησιμοποιώ ό,τι υπάρχει στο ψυγείο και το ντουλάπι», λέει. Προτείνει σε όλους να δώσουν όνομα στη δική τους κατσαρόλα: «Είναι σημαντικό να έχει προσωπικότητα». Προτιμά τα παλιά χειροκίνητα crock-pots από το eBay και δίνει έμφαση στην υφή: «Η υφή επηρεάζει πολύ το αποτέλεσμα. Αν δεν σου αρέσει το “λασπωμένο”, πρέπει να στραγγίζεις πού και πού». Για τη Soupina, οι καλύτερες στιγμές είναι όταν έχει «φρέσκια και πλούσια γεύση, με μακρινές νότες μαϊντανού και οξέα όπως το ξίδι ή η ντομάτα».
Η AJ Ryan, μαμά και δημιουργός περιεχομένου από την Αριζόνα, δημιούργησε τον «Brotholomew» και δηλώνει πως της άλλαξε τη ζωή. «Έκοψα τουλάχιστον 25% από τα έξοδα του σούπερ μάρκετ», λέει. «Μαγειρεύω με κομμάτια κρέατος που βρίσκω με 10 δολάρια. Έχασα 30 κιλά, τα μαλλιά μου άρχισαν να δυναμώνουν, η όρασή μου βελτιώνεται». Για εκείνη, το μυστικό είναι τα κόκαλα. «Ο ζωμός είναι σκόρπιος, αλμυρός και γεμάτος ουμάμι. Θα τον παρομοίαζα με ossobuco». Όμως πέρα από τη γεύση και την υγεία, το στιφάδο έγινε και ψυχολογικό στήριγμα. «Οι καιροί είναι δύσκολοι. Η οικονομία είναι χάλια. Το μόνο πράγμα που μπορώ να ελέγχω κάθε μέρα είναι ο Brotholomew».
Δεν λείπουν και οι επιφυλάξεις
Φυσικά, δεν λείπουν και οι επιφυλάξεις. «Ήμουν τρομοκρατημένη», παραδέχεται η Janet Buffer, ειδικός σε θέματα ασφάλειας τροφίμων. «Ενθαρρύνω όλους να μελετήσουν βασικούς κανόνες υγιεινής. Αγοράστε θερμόμετρο, βεβαιωθείτε ότι η θερμοκρασία δεν πέφτει κάτω από 60 βαθμούς Κελσίου. Αν πέσει, πετάξτε το». Η κοινότητα παίρνει στα σοβαρά αυτές τις προειδοποιήσεις· πολλοί έχουν γίνει σχεδόν «τεχνικοί» στη διατήρηση του σωστού βρασμού.
Οι stewfluencers δεν είναι απλώς foodies. Είναι μια γενιά που φτιάχνει αργά, υπομονετικά, κάτι που συνδέει το χθες με το σήμερα. Στις κατσαρόλες τους βρίσκεις υπολείμματα φτηνών κρεάτων, λαχανικά από το μανάβικο, μπαχαρικά από διαφορετικές κουζίνες. Είναι λίγο αλχημιστές, λίγο γιατροί, λίγο καλλιτέχνες. Και οι θεατές τους, με σχόλια και προτάσεις, συμμετέχουν στη διαδικασία. «Μακριά από τα φυλλώδη λαχανικά», συμβουλεύει κάποιος. «Βάλτε γογγύλια», φωνάζει ένας άλλος. Είναι μια διάδραση που δίνει ζωή σε μια κατσαρόλα, μετατρέποντάς την σε κάτι παραπάνω από φαγητό: σε ιστορία που συνεχίζεται.
Ένας αμερικανός συντάκτης γεύσης που τους παρακολουθούσε, άρρωστος με COVID, ομολογεί ότι έβλεπε Stewtheus, Soupina και Brotholomew ξαπλωμένος στο κρεβάτι, σαν να μελετά ιερά κείμενα. «Αποφάσισα να ξεκινήσω κι εγώ», γράφει. «Δανείστηκα ένα παλιό crock-pot, πήρα θερμόμετρο, ράχες μοσχαριού και κρεμμύδια. Το στιφάδο μου δεν έχει ακόμη όνομα, αλλά σκέφτομαι κάτι σαν Stew Kids on the Block. Θα το κρατήσω πάνω από 145°F. Θα σιγοψιθυρίζω μαζί του. Το κουτάλι θα είναι το μαγικό μου ραβδί».
Και ίσως εκεί βρίσκεται η ουσία αυτής της μόδας. Δεν είναι μόνο η εξοικονόμηση χρημάτων, ούτε η γευστική εξερεύνηση. Είναι το ότι οι άνθρωποι βρίσκουν σε μια κατσαρόλα που δεν σβήνει ποτέ ένα κομμάτι σταθερότητας. Κάτι που συνεχίζει, μέρα με τη μέρα, σαν μόνιμη συντροφιά. Ο Zachary, η Aubrea, η AJ και τόσοι άλλοι δεν κάνουν απλώς περιεχόμενο· προσφέρουν μια υπενθύμιση ότι η ζωή μπορεί να είναι συλλογική, αργή, θρεπτική, σαν μια σούπα που ποτέ δεν τελειώνει. Και όσοι μοιράζονται μαζί τους αυτή την εμπειρία, ξέρουν ότι πίσω από κάθε βίντεο, πίσω από κάθε κατσαρόλα, υπάρχει η ίδια κρυφή υπόσχεση: όσο η σούπα σιγοβράζει, τίποτα δεν έχει χαθεί.