Οι πιέσεις από τον ανταγωνισμό, το πολιτικό και νομικό περιβάλλον, το αυξημένο λειτουργικό κόστος και άλλα συνδυάστηκαν σε μια «τέλεια καταιγίδα» που έπληξε την εταιρεία την ώρα της μεγαλύτερης φήμης της.
Η Novo Nordisk, πρωτοπόρος στον τομέα των φαρμάκων για διαβήτη και παχυσαρκία, γνώρισε εκρηκτική ανάπτυξη χάρη στο Ozempic και το Wegovy, θεραπείες βασισμένες στη σεμαγλουτίδη που κατέκτησαν την αγορά και εκτόξευσαν τη χρηματιστηριακή αξία της. Το 2022 και το 2023 η εταιρεία έγινε η πιο πολύτιμη στην Ευρώπη, με τις πωλήσεις της να τροφοδοτούν όχι μόνο τα κέρδη της αλλά και την ίδια την οικονομία της Δανίας.
Όμως, μέσα στο 2025, η εικόνα αυτή άρχισε να αλλάζει δραματικά, όπως σημειώνει το σχετικό άρθρο της Guardian. Η μετοχή της υποχώρησε έως και 30%, εξαφανίζοντας σχεδόν 100 δισ. δολάρια κεφαλαιοποίησης, ενώ οι προβλέψεις για πωλήσεις και κέρδη αναθεωρήθηκαν προς τα κάτω.
Το Ozempic και οι άλλοι (ανταγωνιστές του)
Η βασική αιτία αυτής της ανατροπής ήταν ο οξύς ανταγωνισμός. Η αμερικανική Eli Lilly εισέβαλε στην ίδια αγορά με φάρμακα όπως το Mounjaro και το Zepbound, τα οποία σε πολλές κλινικές δοκιμές έδειξαν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, ιδιαίτερα στην απώλεια βάρους. Οι γιατροί και οι ασθενείς άρχισαν να στρέφονται στα νέα αυτά σκευάσματα, στερώντας από τη Novo Nordisk ένα πολύτιμο κομμάτι της αγοράς.
Την ίδια στιγμή, στις ΗΠΑ άνθισε η λεγόμενη αγορά compounding: φαρμακεία που παρασκευάζουν φθηνές εκδοχές σεμμαγλουτίδης χωρίς άδεια κυκλοφορίας. Παρά τις νομικές προσπάθειες της εταιρείας να περιορίσει το φαινόμενο, πολλοί ασθενείς προτίμησαν τις ανεπίσημες, χαμηλού κόστους εκδοχές, αφαιρώντας σημαντικά έσοδα από τα ταμεία της.
Η τεράστια ζήτηση για το Ozempic και το Wegovy δημιούργησε επίσης παραγωγικές πιέσεις. Η Novo Nordisk αναγκάστηκε να λειτουργεί τα εργοστάσιά της στο όριο και να επενδύσει δισεκατομμύρια σε νέες εγκαταστάσεις, όπως η εξαγορά των μονάδων της Catalent, για να καλύψει τη ζήτηση. Αυτές οι επενδύσεις, μαζί με τις αυξημένες αποσβέσεις και τα κόστη αναδιάρθρωσης, περιόρισαν την ελεύθερη ροή κεφαλαίων. Παράλληλα, το ισχυρό δολάριο και οι κινήσεις αντιστάθμισης συναλλαγματικού κινδύνου πρόσθεσαν επιβαρύνσεις.
Στις ΗΠΑ, η ασφαλιστική κάλυψη παραμένει σημαντικό εμπόδιο. Πολλοί πάροχοι δεν καλύπτουν φάρμακα που χορηγούνται για απώλεια βάρους εκτός της ένδειξης του διαβήτη, ενώ η Medicare δεν καλύπτει καθόλου τέτοιες θεραπείες και πολλές πολιτειακές Medicaid το κάνουν με αυστηρούς περιορισμούς. Έτσι, το υψηλό κόστος —περίπου 969 δολάρια τον μήνα για το Ozempic και 1.349 για το Wegovy στις ΗΠΑ— αποθαρρύνει πολλούς ασθενείς, ιδιαίτερα όταν οι τιμές στην Ευρώπη είναι έως και δέκα φορές χαμηλότερες.
Αυτή η διαφορά τιμών προκάλεσε πολιτική πίεση, με ηγετικές φυσιογνωμίες όπως ο Bernie Sanders και ο τέως πρόεδρος Biden να κατηγορούν δημόσια την εταιρεία για αισχροκέρδεια. Επιπλέον, νομικές αγωγές που σχετίζονται με παρενέργειες, όπως η γαστροπάρεση, δημιουργούν μελλοντικούς κινδύνους για μεγάλα δικαστικά και αποζημιωτικά κόστη.
Το καλοκαίρι του 2025 η αλλαγή ηγεσίας ήρθε σε μια στιγμή αβεβαιότητας. Ο Maziar Mike Doustdar, ο πρώτος μη Δανός διευθύνων σύμβουλος, ανέλαβε καθήκοντα, όμως η απουσία βαθιάς εμπειρίας στην αγορά των ΗΠΑ και η πτώση της μετοχής έκαναν τους επενδυτές επιφυλακτικούς. Στο ίδιο διάστημα, τα έξοδα για διοίκηση, πωλήσεις και marketing αυξήθηκαν θεαματικά, με άνοδο 14% σε ετήσια βάση και πάνω από 20% στο τρίμηνο Ιουνίου 2025. Αντίθετα, οι δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη μειώθηκαν κατά περίπου 24% στο ίδιο τρίμηνο, δείχνοντας μια βραχυπρόθεσμη εστίαση στην εμπορική προώθηση εις βάρος της μακροπρόθεσμης καινοτομίας.
Αν και το πρώτο εξάμηνο του 2025 παρουσίασε εντυπωσιακά νούμερα —με πωλήσεις αυξημένες κατά 18% και λειτουργικά κέρδη κατά 29% σε σταθερές ισοτιμίες— η διοίκηση αναγκάστηκε να μειώσει τις ετήσιες προβλέψεις. Η αρχική εκτίμηση για αύξηση πωλήσεων 13–21% αναθεωρήθηκε στο 8–14%, ενώ τα λειτουργικά κέρδη από πρόβλεψη 16–24% περιορίστηκαν στο 10–16%. Αυτή η αναθεώρηση, σε συνδυασμό με την ένδειξη ότι η δυναμική στις ΗΠΑ εξασθενεί, ήταν αρκετή για να προκληθεί πανικός στην αγορά και μαζικές πωλήσεις μετοχών.
Η ιστορία της Novo Nordisk δείχνει ότι ακόμη και ένα παγκόσμιο blockbuster φάρμακο δεν αρκεί για να εγγυηθεί διαρκή κερδοφορία. Οι πιέσεις από τον ανταγωνισμό, οι παράνομες φθηνές εκδοχές, οι περιορισμοί στην ασφαλιστική κάλυψη, το πολιτικό και νομικό περιβάλλον, το αυξημένο λειτουργικό κόστος και οι στρατηγικές επενδύσεις που ροκανίζουν τα βραχυπρόθεσμα κέρδη συνδυάστηκαν σε μια «τέλεια καταιγίδα» που έπληξε την εταιρεία την ώρα της μεγαλύτερης φήμης της.
«Αν θέλει να ανακτήσει την αξιοπιστία και την ανοδική της πορεία, η διοίκηση θα πρέπει να βρει τρόπους να ενισχύσει την παραγωγή χωρίς να διογκώνει το κόστος, να επεκτείνει την ασφαλιστική κάλυψη, να περιορίσει την παράνομη διανομή και να ξανακερδίσει το μερίδιο αγοράς που έχασε από τον ανταγωνισμό», σημειώνει εμφατικά το δημοσίευμα του Guardian. Μόνο έτσι η επιτυχία του Ozempic θα μπορέσει να μεταφραστεί σε βιώσιμη, μακροπρόθεσμη ανάπτυξη.