Όταν ήταν μόλις 15 ετών, ο Μπιορν Αντρέσεν ανακηρύχθηκε «το πιο όμορφο αγόρι στον κόσμο», αφού ο Λουκίνο Βισκόντι επέλεξε τον Σουηδό έφηβο για τον ρόλο του «Τάντζιο» στην ταινία «Θάνατος στη Βενετία».
Ως η προσωποποίηση της «αγνής ομορφιάς», ο Μπιορν επιλέχθηκε προσωπικά από τον Ιταλό σκηνοθέτη για να υποδυθεί τον έφηβο με τη ναυτική στολή, απέναντι από τον Ντερκ Μπόγκαρντ, σε μία από τις πιο διάσημες queer ταινίες στον κόσμο.
Ο ρόλος του Τάντζιο, του νεαρού με την αγγελική όψη που ωθεί τον χαρακτήρα του Μπόγκαρντ, έναν γερασμένο και άρρωστο συνθέτη, στον πειρασμό, εκτόξευσε τον Μπιορν, δίνοντάς του διασημότητα και διεθνή αναγνώριση.
Το αγόρι που συνέκριναν με τον Δαβίδ του Μιχαήλ Άγγελου
Η ταινία του Ιταλού δημιουργού δεν ανέδειξε απλώς τον Μπιορν Αντρέσεν, αλλά «κατέστρεψε και πολλά πράγματα» στη ζωή του, όπως ο ίδιος παραδέχτηκε πολλά χρόνια αργότερα. Η ξανθιά, σχεδόν εξωπραγματική ομορφιά του τον οδήγησε από παιδί να συγκρίνεται με τον Δαβίδ του Μιχαήλ Άγγελου.
Ο Μπιορν, που πλέον διανύει τη δεκαετία των 70, κατήγγειλε τον Λουκίνο Βισκόντι (ο οποίος πέθανε το 1976) ως ένα «πολιτισμικό αρπακτικό», που, όπως ισχυρίζεται, εκμεταλλεύθηκε την εξωτερική του εμφάνιση και τον σεξουαλικοποίησε για την προώθηση της ταινίας, προτού τον «ρίξει στα σκυλιά».
Ο τίτλος και η κατάρα του πιο όμορφου αγοριού στον κόσμο
Το προσωνύμιο «το ομορφότερο αγόρι στον κόσμο» έγινε τελικά βάρος, καθώς ο ηθοποιός παραδέχτηκε πως η ταινία «Ο Θάνατος στη Βενετία» αποτέλεσε ένα μόνιμο γκρι σύννεφο που έριξε σκιά σε ολόκληρη τη ζωή του.
Πέντε δεκαετίες αφότου ο Βισκόντι αποθέωσε τον Τάντζιο ως το ομορφότερο αγόρι στον κόσμο, ο Μπιορν είχε πια περιοριστεί σε μια ζωή σχετικής αφάνειας, σημαδεμένη και από βαθιά προσωπική θλίψη και προβλήματα ψυχικής υγείας.
Το 2021 αναφέρθηκε ότι ο Μπιορν ζούσε μόνος του σε ένα ετοιμόρροπο διαμέρισμα, κάπνιζε μανιωδώς, καβγάδιζε με τη σύντροφό του και είχε μπελάδες με τον σπιτονοικοκύρη του επειδή άφηνε συνεχώς την εστία αερίου ανοιχτή.
Πώς είναι σήμερα το «πιο όμορφο αγόρι στον κόσμο»
Ο Μπιορν είναι πλέον αγνώριστος σε σχέση με τον νεαρό που ενέπνευσε μια ολόκληρη γενιά καλλιτεχνών manga και έγινε ένα από τα πρώτα δυτικά icons στην Ιαπωνία. Πλέον, φέρει μόνιμα μια γενειάδα λεκιασμένη από νικοτίνη, και μακριά, κυματιστά λευκά μαλλιά.
Η άτυχη ζωή του πιο όμορφου αγοριού στον κόσμο
Γεννημένος στη Στοκχόλμη της Σουηδίας, ο Μπιορν ήταν 10 ετών όταν η μητέρα του, Μπάρμπρο, αυτοκτόνησε. Μετά τον θάνατό της, τον έστειλαν να ζήσει με τους παππούδες του από την πλευρά της μητέρας του.
Η μποέμ μητέρα του δεν του είχε αποκαλύψει ποτέ την ταυτότητα του πατέρα του.
Καθώς μεγάλωνε, ο Μπιορν δεν είχε κανένα ενδιαφέρον για την υποκριτική, καθώς ήθελε να γίνει μουσικός. Ωστόσο, η γιαγιά του τον έστελνε σε οντισιόν, με την ελπίδα ότι ένα από τα εγγόνια της θα γινόταν διάσημο.
Έτσι βρέθηκε μπροστά στον Βισκόντι, ο οποίος αναζητούσε απεγνωσμένα την «αγνή ομορφιά» του Τάντζιο σε ολόκληρη την Ευρώπη χωρίς επιτυχία, μέχρι που συνάντησε τον Μπιορν.
Ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωή του Μπιορν Αντρέσεν με τίτλο «Το Ομορφότερο Αγόρι στον Κόσμο» περιλαμβάνει ασπρόμαυρο υλικό από την οντισιόν του για την ταινία «Θάνατος στη Βενετία», σε ένα δωμάτιο γεμάτο νεαρά αγόρια και διευθυντές κάστινγκ.
«Πόσο χρόνων είναι; Μεγαλύτερος, σωστά;» ρωτά ο Βισκόντι έναν Σουηδό διευθυντή κάστινγκ, καθώς ο Αντρέσεν ποζάρει με αμηχανία μπροστά τους, τον Φεβρουάριο του 1970, στη Στοκχόλμη.
«Ναι, λίγο. Είναι 15» απαντά ο διευθυντής κάστινγκ. «15; Πολύ όμορφος» σχολιάζει ο Βισκόντι. «Μπορείς να του ζητήσεις να γδυθεί;».
Ο Μπιορν, εμφανώς ξαφνιασμένος, μένει μόνο με το εσώρουχό του, ενώ ο φωτογράφος απαθανατίζει τη σκηνή και ο ενθουσιασμένος Βισκόντι βρίσκει ακριβώς αυτό που έψαχνε.
Σκεπτόμενος την οντισιόν του, ο Μπιορν είχε εξομολογηθεί στο Variety πως ο Βισκόντι «με σεξουαλικοποίησε» και παραδέχτηκε ότι «δεν ένιωθα άνετα» όταν του ζήτησαν να γδυθεί.
Η σεξουαλικοποίηση και η ζωή του μετά την ταινία
«Όταν μου ζήτησαν να βγάλω το πουκάμισό μου, δεν ένιωθα καλά» είπε. «Δεν ήμουν προετοιμασμένος γι’ αυτό. Θυμάμαι όταν με έβαλε να σταθώ με το ένα πόδι στον τοίχο - δεν θα στεκόμουν ποτέ έτσι. Όταν το βλέπω τώρα, καταλαβαίνω πως αυτός ο αλήτης με σεξουαλικοποίησε».
Ο 15χρονος Μπιορν υπέγραψε για τον ρόλο και πήρε 4.000 δολάρια για τη συμμετοχή του στην ταινία «Θάνατος στη Βενετία», ένας ρόλος που, όπως παραδέχεται, δεν φανταζόταν ποτέ ότι θα τον στιγμάτιζε για το υπόλοιπο της ζωής του.
Τα γυρίσματα ήταν μια εξαιρετικά απομονωτική εμπειρία, καθώς ο Βισκόντι είχε δώσει εντολή στο συνεργείο να κρατά αποστάσεις από τον Μπιορν.
Στην αυτοβιογραφία του το 1983, ο Ντερκ Μπόγκαρντ, που υποδύθηκε έναν μουσικό γοητευμένο από τον νεαρό Πολωνό, περιγράφει τους αυστηρούς κανόνες που είχε επιβάλει ο Βισκόντι στον Μπιορν για να «διατηρηθεί η ομορφιά του».
Σύμφωνα με τον Μπόγκαρντ, δεν του επιτρεπόταν «να βγαίνει στον ήλιο, να παίζει ποδόσφαιρο με τους φίλους του, να κολυμπά στη μολυσμένη θάλασσα ή να κάνει οτιδήποτε θα μπορούσε να του προσφέρει έστω και την παραμικρή χαρά».
Ο Μπιορν «τα υπέμεινε όλα με αξιοπρέπεια», είχε αποκαλύψει ο Βρετανός ηθοποιός, που έχει φύγει από τη ζωή.
Ο λόγος πίσω από τους αδιάλλακτους και σκληρούς κανόνες του Βισκόντι αποκαλύφθηκε αργότερα, όταν παρουσίασε τον Μπιορν Αντρέσεν ως «το ομορφότερο αγόρι στον κόσμο» κατά την πρεμιέρα της ταινίας «Ο Θάνατος στη Βενετία» στο Λονδίνο, παρουσία της βασίλισσας Ελισάβετ και της πριγκίπισσας Άννας.
Διάσημος εν μιά νυκτί
Η φράση αυτή, ως μέρος του μάρκετινγκ, προκάλεσε τεράστιο ενδιαφέρον γύρω από τον Μπιορν, μετατρέποντάς τον εν μιά νυκτί σε διάσημο αγόρι με το πιο περιζήτητο πρόσωπο στον κόσμο.
«Ένιωθα σαν να ήμουν περικυκλωμένος από σμήνη νυχτερίδων. Ήταν ένας ζωντανός εφιάλτης», έχει δηλώσει ο Αντρέσεν σχετικά με τη φήμη και την προσοχή για την οποία δεν ήταν καθόλου προετοιμασμένος. «Ήμουν αντικείμενο σεξουαλικής επιθυμίας, θήραμα μεγάλου θηράματος».
Το ντοκιμαντέρ του 2021 για τη ζωή του Μπιορν, που καταγράφει την άνοδό του στη φήμη και τις καθοριστικές συνέπειες στη ζωή του, έθεσε ανησυχητικά ερωτήματα γύρω από την ηθική μιας παραγωγής που έχει αναδειχθεί σε καλτ ταινία της queer κινηματογραφίας.
Ο Ντερκ Μπόγκαρντ ήταν ανοιχτά ομοφυλόφιλος, όπως και ο Βισκόντι, ο οποίος είχε δηλώσει πως ανάμεσα στους εραστές του ήταν ο Ιταλός σκηνοθέτης Φράνκο Τζεφιρέλι και ο Ουμβέρτος Β', ο τελευταίος βασιλιάς της Ιταλίας.
Ο Βισκόντι ήταν 63 ετών όταν γύρισε τον «Θάνατο στη Βενετία» (μια ταινία βασισμένη σε νουβέλα του επίσης ομοφυλόφιλου Γερμανού συγγραφέα Τόμας Μαν) με προσωπικό που ήταν επίσης κατά πλειοψηφία ομοφυλόφιλο. Ο Μπιορν, όμως, δεν ήταν, και ακόμη κι αν ήταν, μόλις είχε κλείσει τα 15 όταν πήγε στην οντισιόν.
Τα ακριβά δώρα και τα δείπνα των πλούσιων ανδρών
Ήταν υπερβολικά νέος για να μετατραπεί σε σεξουαλικό σύμβολο, τον οποίο ο Βισκόντι πήγαινε σε γκέι νυχτερινά κέντρα και που αργότερα έγινε τρόπαιο για πλούσιους Παριζιάνους που του χάριζαν ακριβά δώρα και πολυτελή δείπνα για να τον επιδεικνύουν.
Μετά την πρεμιέρα της ταινίας στο Φεστιβάλ Καννών, ο Βισκόντι και οι φίλοι του φέρονται να πήγαν τον Μπιορν σε ένα γκέι κλαμπ, όπου ένιωσε ότι οι σερβιτόροι και οι θαμώνες τον κοίταζαν με επιθυμία και επιμονή.
«Ήταν εξαιρετικά άβολο» περιέγραψε ο Μπιορν την έξοδο στο γκέι κλαμπ. «Νομίζω ότι [ο Βισκόντι] με δοκίμαζε για να δει αν είμαι ομοφυλόφιλος».
Θυμάται ότι έπινε μέχρι λιποθυμίας, «απλώς για να το σβήσω από μέσα μου», αλλά ήταν ήδη πολύ αργά για να αγνοήσει το γεγονός πως είχε αποκτήσει νέα ταυτότητα: σύμβολο του σεξ και για κάποιους, queer είδωλο.
Μετά τον «Θάνατο στη Βενετία», ο νεαρός τότε ηθοποιός κατακλύστηκε από σακούλες γεμάτες γράμματα θαυμαστών, από ερωτοχτυπημένους εφήβους αλλά και ενήλικες άντρες.
Η ταινία προκάλεσε ένα έντονο κύμα λατρείας για τον Μπιορν στην Ιαπωνία, που τελικά τον κατέστησε ένα από τα πρώτα δυτικά είδωλα της χώρας.
Όταν ο Μπιορν επισκέφθηκε την Ιαπωνία για την προώθηση της ταινίας -πριν από την κυκλοφορία της στο ιαπωνικό κοινό τον Οκτώβριο του 1971- τον υποδέχθηκαν θαυμάστριες που ούρλιαζαν. Μάλιστα, ηχογράφησε και μερικά τραγούδια.
Θεωρούμενος στην Ιαπωνία ως η «απόλυτη ενσάρκωση της ομορφιάς», τα εκλεπτυσμένα χαρακτηριστικά του Μπιορν ενέπνευσαν θρυλικούς καλλιτέχνες manga, όπως η Ριγιόκο Ικέντα, η οποία βασίστηκε στην εικόνα του για να δημιουργήσει τον χαρακτήρα της «Λαίδης Όσκαρ» στη σειρά «Το Ρόδο των Βερσαλλιών».
Στην Ευρώπη συνέχισε να παίζει σε ταινίες, αλλά δεν κατάφερε ποτέ να αποτινάξει το προσωνύμιο του «ομορφότερου αγοριού στον κόσμο». Το 1976 ταξίδεψε στο Παρίσι για τα γυρίσματα μιας ταινίας, η οποία δεν προχώρησε ποτέ. Παρ’ όλα αυτά, έμεινε έναν ολόκληρο χρόνο, αν και πλέον άφραγκος.
Ο τρόπος ζωής του τότε καλυπτόταν από μια ομάδα πλούσιων αντρών που τον κερνούσαν ακριβά γεύματα, του έδιναν εβδομαδιαίο χαρτζιλίκι 500 φράγκων και ακόμη του παρείχαν και διαμέρισμα, όπως αποκάλυψε το ντοκιμαντέρ του 2021.
Ο ίδιος ο Μπιορν παραδέχτηκε πως ήταν «απίστευτα αφελής» όσον αφορά τις προθέσεις τους απέναντί του.
«Πρέπει να ήμουν τρομερά αφελής, γιατί το έβλεπα λέγοντας: "Ουάου! Όλοι είναι τόσο ευγενικοί"», σχολίασε ο Μπιορν. «Δεν νομίζω ότι με φρόντιζαν από καλοσύνη… ένιωθα σαν ένα περιπλανώμενο τρόπαιο».
Η σεξουαλικότητα του πιο όμορφου αγοριού
Αν και το ντοκιμαντέρ δεν εμβαθύνει στη σεξουαλικότητα του Μπιορν, ο ίδιος είχε δηλώσει ότι ένιωσε μια σύντομη σύγχυση σχετικά με τον σεξουαλικό του προσανατολισμό στα 20 του και είχε μία ομοφυλοφιλική εμπειρία. «Το έκανα περισσότερο για να πω ότι το δοκίμασα, αλλά δεν ήταν του γούστου μου. Δεν ήταν κάτι πιο σοβαρό από αυτό» είχε πει.
Ο Μπιορν λέει πως πάντα ένιωθε έλξη προς τις γυναίκες, αλλά δυσκολευόταν να δημιουργήσει σχέσεις μαζί τους καθώς μεγάλωνε. Έχοντας συνηθίσει από νεαρή ηλικία να του δίνουν σημασία οι γυναίκες με ένα του νεύμα, παραδέχεται πως ποτέ δεν έμαθε να φλερτάρει πραγματικά.
Παρ’ όλα αυτά, παντρεύτηκε την ποιήτρια Σουζάνα Ρομάν και απέκτησαν μαζί μία κόρη, τη Ρομπίνε, το 1984. Ωστόσο, η τραγωδία χτύπησε την πόρτα του τρία χρόνια αργότερα, όταν ο 9 μηνών γιος τους, Έλβιν, πέθανε. Ο Μπιορν είχε ξαπλώσει δίπλα του στο κρεβάτι, ανήμπορος από το ποτό μετά από μια νύχτα έξω, ενώ η σύζυγός του είχε πάει την κόρη τους στον παιδικό σταθμό.
Ο θάνατος του Έλβιν τον βύθισε σε βαθιά κατάθλιψη, καθώς κατηγορούσε τον εαυτό του ότι δεν στάθηκε σωστός πατέρας.
«Η επίσημη διάγνωση ήταν το σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου, αλλά η δική μου διάγνωση είναι η έλλειψη αγάπης», είπε στο ντοκιμαντέρ. «Κατρακύλησα σε κατάθλιψη, αλκοόλ, αυτοκαταστροφή με όλους τους πιθανούς τρόπους. Ήταν ένα ταξίδι εγωκεντρικής αυτολύπησης. Καημένος εγώ, εγώ, εγώ».
Ο Μπιορν Αντρέσεν εξαφανίστηκε από τη δημόσια σφαίρα σε τέτοιο βαθμό που κάποιοι πίστευαν ότι είχε πεθάνει, μέχρι που επανεμφανίστηκε το 2003, όταν μια φωτογραφία του χρησιμοποιήθηκε στο εξώφυλλο του βιβλίου The Beautiful Boy, της Ζερμέν Γκριρ, ενός ύμνου στην ομορφιά των νεαρών αγοριών.
Ο Μπιορν εξέφρασε την ενόχλησή του δηλώνοντας ότι ποτέ δεν είχε συναινέσει στο να χρησιμοποιηθεί η φωτογραφία του, και πρόσθεσε πως, έχοντας ο ίδιος εκτεθεί σε αυτήν, η σεξουαλική επιθυμία ενηλίκων, ανδρών ή γυναικών, προς εφήβους δεν είναι κάτι που πρέπει να ενθαρρύνεται.
Σύμφωνα με το ντοκιμαντέρ, ο Μπιορν εξακολουθούσε να πάσχει από κατάθλιψη την περίοδο των γυρισμάτων, καθώς οι δημιουργοί τον συνάντησαν δεκαετίες μετά, ως τον άντρα που κάποτε θεωρούνταν «το ομορφότερο αγόρι στον κόσμο».
Αναλογιζόμενος εκείνη τη μοιραία μέρα που άλλαξε για πάντα τη ζωή του και τον ρόλο του Βισκόντι σε αυτήν, ο γκριζομάλλης, γενειοφόρος πλέον Μπιορν, είπε: «Όσον αφορά τη ζωή και την καριέρα μου, γ@@@@ε πολλά πράγματα».