Όλοι οι «γίγαντες» της παγκόσμιας μουσικής που συνέδεσαν την καλλιτεχνική και προσωπική τους πορεία με το αιώνιο ελληνικό καλοκαίρι.
Η Ελλάδα, με το απαράμιλλο φως του ήλιου, τα καταγάλανα νερά, τα νησιά της με τα ασβεστωμένα σοκάκια και την πλούσια ιστορία της, αποτελεί έναν από τους διαχρονικότερους θερινούς προορισμούς για διάσημες προσωπικότητες της διεθνούς σκηνής.
Από ροκ θρύλους μέχρι αστέρες του κινηματογράφου και της μόδας, η Ελλάδα δεν αποτέλεσε απλώς έναν σταθμό διακοπών, αλλά συχνά μια προσωπική αποκάλυψη. Πολλοί δεν περιορίστηκαν σε ένα πέρασμα, αλλά επέστρεφαν ξανά και ξανά, ενώ κάποιοι βρήκαν εδώ το δεύτερό τους σπίτι.
Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν ο Ντέιβιντ Μπόουι και ο Λέοναρντ Κοέν, δύο γίγαντες της μουσικής που συνέδεσαν την καλλιτεχνική και προσωπική τους πορεία με το ελληνικό καλοκαίρι.
Λέοναρντ Κοέν και Ύδρα: Μια ερωτική ιστορία
Ίσως καμία άλλη περίπτωση δεν είναι τόσο ταυτισμένη με την Ελλάδα όσο του Λέοναρντ Κοέν. Ο Καναδός τραγουδοποιός, ποιητής και συγγραφέας ήρθε για πρώτη φορά στην Ύδρα το 1960, σε ηλικία 26 ετών.
Εκεί, μέσα στην απλότητα του νησιού, βρήκε έμπνευση και γαλήνη, αγοράζοντας ένα παραδοσιακό σπίτι χωρίς ρεύμα και τρεχούμενο νερό, με τα χρήματα από μια μικρή κληρονομιά.
Η Ύδρα εκείνη την εποχή αποτελούσε καταφύγιο για καλλιτέχνες, συγγραφείς και μποέμ ψυχές. Εκεί γνώρισε τη Νορβηγίδα Μάριαν Ίλεν, η οποία αποτέλεσε τη μούσα του για πολλά χρόνια.
Το τραγούδι So Long, Marianne γράφτηκε για εκείνη, ενώ τα ελληνικά καλοκαίρια της δεκαετίας του '60 σημάδεψαν την πρώιμη δημιουργική του περίοδο.
Ο Κοέν μιλούσε με αγάπη για την Ύδρα μέχρι το τέλος της ζωής του, και το νησί ανταποκρίθηκε στη στοργή του με ένα άγαλμα και πολλές αφηγήσεις κατοίκων που τον θυμούνται ως έναν ήσυχο, ευγενικό και ευγενή άνθρωπο.
Ντέιβιντ Μπόουι: Μυστικές αποδράσεις στην Πάτμο
Ο Ντέιβιντ Μπόουι, γνωστός για την αγάπη του στην αναζήτηση ταυτότητας και τον στοχασμό, επισκέφθηκε την Ελλάδα αρκετές φορές - αλλά όχι πάντα δημόσια. Λέγεται ότι είχε ιδιαίτερη αδυναμία στην Πάτμο, ένα νησί γνωστό για τον μυστικισμό του, λόγω του Σπηλαίου της Αποκάλυψης.
Ο Μπόουι ήταν γοητευμένος από τις πνευματικές διαστάσεις των τόπων που επισκεπτόταν, και η Πάτμος, με το ησυχαστικό τοπίο και την πνευματική της αύρα, προσέφερε το ιδανικό καταφύγιο για περισυλλογή.
Αν και δεν υπάρχουν πολλές φωτογραφίες ή επίσημες εμφανίσεις του στην Ελλάδα, ο ίδιος είχε αναφέρει σε συνεντεύξεις ότι του άρεσε να χάνεται σε μικρούς τόπους όπου μπορούσε να είναι «απλώς ένας τουρίστας», μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Οι ελάχιστες πληροφορίες για την παρουσία του στην Ελλάδα, ακριβώς λόγω αυτής της διακριτικότητας, προσδίδουν έναν μυθικό χαρακτήρα στην ελληνο-μποουική σύνδεση.
Pink Floyd και Ρόδος: Μια βιωματική σχέση
Ο Ρικ Ράιτ των Pink Floyd είχε ανέκαθεν μια ξεχωριστή σχέση με την Ελλάδα, καθώς είχε το δικό του σπίτι-εξοχικό στη Ρόδο και έκανε πολλά ταξίδια με το σκάφος του στο Αιγαίο στη δεκαετία ΄80. Ο δεύτερος γάμος του, που διήρκεσε περίπου μια δεκαετία (1982-1992), ήταν με την Ελληνίδα Φράνκα Ράιτ.
Αντίστοιχο σπίτι στη Ρόδο διατηρούσε επί χρόνια και ο Ντέιβιντ Γκίλμουρ των Pink Floyd.
Εμείς εδώ θα θυμηθούμε έναν επικό καβγά του πιανίστα των Pink Floyd με τον Γιάννη Δημητριάδη, τον τότε αστυνομικό διοικητή της Λίνδου, μετά από ένα ολονύχτιο πάρτι στο εξοχικό του Ράιτ, τον Αύγουστο του 1977 - ένας καβγάς που μάλιστα οδήγησε και στη σύνθεση ενός τραγουδιού.
Στο σπίτι του Ρικ και της συζύγου του, Τζουλιέτ, στη Λίνδο έχουν μαζευτεί γύρω στα 50 άτομα για ένα πάρτι.
Λίγο μετά τη 1 τα ξημερώματα, χτυπάει το κουδούνι της πόρτας της βίλας. Στην είσοδο είναι ο Γιάννης Δημητριάδης, ο αστυνομικός διοικητής της Λίνδου, που βρέθηκε εκεί «μετά από απανωτά παράπονα από τους γείτονες».
Ένας από τους personal assistants, τους βοηθούς του Ράιτ, ο «Pink» Mike Smith, φανερά μεθυσμένος, βρίζει τον Δημητριάδη στα αγγλικά και βρίσκεται με χειροπέδες στο αστυνομικό τμήμα της Λίνδου.
Μαζί του πάει και ο Ράιτ με την Τζουλιέτ, η οποία σε άπταιστα ελληνικά λέει στον Δημητριάδη «είσαι μεγάλος μαλάκας». Ο Δημητριάδης αφηνίασε, έβγαλε το περίστροφό του και απείλησε και τους τρεις ότι «θα τους σκότωνε, θα τους έθαβε και δεν θα το μάθαινε κανείς».
Ο Ράιτ στη συνέχεια έκανε μήνυση στον Δημητριάδη, με την αναφορά να γράφει: «Ο διοικητής μάς απείλησε με το περίστροφό του, με χτύπησε στο πρόσωπο και έσπρωξε με βία την Τζουλιέτ».
Το επόμενο πρωί, και με την επέμβαση της βρετανικής πρεσβείας, το θέμα είχε τελειώσει, αλλά ο Ράιτ έκανε δυο χρόνια να ξαναπατήσει στο εξοχικό του.
Μετά από μερικές ημέρες, ο Ράιτ έγραψε... «προς τιμήν» του Δημητριάδη το τραγούδι «Mad Yannis Dance», που συμπεριλήφθηκε στο πρώτο σόλο άλμπουμ του, «Wet Dream».
Rolling Stones, Led Zeppelin και άλλοι ροκ σταρ
Η δεκαετία του '70 ήταν η χρυσή εποχή για τις μυστικές αποδράσεις των ροκ σταρ στην Ελλάδα.
Ο Μικ Τζάγκερ και ο Κιθ Ρίτσαρντς των Rolling Stones επισκέφθηκαν συχνά τη Μύκονο και την Κρήτη, όπου λέγεται ότι βρέθηκαν να τζαμάρουν με τοπικούς μουσικούς σε καφενεία, μακριά από τη φήμη τους.
Ο Ρόμπερτ Πλαντ και ο Τζίμι Πέιτζ των Led Zeppelin, γνωστοί για την έλξη τους προς την αρχαιότητα και την εσωτεριστική φιλοσοφία, έβρισκαν έμπνευση στους ελληνικούς ναούς και τοπία.
Ο μυστικισμός των Δελφών, η επιβλητικότητα της Ακρόπολης και η ενέργεια των Κυκλάδων ήταν μαγνήτης για καλλιτέχνες που αναζητούσαν κάτι παραπάνω από πολυτελείς διακοπές.
Οι αξέχαστες διακοπές της Joni Mitchell στην Kρήτη
Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, η Joni Mitchell, η καναδή τραγουδοποιός με τη μοναδική φωνή και τη βαθιά ποιητική γραφή, αναζήτησε έμπνευση και ηρεμία στα καταγάλανα νερά του Αιγαίου. Οι διακοπές της στην Ελλάδα δεν ήταν απλώς ένα διάλειμμα από τη φήμη και την πίεση της μουσικής βιομηχανίας - ήταν μια βαθιά προσωπική εμπειρία που σημάδεψε την καλλιτεχνική της πορεία.
Η Μίτσελ πέρασε ένα διάστημα στο νησί της Κρήτης, και ιδιαίτερα στα Μάταλα, ένα ψαροχώρι που τότε ήταν καταφύγιο χίπις. Εκεί, έζησε απλά, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, σε σπηλιές σκαλισμένες στους βράχους με θέα στο πέλαγος. Αντλώντας έμπνευση από τη φύση, τους ανθρώπους και την ελληνική κουλτούρα, έγραψε νέα τραγούδια και κατέγραψε σκέψεις που αργότερα εμφανίστηκαν σε έργα της, όπως στο άλμπουμ Blue.
Η Ελλάδα της χάρισε μια αίσθηση ελευθερίας, επαφής με το αυθεντικό και το αρχέγονο, κάτι που αναζητούσε βαθιά εκείνη την περίοδο. Το φως, η θάλασσα, η απλότητα της ζωής έγιναν μέρος της προσωπικής της μυθολογίας. Οι διακοπές της στην Ελλάδα δεν ήταν μια απλή απόδραση - ήταν ένα ταξίδι αυτογνωσίας και καλλιτεχνικής αναγέννησης.
Ελλάδα: Απόδραση ή επιστροφή;
Τι είναι αυτό, όμως, που κάνει την Ελλάδα τόσο ξεχωριστή για τους σταρ; Είναι η απλότητα του τοπίου, η ειλικρίνεια των ανθρώπων, η αίσθηση του «αχρονικού» που υπάρχει σε κάθε νησί, σε κάθε χωριό, σε κάθε σούρουπο με θέα το Αιγαίο. Για καλλιτέχνες που έχουν συνηθίσει στους ρυθμούς της δημοσιότητας και της φήμης, η Ελλάδα προσφέρει μια ανάπαυλα - όχι μόνο σωματική, αλλά και υπαρξιακή.
Η γεωγραφία παίζει επίσης σημαντικό ρόλο. Τα ελληνικά νησιά είναι τόποι με έντονη ενέργεια, με φως που φιλτράρεται διαφορετικά, με αέρα που κουβαλά μύθους και ιστορία. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Μπόουι επέλεξε την Πάτμο και ο Κοέν την Ύδρα, νησιά με ιδιαίτερη ταυτότητα, μακριά από την κοσμικότητα της Μυκόνου.
Σήμερα, πολλά από τα σπίτια, τα στέκια και τα μονοπάτια αυτών των σταρ παραμένουν ζωντανά. Η Ύδρα εξακολουθεί να προσελκύει καλλιτέχνες, και το σπίτι του Κοέν έχει μετατραπεί σχεδόν σε χώρο προσκυνήματος. Η Αντίπαρος φιλοξενεί προσωπικότητες που έλκονται από το χαλαρό της πνεύμα.
Από τα διαχρονικά κιθαριστικά πορτρέτα του Λέοναρντ Κοέν με φόντο την Ύδρα, μέχρι τις μυστικές εξορμήσεις του Ντέιβιντ Μπόουι και τις χολιγουντιανές διακοπές της Beyoncé, η Ελλάδα έχει υπάρξει -και παραμένει- ένας τόπος μαγείας για όσους ζουν από τη δημιουργία.
Όπως είπε ο ίδιος ο Κοέν: «Η Ύδρα ήταν το μέρος όπου συνειδητοποίησα πως ήθελα να ζήσω ως ποιητής. Εκείνη η ησυχία, το φως, η ελευθερία σού έδιναν άδεια να είσαι ο εαυτός σου. Και αυτό είναι κάτι που πολύ λίγοι τόποι στον κόσμο μπορούν να προσφέρουν».