Καθώς το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ αναμένεται να ακυρώσει το δικαίωμα στην άμβλωση, έγκυες που κινδυνεύουν από μια σοβαρή ιατρική κατάσταση αποτελούν την εμπροσθοφυλακή στη μάχη για την υγεία των γυναικών.
Η Μπριάνα, μια βοηθός νοσηλευτή από το Φοίνιξ της Αριζόνα, ήταν επτά εβδομάδων έγκυος όταν άρχισε να ανησυχεί ότι δεν θα ζήσει μέχρι την ημερομηνία τοκετού της.
Είχε μια στενή τραχεία, σοβαρά σημαδεμένη από χειρουργικές επεμβάσεις στις οποίες είχε υποβληθεί ως βρέφος, και καθώς η εγκυμοσύνη της εξελισσόταν, άρχισε να ασθμαίνει και να δυσκολεύεται να αναπνεύσει.
Κυοφορώντας στα 30 της, ο γιατρός της την είχε προειδοποίησει ότι η εγκυμοσύνη ήταν υψηλού κινδύνου και θα μπορούσε να απειλήσει τη ζωή της. Τον περασμένο μήνα, έσπευσε να κάνει άμβλωση κοντά στο σπίτι της στο Φοίνιξ, ανησυχώντας ότι αν το Ανώτατο Δικαστήριο ενεργούσε πριν από αυτήν, μπορεί να έχανε την επιλογή. «Πιθανότατα δεν θα είχα καταφέρει να φθάσω μέχρι το τέλος της εγκυμοσύνης. Ή θα πέθαινα», δήλωσε η Μπριάνα, «Αδιαμφησβήτητα η άμβλωση μου έσωσε τη ζωή».
Νομική ασάφεια θέτει σε κίνδυνο τις ζωές των γυναικών
Η Αριζόνα είναι μία από τις περισσότερες από 20 πολιτείες στις οποίες οι αμβλώσεις θα μπορούσαν να απαγορευτούν ή να περιοριστούν δραστικά αν το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ ακυρώσει την υπάρχουσα απόφαση στην υπόθεση-ορόσημο Roe κατά Wade (1973) και τη συνακόλουθη συνταγματική προστασία του δικαιώματος στην άμβλωση. Ένας αναχρονιστικός νόμος εκατονταετίας που θα μπορούσε να τεθεί σε ισχύ αν ανατραπεί η Roe θα απαγόρευε στις γυναίκες να κάνουν άμβλωση «εκτός αν είναι απαραίτητο για να σωθεί η ζωή της».
Παρόμοιες εξαιρέσεις ισχύουν σχεδόν σε κάθε πολιτεία όπου θα απαγορευόταν η άμβλωση. Ωστόσο, σύμφωνα με τους ακτιβιστές των δικαιωμάτων στις αμβλώσεις, οι ρήτρες είναι πολύ περιοριστικές ή πολύ ασαφώς διατυπωμένες και επομένως δύνανται να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή των γυναικών.
Η αβεβαιότητα των γιατρών μπορεί να προβεί μοιραία
Ενόψει της απόφασης του δικαστηρίου, οι γυναίκες με εγκυμοσύνες υψηλού κινδύνου και οι γιατροί τους αγωνιούν ήδη για το ποιο ιατρικό όριο πρέπει να ξεπεράσουν για να δικαιολογήσουν νομικά μια άμβλωση.
Οι ειδικοί της μητρικής εμβρυϊκής ιατρικής προσπαθούν αγωνιωδώς να κατανοήσουν τα θολά νέα πρότυπα στις πολιτείες τους για το τι συνιστά νομικά επιτρεπτή άμβλωση σε μια Αμερική μετά τη Roe. Μια ασθενής με επιθετικό καρκίνο; Μια εγκυμοσύνη στην οποία το έμβρυο είχε 10% πιθανότητα επιβίωσης εκτός μήτρας;
«Πόσο σχεδόν νεκρή πρέπει να είναι κάποια;» ρώτησε χαρακτηριστικά η Δρ. Λείλα Ζαχεντί, ιατρός μητρικής εμβρυϊκής ιατρικής στο Τενεσί, η οποία ειδικεύεται σε εγκυμοσύνες υψηλού κινδύνου και πραγματοποιεί αμβλώσεις. «Θα πρέπει απλώς να βλέπω κάποιον να αιμορραγεί μέχρι θανάτου; Ή να παρέχω περίθαλψη και μετά να καταγγελθεί και να πάω φυλακή;».
Μόνο 5 πολιτείες προβλέπουν εξαίρεση για θανατηφόρες εμβρυϊκές ανωμαλίες
Το ζήτημα μπορεί να περιπλέκεται ιδιαίτερα σε εγκυμοσύνες στις οποίες το έμβρυο είναι απίθανο να επιβιώσει. Η συνέχιση τέτοιων κυήσεων μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την υγεία της γυναίκας, αλλά οι γιατροί λένε ότι οι σοβαρές προγεννητικές ανωμαλίες σε πολλές περιπτώσεις μπορούν να επιβεβαιωθούν μόνο μετά το πρώτο τρίμηνο, όταν οι περισσότερες αμβλώσεις θα απαγορεύονταν σε αυτές τις πολιτείες. Το να αναγκαστεί κανείς να κυοφορήσει ένα ετοιμοθάνατο μωρό μέχρι το τέλος της εγκυμοσύνης δεν έχει μόνο σωματικό τίμημα, αλλά και δυσβάσταχτες επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των γυναικών.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Γκούτμαχερ, μια ερευνητική ομάδα που υποστηρίζει τα δικαιώματα στις αμβλώσεις, μόνο πέντε πολιτείες με απαγόρευση των αμβλώσεων - η Νότια Καρολίνα, η Λουιζιάνα, η Γιούτα, το Μισισιπή και η Τζόρτζια - έχουν κάποιες εξαιρέσεις για τις θανατηφόρες εμβρυϊκές ανωμαλίες. Άλλες πολιτείες δεν κάνουν καμία εξαίρεση για περιπτώσεις όπου ένα έμβρυο είναι απίθανο να επιβιώσει, ενώ οι νόμοι σε ορισμένες πολιτείες, απαγορεύουν ρητά τις αμβλώσεις που πραγματοποιούνται με βάση τη διάγνωση του συνδρόμου Down ή άλλων μη θανατηφόρων καταστάσεων.
Οι πολέμιοι των αμβλώσεων yπερασπίστηκαν τις περιορισμένες εξαιρέσεις της «ζωής», υποστηρίζοντας ότι οι γιατροί είναι εκπαιδευμένοι να λαμβάνουν καθημερινά αποφάσεις ζωής ή θανάτου και είναι πιο πιθανό να σφάλουν προπσαθώντας να προστατεύσουν της μητέρα παρά το έμβρυο. «Η εξαίρεση για την υγεία επέτρεπε τις αμβλώσεις μέχρι τη στιγμή της γέννησης», δήλωσε η Κάθυ Χέροντ, πρόεδρος του κοινωνικά συντηρητικού Center for Arizona Policy.
Οι επικείμενοι νόμοι θα υποβάλλουν τις έγκυες γυναίκες σε μία ασύλληπτα βασανιστική διαδικασία
Οι γυναίκες που έχουν διακόψει επιθυμητές εγκυμοσύνες για ιατρικούς λόγους δήλωσαν ότι η απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου και η επικείμενη οπισθοδρόμηση στην αναπαραγωγική υγεία και τα συναφή δικαιώματα των γυναικών θα επιδεινώσουν τον πόνο και τη σύγχυση μιας ήδη βασανιστικής εμπειρίας.
Στο Πίτσμπουργκ, η Τρείσι Μίλλες, 38 ετών, ένιωσε συντετριμμένη όταν ο προγεννητικός γενετικός έλεγχος της εγκυμοσύνης της έδειξε ότι το έμβρυό της είχε πιθανώς μια γενετική πάθηση που ονομάζεται Τρισωμία 13. Περίπου το 90% των μωρών που γεννιούνται με αυτήν δεν ζουν περισσότερο από ένα χρόνο, αν επιβιώσουν μέχρι τον τοκετό.
Η κα Μίλερ επιδιώκει τώρα μια πιο οριστική εξέταση προτού αποφασίσει αν θα διακόψει την εγκυμοσύνη της, αλλά, όπως είπε, δεν μπορεί να κάνει το τεστ που χρειάζεται μέχρι να φτάσει στις 16 εβδομάδες κύησης - ένα στάδιο ανάπτυξης όπου η άμβλωση θα απαγορευόταν σε πολλές πολιτείες.
«Το να αναγκάζεις κάποιον να κυοφορήσει ένα μωρό που θα δει να πεθαίνει είναι μια σκληρότητα που δεν μπορώ να ανεχτώ»
Αν και η άμβλωση θα παραμείνει νόμιμη στην Πενσυλβάνια, η κ. Μίλερ δήλωσε ότι η μόνο και μόνο η ιδέα πως θα έπρεπε να υποστεί τους κινδύνους και τον συναισθηματικό πόνο μιας καταδικασμένης εγκυμοσύνης είναι αδιανόητη. «Το να έχεις αυτή τη συνεχή υπενθύμιση ενός μωρού που πεθαίνει μέσα σου - το να αναγκάζεις κάποιον να κυοφορήσει αυτό το μωρό μέχρι τέλους και να το βλέπει να πεθαίνει μέσα σε λίγα λεπτά από τη γέννησή του είναι μια σκληρότητα που δεν μπορώ να ανεχτώ», είπε.
Στο Αν Άρμπορ του Μίσιγκαν, η Χάνα, 33 ετών, έλαβε μια σοβαρή διάγνωση σχετικά με την επιθυμητή εγκυμοσύνη όταν ένας υπέρηχος αποκάλυψε ότι το μωρό της είχε υγρό στον εγκέφαλο, σοβαρό πρήξιμο σε όλο του το σώμα και ένα καρδιακό ελάττωμα που θα απαιτούσε εντατικές χειρουργικές επεμβάσεις που θα έθεταν τη ζωή του σε σοβαρό κίνδυνο.
Κάθε γυναίκα πρέπει να έχει το δικαίωμα της επιλογής, ανεξαρτήτως λόγου και αιτίας
Όπως πολλές γυναίκες που έκαναν άμβλωση για ιατρικούς λόγους, η Χάνα δεν έκανε καμία διάκριση μεταξύ της απόφασής της να διακόψει την εγκυμοσύνη της και άλλων γυναικών που κάνουν άμβλωση για οποιοδήποτε άλλο, μη ιατρικό λόγο.
«Κανείς δεν κάνει κάτι τέτοιο ανέμελα», είπε. «Ο κόσμος είναι πολύ πιο κατανοητικός με περιπτώσεις σαν τη δικιά μου, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι η δική μου άμβλωση είναι πιο έγκυρη από οποιαδήποτε άλλη. Όλες οι γυναίκες πρέπει να έχουν το δικαίωμα της επιλογής και την πρόσβαση στην αντίστοιχη διαδικασία».