Το Rhythmic Music Conservatory της Κοπεγχάγης βρίσκει κοινά σημεία μεταξύ της Ella Fitzgerald και της Charli xcx και οι απόφοιτοί του ακμάζουν στο χώρο της σύγχρονης ποπ μουσικής.
Πριν αρχίσει να λαμβάνει μηνύματα από την ίδια την Dua Lipa και να δημιουργεί K-pop επιτυχίες, και πολύ πριν από την κυκλοφορία του τέταρτου άλμπουμ της, η Erika de Casier ήταν μια νευρική φοιτήτρια στα 20 της που αναρωτιόταν τι να φορέσει την πρώτη της μέρα στη σχολή.
Ήταν το 2019, το ντεμπούτο άλμπουμ της «Essentials» είχε κυκλοφορήσει εκείνη τη χρονιά και είχε λάβει διθυραμβικές κριτικές. Αλλά στο Rhythmic Music Conservatory (RMC) της Κοπεγχάγης αυτό ήταν δευτερεύον.
«Στη Δανία είναι μέρος του τρόπου μας: όλοι είναι πολύ ταπεινοί» λέει η νεαρή μουσικός, η οποία δεν ήταν ιδιαίτερα σίγουρη για το αν θα έκανε νέους φίλους. «Φοβόμουν λίγο ότι θα γινόμουν το ήσυχο κορίτσι στη γωνία».
Η ντροπαλότητά της εξαφανίστηκε τη στιγμή που η τάξη της άρχισε να μοιράζεται μουσική, συζητώντας τα τραγούδια που είχαν δημιουργήσει σε συνεδρίες αμοιβαίας αξιολόγησης γνωστές ως «Kua», συντομογραφία του kunstnerisk udviklingsarbejde, που σημαίνει «καλλιτεχνική ανάπτυξη» στα δανέζικα.
Στην αποφοίτησή της δύο χρόνια αργότερα, η De Casier εμφανίστηκε σαν μια πραγματική ποπ σταρ, παίζοντας πέντε νέα τραγούδια στους συμφοιτητές της.
«Διασκέδαζα όλη αυτήν την ώρα» λέει η συνάδελφός της Molina, κάνοντας τη φίλη της να κοκκινίσει από ευγνωμοσύνη.
Η De Casier και η Molina, αμφότερες από τη Χιλή, είναι δύο από τους πολλούς αξιόλογους νέους μουσικούς που έχουν αναδειχθεί από το RMC τα τελευταία χρόνια: η σχολή έχει αναδείξει πολλούς λαμπρούς ποπ αστέρες.
Μόνο στην «τάξη του 2020» είναι η Henriette Motzfeldt, το μισό του νορβηγικού ντουέτου Smerz, και η Clarissa Connelly, που γεννήθηκε στη Σκωτία και μεγάλωσε στη Δανία, η οποία πέρυσι κυκλοφόρησε ένα εκπληκτικό άλμπουμ στη δισκογραφική εταιρεία Warp.
Τη χρονιά πριν από αυτές αποφοίτησαν οι Δανές Astrid Sonne και ML Buch, των οποίων τα πρόσφατα LP έγιναν αμέσως κλασικά και λατρεύονται από τους οπαδούς της πειραματικής μουσικής. Η Δανή Fine Glindvad αποφοίτησε από μεταπτυχιακό πρόγραμμα το 2023 και κυκλοφόρησε πέρυσι το υπέροχο σόλο ντεμπούτο της, «Rocky Top Ballads».
Αυτοί οι καλλιτέχνες παίζουν τα πάντα, από την trap και το trance μέχρι τα παραδοσιακά δανέζικα παιδικά τραγούδια. Μοιράζονται κάποιες στιλιστικές τάσεις -μια προτίμηση για τίτλους τραγουδιών με μικρά γράμματα και εξώφυλλα δίσκων διακοσμημένα με θολές φωτογραφίες και μεγεθυμένα πορτρέτα-, αλλά υπάρχει και κάτι λιγότερο απτό που τους ενώνει: οι μελωδίες που μένουν στο μυαλό.
Μια υπόγεια εναλλακτική μουσική σκηνή στην Κοπεγχάγη
Ένα πρόσφατο άρθρο στον μουσικό ιστότοπο Dazed εξήρε την «υπόγεια δανική dream-pop σκηνή», παρομοιάζοντας την εκκεντρική μουσική των νέων αυτών καλλιτεχνών με τις αιθέριες μπαλάντες των Mazzy Star και των Cocteau Twins.
Το Spotify δημοσίευσε πρόσφατα το Cph+, ένα playlist με μια σειρά από ανερχόμενα ταλέντα της RMC, πολλούς άλλους καλλιτέχνες από την Κοπεγχάγη και, περιέργως, μη Δανούς καλλιτέχνες, όπως οι Oklou (Γαλλία), Milan W (Βέλγιο) και Chanel Beads (ΗΠΑ), υποδηλώνοντας την εμφάνιση μιας σκηνής και ενός στιλ που δεν περιορίζονται από στενά γεωγραφικά όρια.
Το RMC βρίσκεται στο παραθαλάσσιο προάστιο Holmen, βόρεια της γραφικής συνοικίας Nyhavn της Κοπεγχάγης και ακριβώς απέναντι από την ελεύθερη πόλη Christiania.
Ο Henrik Sveidahl, rektor (δηλαδή «διευθυντής») της σχολής από το 2005, κάνει στους δημοσιογράφους της Guardian μια ξενάγηση στην καντίνα, τα πολλά στούντιο και τις αίθουσες πρόβας, μια μεγάλη αίθουσα παραστάσεων, μέχρι και το «Ενυδρείο», μια όμορφη γυάλινη αίθουσα που περιβάλλεται από νερό, όπου οι μαθητές διοργανώνουν μερικές φορές πάρτι.
Καθώς, δε, το Holmen ήταν ναυτική βάση από το 1690 έως το 1993, η De Casier λέει ότι το αγαπημένο της μάθημα στο RMC ήταν «να περπατάει στους χώρους του σχολείου με ακουστικά και υπερευαίσθητα μικρόφωνα, να ρίχνει βότσαλα στο νερό και να ακούει προσεκτικά καθώς έπεφταν στον βυθό».
Το RMC άνοιξε ως σχολή τζαζ το 1986, αλλά η πρόσφατη παραγωγή ταλέντων του οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη δημιουργία του μαθήματος σύνθεσης το 2009 και στην εισαγωγή των μαθημάτων Kua.
Ο Sveidahl θυμάται ότι σκέφτηκε: «Για να ανταποκριθούμε στο όνομά μας -ρυθμική μουσική- πρέπει να τα ξανασκεφτούμε όλα». Αναθεώρησαν τη διαδικασία υποβολής αιτήσεων, καταργώντας τη μουσική θεωρία ως προαπαιτούμενο και αντικαθιστώντας την με αυτό που ο Sveidhal αποκαλεί «ριζοσπαστική ποικιλομορφία».
«Η ρυθμική μουσική είναι ένας γενικός όρος που καλύπτει όλα τα είδη έκφρασης» λέει, «που βασικά προέρχεται από την πολιτιστική συνάντηση μεταξύ της ευρωπαϊκής και της αφρικανικής μουσικής κουλτούρας».
Για τον συνάδελφό του, Anders Pagels Jensen, η ρυθμική μουσική είναι ουσιαστικά η λαϊκή μουσική, «οτιδήποτε από την Ella Fitzgerald και τον Scott Walker μέχρι τους Abba, τη Lydia Lunch, τη Charli xcx, τον Ryoji Ikeda και ούτω καθεξής».
Ο ορισμός του Jensen μπορεί να είναι ευρύς, αλλά υπογραμμίζεται από την προσεκτική προσοχή που δίνει στην ακρόαση. Η Connelly περιγράφει τον Jensen -ο οποίος είναι επίσης επιτυχημένος παραγωγός και μουσικός- ως «τον καλύτερο δάσκαλο στον κόσμο».
«Η γνώση του για τη μουσική είναι τρελή», λέει. «Μπορεί να θυμηθεί ένα τραγούδι που έπαιξα πριν από πολλά χρόνια και να παίξει τα ακόρντα στο πιάνο, στη σωστή τονικότητα. Είναι τόσο καλός στο να κατανοεί τη μουσική τεχνικά, αλλά και συναισθηματικά, και είναι πολύ συγκινητικό το πώς μπορεί να συνδεθεί με το έργο τόσων διαφορετικών μαθητών».
Ο Jensen μοιράζεται με υπερηφάνεια μια λίστα με 77 τραγουδιστές, κιθαρίστες, πιανίστες, παραγωγούς, πολυοργανίστες και έναν περίεργο ράπερ, που έχουν σπουδάσει σύνθεση μαζί του.
Ένας άλλος σημαντικός δάσκαλος είναι ο Nis Bysted, διευθυντής της τοπικής δισκογραφικής εταιρείας Escho, που έχει κυκλοφορήσει άλμπουμ των Sonne, Smerz, Fine και Molina.
Φοίτηση δωρεάν για πολίτες της ΕΕ
Με 200 διαθέσιμες θέσεις κάθε χρόνο (και μόνο οκτώ στο προπτυχιακό πρόγραμμα σύνθεσης), «μόνον οι πολύ ταλαντούχοι» κερδίζουν μια θέση, όπως εξηγεί η ιστοσελίδα του σχολείου.
Η φοίτηση είναι δωρεάν για όλους τους πολίτες της ΕΕ -χρηματοδοτείται από τους υψηλούς φόρους της Δανίας- και οι μαθητές μπορούν να λάβουν ένα μικρό επίδομα από την κυβέρνηση για να καλύψουν τα έξοδα διαβίωσής τους.
Η ανακατεύθυνση των κονδυλίων από την κυβέρνηση συνασπισμού της Δανίας έχει περιορίσει τα οικονομικά του RMC τα τελευταία χρόνια, αλλά όλοι εδώ παραμένουν αποφασιστικά αισιόδοξοι για το μέλλον της σχολής.
Σε ένα στούντιο κρυμμένο πίσω από μια από τις εντυπωσιακές αίθουσες συναυλιών του RMC, ο Sveidhal συναντά έναν φοιτητή που τελειώνει ένα νέο άλμπουμ, το οποίο θα υποβάλει ως μεταπτυχιακή του εργασία. «Είναι προνόμιο να σπουδάζεις εδώ» λέει ο φοιτητής, «είναι κάτι μοναδικό».
Κυκλοφορεί μουσική με το όνομα GB και έχει ένα νέο δίσκο που θα κυκλοφορήσει από τη βρετανική δισκογραφική εταιρεία Untitled Records: ένα μείγμα κυματιστών ήχων, ονειρικών χορωδιών και περίπλοκων κιθαριστικών μελωδιών.
Η Catharina Stoltenberg δεν σπούδασε εδώ (έκανε διδακτορικό στα μαθηματικά), αλλά έχει επισκεφθεί πολλές φορές το σχολείο για να διδάξει, να κάνει πρόβες και να ηχογραφήσει. Πηγαίνει στο δωμάτιο U101, ένα πολυτελές στούντιο εξοπλισμένο -όπως σχεδόν όλα τα στούντιο εδώ- με ένα πιάνο, ένα σετ ντραμς, εξοπλισμό ηχογράφησης και θέα στους ποδηλάτες που περνούν.
Η ιδέα ότι κάποιος από αυτούς τους ταλαντούχους θα μπορούσε μια μέρα να γίνει τόσο διάσημος όσο η Madonna ή η Britney είναι αντίθετη με την ύπαρξή τους, καθώς έρχεται σε αντίθεση με το janteloven, 10 κοινωνικοί νόμοι που γράφτηκαν σατιρικά το 1923 από τον Δανό-Νορβηγό μυθιστοριογράφο Aksel Sandemose. Απαγορεύοντας αμαρτίες όπως η αλαζονεία και η αναζήτηση προσοχής, αυτές οι αρχές έχουν γίνει βασικές για τη δανική κουλτούρα.
Ωστόσο, οι ανώτεροι κύκλοι της ποπ μουσικής αρχίζουν να τους προσέχουν: η Dua Lipa ανέφερε την De Casier στο Instagram το 2019, προκαλώντας ένα remix το 2020, ενώ οι K-pop μουσικοί NewJeans προσέλαβαν την De Casier, την Glindvad και τη Smerz ως συνθέτριες για το EP τους «Get Up» του 2023 (που περιλαμβάνει το hit single «Super Shy»).
Φυσικά, η εναλλακτική μουσική όπως η δική τους δεν χρειάζεται την αναγνώριση του mainstream για να θεωρηθεί σημαντική. Είναι δύσκολο όμως να σκεφτεί κανείς ένα άλλο ίδρυμα στην πρόσφατη ιστορία που να έχει αναδείξει τόσους συναρπαστικούς καλλιτέχνες ταυτόχρονα: η ομάδα του RMC εντάσσεται στις τάξεις των επιδραστικών ακαδημιών, όπως το Rhode Institute School of Design, το Mills, το Bennington και το Black Mountain.
Ίσως η επόμενη γενιά ποπ αστέρων να εργάζεται πάνω στα τελικά της έργα στο RMC, ίσως και όχι. Εξαρτάται βέβαια και από το ποιοι είναι οι συμφοιτητές σου.
«Είναι οι ίδιοι οι φοιτητές που κάνουν αυτό το μέρος τόσο ξεχωριστό», καταλήγει με νόημα ο Sveidahl.