Οι ιστορικοί δεν μπορούν να αποφασίσουν αν 93 ή 94 ανθρώπινα και ζωικά πέη κοσμούν την Ταπισερί της Μπαγιέ.
Η Ταπισερί της Μπαγιέ - γνωστή και ως «Ταπισερί της Βασίλισσας Ματθίλδης» - είναι ένα αξιοθαύμαστο δείγμα μεσαιωνικής τέχνης. Το έργο απεικονίζει τα γεγονότα που οδήγησαν στην κατάκτηση της Αγγλίας από τους Νορμανδούς και έχει μήκος σχεδόν 70 μέτρα. Πιστεύεται ότι ολοκληρώθηκε λίγο μετά τη Μάχη του Χέιστινγκς το 1066 μ.Χ.
Με τις 70 περίπου σκηνές της και τα χιλιάδες θέματα που αναπαριστάνονται, περιλαμβάνει πολλές πληροφορίες για την καθημερινότητα της εποχής.
Από το 1983 εκτίθεται στο Κέντρο Γουλιέλμου του Κατακτητή στη γαλλική κοινότητα Μπαγιέ. Από το 2007 έχει περιληφθεί στον κατάλογο Παγκόσμιας Μνήμης της UNESCO.
Ωστόσο, παρά τη φήμη του έργου, οι ιστορικοί διχάζονται και αναρωτιούνται: Πόσα πέη απεικονίζονται πάνω σε αυτή;
93 ή 94 πέη;
Το 2018, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, George Garnett, δήλωσε ότι ο αριθμός ανέρχεται σε 93 ανδρικά γεννητικά όργανα — 88 σε άλογα και πέντε σε άνδρες.
Ωστόσο, ο ειδικός σε ιστορικές ταπισερί Christopher Monk πιστεύει ότι ένα ακόμη γεννητικό όργανο αξίζει την προσοχή μας. Σε αυτήν την περίπτωση, πρόκειται για έναν στρατιώτη που τρέχει κοντά στο κάτω άκρο της ταπισερί και έχει ένα αξιοσημείωτου μεγέθους πέος που κρέμεται από κάτω από τον χιτώνα του.
«Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι αυτό που εικονίζεται είναι μια απεικόνιση ανδρικών γεννητικών οργάνων», δήλωσε ο Monk σε ένα προ ημερών επεισόδιο του podcast HistoryExtra.
Ο Garnett, ωστόσο, παρέμεινε σκεπτικός σχετικά με τα στοιχεία του Monk. Ο μελετητής του Οξφόρδης υποστήριξε αντίθετα ότι το μυστηριώδες σχήμα είναι στην πραγματικότητα μια θήκη και έδειξε μια χρυσή σφαίρα που πιστεύει ότι είναι το ορειχάλκινο καπάκι της λαβής.
«Αν κοιτάξετε τα αναμφισβήτητα πέη στην ταπισερί, κανένα από αυτά δεν έχει μια κίτρινη κηλίδα στην άκρη», υποστήριξε ο Garnett.
Όπως και να έχει, πρέπει να εξεταστεί το έργο για ακόμη μια φορά για να αναλυθεί σωστά ο συνολικός αριθμός των γεννητικών οργάνων. Αν και υπάρχει ένα αντίγραφο του 18ου αιώνα στο Μουσείο του Ρέντινγκ στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα κοινωνικά πρότυπα της εποχής επέβαλαν μια λογοκριμένη έκδοση της ταπισερί, στην οποία έχουν αφαιρεθεί τα περισσότερα από τα γεννητικά όργανα.
Αλλά γιατί να συμπεριληφθούν όλα αυτά τα πέη; Όπως και ο συνολικός αριθμός τους, η επίσημη εξήγηση παραμένει ασαφής.
Η μεσαιωνική τέχνη είναι γεμάτη συμβολισμούς (από τα χρώματα και τα λουλούδια μέχρι τα ζώα) και η Ταπισερί της Μπαγιέ δεν αποτελεί εξαίρεση. Σύμφωνα με ορισμένους ιστορικούς, τα εξαρτήματα αυτά μπορεί να είχαν ως σκοπό να εκφράσουν την «ανδρεία» και τη γενετήσια δύναμη.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα: το μεγαλύτερο πέος του έργου ανήκει στο άλογο που δόθηκε ως δώρο στον Δούκα Γουλιέλμο πριν από τη Μάχη του Χέιστινγκς, συμβολίζοντας έτσι το δικαίωμά του στο θρόνο. Εν τω μεταξύ, άλλοι υποστηρίζουν ότι οι ανατομικές αναφορές παραπέμπουν στους Μύθους του Αισώπου και σε άλλα κλασικά και σατιρικά παραμύθια της εποχής.
«Υπάρχουν πολλές ενδιαφέρουσες θεωρίες και για να είμαστε ειλικρινείς, δεν ξέρουμε πραγματικά και 100% την αλήθεια», δήλωσε ο ιστορικός David Musgrove στο podcast. «Αλλά είναι πολύ ενδιαφέρον που υπάρχουν αυτές οι ανατομικές λεπτομέρειες».
Το 2018, ο καθηγητής George Garnett του St Hugh's College του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης δημοσίευσε τα ευρήματά του σχετικά με τον αριθμό των αρσενικών γεννητικών οργάνων που απεικονίζονται στην Ταπισερί της Μπαγιέ – καθώς και τη σημασία τους. Μέτρησε 93 πέη και, όπως ήταν αναμενόμενο, η έρευνά του έγινε viral.
«Νομίζω ότι οι ακαδημαϊκοί συνάδελφοί μου διασκέδασαν πολύ», αποκάλυψε ο Garnett σε μια συνέχεια της συνέντευξης στο HistoryExtra podcast. «Ένας από αυτούς μου είπε: "Δεν είσαι απλός ιστορικός, είσαι ένας πραγματικός ιστορικός της ανδρικής αρρενωπότητας"».
Ο Garnett μέτρησε τον αριθμό των πέους που περιλαμβάνει. «Υπάρχουν 88 που είναι συνδεδεμένα με άλογα και τέσσερα – ή πιθανώς πέντε – που είναι συνδεδεμένα με ανθρώπινες φιγούρες», εξηγεί.
Στην περίπτωση των αλόγων, ως επί το πλείστον, η απεικόνιση των γεννητικών οργάνων είναι απλώς μια ανατομική λεπτομέρεια, αλλά υπάρχουν και κάποιες εξαιρέσεις, σημειώνει ο Garnett. Ο σχεδιαστής της Ταπισερί ενδιαφερόταν για τα πέη τριών αλόγων, λέει.
«Τα υπόλοιπα είναι απλώς για να δείξουν ότι τα άλογα είναι επιβήτορες. Αλλά αυτά τα άλογα που έχουν σημασία, όλα τους συνδέονται με σημαντικούς άνδρες της εποχής εκείνης».
Πιο συγκεκριμένα, ο Harold Godwinson – ο οποίος, ως βασιλιάς Harold II, θα πεθάνει στο Hastings – και ο νικητής του, ο δούκας William της Νορμανδίας, απεικονίζονται πάνω σε άλογα με εμφανώς μεγαλύτερα γεννητικά όργανα. «Το άλογο του William έχει μακράν το μεγαλύτερο πέος», σημειώνει ο Garnett. «Και αυτό δεν είναι τυχαίο».
Εκτός από τα ιπποειδή, η απεικόνιση ανθρώπινων γεννητικών οργάνων στη μεσαιωνική τέχνη δεν είναι αποκλειστικά χαρακτηριστικό της Ταπισερί της Μπαγιέ. Όπως εξηγεί ο Garnett, υπάρχουν αρκετές γλυπτικές απεικονίσεις γεννητικών οργάνων σε γλυπτά τύπου sheela-na-gig σε μεσαιωνικές εκκλησίες.
«Στην εκκλησία Kilpeck στο Herefordshire, συγκεκριμένα. Αλλά τα γεννητικά όργανα που απεικονίζονται σε αυτές τις περιπτώσεις είναι γυναικεία, ενώ στην Ταπισερί της Μπαγιέ δεν υπάρχει καμία ένδειξη γυναικείων γεννητικών οργάνων – εκτός από μία περίπτωση με πλούσιο ηβικό τρίχωμα».
Δείτε όλη την Ταπισερί της Μπαγιέ εδώ.
