Έχει διασχίσει όλη την Αμερική σε 50 μαραθωνίους, από τη μια ακτή στην άλλη, μέσα σε 50 συνεχείς ημέρες. Έχει τρέξει πάνω σε βουνά, μέσα στην Κοιλάδα του Θανάτου και στο Νότιο Πόλο. O Κωνσταντίνος (Ντιν) Καρνάζης είναι ένα διεθνές φαινόμενο που ζει για να ξεπερνά διαρκώς τον εαυτό του, ένας άνθρωπος-θρύλος που κάνει την Ελλάδα υπερήφανη σε όλο τον κόσμο με τις αντοχές και το θάρρος του. Μιλήσαμε μαζί του με αφορμή την κυκλοφορία του νέου του βιβλίου στα ελληνικά, «Η χαρά του δρομέα».
Είναι ο πιο γυμνασμένος άνθρωπος στον κόσμο, σύμφωνα με την εφημερίδα The Guardian. Έχει μπει στη λίστα με τους 100 ανθρώπους με τη μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο του περιοδικού Time. To αμερικανικό GQ τον έχει επιλέξει ως τον άνδρα με το πιο εκπληκτικό σώμα στον κόσμο.
Ο υπερμαραθωνοδρόμος Κωνσταντίνος Καρνάζης ή Dean Karnazes, που έχει γεννηθεί στις 23 Αυγούστου 1962 στο Λος Άντζελες, από Έλληνες γονείς, κατάφερε όχι μόνο να γίνει διάσημος μέσα από το χόμπι του, το τρέξιμο, αλλά να σπάσει κάθε ρεκόρ και να χρησιμοποιήσει τη δύναμή του για καλό σκοπό μέσα από ένα πλούσιο φιλανθρωπικό έργο.
Παράλληλα, είναι ένας πολύ επιτυχημένος άνδρας, που έχει εργαστεί σε επιχειρηματικούς κολοσσούς που βρίσκονται στη λίστα Fortune 500.
Μεταξύ των άλλων επιτευγμάτων του, έχει κατακτήσει νίκες στις διοργανώσεις World’s Toughest Footrace, Ultramarathon του Badwater, 4 Deserts Challenge και ESPN ESPY. Έχει αποσπάσει τρεις φορές το βραβείο Endurance Athlete of the Year του περιοδικού Competitor, ενώ έχει υπηρετήσει και ως Πρεσβευτής Αθλητών των ΗΠΑ σε αποστολές στην Κεντρική Ασία και τη Νότια Αμερική. Έχει κρατήσει δύο φορές τη δάδα με την Ολυμπιακή Φλόγα και είναι αποδέκτης του Βραβείου Lifetime Achievement του Προεδρικού Συμβουλίου για τον Αθλητισμό, τη Γυμναστική και τη Διατροφή.
Με αφορμή την κυκλοφορία του καινούργιου βιβλίου του, «Η χαρά του δρομέα», που κυκλοφορεί στα ελληνικά -όπως και όλα τα προηγούμενα διεθνή μπεστ σέλερ του- από τις Εκδόσεις Κey Books, το iefimerida.gr μίλησε μαζί του για το τρέξιμο, την αρχαία ελληνική φιλοσοφία, που λατρεύει, και τη σημασία να ξεπερνάς διαρκώς τα όριά σου.
Έχετε υπολογίσει ποτέ από περιέργεια πόσα χιλιόμετρα έχετε τρέξει στη ζωή σας ως δρομέας;
Παρόλο που δεν έχω καταγράψει επακριβώς κάθε τρέξιμο, φαντάζομαι ότι πρέπει να είναι στο σύνολό τους περίπου 250.000 χιλιόμετρα.
«Πρέπει να νιώθεις ότι πεθαίνεις από την προσπάθεια. Αν νιώθεις καλά, σημαίνει ότι δεν προσπαθείς αρκετά» σας είχε πει ο πρώτος σας προπονητής. Αυτό ισχύει και για τη ζωή; Είναι ένας διαρκής αγώνας δρόμου μετ’ εμποδίων;
Το τρέξιμο πρέπει να σε πονέσει. Οφείλει να σε τεστάρει. Αν είναι εύκολο, τότε δεν προσπαθείς αρκετά σκληρά. Το μότο μου είναι: «Υπάρχει μαγεία στην κακουχία». Δεν θυμόμαστε τις εύκολες και βολικές στιγμές της ζωής μας, θυμόμαστε όμως όλες εκείνες τις στιγμές που ξεπεράσαμε τις δυσκολίες. Το ίδιο μπορείς να πεις και για τη ζωή. Η ζωή είναι ένας αγώνας. Το κόλπο είναι να καταφέρεις να απολαύσεις τον αγώνα και να εμπλακείς σε αυτόν με όλες σου τις δυνάμεις.
Το τρέξιμο έτσι όπως το προσεγγίζετε μέσα από τα βιβλία σας μοιάζει με φιλοσοφία που δίνει απαντήσεις για το νόημα της ζωής, όχι απλώς με άθλημα. Αν ισχύει αυτό, ποιες είναι οι βασικές θέσεις και η κοσμοθεωρία αυτής της φιλοσοφίας;
Είμαι Έλληνας. Το αίμα μου είναι ελληνικό και ο τρόπος σκέψης μου επίσης ελληνικός. Διάβασα και σπούδασα φιλοσοφία, αρχαία και μοντέρνα φιλοσοφία. Οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν μεγάλες αλήθειες και επηρέασαν όλο τον δυτικό τρόπο σκέψης. Ζω με τις διδαχές του Αισχύλου, του Επίκουρου, του Σωκράτη και του Αριστοτέλη. Αυτοί οι μεγάλοι στοχαστές έχουν επηρεάσει τον τρόπο που διάγω τη ζωή μου.
Ένας άνθρωπος που μπορεί να τρέχει τεράστιες αποστάσεις ακόμα και για 24 ώρες συνεχώς, από τι πράγμα τρέχει να φύγει μακριά; Τι είναι αυτό που θέλει να αφήσει πίσω του τρέχοντας;
Μα δεν προσπαθούμε όλοι μας να τρέξουμε μακριά από κάτι; Το άχθος της ύπαρξης πολλές φορές μπορεί να μας καταβάλλει και τίποτε δεν είναι πιο απελευθερωτικό από το να τρέξεις μακριά από όλα όσα προσπαθούν να σε κρατήσουν δεμένο και να σε αιχμαλωτίσουν. Το τρέξιμο είναι η πιο μεγάλη απόδραση. Είναι ευεργετικό!
«Έχω επισκεφθεί και τις επτά ηπείρους της Γης από δύο φορές και με κάθε ειλικρίνεια μπορώ να πω ότι δεν υπάρχει άλλο μέρος σαν την Ελλάδα»
Πώς ήταν η ζωή σας και η ψυχολογία σας πριν ασχοληθείτε με το τρέξιμο; Πριν να γίνω δρομέας, η ζωή μου ήταν ανεκπλήρωτη. Η μεγαλύτερη αμαρτία στη ζωή είναι να μην είσαι ο άνθρωπος που μέσα σου είσαι. Είμαι δρομέας και τη στιγμή που ακολούθησα το κάλεσμά μου, άνθησα.
Ποια είναι η καθημερινή σας ρουτίνα σε σχέση με το τρέξιμο;
Ξυπνάω κάθε μέρα στις 3.00 με 4.00 το πρωί και τρέχω έναν μαραθώνιο πριν το πρωινό γεύμα. Μετά, κατά τη διάρκεια της υπόλοιπης μέρας, δεν κάθομαι σε ησυχία. Από τη στιγμή που θα σηκωθώ από το κρεβάτι μέχρι τη στιγμή που θα κοιμηθώ τη νύχτα, βρίσκομαι συνεχώς σε κίνηση. Ακόμα και τώρα που μιλάμε στέκομαι όρθιος. Επίσης, κατά τη διάρκεια της ημέρας κάνω πολλές διαλειμματικές προπονήσεις υψηλής έντασης HINT: κάμψεις, έλξεις, κοιλιακούς, βαθιά καθίσματα κ.λπ. Οπότε, όλη μέρα αθλούμαι.
Ποιος είναι ο δυσκολότερος στίβος στη ζωή ενός ανθρώπου;
Η μεγαλύτερη πρόκληση της ζωής είναι το να μεγαλώνεις μια έφηβη κόρη (γέλια). Σοβαρά μιλάω, είναι πολύ σκληρή δουλειά. Αλλά για εμένα το «κλειδί» στη ζωή είναι η περιέργεια, το να είσαι περίεργος και να βρίσκεις χαρά στα μικρά και απλά πράγματα. Προσπαθώ να περνάω όσο περισσότερο χρόνο μπορώ κοντά στη φύση, επειδή εκεί η ζωή φαίνεται όπως πρέπει να είναι. Μόνον εκεί η θέση μου μέσα στο σύμπαν αποκτά νόημα.
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ τι θα κάνετε αν κάποια μέρα δεν μπορείτε να τρέχετε πια;
Να σταματήσω να τρέχω; Ποιος μιλάει για τέτοια πιθανότητα; Η δική μου γραμμή τερματισμού είναι μία ταφόπλακα. Βρες αυτό που αγαπάς και άφησέ το να σε σκοτώσει.
Ποια είναι η πιο δύσκολη και τρομακτική εμπειρία που έχετε βιώσει τρέχοντας και ποια η πιο συναρπαστική που δεν θα ξεχάσετε ποτέ όσο ζείτε;
Έχω συναντήσει αρκούδες, φίδια, άγρια σκυλιά και τρελούς Έλληνες οδηγούς! Έχω επίσης τρέξει από το Λος Άντζελες στον Λευκό Οίκο (4.000 χιλιόμετρα απόσταση) για να συναντηθώ με τη Μισέλ Ομπάμα. Αυτή ήταν μία αξέχαστη εμπειρία.
Με δεδομένη την ελληνική σας καταγωγή, πώς βλέπετε την Ελλάδα εξ αποστάσεως; Ένας Έλληνας του εξωτερικού εξιδανικεύει μια μακρινή πατρίδα ή τη βλέπει τελικά πιο καθαρά, όπως είναι στην ουσία της, απαλλαγμένη από τα προβλήματα της καθημερινότητας;
Αυτό είναι ένα τρομερά ενδιαφέρον θέμα για εμένα. Βλέπω την Ελλάδα μέσα από τα μάτια ενός εξωτερικού παρατηρητή, παρόλο που είμαι 100% Έλληνας. Έχω την τάση να βλέπω ρομαντικά την Ελλάδα, να την ανεβάζω σε θεϊκά επίπεδα. Ναι, εξιδανικεύω την Ελλάδα, αλλά συγχρόνως διατηρώ την οπτική του πολίτη του κόσμου, κάποιου που έχει επισκεφθεί και τις επτά ηπείρους της Γης από δύο φορές και με κάθε ειλικρίνεια μπορώ να πω ότι δεν υπάρχει άλλο μέρος σαν την Ελλάδα. Η Ελλάδα δεν είναι ένα πράγμα, είναι πολλά περισσότερα. Είναι μία πολυδιάστατη χώρα και τρομερά διαφορετική σε κάθε σημείο της. Είναι μοναδική επίσης πολιτιστικά. Αυτή τη χώρα την αγαπάω τόσο βαθιά και την εκτιμώ με έναν τρόπο που είναι ταυτόχρονα ειλικρινής και αντάξιός της και ελπίζω η δική μου οπτική για την Ελλάδα να βοηθήσει τους Έλληνες να αναγνωρίσουν το πόσο σημαντική είναι. Το να είσαι Έλληνας είναι ένα βαρύ φορτίο. Το μεγαλείο των προγόνων μας είναι μοναδικό. Όταν οι άνθρωποι ακούνε ότι είσαι Έλληνας, αυτομάτως σε προσέχουν. Προερχόμαστε από τέτοιο μεγαλείο που οι άλλοι αυτομάτως θέλουν να εκτιμήσουν αν εσύ ως Έλληνας ανταποκρίνεσαι σε αυτό. Βλέπω την καταγωγή μου ως ευθύνη προς τους προγόνους μας. Θέλω να τους δικαιώσω, ζώντας σύμφωνα με τα ιδανικά τα οποία πρέσβευαν, τη σωματική και τη διανοητική τελειότητα και με μία πνευματικότητα που ήταν υπερβατική.
Υπάρχει κάποιος στόχος σε σχέση με το τρέξιμο που δεν έχετε ακόμα κατακτήσει; Τι σημαίνει το να ξεπερνάς τα όριά σου;
Ο επόμενος στόχος μου είναι να τρέξω από το χαμηλότερο σημείο της Γης μέχρι το ψηλότερο, από τη Νεκρά Θάλασσα μέχρι την κορυφή του Έβερεστ. Υπολογίζω να το προσπαθήσω το 2023. Τα όρια υπάρχουν μόνο μέσα στο μυαλό μας.
Υπάρχει σωστός τρόπος για να τρέχει κανείς; Σε τι διαφέρει το τρέξιμο ανά ηλικία;
Ο μόνος λάθος τρόπος είναι το να μην τρέχεις. Όπως και να τρέχεις, είναι καλό. Τα σώματά μας είναι φτιαγμένα για να τρέχουν. Απλώς, αρχίστε το τρέξιμο και μην το πολεμάτε. Κάντε αυτό που σας έρχεται φυσικά. Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος να τρέχεις σε κάθε ηλικία.
«Φρόντισε μερικές φορές να χάνεις το δρόμο σου σκοπίμως» γράφετε στο νέο σας βιβλίο. Τι εννοείτε με αυτή τη φράση;
Ναι, αυτή είναι μια φράση από το τελευταίο μου βιβλίο. Η ακριβής αγγλική φράση είναι: «Get lost on purpose». Σπάσε τη ρουτίνα και εξερεύνησε άγνωστα εδάφη. Αλλιώς μπαγιατεύεις. Μόλις πέρασα δέκα μέρες τρεξίματος σε δέκα μαραθώνιους, στη μνήμη των διακοσίων χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση. Όλοι οι μαραθώνιοι άρχισαν και τελείωσαν σε ιστορικά μέρη του πολέμου της Ελληνικής Επανάστασης. Μέσα από το να χάνομαι, βρήκα τον εαυτό μου.