Μια απίστευτη επιχείρηση εξαπάτησης, που έλαβε χώρα το 1943, το πιο κρίσιμο έτος για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, προκειμένου να πειστούν οι Ναζί ότι οι Σύμμαχοι ετοίμαζαν απόβαση στην Ελλάδα και όχι στη Σικελία και να διασπάσουν έτσι τις δυνάμεις τους στη Μεσόγειο ετοιμάζεται να μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη.
Το σενάριο της ταινίας με τίτλο «Επιχείρηση Κιμάς» βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο του Βρετανού ιστορικού Μπεν Μακιντάιρ, όπου αφηγείται λεπτομερώς το απίστευτο στρατήγημα που ξεγέλασε τον Αδόλφο Χίτλερ και τους στρατηγούς του.
Η πραγματική ιστορία της επιχείρησης που άλλαξε την πορεία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου
Ένα πρωινό του Απριλίου του 1943 ένας ψαράς, που είχε βγει ανοικτά των ακτών της Ισπανίας για να απλώσει τα δίχτυα του για σαρδέλες, εντόπισε τη σορό ενός Βρετανού στρατιωτικού να επιπλέει στη θάλασσα -μια ανακάλυψη που έθεσε σε κίνηση μια αλυσίδα γεγονότων, η οποία έμελλε να αλλάξει τον ρου του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου. Η «επιχείρηση κιμάς» αντιπροσωπεύει μια από τις πιο έξυπνες παγίδες που έχουν στηθεί ποτέ εν καιρώ πολέμου και πιθανότατα μια από τις πιο παράξενες αφού ο μυστικός πράκτορας που την έφερε σε πέρας ήταν νεκρός -και μολαταύτα κατάφερε να ξεγελάσει τους αρχικατασκόπους του Χίτλερ, να στείλει τα ναζιστικά στρατεύματα στη λάθος κατεύθυνση και να σώσει χιλιάδες ζωές.
Αποστολή του ήταν να πείσει τους Γερμανούς ότι οι Σύμμαχοι δεν σκόπευαν να επιτεθούν στη Σικελία, αλλά στην Ελλάδα. Η κατάληψη της Σικελίας ήταν πρωταρχικής σημασίας για τον έλεγχο της Μεσογείου και την έκβαση του Β΄ΠΠ προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για μια επίθεση στην ηπειρωτική Ιταλία.
Η προετοιμασία της «Επιχείρησης Κιμάς»
Στο τέχνασμα ενεπλάκησαν πολλοί, από έναν εκκεντρικό αξιωματικό της Βρετανικής Βασιλικής Πολεμικής Αεροπορίας (RAF), μέχρι τον συγγραφέα των περιπετειών του Τζέιμς Μποντ και από μια όμορφη γραμματέα των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών και τον κυβερνήτη ενός υποβρυχίου μέχρι έναν οργισμένο ναύαρχο κι έναν νεκρό αλήτη από την Ουαλία.
Επιστρατεύοντας την φαντασία και την επινοητικότητά τους οι κατάσκοποι του Γουίνστον Τσόρτσιλ εξύφαναν ένα σχέδιο τόσο πειστικό -ίσως το πιο περίτεχνο του Β΄ΠΠ- που άρχισαν στο τέλος να το πιστεύουν κι οι ίδιοι. Το σχέδιο ξεκίνησε από ένα ανήλιαγο υπόγειο κάτω από το Ουάιτχολ του Λονδίνου και μέσω Σκωτίας κι Ισπανίας κατέληξε στο γραφείο του Χίτλερ.
Η αρχική ιδέα προήλθε από το μυαλό του δημιουργού του Τζέιμς Μποντ, Ίαν Φλέμινγκ, που εργαζόταν στην αντικατασκοπεία του βρετανικού πολεμικού ναυτικού στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Όταν ο Χίτλερ κήρυξε τον πόλεμο το 1939 ο Φλέμινγκ συνέταξε ένα υπόμνημα με πιθανές επιχειρήσεις εξαπάτησης του εχθρού κατ’ εντολή του απαιτητικού προϊσταμένου του, του αντιναυάρχου Τζον Γκόντφρι -από τον οποίο άντλησε την έμπνευση για τον “Μ” στις περιπέτειες του θρυλικού πράκτορα 007.
Μια απ’ αυτές τις επιχειρήσεις προέβλεπε να τοποθετηθούν παραπλανητικά έγγραφα στο πτώμα ενός άνδρα, που θα το εγκατέλειπαν σε σημείο, όπου θα το έβρισκαν οι Γερμανοί. Ως τέτοιο σημείο επελέγη η Ισπανία του Φρανσίσκο Φράνκο, που αν και ουδέτερη, διέκειτο φιλικά προς τις δυνάμεις του Άξονα. Το σχέδιο τέθηκε σε εφαρμογή πριν την απόβαση των Συμμάχων στη Σικελία το 1943. Βρετανικά και αμερικανικά στρατεύματα είχαν συγκεντρωθεί στη Βόρεια Αφρική και προετοίμαζαν την εισβολή στη νότια Ευρώπη, αλλά ο στόχος ήταν κάτι παραπάνω από προφανής. «Μόνον ένας τρελός δεν θα καταλάβαινε ότι είναι η Σικελία», έλεγε ο Τσόρτσιλ.
H «Επιχείρηση Κιμάς» είχε μεταφερθεί και το 1956 στη μεγάλη οθόνη με την ταινία "Τhe Man Who Never Was"
Έτσι οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες ανέλαβαν να βρουν τρόπο να πείσουν τον Χίτλερ ότι οι Σύμμαχοι δεν σκόπευαν να επιτεθούν στη Σικελία, αλλά στην Ελλάδα. Αρχιτέκτονες της «Επιχείρησης Κιμάς» ήταν ο πλωτάρχης του βρετανικού ναυτικού Γιούεν Μόνταγκιου -που θα ενσαρκώσει ο βραβευμένος με Όσκαρ ηθοποιός Κόλιν Φερθ στην ταινία- και ο αξιωματικός της RAF Τσαρλς Κόμοντλι.
Η... γέννηση του ταγματάρχη Μάρτιν
Στις αρχές του 1943 οι δύο Βρετανοί αξιωματικοί πληροφορήθηκαν ότι στο νεκροτομείο του Σεν Πάνκρας στο Λονδίνο είχε μεταφερθεί η σορός ενός άστεγου Ουαλού αλήτη, ονόματι Γκλίντουιρ Μάικλ, που είχε αυτοκτονήσει με ποντικοφάρμακο. Η σορός του 30χρονου άνδρα τοποθετήθηκε στο ψυγείο και το επόμενο βήμα ήταν να του δημιουργήσουν μια ψεύτικη ταυτότητα.
Του έφτιαξαν πλαστά έγγραφα, στολή, και τον ονόμασαν «ταγματάρχη Ουίλλιαμ Μάρτιν» του Σώματος των Βασιλικών Πεζοναυτών, που είχε γεννηθεί στο Κάρντιφ της Ουαλίας το 1907. Ο βαθμός του ταγματάρχη αντιστοιχούσε στην ηλικία του νεκρού και ταυτόχρονα εξηγούσε την πιθανότητα να μεταφέρει διαβαθμισμένα έγγραφα. Για να γίνει πιο πιστευτή η ιστορία ο ταγματάρχης θα έφερε πάνω του και επιστολές από τον τραπεζίτη του, την απόδειξη αγοράς ενός δακτυλιδιού αρραβώνων, αποκόμματα εισιτηρίων θεάτρου, αλλά και ερωτικά γράμματα και μια φωτογραφία από μια ανύπαρκτη μνηστή ονόματι «Παμ» -στην πραγματικότητα ήταν η Τζιν Λέσλι, η νεαρή ελκυστική γραμματέας του Μόνταγκιου στην MI5.
Αλλά τα σημαντικότερα από τα έγγραφα που θα έφερε πάνω του ο «ταγματάρχης» Μάρτιν βρίσκονταν κλειδωμένα σ’ έναν χαρτοφύλακα δεμένο στον καρπό του με αλυσίδα: ανέγραφαν στον τίτλο «άκρως απόρρητα» και περιέγραφαν σχέδια απόβασης των Συμμάχων στην Ελλάδα και τη Σαρδηνία, ως προγεφύρωμα για την κατάληψη της Προβηγκίας, που υπέγραφε ο ναύαρχος Σερ Άρτσιμπαλντ Νάι με παραλήπτη τον διοικητή των δυνάμεων της Αλεγρίας και της Τυνησίας, σερ Χάρολντ Αλεξάντερ. Τη μεταφορά του πτώματος -μέσα σε ατσάλινο κιβώτιο με ξηρό πάγο για τη διατήρησή του- στις ισπανικές ακτές κοντά στην Χουέλβα, όπου δρούσε ένας γνωστός Γερμανός κατάσκοπος, ανέλαβε το υποβρύχιο HMS Seraph που τελούσε υπό τις διαταγές του πλοιάρχου Νόρμαν «Μπιλ» Τζούελ.
Λίγο μετά τις τέσσερις το απόγευμα της 24ης Απριλίου το υποβρύχιο αναδύθηκε στην επιφάνεια, φόρεσαν τη στολή στον «ταγματάρχη» Μάρτιν, και έριξαν το πτώμα στη θάλασσα για να το σύρει η φουσκοθαλασσιά προς την ακτή.
Ο Τζούελ απέστειλε το μήνυμα στο Λονδίνο: «Ο ΚΙΜΑΣ ολοκληρώθηκε». Την επομένη το πρωί ο ντόπιος ψαράς Χοσέ Αντόνιο Ρέυ Μαρία εντόπισε το πτώμα, η ανακάλυψη του οποίου αναφέρθηκε στο τοπικό κλιμάκιο της γερμανικής αντικατασκοπείας.
«Ο Κιμάς φαγώθηκε ολόκληρος»
Ο νεκρός ετάφη στο κοιμητήριο της Χουέλβα με την επιτύμβια πινακίδα να αναφέρει: «Γουίλιαμ Μάρτιν. Γεννήθηκε στις 29 Μαρτίου του 1907. Πέθανε στις 24 Απριλίου του 1943». Την ίδια ώρα ο χαρτοφύλακας με τα «άκρως απόρρητα έγγραφα» έφθανε στο Βερολίνο. Ο επικεφαλής του μηχανισμού Προπαγάνδας του Χίτλερ, Γιόζεφ Γκαίμπελς, διατηρούσε έντονες αμφιβολίες, όπως αποκαλύπτει το ημερολόγιό του.
Αλλά οι περισσότεροι στρατηγοί του Φύρερ «έχαψαν» τη μπλόφα. «Ξέχνα τη Σικελία. Ξέρουμε ότι στόχος είναι η Ελλάδα», είπε ο στρατηγός Γιοντλ. Αλλά και ο ίδιος ο Χίτλερ πείστηκε ότι τα έγγραφα ήταν γνήσια. «Ο Κιμάς φαγώθηκε ολόκληρος», ενημέρωσε με κωδικοποιημένο μήνυμά της η MI5 τον Ουίνστον Τσόρτσιλ.
Το στρατήγημα είχε πετύχει το στόχο του. Ο Φύρερ εξέδωσε μια διαταγή σύμφωνα με την οποία τα «μέτρα σχετικά με τη Σαρδηνία και την Πελοπόννησο θα έχουν άμεση προτεραιότητα απέναντι σε κάθε άλλο ανάλογο». Έτσι μεταφέρθηκε από τη Γαλλία στην Ελλάδα η Πρώτη Μεραρχία Γερμανικών Τεθωρακισμένων και άλλες δύο από το ανατολικό Μέτωπο, μόλις έναν μήνα πριν τη μεγαλύτερη μάχη θωρακισμένων του Β΄ Παγκοσμίου Πολεμου, τη μάχη του Κουρσκ, κάπου 450 χλμ. από τη Μόσχα, ενώ οι Ναζί έστρωσαν με ναρκοπέδια τη νότια Ελλάδα και μετέφεραν τορπιλάκατους από τη Σικελία στο Αιγαίο.
Αιχμή του δόρατος της απόβασης στη Σικελία ήταν -σύμπτωση άραγε- το υποβρύχιο HMS Seraph υπό τον Μπιλ Τζούελ, που τοποθέτησε σημαντήρες για να οδηγήσει τους εισβολείς στις ακτές. Τις πρώτες πρωινές ώρες της 10ης Ιουλίου τα συμμαχικά στρατεύματα έφθασαν στο νησί, όπου συνάντησαν μικρή αντίσταση με τους ξαφνιασμένους Ιταλούς να παραδίδονται μετά από λίγο. Επί δύο ολόκληρες εβδομάδες οι Ναζί περίμεναν στην Ελλάδα μια απόβαση που δεν έγινε ποτέ. Η επιχείρηση εξαπάτησης είχε στεφθεί με απόλυτη επιτυχία αλλάζοντας την πορεία του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου.