Μία κομψή αστική βίλα του 18ου αιώνα στην Τεργέστη φιλοξενεί τα έργα της η ελληνίδας γλύπτριας Βένιας Δημητρακοπούλου.
, Μια βίλα γεμάτη έπιπλα σε στιλ Empire και Biedermeier και δίπλα σε μια σπάνια συλλογή σχεδίων του Τζανμπατίστα Τιέπολο στο Δημοτικό Μουσείο Σαρτόριο, αλλά και στο επιβλητικό κάστρο του 14ου αιώνα Σαν Τζούστο, σύμβολο της πόλης και στέγη των Δημοτικών Μουσείων Ιστορίας και Τέχνης, η Βένια Δημητρακοπούλου παρουσιάζει το τμήμα της δουλειάς της που έχει ως επίκεντρο τον Ήχο
Ο τελευταίος σταθμός της Βένιας Δημητρακοπούλου στην Ιταλία
Ποιος ήχος μπορεί να γεννηθεί από τη σκιά; Ποια λόγια προκύπτουν από την αϋπνία και πως μπορεί να ακούγονται στην κρεβατοκάμαρα ενός δούκα; Και τι μπορεί να συνδέει μορφές που έχουν σκαλιστεί στη σκληρή ηφαιστειακή πέτρα με λεπτεπίλεπτους μανδύες «κεντημένους» με τις πιο μύχιες κι αυθόρμητες σκέψεις;
Τις απαντήσεις υπόσχεται να δώσει η Βένια Δημητρακοπούλου στην Τεργέστη, στον τελευταίο σταθμό της εκθεσιακής της τριλογίας στην Ιταλία που φέρει τον γενικό τίτλο «Αρχέγονο Μέλλον».
«Ο τελευταίος σταθμός της τριλογίας είναι η Τεργέστη. Μια πόλη με βαρύνουσα σημασία και ως προς την γεωγραφική της θέση και ως προς την ιστορία της, σημείο που συνδέει τους δύο πόλους, τον Βορρά και τον Νότο, όπως και η Ελλάδα άλλωστε» σημειώνει η Βενια Δημητρακοπούλου.
«Τα δίπολα είναι εξάλλου ο βασικός άξονας της δουλειάς μου, όπως και ο ενδιάμεσος χώρος. Ξεκίνησα από το Παλέρμο (Νότος) με πρωταγωνιστή την Ύλη, στο ενδιάμεσο ακολούθησε το Τορίνο με τον Λόγο και τώρα η Τεργέστη (Βορράς) με θέμα τον ήχο, δηλαδή τη μη ύλη.
Μια απόπειρα χαρτογράφησης της ανθρώπινης συνθήκης και του κύκλου της ζωής όπως εγώ τα αντιλαμβάνομαι», εξηγεί η Βένια Δημητρακοπούλου τον τρόπο που δημιούργησε το ιδιαίτερο αυτό εικαστικό της ταξίδι στην Ιταλία.
Ένα ταξίδι, το οποίο όπως η ίδια χαρακτηρίζει, είναι ένα έργο εν εξελίξει καθώς δεν πρόκειται για μια περιοδεύουσα έκθεση, αλλά για τρεις διαφορετικές, η καθεμία εκ των οποίων εστίασε σε διαφορετική θεματική και προσαρμόστηκε στα δεδομένα των πόλεων και των εκθεσιακών χώρων που τις φιλοξενούν.
Μία ηχητική εγκατάσταση-γλυπτό
Στην Αίθουσα του Πιάνου του Δημοτικού Μουσείου Σαρτόριο, το οποίο ανακαινίστηκε χάρη και στη γενναιόδωρη συνεισφορά της οικογένειας Κωνσταντινίδη, η Βένια Δημητρακοπούλου παρουσιάζει μια ηχητική εγκατάσταση ειδικά σχεδιασμένη για τον χώρο σε συνεργασία με τον καθηγητή Σύνθεσης στο Πανεπιστήμιο Ντέιβις της Καλιφόρνια, Πάμπλο Ορτίζ, με τον οποίο η γλύπτρια έχει δουλέψει και στο παρελθόν.
Γλυπτά της Βένιας Δημητρακοπούλου στην κρεβατοκάμαρα του Δούκα
Στην Κρεβατοκάμαρα του Δούκα παρουσιάζεται η εγκατάσταση «Κλίνη της Αϋπνίας», όπου πάνω σε ένα τεράστιο σεντόνι από χαρτί έχουν βρει τη θέση τους σκέψεις, λέξεις που επαναλαμβάνονται, εμμονές, φόβοι, αγωνίες, όνειρα. Κι ενώ προκαλούν τον επισκέπτη να τις ανακαλύψει πάνω στη χάρτινη επιφάνεια, εκείνες ξεφεύγουν σαν ψίθυροι από τη φωνή της Βένιας Δημητρακοπούλου, καθώς έχουν καταγραφεί για να συνθέσουν το ηχητικό μέρος της εγκατάστασης.
Μία σύνοψη των εκθέσεων σε Παλέρμο και Τορίνο
Στην Αίθουσα με τις Ταπισερί μια σύνοψη της τριλογίας λειτουργεί ως αποχαιρετισμός σε αυτό το ταξίδι στην Ιταλία και επιτρέπει στους επισκέπτες να πάρουν μια γεύση από το σύνολο των εκθέσεων στο Παλέρμο και το Τορίνο, αλλά και εν γένει της δημιουργικής πορείας της Βένιας Δημητρακοπούλου μέσα από κεφάλια σκαλισμένα σε ηφαιστειακή πέτρα, λεπτεπίλεπτους μανδύες που φέρουν ερωτικά ή φυλακτήρια λόγια, σχέδια και επιφάνειες γεμάτες από τις σκέψεις της εικαστικού, υπό τον τίτλο Σκεπτογραμμές, καθώς κι ένα νέο έργο που φέρει τον τίτλο «Σημειογραφία της μνήμης». Το έργο αυτό έγινε επί τούτου για τη συγκεκριμένη έκθεση και παραπέμπει σε μια αποδομημένη παρτιτούρα.
Οι εμβληματικοί Προμαχώνες της Βενιας Δημητρακοπούλου
Στο Καστέλο Σαν Τζούστο, τέλος, οι Σκιές των Προμαχώνων – του εμβληματικού έργου της Βένιας Δημητρακοπούλου που κοσμεί τον αύλειο χώρο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου – θα προβληθούν στους τοίχους του κάστρου υπό τη συνοδεία μιας μίξης ήχων που έχουν παραχθεί κυρίως από το γλυπτό και έχουν συνδημιουργήσει για το συγκεκριμένο έργο ο Πάμπλο Ορτίζ και η Βένια Δημητρακοπούλου υπό τον τίτλο «Ήχοι και σκιές».
«Ο ήχος έχει μια τεράστια υποβλητική δύναμη που απορρέει από την αφηρημένη φύση του. Προτείνει αφηγήσεις που ο καθένας από εμάς αναπτύσσει και ολοκληρώνει κατά βούληση. Οι ήχοι των συγκεκριμένων εγκαταστάσεων, δεν προορίζονται για ακρόαση απλώς συμβάλλουν στο βίωμα της εμπειρίας. Η ακρόαση τους συμπληρώνει την αίσθηση που αποκτά ο θεατής καθώς βλέπει τα έργα της έκθεσης», επισημαίνει ο Πάμπλο Ορτίζ
Ενα ταξίδι που ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 1028
Η εκθεσιακή τριλογία υπό τον γενικό τίτλο «Αρχέγονο Μέλλον» ξεκίνησε στις 15 Νοεμβρίου 2018 στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αντονίνο Σαλίνας του Παλέρμο, όπου ολοκληρώθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2019 με θεματικό άξονα την «Ύλη» και στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία κρίνοντας από την προσέλευση κοινού (καταμετρήθηκαν 14.000 επισκέπτες) και την ανταπόκριση στον ιταλικό, ελληνικό, αλλά και διεθνή Τύπο.
Μεγάλη επιτυχία σημείωσε και το δεύτερο μέρος της τριλογίας που είχε ως κεντρικό θέμα τον «Λόγο» και φιλοξενήθηκε από τις 21 Φεβρουαρίου έως τις 31 Μαρτίου στο Ίδρυμα Sandretto Re Rebaudengo στο Τορίνο, το οποίο έχει ως τώρα φιλοξενήσει πρωτοποριακές προτάσεις και σημαντικούς καλλιτέχνες
Τη διοργάνωση της εκθεσιακής τριλογίας «Αρχέγονο Μέλλον» στην Ιταλία υπογράφει το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού Ιταλίας με έδρα την Τεργέστη, σκοπός του οποίου είναι η προβολή του ελληνικού πολιτισμού, η διάδοση της ελληνικής γλώσσας, η ενίσχυση του διαπολιτισμικού διαλόγου και η άσκηση πολιτιστικής διπλωματίας στην Ιταλία και Σλοβενία. Εντάσσεται δε, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της Ιταλικής Πρεσβείας στην Αθήνα «Tempo Forte Italia-Ελλάδα 2019», την οποία υιοθέτησαν το Ιταλικό και Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού με σκοπό την ενδυνάμωση του πολιτιστικού διαλόγου και την προβολή των πολιτιστικών σχέσεων και στοιχείων που ενώνουν τις δύο χώρες και σε συνεργασία με την γκαλερί Artespressione του Μιλάνο.
Ειδικότερα η έκθεση στην Τεργέστη διοργανώνεται σε συνεργασία με τον Δήμο Τεργέστης και την Κοινότητα Ελλήνων Ορθοδόξων Τεργέστης και έχει τεθεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ελλάδας, της ελληνικής Πρεσβείας στη Ρώμη, του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) και των Επίτιμων Προξενείων της Ελλάδας και της Κύπρου στην Τεργέστη.
Η προσωπική ταυτότητα στα έργα της Βένιας Δημητρακοπούλου
H Βένια Δηµητρακοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα και μαθήτευσε στο Α΄ εργαστήριο Γλυπτικής της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών Αθηνών, ενώ παράλληλα σπούδασε θέατρο στην Ανώτερη Σχολή Δραµατικής Τέχνης του Ωδείου Αθηνών. Παρακολούθησε επίσης μαθήματα σχεδίου στο Atelier Vivant της École Nationale Supérieure des Beaux-Arts. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα και την Αίγινα και είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος.
Χρησιμοποιεί ένα ευρύ φάσμα υλικών και μία μεγάλη ποικιλία από τεχνικές μέσω των οποίων καταφέρνει να εισδύσει σε πολλές πτυχές της καλλιτεχνικής δημιουργίας, διαμορφώνοντας την προσωπική της ποιητική ταυτότητα. Επηρεασμένη από τις σπουδές της στο θέατρο και στη μουσική, προσπαθεί να συνδέσει εικαστικές τέχνες, μουσική και δρώμενα, αφηγηματικό και θεωρητικό λόγο, σε ένα ενιαίο σύνολο που απευθύνεται εξίσου στο συναίσθημα και στο νου.
Από τους Προμαχώνες του Μπενάκη στην τριλογία της Ιταλίας
Έχει παρουσιάσει το έργο της σε ατομικές εκθέσεις και έχει λάβει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις εντός και εκτός Ελλάδος. Έργα της βρίσκονται σε δημόσιους χώρους καθώς και σε ιδιωτικές συλλογές, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.
Το 2014 κυκλοφόρησε από τον εκδοτικό οίκο Hatje Cantz ο τόμος Venia Dimitrakopoulou, Promahones, έκδοση αφιερωμένη στο μεγάλης κλίμακας έργο της “Προμαχώνες”, το οποίο, αφού παρουσιάστηκε πρώτα στο Μουσείο Μπενάκη το χειμώνα 2014-2015, έχει τοποθετηθεί από τον Οκτώβριο του 2016 στον προαύλιο χώρο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου της Αθήνας.
Τα τελευταία χρόνια έχει εντατικοποιήσει την δραστηριότητά της στην Ιταλία, με προσωπικές εκθέσεις και συμμετοχή σε πρωτοβουλίες αναγνωρισμένου κύρους. Τον Νοέμβριο του 2015 παρουσίασε την καλλιτεχνική της δραστηριότητα στη Βενετία, στους φοιτητές του Πανεπιστημίου Cà Foscari, στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών προγραμμάτων της Biennale της Βενετίας, σε συνεργασία με τον σύλλογο Fondo Ambiente Italiano (FAI) Sezione giovani di Venezia και το Ίδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού της Ιταλίας. Οι δύο συναντήσεις "Εικόνες της σύγχρονης Ελλάδας στη Βενετία" και "Συνέντευξη της Giorgia Florio στη Βένια Δημητρακοπούλου" υπό την επιμέλεια της Caterina Carpinato, πραγματοποιήθηκαν σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Ca’ Foscari της Βενετίας και την γκαλερί Artespressione του Μιλάνο.
Το 2016 ένα δικό της το σχέδιο επιλέχθηκε για το εξώφυλλο της αναθεωρημένης έκδοσης της Ιστορίας Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Mario Vitti (εκδόσεις Cafoscarina, Βενετία). Tον Απρίλιο της ίδιας χρονιάς εγκαινιάστηκε στο Μιλάνο, στην Galleria Artespressione, η πρώτη της ατομική έκθεση στην Ιταλία με τίτλο Selected works, σε επιμέλεια Χάριτος Κανελλοπούλου και Matteo Pacini.
Τον Ιανουάριο του 2017 ο Πρόεδρος του Ιταλικού Κράτους Sergio Mattarella την τίμησε με το παράσημο του Ιππότη του Τάγματος του Αστέρα της Ιταλίας «σε αναγνώριση της συνεισφοράς της, μέσω του καλλιτεχνικού της έργου, στη σύσφυξη των σχέσεων με την Ιταλία, χώρα με την οποία αισθάνεται ιδιαίτερα δεμένη».
Πρόσφατα συμμετέχει ως ενεργό μέλος της ομάδας εργασίας του «Tempo Forte», μιας πολιτιστικής πρωτοβουλίας του Πρέσβη της Ιταλίας στην Ελλάδα, που προωθεί σε διακυβερνητικό επίπεδο τον πολιτιστικό διάλογο και την εδραίωση των κοινών πτυχών της ταυτότητας των δύο χωρών. Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος, από τον Νοέμβριο του 2018 έως τον Ιούνιο του 2019, η Βένια Δημητρακοπούλου θα παρουσιάσει χαρακτηριστικές ενότητες της δουλειάς της σε μια εκθεσιακή τριλογία υπό τον γενικό τίτλο «Αρχέγονο Μέλλον» στις ιταλικές πόλεις Παλέρμο, Τορίνο και Τεργέστη.
Βένια Δημητρακοπούλου / «Αρχέγονo Mέλλον» - τριλογία εκθέσεων στην Ιταλία
ΤΕΡΓΕΣΤΗ / «Ήχος» / Μuseo Sartorio και Castello di San Giusto
12 Απριλίου έως 16 Ιουνίου 2019
Επιμέλεια-Συντονισμός: Αφροδίτη Οικονομίδου -Ματέο Πατσίνι
Σε συνεργασία με τον Δήμο Τεργέστης, την Κοινότητα Ελλήνων Ορθοδόξων Τεργέστης