Που στρέφεσαι τις μέρες της θλίψης; Στην Τέχνη και στην Φύση. Οι επιλογές της εβδομάδας φέρνουν μια συναρπαστική έκδοση -σαν μουσείο- με τον διάλογο της Μarlene Dumas με το Κυκλαδικής Τέχνης, μαθήματα ανθοσυνδέσεων, το σουσάμι που ταξιδεύει από την παραμεθόριο στον κόσμο, αντικείμενα με εικόνες της Nelly’s.
Η Marlene Dumas δημιουργεί στο χαρτί ένα «φαντασιακό μουσείο» με έργα του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης
Mια έκθεση, που πριν πάρει σάρκα και οστά, έχει ήδη ολοκληρωθεί στη φαντασία της σπουδαίας Μarlene Dumas είναι η «Cycladic Blues». Σε μια σπάνια, αντίστροφη πορεία, η Νοτιοαφρικάνα εγκατεστημένη στο Άμστερνταμ δημιουργός που έχει καθορίσει την σύγχρονη τέχνη, άρχισε να δουλεύει για έναν έντονο, προσωπικό της διάλογο με αρχαιότητες του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης. Και το αποτέλεσμα κυκλοφόρησε σε μια έκδοση που από μόνη της αποτελεί χειρονομία τέχνης, από την Roma Publications.
Η Dumas είναι γνωστή για τις μορφές που σχεδιάζει στο χαρτί. Σώματα γυμνά, θραύσματα κορμιών, ζουμ σε πρόσωπα και συναισθήματα, μια παρέλαση σάρκας με κυρίαρχο τον αισθησιασμό, τον ερωτισμό, το σκοτάδι της ψυχής, την μνήμη. Τα μνημειώδη γυμνά της, τα σχέδιά της με τις προσωπικότητες της Τέχνης που την καθόρισαν ως κάψουλες της σύγχρονης ιστορίας, γέμισαν πέρυσι το Palazzo Grassi της Συλλογής Pinault στη Βενετία, σε μια από τις πιο συζητημένες και επιδραστικές εκθέσεις της χρονιάς.
Ξεφυλλίζω την έκδοση που βγήκε σε συνεργασία με τον ΝΕΟΝ και του Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης και ανακάλυψα στο Hyper Hypo στην οδό Βορέος, και είναι αδύνατο σαν σε κάθε σελίδα να βλέπω καθρεπτισμούς των κυκλαδικών γλυπτών. Μια μαρμάρινη λεκάνη και μια προχυτική λεκάνη απέναντι σε έναν κορμό σώματος -οι καμπύλες, οι κοιλότητες, η επιφάνεια του δέρματος στο κάτοπτρο της Ντουμά.
H Ντουμά ζωγραφίζει την κόρη της Ελενα γυμνή, έχοντας στην αγκαλιά τον γιο της Εντεν και την τοποθετεί πλάι σε έναν γυναικείο κορμό. Η κόρη της και ο εγγονός της επιστρέφουν στα έργα της και στους συσχετισμούς με κεφαλές, ή βιολόσχημα ειδώλια του Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.
Η Dumas συναντά τους τεχνίτες που δημιούργησαν στις Κυκλάδες πριν από 5.000 χρόνια με έναν τρόπο απολύτως φυσικό, σαν να μοιράζονται το ίδιο στούντιο και να δημιουργούν. Τα έργα της που έρχονται από το βάθος της καριέρας τους, φέρουν αυτή την ποιότητα, σχεδόν κυτταρικά και έτσι ξαφνιάζει μεν, μαγνητίζει δε ο διάλογός τους. Σαν να βρίσκεσαι σε μια αίθουσα με καθρέπτες και παραισθητικές ουσίες να κυκλοφορούν στον αέρα.
Η Marlene Dumas, με τον τρόπο που την απασχολεί η ανθρώπινη μορφή και δη η γυναικεία, κατόρθωσε να αποδώσει με έναν τρόπο καθοριστικό τον βλέμμα της γυναίκας πάνω στη γυναίκα, σε μια εικαστική επικράτεια όπου το ανδρικό βλέμμα και η ανδρική ερμηνεία της γυναίκας είναι κυρίαρχη στις αποτυπώσεις. Ο έρωτας συναντά τον θάνατο, το μακάβριο τη γονιμότητα, η αφηγηματική υφή των κάτω χωρών διατρέχει το χαρτί και τον καμβά της, μαζί με ένα κυρίαρχο χιούμορ.
H έκθεση στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης με τίτλο Cycladic Blues έχει μετατεθεί για το 2025, όμως ήδη εισερχόμαστε σε αυτήν μέσα από το φαντασιακό μουσείο που έστησε η Ντουμά σε 65 σελίδες.
Το βιολογικό σουσάμι και ταχίνι μιας οικοτεχνίας στα Βρυσικά Εβρου -μέσα στην περιοχή του Δικτύου Νatura- που ταξιδεύει σε 3 ηπείρους
Στα ορεινά του χωριού Βρυσικά, στον Εβρο, στην άκρη της χώρας, στα χωράφια, ο σπόρος σουσαμιού του Εβρου καλλιεργείται με βιολογικό τρόπο από τον Θανάση Πολυζωίδη, στα χώματα όπου άρχισαν να δίνουν σουσάμι από την εποχή του παππού του, τουλάχιστον. Τα πάντα γίνονται με το χέρι. Δεν υπάρχουν φάρμακα, λιπάσματα. Το σουσάμι και το ταχίνι που παράγει η εταιρεία «Σάμυθος» είναι πιστοποιημένο βιολογικό και εξάγεται ήδη σε 12 χώρες και 3 ηπείρους ανά τον κόσμο.
Η μεστότητα, η πυκνότητα της γεύσης, η ατόφια ωμή επίθεση του σουσαμιού σε αφήνουν άναυδο με την πρώτη δοκιμή. Μια υπερτροφή ναι, αλλά και μια γαστριμαργική εμπειρία. Στα εργαστήρια η επεξεργασία είναι η ελάχιστη δυνατή, ενώ καθοριστική σημασία έχει ο θερμαντικός παράγοντας. Ετσι, υπάρχει ταχίνι ολικής ψυχρής έκθλιψης (θερμαίνεται ο σουσαμόσπορος στους 65°C και γίνεται η επεξεργασία της σουσαμόπαστας στους 40-42°C) και το ωμό, άθερμο ταχίνι ολικής, σε θερμοκρασίες κάτω των 30°C.
Η Σάμυθος είναι η μοναδική καθετοποιημένη επιχείρηση στο χώρο παραγωγής βιολογικού σουσαμιού και βιολογικού ταχινιού, αφού την πρώτη και μόνη ύλη την αποτελεί το σουσάμι ποικιλίας Έβρου, το οποίο παράγεται μόνο σε ορεινά, βιολογικά, ιδιόκτητα αγροκτήματα, επιτυγχάνοντας πλήρη έλεγχο και παρακολούθηση από την παραγωγή της πρώτης ύλης μέχρι το τελικό προϊόν.
Ανάμεσα στις ποικιλίες ταχινιού, συναντάμε αυτό με τα βιολογικά μπαχαρικά και το ωμό μέλι, ή το ταχίνι με μαύρο σκόρδο. Σημειώνουμε ότι η Σάμυθος είναι η μοναδική εταιρεία στο χώρο με ένδειξη για απουσία αφλατοξίνης και σαλμονέλας σε κάθε μία συσκευασία, λόγω των συνεχών εργαστηριακών ελέγχων αλλά και των αυστηρά ελεγχόμενων συνθηκών συγκέντρωσης, αποθήκευσης και μεταποίησης του σουσαμιού μας αλλά και της αποθήκευσης και μεταφοράς των τελικών προϊόντων.
Βελούδινα μαξιλάρια, πορσελάνινα πιάτα, σημειωματάρια –Αποτυπώσεις της Nelly’s στο πωλητήριο του Μουσείου Μπενάκη
1927, στην Ερμού, στο στούντιό της, η Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη (Nelly’s) φωτογραφίζει μπροστά από μια βελούδινη κουρτίνα την Έλλη Καββαδία, μέλος του χορού των Ωκεανίδων. Η φωτογραφία αυτή -το πρωτότυπο ανήκει στα Φωτογραφικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη- έχει τυπωθεί πάνω σε ένα βελούδινο μαξιλάρι, διαστάσεων 40 επί 40 εκατοστά.
Τα νερά του υφάσματος, συναντούν αυτά του βάθους της φωτογραφίας. «Σε οποιαδήποτε άλλη εφαρμογή μας ενοχλούσε το αποτέλεσμα της εκτύπωσης. Όμως πάνω στο βελούδο, με τα νερά και τις σκιές του το αποτέλεσμα ήταν εξαιρετικό» λέει εκ μέρους του Πωλητηρίου του Μουσείου Μπενάκη η Κωνστάντια Μάνθου.
Πάντα, σε κάθε σημαντική έκθεση, το Πωλητήριο του μουσείου παρουσιάζει μια σειρά επιλεγμένων αντικειμένων που φέρουν χαρακτηριστικά ή έργα των εκθέσεων και των δημιουργών. Όμως αυτή την φορά, η διαδικασία ήταν δύσκολη, επίπονη, καθώς στηριζόταν αποκλειστικά σε φωτογραφίες. «Μετά από χρόνια δοκιμών βρήκαμε μια νέα εφαρμογή της φωτογραφίας και με πιο γραφιστικό τρόπο κάναμε αμέτρητες δοκιμές σε πορσελάνες και υφάσματα μέχρι αν φτάσουμε στο αποτέλεσμα που μας αρέσει», εξηγεί η κυρία Μάνθου.
Δυο εικόνες της Ελλης Καββαδία τυπώθηκαν σε δυο διαφορετικά χειροποίητα μαξιλάρια. Αντίστοιχα δημιουργήθηκε μια σειρά από πορσελάνινα πιάτα διαμέτρου 31 εκατοστών, με τρεις διαφορετικές εικόνες: Καρυάτιδα, χορεύτρια, Προπύλαια. Εκπληκτικά είναι και τα σημειωματάρια με τις φωτογραφίες της χορεύτριας που έβγαλε στη Σαξονία η Nelly’s αμέσως μετά τις σπουδές της και πριν επιστρέψει στην Αθήνα.
«Τολμώ να πω ότι το αγαπημένο μου είναι το σετ με τις καρτολίνες (μικρές αφίσες) που δημιουργήσαμε επιλέγοντας δέκα φωτογραφίες της Nelly’s από διαφορετικές περιόδους της καριέρας της», μου λέει η κυρία Μάνθου.«Δέθηκε όλο μαζί σε μια συσκευασία που δημιουργήσαμε μετά από αρκετούς πειραματισμούς, αφού χρησιμοποιήσαμε ένα μικρό πόστερ που διπλώθηκε με τον παραδοσιακό γιαπωνέζικο τρόπο».
Στα εργαστήρια της Secret Garden. Γη, πηλός, λουλούδια της εποχής
Μέσα στην πανδημία, η ενασχόληση με τον κήπο, με τα λουλούδια, δεν έγινε απλώς μια μορφή απασχόλησης στις νεκρές μέρες του εγκλεισμού, αλλά ένα είδος ψυχανάλυσης και σύνδεσης με τη γη και τον εσώτερο εαυτό. Η αγάπη για ότι έχει σχέση με τη γη και κυρίως την κηπουρική και τα λουλούδια συνεχίζεται και ενισχύεται. Ετσι, δεν είναι τυχαίο ότι γίνονται σε χρόνο ρεκόρ sold out τα σεμινάρια που διοργανώνει το Secret Garden, με διαφορετικές θεματικές -Χριστουγεννιάτικες συνθέσεις, δημουργίες με πρωταγωνίστρια την κολοκύθα κ.ο.κ..
Τον Μάρτιο η Sacred Garden συνεργάζεται με το ARCHworkshop για ένα σεμινάριο σε δύο φάσεις. Η πρώτη έγινε ήδη στις 4 Μαρτίου με τους συμμετέχοντες να μαθαίνουν τα βασικά στοιχεία της ζωγραφικής πάνω σε πηλό, συγκεκριμένα σε βάζα, με τις οδηγίες της Αταλάντης Μαρτίνου.
Στις 11 Μαρτίου, ακολουθεί το δεύτερο μέρος, με τους συμμετέχοντες να φτιάχνουν ανθοσυνθέσεις με δημιουργικό τρόπο, πιστό στις αρχές της βιωσιμότητας, χρησιμοποιώντας λουλούδια της εποχής και πλήθος τεχνικών. Αξίζει να παρακολουθεί κανείς τις ανακοινώσεις για τα επόμενα σεμινάρια. Κανείς δεν μπορεί να μείνει ασυγκίνητος μπροστά στην τέχνη δημιουργίας ενός μπουκέτου λουλουδιών. Κυρίως όταν ξέρεις ότι το δημιούργησες με τα ίδια σου τα χέρια.