Περισσότερο από κάθε άλλη φορά, το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας δημιούργησε ένα δικό του χωροχρόνο με παραστάσεις που σε κάνουν να αισθάνεσαι ότι βρίσκεσαι σε ένα άγνωστο τόπο μεταξύ της πραγματικότητας της πανδημίας και του παλιού που καλείται να γίνει κάτι ολοκαίνουριο με την λεζάντα «αυτή είναι η κανονικότητα».
Από την περασμένη Παρασκευή – και ως την Κυριακή 25 Ιουλίου- η Καλαμάτα γίνεται ένα «νησί», ένας τόπος αποκομμένος από κάθε τι έξω από αυτόν, σαν μια ζώνη όπου η αμηχανία του να συνυπάρχουμε, ξανά, καταρρέει. Περισσότερο από κάθε άλλη μορφή τέχνης, ο χορός μέσα στον κύκλο της πανδημίας γίνεται μια εικόνα από το μέλλον μας. Το νιώθεις αυτό στην Καλαμάτα. Στην πόλη που ζει το μακρύ της καλοκαίρι με την παραλία κατάμεστη, φουσκωτές πολιτείες μέσα στη θάλασσα, μπαρ γεμάτα ως τις πρώτες πρωινές ώρες.
Και μέσα σε αυτή την κλασική, αμετακίνητη εικόνα καλοκαιριού, ως πλάσματα από άλλο σύμπαν κυκλοφορούν χορευτές από όλο τον κόσμο και ένα κοινό πιστό που με κάθε τρόπο επιστρέφει για το Φεστιβάλ Χορού, που υπογράφει ξανά με μοναδικό τρόπο η καλλιτεχνική διευθυντρία Λίντα Καπετανέα.
Στην ταράτσα που μοιάζει να ίπταται πάνω από τη θάλασσα του Pharae Hotel, στο πρωινό, τα τραπέζια γεμάτα από χορευτές που μιλάνε κάθε πιθανή γλώσσα. Οι νέοι άποικοι της πόλης, νομάδες για χάρη του φεστιβάλ. Σώματα που ακόμα προσπαθούν να ηρεμήσουν από την προηγούμενη βραδιά, την παράσταση που καταπόνησε σάρκα και πνεύμα. Αλλα σώματα έτοιμα να εκτεθούν στην σκηνή, να συλλαβίσουν ξανά τι σημαίνει Τέχνη μπροστά στο κοινό. Τι σημαίνει να αγγίζεις τον άλλον, να χτυπάς το στέρνο του στο δικό του, χωρίς μάσκα, να αναπνέεις πάνω στην ανάσα του άλλου. H Δημοκρατία των σωμάτων που κινούνται και αυτών που παρακολουθούν.
Ο ήχος δυο σωμάτων που αγκαλιάζονται
Με το «Οne more thing» ο Αντι Μπούτρους, μας έφερε εξαρχής αντιμέτωπους με αυτή τη συνθήκη. Οι θεατές, ανεβήκαμε πάνω στη σκηνή για να δούμε τους τέσσερις χορευτές να μας μυούν σπονδυλωτά στην έννοια της ομάδας, της αναγκαστικής συνύπαρξης. Σώματα που γίνονταν διαρκώς αλυσίδες, κρίκοι που έσπαγαν βίαια πριν συναντηθούν ξανά, αφού η μονάδα μοιάζει αδύνατο να επιβιώσει μόνη -δεν το επιθυμεί ή δεν της το επιτρέπουν. 60 λεπτά μιας διαρκούς περιδίνησης σωμάτων στον χώρο. Οταν δυο χορευτές αγκαλιάζονται χτυπώντας το ένας τον κορμό του πάνω στον άλλον, ένας μικρός κρότος ακούγεται στην αίθουσα. Ο ήχος από τα κόκαλα των στέρνων που συναντιούνται σε αυτό το αγκάλιασμα. Ενας κροτάλισμα που ένιωσα να ακούγεται περισσότερο δυνατά από κάθε μουσική μέσα στην αίθουσα. Ο ήχος της κατάργησης της απόστασης, ο ήχος των σωμάτων που αγγίζονται ξανά.
One more thing, ήταν η φράση που συνήθιζε να λέει ο Στιβ Τζομπς, στο κλείσιμο των παρουσιάσεων των νέων του προϊόντων λίγο πριν εμφανίσει την μεγάλη έκπληξη. Στην περίπτωση του Μπούτρους η έκπληξη θα μπορούσε να είναι η επιστροφή στην εμπιστοσύνη, στον τρόπο που αφήνεσαι στον άλλο, στην ευθύνη του να ηγείσαι και να παίρνεις στα χέρια σου την τύχη ενός τρίτου.
Η εξίσωση της εμπιστοσύνης: τα ακροβατικά
Τις αλυσίδες σωμάτων, την απόλυτη εμπιστοσύνη στον άλλο που είδα θραυσματικά στο One More Thing, τη συνάντησα λίγη ώρα μετά, με τρόπο αποθεωτικό στο «Möbius» της ομάδας Compagnie XYμια συνεργασία με τον Rachid Ouramdane. 6Ο λεπτά ακροβατικών ουσιαστικά, σωμάτων που ενώνονταν για να δημιουργήσουν νέες, πιο ψηλές, πιο σύνθετες μονάδες. Σώματα κρίκοι διαρκών αλυσίδων. Πρέπει να εμπιστευθείς τον άλλο για να σκαρφαλώσεις πάνω του, να τιθασεύσεις το σώμα στην απόλυτη ισορροπία και μετά να αφεθείς να σε πετάξει ψηλά για να σε πιάσει κάποιος άλλος.
Ενα θεάμα ευφρόσυνο, που όμως έμεινε τελικά περισσότερο στη σφαίρα των ακροβατικών και πάτησε λιγότερο στο χώρο του σύγχρονου χορού. Η επιλογή του χώρου για την παρουσίαση, στο Κάστρο της Καλαμάτας, κάτω από τον ουρανό με το φεγγάρι στο βάθος, ενέτεινε μια αίσθηση παιδικής ελευθερίας και χαράς.
Το μοναχικό DEN.TRO
Στον ίδιο χώρο που το επόμενο απόγευμα, λίγο πριν το ηλιοβασίλεμα, η Πορτογαλίδα Μαρία Φονσένκο, μόνη στη σκηνή, ερμήνευσε το έργο της «DEN.TRO». Το άλλο άκρο από τις προηγούμενες παραστάσεις. Το σώμα μόνο στη σκηνή να ζει και να υποδύεται και να βιώνει καταστάσεις ως και μια εικονική γέννα, μέσα στη δυστοπία της μοναξιάς -θύμισε τόσο τον εγκλεισμό. Δυστυχώς η Φονσένκο έμοιαζε να χάθηκε σε μια φλυαρία κινήσεων και προσωπικών αφηγήσεων, επιβάλλοντας την σκηνική της παρουσία με τρόπο που δεν μπόρεσε να συνεγείρει. Ελλειψε το σφρίγος, η πυκνότητα. Στο εισαγωγικό σημείωμα, επικαλέστηκε μια φράση του Καρλ Γιουνγκ. «Αναρωτιέμαι τώρα πώς είναι δυνατόν κάποιος να δει καθαρά, αν δεν βλέπει τον εαυτό του. Δεν υπάρχει αλλαγή από τη σκιά στο φως, ούτε από την αδράνεια στην κίνηση, χωρίς συναίσθημα … το συναίσθημα είναι μια αλχημική φωτιά … [μια] προνομιακή πηγή συνείδησης». Ηταν τελικά το DEN.TRO μια υπόθεση που έμεινε περισσότερο απότι έπρεπε προσωπική της.
Σκληρό, σκοτεινό, βρετανιό BLKDOG
Και μετά ήρθε η καταιγίδα του σκοταδιού που μας βύθισε ο Μπότις Σέβα με το βραβευμένο με Olivier 2019 «ΒLKDOG» που σχολιάζει τον σκληρό κόσμο και τους μηχανισμούς επιβίωσης ενός παιδιού. Ενας μικρός στρατός, μια ομάδα survivors της ζωής και του αστικού ιστού οι χορευτές του, σε ένα τελετουργικό υψηλής ενέργειας, βίας, σχεδόν απελπισίας, με τον φωτισμό ώρες ώρες να σε παραπέμπει στο εσωτερικό μιας εκκλησίας. Σαν κεριά που καίνε μέσα στο σκοτάδι με τη φωνή ενός παιδιού να ζητάει από τον πατέρα του να του αφηγηθεί μια ιστορία.
Μετά από 60 λεπτά, η ομάδα του Σέβα Far from the Norm, έμεινε ακίνητη στη σκηνή, στο χειροκρότημα, σαν αγάλματα που πάγωσαν στον χρόνο, χωρίς καμία αλληλεπίδραση με το κοινό. Στην πιο in yer face αποχώρηση από τη σκηνή που έχω δει ως τώρα, δεν βγήκαν για δεύτερη υπόκλιση, παρά το ισχυρό, παρατεταμένο χειροκρότημα των θεατών που με απορία στα μάτια αναρωτιόντουσαν αν έκαναν κάτι λάθος. Σαν την απορία ενός παιδιού «μα τι έκανα και με τιμωρείς;»
Oι επόμενες παραστάσεις
Και όσο το κοινό του 27ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας μετακινείται από το Κάστρο στο Μέγαρο Χορού, στην κεντρική πλατεία, νέοι χορευτές από όλο τον κόσμο, κάθε βράδυ στις 9 δίνουν μικρές παραστάσεις χορού μπροστά σε κοινό και περαστικούς. Με τους ήχους από τα ηλεκτρικά παιχνίδια να διαπερνούν κάθε τόσο τον χώρο, ποτήρια που πέφτουν από τα καφέ δίπλα και τον χορό να γίνεται ο ευπρόσδεκτος εισβολέας της αστικής καθημερινότητας. Ναι, αξίζει να επισκεφθεί κανείς την Καλαμάτα τις επόμενες μέρες ή το Σαββατοκύριακο για να ανακαλύψει τις νέες παραστάσεις που έρχονται. Ανάμεσά τους το Stones and Bones των Rootless Root με την ίδια την Λίντα Καπετανέα να χορεύει, αλλά και το «Re:Incarnation» του Κούντους Ονικέκου. Διαρκώς παρών σε ένα μαραθώνιο παρακολούθησης παραστάσεων ήταν τις πρώτες μέρες του Φεστιβάλ ο υφυπουργός Πολιτισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης, ο οποίος μάλιστα τιμήθηκε από τον Δήμαρχο Καλαμάτας Θανάση Βασιλόπουλο με το επετειακό αναμνηστικό μετάλλιο "Πνοή Ελευθερίας", ως επισφράγισμα της συνεργασίας και φιλίας με την πόλη της Καλαμάτας.
Αναλυτικά
το πρόγραμμα και οι εκδηλώσεις στο