Η εικαστικός Ειρήνη Καραγιαννοπούλου έφτιαξε ένα διονυσιακό φεμινιστικό femzine (μπήκε στη βιβλιοθήκη του MoMa), ένα ζευγάρι στην Ελευσίνα φτιάχνει χειροποίητες σοκολάτες που θα γίνονταν ανάρπαστες ακόμα και στις Βρυξέλλες, στο Mo Vintage στο Κουκάκι εμβληματικές δημιουργίες υψηλής ραπτικής τραβούν το διεθνές βλέμμα. Οι επιλογές.
Το glossy «να γλιστρούν τα δάχτυλα στις σελίδες» femzine της Ειρήνης Καραγιαννοπούλου
Ο διορθωτής στο Word αντιστέκεται. Γράφω femzine και μου το διορθώνει σε fanzine. Το λέω στην εικαστικό Ειρήνη Καραγιαννοπούλου, δημιουργό του ευφάνταστου femzine «Janus» -μόλις κυκλοφόρησε το δεύτερο τεύχος του- και γελάει δυνατά «αχ, έχει σεξιστικό μυαλό ο διορθωτής». Θα πρέπει να ντρέπεται λοιπόν και ο διορθωτής, αφού το Janus μέσα σε έναν χρόνο, ήδη με το δεύτερο τεύχος του, κατόρθωσε να μπει στη βιβλιοθήκη του ΜoMa, του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη.
Γιατί femzine, λοιπόν; «Με το που το κοιτάς, πριν καν το ανοίξεις, έχει την οπτική σφραγίδα του fanzine, αλλά ταυτόχρονα μια ισχυρή φεμινιστική χροιά», μου λέει η Ειρήνη Καραγιαννοπούλου. Το Janus είναι μια άναρχη έκδοση, που βγαίνει όποτε επιθυμεί η ιδρύτρια, όταν υπάρχει λόγος. Το περιεχόμενό του, όπως έχετε ήδη αντιληφθεί, ρίχνει μια φεμινιστική ματιά σε θέματα Τέχνης και γενικότερα κουλτούρας.
«Η Χριστίνα Πετκοπούλου συγκέντρωσε ενδιαφέρονται κείμενα τα οποία βρίσκονται κάτω από τις δικές μου εικόνες. Σε κάθε τεύχος θα υπάρχει ένας διαφορετικός προσκεκλημένος για την συγγραφή ή την επιλογή των κειμένων. Στο επόμενο θα είναι ο Γιάννης Κωνσταντινίδης και αμέσως μετά η Εφη Φαλίδα». Τους δίνει carte blanche, αφού βεβαίως προηγουμένως μιλήσουν για ώρες πάνω σε αυτό που θέλει να κάνει. «Πεζός λόγος, ποίηση, διάλογος, φωτορομάντζο: δεν υπάρχει περιορισμός».
Τα επόμενα δυο τεύχη θα κυκλοφορήσουν μέσα στο 2023, πάντα σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων αφού από μόνη της η έκδοση αποτελεί μια χειρονομία τέχνης. Στην Αθήνα το «σπίτι» τους είναι το Hyper Hypo στο Μοναστηράκι. Γιατί Janus; «Στη δεκαετία του ’70, υπήρχαν δυο περιοδικά με το όνομα Janus. To πρώτο, που είχε και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, εκδιδόταν στο Λονδίνο και είχε θεματολογία σαδομαζοχιστικού ερωτισμού. Το άλλο, εκδιδόταν στο Μάντισον, Ουισκόνσιν και είχε θέματα φεμινιστικής επιστημονικής φαντασίας. Μιλάμε για δυο εκ διαμέτρου αντίθετους κόσμους. Όταν το έμαθα αποφάσισα ότι έτσι θα ονομάσω και το δικό μου, που με έναn υβριδικό τρόπο έχει αναφορές και στα δυο Janus. Ενας θεός με δυο κεφάλια, το ένα κοιτάζει αριστερά το άλλο δεξιά, το ένα λέει ναι, το άλλο όχι!».
Το femzine έχει γκλόσι εξώφυλλο και σατινέ πλαστικοποιημένες σελίδες «να γλυστράνε τα δάχτυλα στις σελίδες». Στο μέλλον δεν αποκλείεται να περιλαμβάνει πόστερ και αυτοκόλλητα. Το πρώτο τεύχος ήταν ασπρόμαυρο, το δεύτερο φωτεινό μέσα σε ένα κόκκινο πλαίσιο.
Οι ελευσίνιες χειροποίητες σοκολάτες
Ήταν στις πρώτες επισκέψεις στην Ελευσίνα, διερευνώντας τα τοπόσημα της πόλης, τη διαδρομή των δράσεων του 2023 Ελευσίνα Πολιτιστική Πρωτεύουσα Ευρώπης, όταν για πρώτη φορά μού προσέφεραν, σχεδόν με κρυφή υπερηφάνεια, μια πλάκα σοκολάτας. «Δοκίμασε και πες μου». Μαύρη ποιοτική σοκολάτα, με 72% κακάο και κομμάτια τσίλι, τόσο φρέσκια λες και είχα βουτήξει το χέρι μου σε μια μαρμίτα. «Φτιάχνονται μόνο στην Ελευσίνα. Είναι οι ελευσίνιες σοκολάτες» μου είπαν, με αυτή την αδιόρατη σύνδεση με τα μυστήρια που είναι διαρκώς ενεργά στην πόλη από την εποχή της αρχαιότητας και του κυκεώνα.
Η Chocolart, είναι δημιουργία του Ελευσίνιου Βασίλη και της Ερης από το Κερατσίνι. Εκεί, στο εργαστήριο του ζαχαροπλαστείου των γονιών τους, άρχισαν το 2011 να φτιάχνουν τις δικές τους χειροποίητες σοκολάτας χρησιμοποιώντας μπαχαρικά και super foods. «Πλάκες 60 γραμμαρίων που κάναμε μόνοι μας στην αρχή διανομή σε καταστήματα, σε φουαγιέ θεάτρων» θυμάται η Ερη. Το 2014 άνοιξε το ζαχαροπλαστείο στην Ελευσίνα και δεκάδες γεύσεις άρχισαν να βγαίνουν από το εργαστήριο. Μαζί εκλεκτοί βραβευμένοι καφέδες, ροφήματα σοκολάτας που φτιάχνουν οι ίδιοι. Μπορεί μάλιστα να την πάρει μαζί του κάποιος στο σπίτι για να την φτιάχνει όποτε επιθυμεί.
Σκέφτομαι τις πομπές που θα ακολουθήσουμε στην Ελευσίνα, τις δράσεις, τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο και πόσο ταιριαστό θα είναι να έχεις στο χέρι μια κούπα με την ζεστή σοκολάτα τους. Στις βιτρίνες τους, τα καραμελωμένα φουντούκια συναντούν την single origin γάλακτος Ivory coast, την bitter 72% cacao με τραγανή πραλίνα γάλακτος, γκανάζ γάλακτος με καφέ εσπρέσο. Επίσης τραγανή πραλίνα γάλακτος γεμίζει σοκολατένια cups, φέτες πορτοκαλιού βαπτίζονται σε βέλγικη σοκολάτα, όπως και η αλατισμένη καραμέλα, τα πιπέρια, το τσίλι. Α ναι, και η πραλίνα με λεμόνι μπισκότο -σίγουρα ξεχνώ αρκετά… Υπάρχουν και παραδοσιακές γεύσεις, όπως η μάντολα με ειδικό καραμέλωμα, και το μαυροκέρασο αμαρένα με αμύγδαλο και σοκολάτα.
«Φτιάξαμε και το σουβενίρ της πολιτιστικής πρωτεύουσας, σε σοκολάτα 60%» μου λένε περήφανα. Οι τρούφες βέλγικης σοκολάτας που φτιάχνουν μόνοι τους φεύγουν στα τα ζεστά καρβέλια ψωμιού στους παραδοσιακούς φούρνους.
Chocolart, Πάγκαλου 61, Ελευσίνα.
Εμβληματικές, περιζήτητες, ιστορικές, ασύλληπτες, haute couture δημιουργίες στο Κουκάκι
Το Mo Vintage που άνοιξε τον Σεπτέμβριο του 2021 λίγο μετά την πρώτη καραντίνα, δεν είναι απλώς ένας χώρος όπου vintage δημιουργίες υψηλής ραπτικής, μοναδικής αισθητικής και σπανιότητας, διατίθενται για πώληση. Στην ουσία το Mo Vintage που δημιούργησε ο Γιώργος Μο, είναι ένα παγκόσμιο αρχείο της υψηλής μόδας όλων των δεκαετιών. Θα μπορούσε να είναι παράρτημα μουσείου -τόσο που ένα από τα κορυφαία μουσεία μόδας στον κόσμο, αυτό της Χιλής, μόλις αγόρασε από το Mo επτά δημιουργίες για την μεγάλη περιοδική έκθεση που ετοιμάζει.
Ακόμα και σημαντικοί δημιουργοί μόδας -όπως ο Jean-Charles De Castelbajac- του στέλνουν μηνύματα στο Instagram όταν εντοπίζουν κάποια σπάνια δημιουργία τους που δεν υπάρχει ούτε στο ίδιο το αρχείο τους. Αυτό έγινε και με ένα παλτό του, που τελικά δεν πρόλαβε, γιατί το αγόρασε το Μουσείο Μόδας στη Χιλή για την έκθεσή που ετοιμάζει.
Τέλη Αυγούστου, αρχές Σεπτέμβρη, μπορεί συναντήσεις αν είσαι στην Βεϊκου τον ανυπέρβλητο Hamish Bowles, συντάκτη και σύμβουλο παγκοσμίως των Vogue, έναν θρύλο της μόδας και της εικόνας. Πηγαίνει πάντα μετά το καθιερωμένο του ταξίδι στην Πάτμο. Γιατί ακόμα και αυτός που ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο και ανοίγουν για χάρη του όλες οι ντουλάπες και τα αρχεία, απευθύνεται συχνά πυκνά στο Mo για σπάνια ευρήματα.
Προφανώς πέρα από εξαιρετικός γνώστης της μόδας, ο Γιώργος είναι και εξαιρετικά δικτυωμένος, ταξιδεύει διαρκώς για να ανακαλύψει το επόμενο σπουδαίο φόρεμα, παλτό, σύνολο. Εμαθε ότι το Μuseo la Moda Santiago ετοιμάζει μια έκθεση αφιερωμένη στην δεκαετία του '80 και τους έστειλε μερικά κομμάτια από το αρχείο του, μαζί με το πλήρες documentation. Επτά από αυτά πέρασαν ήδη στην ιδιοκτησία του Μουσείου και θα εκτεθούν. Στην παρούσα φάση, το Metropolitan Museum βρίσκεται σε συνομιλίες μαζί του για να αγοράσει μια δημιουργία του Armani με ιδιαίτερο συμβολισμό.
«Είναι ένα σύνολο τεσσάρων κομματιών, φούστα από δύο layers, γιλέκο και πουκάμισο. Το δημιούργησε το 1977, στην τρίτη του συλλογή. Με αυτήν έκανε πρώτη φορά εξαγωγή στην Αμερική. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα, στην ετικέτα, φέρει την ένδειξη "Saaks, 5th Avenue", όπως συνέβαινε εκείνη την εποχή όταν διαπραγματεύονταν τα μεγάλα καταστήματα στη Νέα Υόρκη την αγορά υψηλής ραπτικής» μου εξηγεί ο Γιώργος Μo. Ας δούμε όμως κάποιες από τις επτά δημιουργίες του που ταξίδεψαν στη Χιλή:
Jean-Charles De Castelbajac Fall Winter 1987
Είναι ένα παλτό με λύκους επάνω. Εχει εξαιρετική σημασία γιατί δείχνει επάνω του όλη τη δουλειά, τον ιδιοσυγκρασιακό τρόπο του. Όταν ξεκίνησε να δουλεύει έφτιαχνε ρούχα παίρνοντας κουβέρτες. Αυτό το παλτό έχει μέσα σαν φόδρα μια λευκή κουβέρτα. Απ' έξω μοιάζει αυτές τις πάντες, τα χαλιά που βάζαμε παλιά στους τοίχους.
Rifat Ozbek Spring Summer 1989
To leopard μπούστο με τα κρεμασμένα στοιχεία και την έντονη επιρροή της από την Ανατολή -μην ξεχνάμε ότι ο Ozbek, που υπήρξε αγαπημένος σχεδιαστής της Νταϊάνα, είχε τουρκική καταγωγή και ότι στη δεκαετία του ’80 μεσουρανούσε και πήρε δύο χρονιές το κορυφαίο βραβείο μόδας στη Βρετανία.
Azzedine Alaia Dress Fall Winter 1989
Μιλώντας μας για αυτή τη δημιουργία του Alaia ο Γιώργος Μο μας εξηγεί ότι είναι μια ξεχωριστή δημιουργία, αφού δεν ανήκει στα τυπικά σχέδια του μόδιστρου. Εχει την ίδια ποιότητα αλλά είναι εντελώς στρετς, με πλεκτό ύφασμα και διαφάνειες σε γλουτούς, πλάτη και αριστερά δεξιά στους γοφούς.
Μο Vintage,Βεϊκου 9, 11742 Κουκακι 2114169278
To ρηξικέλευθο πνεύμα του Κωνσταντίνου Παρθένη, που τόσο πολεμήθηκε, στα χείλη του Tσορτέκη
Δεν έχουμε δει το αποτέλεσμα προφανώς, αλλά η ιδέα της καλλιτεχνικής διευθύντριας της Εθνικής Πινακοθήκης Συραγούς Τσιάρα να αναθέσει στον Γιώργο Κουτλή να σκηνοθετήσει το κείμενο-μονόλογο του Κωνσταντίνου Παρθένη και στη συνέχεια η απόφαση του Κουτλή να αναθέσει τον ρόλο στον Γιάννη Τσορτέκη αυτομάτως κινητοποιεί εικόνες που μοιάζουν ανατριχιαστικές πιστές σε αυτό που ήταν ο Παρθένης.
Διαβάζω στο κείμενο που θα ακούσουμε στην περφόρμανς και το οποίο προέρχεται από το ιστορικό κείμενο του Ν. Γιοκαρίνη «Αι Εξομολογήσεις των: με τον κ. Κωνσταντίνον Παρθένην διά την παλαιάν και την νέαν τέχνην»:
«Είμαι της γνώμης ότι δεν υπάρχει χειρότερη και πιο αντιαισθητική καλλιτεχνική διάθεση από το να στηριζόμεθα εις το παρελθόν και να δημιουργούμε για το παρελθόν και από το παρελθόν. Είναι ζήτημα εργασίας ή τεμπελιάς. Θέλαμε απλώς να χρησιμοποιήσουμε τις έτοιμες δάφνες και τις δόξες. Πρέπει να δημιουργήσουμε για το μέλλον και να εμπνεόμεθα από το μέλλον. Αυτό θα γίνει άλλωστε και θα επικρατήσει. Οσο περισσότερο απομακρυνόμεθα από το παρελθόν τόσο καλύτερα θα το βλέπουμε και θα παύσουμε να είμαστε μύωπες. Δεν υπάρχει κανείς λόγος να γκρεμίσουμε τη Μητέρα την Ακρόπολη όπως θέλει ο παλιός συμμαθητής μου κ. Μαρινέττι… Αν τους ελέγατε να κτίσουν εδώ απέναντι από την Ακρόπολη έναν ουρανοξύστη θα ετρελλαίνοντο. Εγώ θα τον έκτιζα θα ήταν το αρμονικότερα πράγμα πλάι στον Παρθενώνα, το συμπλήρωμά του. Αυτή η οπισθοδρομικότητα με καταπλήσσει».
Ολο το κείμενο στην περφόρμανς στην 1, 2 και 3 Μαρτίου, μέσα στην αίθουσα όπου παρουσιάζεται η έκθεση για τον Κωνσταντίνο Παρθένη στην Πινακοθήκη.