Οι φωτογραφίες του Αμερικανού Robert McCabe από την Ελλάδα του '50 -Σαν φιλμ της Τσινετσιτά [εικόνες]

NEWSROOM IEFIMERIDA.GR

15/11/2023 12:22

Δέκα χρόνια μετά την αποχώρηση των Γερμανών κατακτητών από την Ελλάδα και πέντε μετά το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου, ο φωτογράφος Robert McCabe, φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον, επισκέφθηκε την Ελλάδα για πρώτη φορά.

Ήταν ένα ταξίδι προγραμματισμένο να διαρκέσει δύο εβδομάδες, αλλά μετά την πρώτη εβδομάδα ο Robert McCabe και ο αδερφός του, Τσαρλς, πήραν τη μεγάλη απόφαση να ακυρώσουν τις προγραμματισμένες επισκέψεις σε Αίγυπτο, Ιταλία και Γαλλία κι απλώς να μείνουν στην Ελλάδα.

Όσα εξέπληξαν τον Robert McCabe στην Ελλάδα

Η Ελλάδα που πρωτοείδε ο Robert McCabe ήταν βουτηγμένη στη φτώχεια. Ωστόσο, διαρκής ήταν η έκπληξη και η ευχαρίστηση που ένιωθε από το κέφι, τη ζεστασιά και το φιλόξενο πνεύμα των ανθρώπων αυτών που είχαν επιβιώσει από τον εφιάλτη του πολέμου και τα επακόλουθα δεινά του.

Έτσι ξεκίνησαν οι «δύο εβδομάδες» που έγιναν μια ολόκληρη ζωή. Τα ταξίδια στην Ελλάδα συνεχίστηκαν και ο βαθύς δεσμός του Robert McCabe με τη χώρα δυνάμωσε με το πέρασμα των χρόνων.

Αυτό που παρατήρησε ως επισκέπτης και στη συνέχεια ζώντας στην Ελλάδα ήταν αρχικά μια αργή ανάκαμψη, αλλά στη συνέχεια μια αξιοσημείωτη ανάπτυξη και μεταμόρφωση της χώρας σε μοντέρνο ευρωπαϊκό κράτος. Η Ελλάδα ήταν μία από τις φτωχότερες χώρες της Ευρώπης πριν από τον πόλεμο, ως εκ τούτου ο δρόμος ήταν μακρύς και δύσκολος.

Σκύρος, Λιναριά 1957. Γυναίκες περιμένουν στον μόλο για να γεμίσουν τις κανάτες και τους κουβάδες τους. Οι νησιωτικές περιοχές πάσχουν, ακόμα και σήμερα, από έλλειψη νερού.

Λεύκωμα με τις φωτογραφίες του Robert McCabe

Την Τετάρτη 22 Νοεμβρίου 2023, 18.30 το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών (Ε.Π.Κε.Δ.) και οι εκδόσεις Πατάκη θα παρουσιάσουν στο Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή (Ερατοσθένους 13, Αθήνα) το Λεύκωμα του φιλέλληνα φωτογράφου Robert McCabe με τίτλο «Η Ελλάδα μετά τον πόλεμο». Τα χρόνια της ελπίδας. Τα κείμενα που συνοδεύουν το Λεύκωμα είναι των Παναγιώτη Ροϊλού, Κατερίνας Λυμπεροπούλου, Robert McCabe και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. H αγγλόφωνη έκδοση του βιβλίου κυκλοφορεί από τον οίκο Abbeville Press.

Οι φωτογραφίες του λευκώματος απεικονίζουν τoν τόπο και τους ανθρώπους στα μεταπολεμικά χρόνια μέσα από τη ματιά του Robert McCabe.

Δείτε φωτογραφίες του Robert McCabe

Κατάπολα, Αμοργός, 1960. Καΐκι με φορτίο από σταφύλια φτάνει στο λιμάνι το σούρουπο. Λόγω της απουσίας καλών οδικών δικτύων στα νησιά εκείνη την περίοδο, τα καΐκια χρησιμοποιούνταν συχνά και για ενδονησιωτικές μεταφορές.

Ο Αμερικανός φωτογράφος «αιχμαλωτίζει» την ελπίδα

Από την Ήπειρο μέχρι την Κρήτη και από την Πύλο μέχρι τη Ρόδο, ο Αμερικανός φωτογράφος αιχμαλωτίζει τα χρόνια της ελπίδας, της ανοικοδόμησης, της νέας εποχής, του «ανοίγματος», του μεταβατικού και κομβικού σημείου της σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας.

Μύκονος, 1955. Ξημερώματα στον μόλο Καμπάνη, ψαράδες ξεφορτώνουν τα δίχτυα τους για στέγνωμα και επισκευή. Το νεόκτιστο ξενοδοχείο «Λητώ» διαφαίνεται στο βάθος. Το «Λητώ» μαζί με το «Αμφιτρύων» στο Ναύπλιο ήταν τα πρώτα δύο ξενοδοχεία χτισμένα από τον ΕΟΤ το 1952-53.

Αξίζει να ξεφυλλίσει κανείς το λεύκωμα για να δει, για παράδειγμα, το πορθμείο Ρίου-Αντιρρίου το 1955. Τώρα έχει αντικατασταθεί από μια κομψή γέφυρα γαλλικού σχεδιασμού. Τότε, το σύντομο ταξίδι στον Κορινθιακό Κόλπο ήταν πάντα περιπετειώδες. Το ίδιο το φεριμπότ ήταν ένα επαναχρησιμοποιημένο αποβατικό πλοίο από τον πόλεμο. Το πλοίο «Σωκράτης Ιασεμίδης» ήταν ένα από τα πρώτα αποβατικά πλοία βρετανικής κατασκευής και ήταν ένα από τα δύο LST που κατέστρεψαν οι βρετανικές δυνάμεις κατά την αποχώρησή τους από την Ελλάδα τον Απρίλιο του 1941. Δείτε την εικόνα παρακάτω:

Το πλοίο «Σωκράτης Ιασεμίδης» στο Ρίο-Αντίρριο

Σαντορίνη, 1960. Στη βάρκα, πλησιάζοντας το «Δέσποινα»

Πύλος, 1955. Δεξαμενή με άσφαλτο έτοιμη για να στρωθεί πάνω στο οδόστρωμα. Τη δεκαετία του '50 η Πύλος δεν ήταν εύκολα επισκέψιμη λόγω του δύσκολου δρόμου.

Σποράδες, 1963. Το πλήρωμα του εμπορικού καϊκιού «Ελευθερία» με έδρα τον Βόλο: καπετάνιος, ύπαρχος, ναύτης-μάγειρας.

Σύρος, 1950. Η Σύρος ήταν σημαντικός ναυτιλιακός κόμβος και εμπορικό κέντρο στο Αιγαίο ακόμη και πριν από την Ελληνική Επανάσταση. Παρέμεινε δε έτσι εκείνη την περίοδο παρόλο που το λιμάνι του Πειραιά είχε την πρωτοκαθεδρία.

Πόρος, 1957. Ξεφορτώνοντας καρπούζια από την Πελοπόννησο.

Μύκονος, 1957. Μια σοβαρή διαπραγμάτευση βρίσκεται σε εξέλιξη μεταξύ ενός αγρότη που έφερε προϊόντα στην αγορά στη Χώρα με το γαϊδουράκι του και της καταστηματάρχη Ασημίνας Κουσαθανά. Το μικρό ράφι με τις καρτ ποστάλ υποδηλώνει έναν κόσμο που αλλάζει.

Μύκονος, 1957. Στην περιοχή Ιορδάνης πάνω από το Παλιό Λιμάνι, γυναίκες πλένουν τα ρούχα τους με νερό από ένα από τα λίγα πηγάδια του νησιού.

Στην παρουσίαση του λευκώματος θα μιλήσουν οι: Παναγιώτης Ροϊλός, Πρόεδρος Δ.Σ. Ε.Π.Κε.Δ. Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Harvard , Robert McCabe, φωτογράφος, Κώστας Κωστής, Καθηγητής ΕΚΠΑ, Διευθυντής ΜΙΕΤ, Έρη Σταυροπούλου Καθηγήτρια ΕΚΠΑ, Μέλος Δ.Σ. Ε.Π.Κε.Δ. Χαιρετισμούς θα απευθύνουν ο Κυριάκος Κουτσομάλλης, Γενικός Διευθυντής Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, και η Άννα Πατάκη εκδότρια. Tον συντονισμό θα κάνει η Κατερίνα Λυμπεροπούλου.

Η έκθεση του φωτογραφιών του λευκώματος παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών στους Δελφούς (Ιούνιος -Σεπτέμβριος 2023). Μετά την έκθεση, τα έργα δωρίστηκαν στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο και αποτελούν μέρος της μόνιμης συλλογής του, ενώ αυτόν τον μήνα θα παρουσιαστούν στο War Memorial Museum στη Σεούλ της Κορέας υπό την αιγίδα του Έλληνα πρέσβη στη Σεούλ και του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου.