Πέθανε σε ηλικία 76 ετών ο σπουδαίος σκηνοθέτης του ελληνικού θεάτρου Βασίλης Παπαβασιλείου έπειτα από πολύμηνη περιπέτεια με την υγεία του και νοσηλεία στη ΜΕΘ.
Μία σαρωτική προσωπικότητα, ένας διανοούμενος, δάσκαλος, ηθοποιός και σκηνοθέτης, ένας «υπηρέτης» της τέχνης του.
«Θέατρο είναι ο τόπος όπου δοξάζεται η φυσική συνύπαρξη των ανθρώπων» έλεγε ο Βασίλης Παπαβασιλείου. «Ο τόπος της συνάντησης με τον άλλον λοιπόν. Αυτό είναι το θέατρο!»
Το θέατρο θρηνεί έναν από τους κορυφαίους πυλώνες του
Ενας θρύλος του ελληνικού θεάτρου ο Βασίλης Παπαβασιλειου έχει σκηνοθετήσει 30 παραστάσεις σε διάστημα 30 ετών, περιλαμβάνοντας έργα κλασικών και σύγχρονων συγγραφέων όπως Σοφοκλή, Γκολντόνι, Μαριβώ, Χόρβατ, Μποντ, Σαίξπηρ, Πιραντέλλο, Μολιέρου, Αναγνωστάκη, Στάϊκου, Μανιώτη. Ασχολήθηκε με τη μετάφραση θεατρικών και πεζών κειμένων, εργαζόμενος πάνω σε έργα συγγραφέων όπως Γκολντόνι, Μποντ, Μολιέρος, Μπαρτ, Σαντ. Έκανε και τη μετάφραση θεατρικών και πεζών κειμένων, εργαζόμενος πάνω σε έργα συγγραφέων όπως Τους Ζυγούς Λύσατε (2019), Η Ελένη (του Γιάννη Ρίτσου - 2017), Relax…Mynotis (2017), Σιχτίρ ευρώ, μπουντρούμ δραχμή… θα πεις κι ένα τραγούδι, Ιφιγένεια εν Ταύροις του Γκαίτε, Ο Τυχοδιώκτης… βασισμένος στον Χουρμούζη, Του Κουτρούλη ο γάμος (2012), ο Κύκλωπας (2013), καθώς επίσης και δύο οπερέτες του Θεόφραστου Σακελλαρίδη.
«Ο Βασίλης Παπαβασιλείου δεν είναι πλέον»
Την είδηση του θανάτου του έκανε γνωστή η σκηνοθέτης Νικολέτα Φιλοσόγλου, η οποία στο παρελθόν είχε συνεργαστεί με τον Βασίλη Παπαβασιλείου.
«Την αυγήν της Παρασκευής εις την Αθήνα, μία θλιβερή είδησις, ένα τρομερό μήνυμα θανάτου γυρίζει από στόμα σε στόμα. - Καθένας ρωτά, ξαναρωτά, επειδή κανένας δεν θέλει πιστεύση την μεγάλη δυστυχία· επειδή όλοι ελπίζουν να μάθουν ότι η τρομερή είδησις δεν είναι αληθινή. – Αλλά παύει κάθε δισταγμός. Ο Βασίλης Παπαβασιλείου δεν είναι πλέον -» έγραψε στην ανάρτησή της.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποχαιρετά τον Βασίλη Παπαβασιλείου
Το θέατρο, η τέχνη και η σκέψη στην Ελλάδα έχασαν, σήμερα, έναν σπάνιο σκαπανέα τους. Γιατί ο Βασίλης Παπαβασιλείου που έφυγε από κοντά μας δεν υπήρξε μόνο ένας κορυφαίος σκηνοθέτης, άξιος ηθοποιός, μελετητής της καλλιτεχνικής έκφρασης και δάσκαλος της υποκριτικής. Όσο κυρίως ένας ολοκληρωμένος διανοούμενος. Ενεργός πολίτης. Και, ταυτόχρονα, ένας σεμνός, καθημερινός άνθρωπος.
Είμαι σίγουρος ότι το έργο του, τα κείμενα και οι ομιλίες του θα μείνουν για πάντα, θυμίζοντας τη χαρακτηριστική φωνή του. Το βαθύ σε νοήματα χιούμορ του. Και, πάνω από όλα, την αινιγματική του ματιά. Κάτι που είχα και εγώ την τύχη να μοιράζομαι στις συναντήσεις που είχαμε. Είμαι σίγουρος ότι η πολύτιμη παρακαταθήκη του θα σταθεί οδηγός για τη νέα γενιά των καλλιτεχνών μας. Τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους αμέτρητους φίλους του.
Δήλωση της Υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη για την απώλεια του Βασίλη Παπαβασιλείου
Πληροφορούμενη την απώλεια του Βασίλη Παπαβασιλείου, η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη έκανε την ακόλουθη δήλωση:
Ο Πολιτισμός μας θρηνεί την απώλεια του Βασίλη Παπαβασιλείου, ενός μετεωρικού διανοητή, που καταλείπει πλατύ και βαθύ αποτύπωμα. Μαθητής του Κουν, ο Βασίλης Παπαβασιλείου σφράγισε, ως σκηνοθέτης, ηθοποιός και θεατρικός δάσκαλος, τα θεατρικά μας δρώμενα, τον τελευταίο μισό αιώνα. Με τη βαθύτατη καλλιέργειά του, τη σπάνια λόγια σκευή του, θεμελιωμένη στην πληρέστατη εποπτεία όλων των πεδίων της τέχνης, τη διαρκή επαφή του με κλασικά αλλά και ανακαινιστικά ρεύματα, και, κυρίως, με την ανυποχώρητη αφοσίωση στην ουσία, στις αρχές και στην αποστολή της Τέχνης, ο Βασίλης Παπαβασιλείου διαμόρφωσε μια απόλυτα διακριτή προσωπική θεατρική προσέγγιση.
Τη μετουσίωσε σε εμβληματικές παραστάσεις που άφησαν εποχή, μεταβάλλοντας σημαντικά τις θεατρικές προσλήψεις του κοινού, ταυτόχρονα δημιουργώντας νέες ορίζουσες για το θέατρο. Άνθρωπος που συνδύαζε, όσο λίγοι, τη σκηνική πράξη και τον λόγο, ο Βασίλης Παπαβασιλείου υπήρξε προσφιλής δάσκαλος και καθοδηγητής για όλους όσους είχαν το προνόμιο να δουλέψουν μαζί του. Ήταν ένας απολαυστικός συνομιλητής, με ιοβόλο χιούμορ και με μία μοναδική διεισδυτική, καυστικότατη άποψη για την πραγματικότητα.
Στην περίπτωση του Βασίλη Παπαβασιλείου, αυτό που συχνά λέγεται περί αναντικατάστατης απώλειας, αποτελεί κατ’ εξοχήν σχήμα λιτότητας. Γιατί η προσφορά του στον Πολιτισμό υπερβαίνει κατά πολύ το έργο του και το παράδειγμά του, ως αυθεντικού πνευματικού ανθρώπου, διαρκώς ανήσυχου και ασίγαστου, θα συνεχίσει να αποτελεί πρότυπο. Για μένα προσωπικά αποτελεί απώλεια ενός πολύτιμου και ειλικρινούς φίλου μου.
Στους οικείους του, στους πολλούς φίλους του, τους συνεργάτες και μαθητές του απευθύνω ειλικρινέστατα συλλυπητήριά μου.
ΚΚΕ: Αποχαιρετούμε με θλίψη τον σπουδαίο σκηνοθέτη, ηθοποιό, δάσκαλο Βασίλη Παπαβασιλείου
«Αποχαιρετούμε με θλίψη τον σπουδαίο σκηνοθέτη, ηθοποιό, δάσκαλο Βασίλη Παπαβασιλείου, άνθρωπο με οξύ πολιτικό νου και βαθιά καλλιέργεια.
Έχοντας σκηνοθετήσει τριάντα παραστάσεις κλασικών και σύγχρονων συγγραφέων σε διάστημα τριάντα ετών και ασχολούμενος παράλληλα με τη μετάφραση θεατρικών και πεζών κειμένων, ο Βασίλης Παπαβασιλείου πίστευε ότι το θέατρο είναι σπουδαία τέχνη, σπουδαία στιγμή του ανθρώπου, ότι το θέατρο είναι μεγάλο όπλο όταν μεριμνούμε για την ανθρώπινη κατάσταση.
Το ΚΚΕ εκφράζει τα θερμά του συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους οικείους του» αναφέρει ανακοίνωση του κόμματος για την απώλεια του Βασίλη Παπαβασιλείου.
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος έκανε την ακόλουθη δήλωση για τον Βασίλη Παπαβασιλείου
Την ώρα που γράφω αυτόν το δύσκολο αποχαιρετισμό βλέπω τη μαγνητοσκοπημένη συζήτηση με θέμα «Θέατρο και Πολιτική» που είχε οργανώσει ο Κύκλος Ιδεών στις 16.3.2019 αμέσως μετά την παράσταση του έργου «Τους Ζυγούς Λύσατε» του Βασίλη Παπαβασιλείου / Φωκίωνα Καπνίδη στο Θέατρο Τέχνης στην οδό Φρυνίχου.
Ο Βασίλης / Φωκίων ως πολιτικός αρχηγός αλλά και ως ο ιστορικός του μέλλοντος συζήτησε με δημοσιογράφους, συγγραφείς, πολιτικούς για το ελληνικό ζήτημα υπό τις τότε συνθήκες. Ενα υπόδειγμα αυτοσχεδιασμού του θεατρικού συγγραφέα - σκηνοθέτη - ηθοποιού - θεωρητικού του θεάτρου και πρωτίστως ολιστικού διανοούμενου Βασίλη Παπαβασιλείου. Ενα ρεσιτάλ αίσθησης της Ιστορίας και της σχέσης Θεάτρου και Πολιτικής.
Αυτό το μοναδικό πρόσωπο που ταλαιπωρημένο ιατρικά έφυγε τα ξημερώματα, αποχαιρετούμε με την αγάπη και τον θαυμασμό που προκαλούσε και θα προκαλεί πάντα η σπάνια και πλήρης συρροή ευφυΐας, γνώσης και χαρίσματος που ήταν ο Βασίλης Παπαβασιλείου.
Αποφεύγω τα αυτονόητα και προφανή. Όλο το αποφατικό βάθος του Βασίλη μπορούσε να φανεί μόνο στο μεταίχμιο (δημόσιας) σκηνής και (ιδιωτικής) αφήγησης ανελέητα αυτοσαρκαστικής.
Αυτός ο Βασίλης δεν μπορεί να υποκλιθεί για τελευταία φορά στη σκηνή γιατί ήταν ο ίδιος μια πολυεπίπεδη σκηνή που την έστηνε όπου βρισκόταν κάθε φορά, που τη στήνει τώρα εκεί που βρίσκεται.