Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ στη Θεσσαλονίκη στραφταλίζει με το πρόγραμμά του, ο Δημήτρης Παπαϊωάννου κυρίαρχος αλχημιστής, εντατικές εργασίες για το Europride του Ιουνίου.
Στην ίδια πόλη, αγέλες ομοφοβικών κινούνται εναντίον δύο μελών της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας. Υπάρχει κάτι σάπιο στη Δανιμαρκία - που ούτε η τέχνη μπορεί να σώσει.
Ο σπόρος της ελπίδας δεν λέει να φυτρώσει με τίποτα στη Θεσσαλονίκη. Όσες φορές και αν φυτευτεί από ανθρώπους οραματιστές, επίμονους. Όσες φορές και αν ποτιστεί. Ο σπόρος θα σαπίσει. Και έτσι, ορδές νέων θα ορμούν να λιντσάρουν άτομα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας. Να δολοφονήσουν νέα παιδιά που υποστηρίζουν αντίπαλες ποδοσφαιρικές ομάδες.
Βλέπει κανείς τα βίντεο, ακούει αυτά τα νέα παιδιά, εφήβους, να ξεφωνίζουν με άγρια χαρά λέξεις που προτρέπουν στον αφανισμό των συνανθρώπων τους που έγιναν στόχος τους, στην κεντρική πλατεία της πόλης. Δεν διακρίνει πολίτες, περαστικούς, να τρέχουν κατά δεκάδες να τους αποτρέψουν και να προστατέψουν αυτούς τους δύο νέους. Παγωμένοι κάποιοι στις θέσεις τους στα γύρω καφέ αφήνουν σοκαρισμένα «πω, πω» ρουφώντας τον φρέντο. Μόνο μία κοπέλα μπήκε μπροστά τους για να τους προστατέψει, λέει ένα από τα θύματα της επίθεσης. Την έσπρωξαν. Οι υπάλληλοι του καταστήματος όπου βρήκαν καταφύγιο βγήκαν έξω για να σταματήσουν την αγέλη από το να μπει μέσα. Τους καθύβρισαν.
H Πλατεία Αριστοτέλους ως ρωμαϊκή αρένα
Η πλατεία Αριστοτέλους ως ρωμαϊκή αρένα για τη διαφορετικότητα, για τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, με τους ράθυμους θεατές να βλέπουν άλλοι απαθείς, άλλοι λίγο σοκαρισμένοι αλλά χωρίς να τραβούν τα μάτια από αυτό που συμβαίνει. Την αγέλη της ρατσιστικής βίας εναντίον δύο νέων. Εν τω μεταξύ, τις μέρες αυτές, λίγα μέτρα παρακεί το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης βρίσκεται στο άλλο άκρο αυτής της υπαρκτής δυστοπίας της Αριστοτέλους.
Εκπληκτικά ντοκιμαντέρ. Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου να ζωγραφίζει την αριστουργηματική αφίσα του φεστιβάλ -η ωραιότερη που έχω δει ως τώρα-, συζητήσεις, ο Λάνθιμος μέσα από το βλέμμα των φίλων του, το ντοκιμαντέρ για τον Ναβάλνι, εκατοντάδες ντοκιμαντέρ: άλλα «γροθιές», άλλα ποιήματα, άλλα άγουρες προσπάθειες των δημιουργών του μέλλοντος. Η Θεσσαλονίκη έχει κατορθώσει χάρη στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου να γίνει ένας προορισμός πολιτιστικός. Μαζί, τα σημαντικότατα μουσεία της πόλης και οι ενεργές γκαλερί. Ο Δημήτρης Καραντζάς σκηνοθετεί το «Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν» για το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος.
Έχει νόημα να μιλάμε για φεστιβάλ όταν κάτι βράζει από κάτω;
Κι όμως, μοιάζει όλο αυτό σαν μια προκάτ κατασκευή μετά το βράδυ του Σαββάτου. Που κλείνει και αποχωρεί για να αφήσει χώρο στις αγέλες να γυρίζουν στις πλατείες και στον δημόσιο χώρο ως σερίφηδες, ως ζωντανοί νεκροί. «Φοβάμαι ότι δεν έχει νόημα να μιλάμε για φεστιβάλ, όταν έξω υπάρχει κάτι που βράζει και έχει να κάνει ξεκάθαρα με την ομοφοβία» είπε σε μια αποστροφή του λόγου του ο Δημήτρης Παπαϊωάννου το επόμενο πρωί της ομοφοβικής επίθεσης, στο πλαίσιο της Συνέντευξης Τύπου για που έδωσε για το 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Πώς μπορεί να μιλάει κάποιος μόνο για φεστιβάλ, για την τέχνη του, χωρίς να μιλήσει για αυτό που συμβαίνει εκεί έξω, τώρα.
Εν τω μεταξύ, η πόλη ετοιμάζεται για το EuroPride 2024, από τις 21 ως τις 29 Ιουνίου, έναν θεσμό που οι άλλοι, όχι αυτοί της αγέλης, οι οραματιστές, για χρόνια προσπαθούσαν να φέρουν στην πόλη. Πρόκειται για τη μεγάλη, πανευρωπαϊκή εκδήλωση της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, με την παρέλαση υπερηφάνειας. Κάθε χρόνο πραγματοποιείται σε άλλη πόλη της Ευρώπης - πέρυσι ήταν στη Βαλέτα της Μάλτας. Οι φρικώδεις εικόνες που είδαμε το βράδυ του Σαββάτου στην πλατεία Αριστοτέλους κάνουν τη φιλοξενία της διοργάνωσης να μοιάζει και πάλι με κάτι το προκάτ. Με ένα χάρτινο σκηνικό που θα στηθεί και μετά θα μαζευτεί για να φανεί η αληθινή εικόνα από πίσω.
«Πρέπει να συζητήσουμε πώς μας φαίνεται οι οικογένειές μας να μεγαλώνουν εφήβους που όταν συναντούν κάτι που λίγο διαταράσσει το πώς καταλαβαίνουν τον κόσμο τους, συμπεριφέρονται έτσι. Πρέπει να στρέψουμε κριτική και προσοχή στο γεγονός της βίαιης αντιμετώπισης των πραγμάτων. Η μεσογειακή τοποθέτηση του ανδρισμού έχει τέτοια ανασφάλεια στο κέντρο της, που κάτι διαφορετικό από αυτήν μοιάζει να απειλεί το κέντρο της δικής της ισορροπίας. Υπάρχει κάτι που βράζει από κάτω και δεν έχει να κάνει μόνο με την ομοφοβία» σχολίασε ο Δημήτρης Παπαϊωάννου.