Ένα σύμπαν αλλόκοτο και αίφνης οικείο λόγω του εγκλεισμού και της πανδημίας, ξετυλίγεται στην ταινία «Ορνιθες ή πώς να γίνει πουλί» του Μπάμπη Μακρίδη, που κάνει πανελλαδική πρεμιέρα online την Κυριακή. Μια ψηφίδα στον υπό διαμόρφωση χάρτη που σχηματίζει η παράσταση «Ορνιθες» του Νίκου Καραθάνου από την Επίδαυρο το 2016 ως σήμερα.
Αναρωτιόμουν διαρκώς βλέποντας τους «Ορνιθες ή πώς να γίνεις πουλί» του Μπάμπη Μακρίδη, αν αυτό το υβριδικό, ακατάτακτο, φιλμ με τα εννέα βήμα για να γίνει κάποιος πουλί, θα είχε μέσα μου τον ίδιο αντίκτυπο αν το έβλεπα πριν τον Φεβρουάριο. Πριν την πανδημία, τον εγκλεισμό, τα εκτός λειτουργίας φτερά μας, τον περιορισμό της κυκλοφορίας, την μεγάλη παύση πριν γίνουμε ξανά κάτι που μοιάζει με αυτό που ήμασταν, αλλά όχι ακριβώς…
Η πρωτόγνωρη συνθήκη που ζούμε με μοναδική βεβαιότητα την... αβεβαιότητα του μέλλοντος, μοιάζει να βρίσκει αντανάκλαση στο φιλμ που την Κυριακή 12 Απριλίου στις 19:00 κάνει πανελλαδική πρεμιέρα στο ψηφιακό κανάλι του Ιδρύματος Ωνάση, έως την Τετάρτη 15 Απριλίου στις 19:00.
Γαλήνιες εικόνες νεκροταφείου επανέρχονται συχνά στην ταινία, σαν τα τσακίσματα που κάνουμε στις σελίδες των βιβλίων για να θυμηθούμε σε ποιο σημείο σταματήσαμε να διαβάζουμε. Τοπία ασφυκτικής ζωής, εμβληματικές μητροπολιτικές εικόνες εκρήγνυνται στην οθόνη, ενώ ακολουθούν ατελείωτα road trip του Νίκου Καραθάνου με τον Αρη Σερβετάλη σε τοπία της Ισλανδίας, σαν σκηνή από το Valhalla Murders. Oι ηθοποιοί που είδαμε στις παραγωγές των Ορνίθων σε Επίδαυρο, Αθήνα (πρώτη στάση) και Νέα Υόρκη μιλούν σε κάθε μια από τις ενότητες με τα βήματα για να γίνει κάποιος πουλί – σπάσε το αυγό σου, βρες το δάσος σου, επιβίωσε, πάλεψε. Το βρες φτερά σε βάζει στο τέλος στη θέση να πάρεις την ευθύνη σου.
Λαρυγγισμοί, ήχοι πουλιών, πυρετική με μια ανάσα απαρίθμηση ονομάτων πουλιών που δεν γνώριζα – σκέφτηκα μήπως κάποια τα επινόησαν- με πρωταθλητή σε αυτό τον Μιχάλη Σαράντη. Οι σκηνές στην κατάμεστη Νέα Υόρκη, στο Central Park όπου ακόμα και πουλιά που αγαπούν να πατούν στο έδαφος βρίσκονται αναγκαστικά μονίμως στα κλαδιά γιατί οι άνθρωποι έχουν καταλάβει κάθε σπιθαμή του πάρκου είναι δίκοπα μαχαίρια: από τη μια νοσταλγείς την άνευ ορίων και όρων σχέση με την πόλη -και δη την πόλη των πόλεων- από την άλλη διαπιστώνεις πόσο ασφυκτική και εκτός ελέγχου ήταν αυτή η κατοίκηση, η επιβολή στην πόλη και στο όποιο φυσικό περιβάλλον. Ο άνθρωπος στο άρμα της παντοδυναμίας του.
Λυρισμός, στοχασμός, χιούμορ, αγαρμποσύνη, τρυφερότητα, απορία, μοναξιά, οργή συνυπάρχουν. Ηλίθιοι άνθρωποι, ο γαμημένος Δίας, αδέξια πουλιά. Σε ένα τοπίο που αλλάζει διαρκώς την χωρική του ιδιότητα, αλλά με σχεδόν σταθερή τη συνθήκη του καιρού. Ενας ουρανός μαύρος, που σε πλακώνει καθώς κινείται στον ορίζοντα, βροχή, κεραυνοί, αστραπές, γκρίζο παντού. Διαρκώς. Πώς να γίνεις πουλί σε έναν τέτοιο ουρανό; Η επιμονή τού να αποκτήσεις φτερά, γίνεται η επιμονή του να επιβιώσεις, να βγεις ξανά έξω, να μεγαλώσεις, σκέφτομαι. Ο Αριστοφανικός λόγος, η καραθανική απεύθυνση, οι ριπές τίτλων ειδήσεων αυτού που ζούμε τα τελευταία χρόνια, ο καταλύτης Τραμπ με τις εμμονές στους τοίχους και στον φόβο του ξένου, συνθέτουν αυτή την ταινία που με διακριτική απόσταση, αλλά με το χέρι διαρκώς στον παλμό δημιούργησε ο Μπάμπης Μακρίδης. Ολα ακολουθούν τον Αριστοφάνη προς την μετά covid-19 εποχή. Αναπάντεχα.
Η παραγωγή είναι του Ιδρύματος Ωνάση σε συνεργασία με την Neda Films της Αμάντας Λιβανού.