Με αφορμή τη συμπλήρωση τριών ετών από τον θάνατο του Γιάννη Κωστόπουλου, το Ίδρυμα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου παρουσιάζει στο Μουσείο Μπενάκη την έκθεση «άνδρα πολύτροπον. Αφιέρωμα στη ζωή και το έργο του Γιάννη Κωστόπουλου».
Με το αφιέρωμα στον Γιάννη Κωστόπουλο το Μουσείο Μπενάκη θέλει να τιμήσει την παρουσία και τη συμβολή του Γιάννη Κωστόπουλου και σε άλλους τομείς, πέραν του τραπεζικού, και με αυτή την έκθεση ξεκινά η νέα περίοδος το 2024.
Η πρώτη έκθεση της χρονιάς στο Μπενάκη
Η έκθεση διοργανώνεται τον Φεβρουάριο στην αίθουσα Σπυρίδωνος και Ευρυδίκης Κωστοπούλου στο Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού - στην αίθουσα περιοδικών εκθέσεων στην οποία το μουσείο έδωσε το όνομα των γονέων του Γιάννη Κωστόπουλου, τιμώντας τον για τη γενναιοδωρία και την υποστήριξή του.
To αρχιτεκτονικό περιβάλλον της έκθεσης είναι εμπνευσμένο από τον στίχο του Διονυσίου Σολωμού στους Ελεύθερους Πολιορκημένους «Με λογισμό και μ’ όνειρο», ο οποίος ήταν ιδιαίτερα αγαπητός στον Γιάννη Κωστόπουλο. Οργανώνεται κατά τούτο ένα υποστηρικτικό πλαίσιο, μια «σκαλωσιά» που υποστηρίζει το όνειρο, ένα «πέπλο» που διατηρεί διαρκώς προστατευμένο το ιδιωτικό πρόσωπο του δημόσιου άνδρα, ενώ παράλληλα προκαλεί τη φαντασία του επισκέπτη.
Η έκθεση είναι δομημένη σε πέντε ενότητες, οι οποίες προβάλλουν με άρτιο τρόπο τα πολυσχιδή ενδιαφέροντα και τις πολλαπλές δραστηριότητες του Γιάννη Κωστόπουλου.
Επιμέλεια: Ειρήνη Οράτη. Μουσειολογικός σχεδιασμός: Ερατώ Κουτσουδάκη. Εγκαίνια: 27/2, ώρα 20:00. Διάρκεια: 28/2 - 12/5/2024
Νίκος Αλεξίου -Η Συλλογή, στο Μπενάκη στην Πειραιώς
Το 2010, λίγους μήνες πριν φύγει από τη ζωή, ο Νίκος Αλεξίου (1960-2011) δώρισε στο Μουσείο Mπενάκη μια πλούσια συλλογή νεότερης τέχνης που συνέλεγε με ιδιαίτερη προσήλωση και υπομονή, παράλληλα με το καλλιτεχνικό του έργο. Πρόκειται για ένα ιδιότυπο σύνολο έργων σύγχρονης τέχνης Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών η οποία αποτελεί μια ακόμη πτυχή ενός πολύπλευρου δημιουργού που επαναπροσδιόρισε στη χώρα μας τις καλλιτεχνικές πρακτικές στα τέλη του 20ού και τις αρχές του 21ου αιώνα, με μακροχρόνιο αντίκτυπο.
Η έκθεση παρουσιάζει το σύνολο των έργων που απαρτίζουν τη συγκεκριμένη δωρεά συστήνοντάς τη ως μέρος της ίδιας της πρακτικής του καλλιτέχνη αλλά και ως ένα παράδειγμα καλλιτέχνη-συλλέκτη ικανό να συμβάλλει όχι μόνο στον αναστοχασμό γύρω από την καλλιτεχνική παραγωγή μιας εικοσαετίας (1990-2010), αλλά και στη δημιουργία υπαρξιακών κόσμων και απροσδόκητων αστερισμών νοήματος.
Η Συλλογή, που περιλαμβάνει 236 έργα από ογδόντα τέσσερις καλλιτέχνες, μπορεί να κατανοηθεί και ως ένα «ανοιχτό έργο» το οποίο ο Αλεξίου αναδιέτασσε συνεχώς στους τόπους κατοικίας του πολλαπλασιάζοντας τις συνάψεις και τις αφηγήσεις.
Το σύνολο αυτό διέπεται από ορισμένα αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά: την προτίμηση στο έλασσον, τη χειροτεχνική λεπτότητα και τα φευγαλέα προσωπικά ίχνη, την εμμονή στο χαρτί, τη διαφάνεια και την ελαφρότητα, το ενδιαφέρον για τη σχέση της γραμμής με τον χώρο, τους ιστούς και τα πλέγματα, την εύθραυστη ισορροπία μεταξύ αταξίας και τάξης και κυρίως μια προεξάρχουσα στάση καλλιτεχνικής αλληλεγγύης. Όλα εκείνα που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε πάθος για τη δημιουργία και τη συνύφανση κόσμων (διά-κοσμος).
Ο πολυεπίπεδος και συνάμα ατελής χαρακτήρας της Συλλογής την καθιστά ένα λειτουργικό σύνολο το οποίο προτείνει μια απτική και σωματική εμπειρία που αναδεικνύεται σε μία ειδική in situ εγκατάσταση σε συνεργασία με το αρχιτεκτονικό γραφείο AREA.
Επιμέλεια έκθεσης: Πολύνα Κοσμαδάκη, Γιώργος Τζιρτζιλάκης
Παρουσιάζονται έργα των καλλιτεχνών:
Agapitos Agapitakis, AIDS-3D (Daniel Keller, Nik Kosmas), Andisheh Avini, Carmen García Bartolomé, Bernhard Cella, Adam Chodzko, Stephen Dean, Werner Moser Dorfmann, Jimmie Durham, Jack Early, Marie Françoise Poutays, Gert & Uwe Tobias, Anne Kern, Jörg Mandernach, Caitlin Masley, Jason Meadows, Amy O’ Neill, Enoc Perez, Simon Periton, Mary Redmond, Remy Rivoire, Irys Schenker, Kai Schiemenz, Jim Shaw, Alex Slade, Stephen Sutcliffe, Philip Tarlow, Yuken Teruya, Pae White, Ανδρέας Αγγελιδάκης, Αλέξης Ακριθάκης, Νάνος Βαλαωρίτης, Ινώ Βαρβαρίτη, Κωστής Βελώνης, Λυδία Βενιέρη, Βαγγέλης Βλάχος, Κωνσταντίνος (Ντίκος) Βυζάντιος, Αλέξανδρος Γεωργίου, Βάσω Γκαβαϊσέ, Βούλα Γουνελά, Δανιήλ, Κατερίνα Διακομή, Παύλος Διονυσόπουλος, Μανώλης Ζαχαριουδάκης MSAZ, Ελένη Καμμά, Ειρήνη Καραγιαννοπούλου, Απόστολος Καρακατσάνης, Απόστολος Καραστεργίου, Πολύδωρος Καρυοφύλλης (Poka-Yio), Στάθης Κατσαρέλης, Ηλίας Καφούρος, Πάνος Κοκκινιάς, Χάρης Κοντοσφύρης, Κώστας Κουλεντιανός, Αντώνης Κυριακούλης, Δάφνη Κωστοπούλου, Γιώργος Λάππας, Σπύρος Λίτινας, Ντιάνα Μαγγανιά, Βούλα Μασούρα, Γιώργος Μαυροΐδης, Χρήστος Μητάς, Χριστίνα Μήτρεντσε, Μιχάλης Μιχαηλίδης, Βασίλης Μπαλατσός, Ντόρα Οικονόμου, Μαρία Παπαδημητρίου, Λεωνίδας Παπαδόπουλος, Δημήτρης Παπαϊωάννου, Αιμιλία Παπαφιλίππου, Νίνα Παππά, Έλενα Πόκα, Γεωργία Σαγρή, Γιώργος Σαπουντζής, Μηνάς Σεμερτζιάν, Δανάη Στράτου, Νίκος Τριανταφύλλου, Αλέξανδρος Τσαντίλας, Δημήτρης Φουτρής, Νάγια Φραγκούλη, Γιαννούλης Χαλεπάς, Μανώλης Χάρος, Μανταλίνα Ψωμά.
Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138. Διάρκεια: 14/3 - 26/5/2024
Renée Revah - TEHOM, Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138
Φωτογραφίες, βίντεο και κείμενα πλαισιώνουν εικαστικά την αφήγηση της επώδυνης διαδρομής της απώλειας των μελών της οικογένειας της Ρενέ Ρεβάχ από τη Θεσσαλονίκη στο Άουσβιτς. Μοναδικός επιζών ήταν ο παππούς της Αλβέρτος Ρεβάχ, ο οποίος είχε διαφύγει στην Αθήνα και μέχρι το τέλος του πολέμου τούς περίμενε προετοιμάζοντας την επιστροφή τους.
Η Ρενέ Ρεβάχ τον συναντά τη στιγμή της συντριβής του όταν μαθαίνει πως η οικογένειά του είχε αφανιστεί και υπόσχεται με το έργο της Tehom (μια βιβλική εβραϊκή λέξη που σημαίνει το αρχέγονο βάθος) να τον οδηγήσει στον τόπο του εγκλήματος, που ο ίδιος μέχρι τον θάνατό του δεν βρήκε το κουράγιο να επισκεφθεί.
Θα ακολουθήσουν δύο διαδοχικά ταξίδια της Ρεβάχ στα στρατόπεδα Μπίρκεναου και στο Άουσβιτς. Σε κάθε βήμα της διαδρομής της, απευθύνεται νοερά στον παππού της, του στέλνει φωτογραφίες και μοιράζεται μαζί του τις σκέψεις και τα συναισθήματά της.
Η αφήγησή της εκπορεύεται από μια ενδιάμεση μνήμη, ένα απόσταγμα εικόνων που διαμορφώθηκε από τις αφηγήσεις της οικογένειάς της και τις μαρτυρίες αυτών που επέστρεψαν ζωντανοί. Ως μετα-μάρτυρας η ίδια, επεξεργάζεται το παρελθόν και μετουσιώνει το κληρονομημένο τραύμα σε μια εξαγνιστική πορεία που οδηγεί στη συγχώρεση, στην άβυσσο της λίμνης που ήταν το κενοτάφιο των ανθρώπων που δολοφονήθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Επιμέλεια: Κωστής Αντωνιάδης. Διάρκεια: 15/2 - 19/5/2024