Καθώς στις 26 Ιανουαρίου 2026 κλείνει 40 χρόνια από τα εγκαίνιά του, το εμβληματικό Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης προχωρά σε πλήρη ανακαίνιση, παραμένοντας όμως ανοιχτό στο κοινό. Τα χρονοδιαγράμματα, το όραμα, το κόστος, η συνεργασία με τον Δημήτρη Παπαϊωάννου.
Κάτι αλλάζει στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης -όχι μόνο στους τοίχους του, αλλά και στη φιλοσοφία του.
Από χθες (19 Μαΐου 2025) ξεκίνησε μια φάση σταδιακής αλλά πλήρους ανακαίνισης, που επαναπροσδιορίζει τόσο την αρχιτεκτονική όσο και τον ρόλο του μουσείου.
Η κεντρική είσοδος στην οδό Νεοφύτου Δούκα έχει πλέον κλείσει και οι επισκέπτες εισέρχονται από το νεοκλασικό Μέγαρο Σταθάτου. Όμως αυτό δεν είναι ένα αποχαιρετιστήριο κλείσιμο, είναι μια μετάβαση.
Το μουσείο παραμένει ανοιχτό καθ’ όλη τη διάρκεια των εργασιών, προσκαλώντας το κοινό να βιώσει τη μεταμόρφωσή του σε πραγματικό χρόνο, ένα «έργο σε εξέλιξη».
Η νέα αυτή φάση έχει και βαθύ συμβολισμό: συμπίπτει με τα 40 χρόνια λειτουργίας του Μουσείου. Γι' αυτό και αναμένουμε, εκτός των άλλων, μια εντελώς νέα όψη στην είσοδο του Μουσείου στη Νεοφύτου Δούκα.
Στις 26 Ιανουαρίου 2026 γίνεται 40 ετών
Στις 26 Ιανουαρίου του 1986, η Ντόλλυ Γουλανδρή εγκαινίασε το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, ως μόνιμη στέγη της Συλλογής Ν.Π. Γουλανδρή - ενός εκθαμβωτικού συνόλου κυκλαδικών ειδωλίων και μαρμάρινων αγγείων, που μετέφερε την προϊστορική λιτότητα στο κέντρο της μοντέρνας Αθήνας.
Τώρα, τέσσερις δεκαετίες μετά, το μουσείο κάνει αυτό που ανέκαθεν κάνει η κυκλαδική τέχνη: προσαρμόζεται μέσα στους αιώνες χωρίς να χάνει την ουσία της.
Το έργο δεν είναι απλώς αισθητική ανανέωση. Η πρώτη φάση του, που μόλις ξεκίνησε, εντάσσεται στη Δράση 4.6.10 του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, και πιο συγκεκριμένα στον Πυλώνα 4: «Ιδιωτικές Επενδύσεις και Μετασχηματισμός της Οικονομίας».
Αξίζει να σημειωθεί πως εντάσσεται θεματικά στην «Ασημένια Οικονομία» και τη συμβολή της τέχνης στη βελτίωση της ψυχικής υγείας - ένα στρατηγικό πλαίσιο της Ε.Ε. που επενδύει στον πολιτισμό ως μοχλό ευημερίας και κοινωνικής συνοχής.
30 Νοεμβρίου ολοκληρώνεται η ανακαίνιση στη Νεοφύτου Δούκα
Το έργο, συνολικού προϋπολογισμού 1.626.058 ευρώ, με επιλέξιμη δημόσια δαπάνη 1.311.337 ευρώ, αναμένεται να ολοκληρωθεί στις 30 Νοεμβρίου 2025.
Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει εκτεταμένες παρεμβάσεις στην πρόσοψη και το ισόγειο του μουσείου, με στόχο την ενίσχυση της αστικής παρουσίας του και τη βελτίωση της εμπειρίας των επισκεπτών.
Συγκεκριμένα, προβλέπονται:
- Στατική ενίσχυση της όψης
- Αντικατάσταση των στοιχείων πρόσοψης με νέα μεταλλικά στοιχεία
- Κατεδαφίσεις και αποξηλώσεις παλαιών κατασκευών
- Δημιουργία ραμπών, ανελκυστήρων και εξόδων διαφυγής για Άτομα με Αναπηρία
- Τοποθέτηση αναβατορίων και εξοπλισμού για την ασφαλή μεταφορά αρχαιοτήτων στους χώρους φύλαξης
- Γενική αναβάθμιση της υποδοχής και του foyer
Το έργο υλοποιείται από την Ανάπλαση Δημόσιων Χώρων Α.Ε., με φορέα ευθύνης το υπουργείο Πολιτισμού, ενώ το Ίδρυμα Νικολάου και Ντόλλυς Γουλανδρή έχει αναλάβει τη μελλοντική συντήρηση και λειτουργία των επεμβάσεων, σύμφωνα με την προγραμματική σύμβαση μεταξύ των φορέων.
Το Μουσείο που ταξίδεψε σε ολόκληρο τον κόσμο
Το μουσείο, εξάλλου, ποτέ δεν υπήρξε στατικό. Από την πρώτη του σύλληψη τη δεκαετία του ’60, μέχρι τις περιοδεύουσες εκθέσεις σε Τόκιο, Λονδίνο, Παρίσι, Πεκίνο και Ουάσιγκτον, η συλλογή Γουλανδρή ταξίδευε πολύ πριν βρει τη μόνιμη στέγη της. Στην πορεία των χρόνων, σημαντικές ιδιωτικές συλλογές -από την Τράπεζα Εμπορική μέχρι τον Θάνο Ζιντίλη- παραχωρήθηκαν στο μουσείο, που με υπομονή και συνέπεια απέκτησε διεθνές κύρος και κοινό.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών, οι εκθέσεις, το Cycladic Shop και το Cycladic Café παραμένουν ανοιχτά, με είσοδο από το Μέγαρο Σταθάτου - ένα διακριτικό σύμβολο συνέχειας και αστικής κομψότητας.
Τον ερχόμενο Σεπτέμβριο 2025, η μετάβαση αυτή θα σηματοδοτηθεί με έναν καλλιτεχνικό σταθμό: ένα νέο έργο του Δημήτρη Παπαϊωάννου, ειδικά σχεδιασμένο για το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.
Με τον Δημήτρη Παπαϊωάννου στο Ηρώδειο
Αν και οι λεπτομέρειες παραμένουν επτασφράγιστο μυστικό, το γεγονός και μόνο της σύμπραξης υπόσχεται μια τελετουργική, σωματική και συγκινησιακή προσέγγιση στον χώρο - μια καλλιτεχνική πράξη απόλυτα εναρμονισμένη με την ποίηση και τη σιωπηλή δύναμη των κυκλαδικών μορφών. Το μόνο που γνωρίζουμε είναι ότι θα αποτελεί ένα «κλειστό» event με χαρακτήρα fundraising.
Σε μια εποχή όπου τα μουσεία συχνά παγιδεύονται ανάμεσα στη νοσταλγία και τον εκμοντερνισμό, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης επιλέγει και τα δύο. Παραμένει πιστό στην ιδρυτική του ταυτότητα, ενώ προχωρά με διαφάνεια και φιλοδοξία προς το μέλλον, σχεδιάζοντας τα τελευταία χρόνια μερικές από τις πλέον ενδιαφέρουσες εκθέσεις σύγχρονης τέχνης.
Τον Ιούνιο φέρνει το Cycladic Blues με την κορυφαία Μαρλέν Ντουμά, που μόλις την προηγούμενη εβδομάδα ένα έργο της πουλήθηκε από τους Christie’s έναντι 13,6 εκατομμυρίων ευρώ, το μεγαλύτερο ποσό που έχει δοθεί ποτέ για έργο εν ζωή καλλιτέχνιδας.
Πριν από 40 χρόνια άνοιξε με τολμηρό όραμα: ότι η προϊστορική τέχνη ανήκει στο κέντρο της πόλης, όχι στα περιθώρια της μνήμης.
Σήμερα, με τις σκαλωσιές να ανεβαίνουν και τις εισόδους να μετακινούνται, κάνει μια νέα δήλωση - ότι οι πολιτιστικοί θεσμοί, όπως και οι κοινωνίες, πρέπει να βρίσκονται σε διαρκή κίνηση. Να παραμένουν πορώδεις στον χρόνο. Και ριζικά, απλόχερα, ζωντανοί.
