Ο μνημειακών διαστάσεων πίνακας του Δανού καλλιτέχνη Carl Bloch ταξιδεύει στη Χίο προτού εκτεθεί μόνιμα στην Έπαυλη του Κτήματος Τατοΐου.
Ο θαυμάσιος πίνακας, που ανακαλύφθηκε τυχαία, απεικονίζει τον Τιτάνα Προμηθέα να σπάει τα δεσμά του με τη βοήθεια του Ηρακλή.
Η περιπετειώδης διαδρομή του πίνακα
Το έργο, παραγγελία του νεαρού βασιλιά Γεωργίου Α’ με αφορμή την ενθρόνισή του το 1863, φιλοτεχνήθηκε το 1864 στη Ρώμη και ήρθε στην Ελλάδα προκειμένου να κοσμήσει το κλιμακοστάσιο των παλαιών ανακτόρων (σημερινή Βουλή των Ελλήνων).
Θεωρείται από τις εντυπωσιακότερες ζωγραφικές συνθέσεις που δημιουργήθηκαν για την Ελλάδα τον 19ο αιώνα. Η μεγάλη απήχηση που είχε στο κοινό της εποχής του, εδραίωσε τη φήμη του Bloch ως μείζονος Δανού ζωγράφου.
Πρόκειται για ένα αριστούργημα με περιπετειώδη διαδρομή καθώς επί σειρά δεκαετιών δεν είχε εντοπιστεί, με αποτέλεσμα πολλοί να θεωρούν ότι χάθηκε. Όμως το 2012, το έργο εντοπίστηκε, κατά τη διάρκεια εργασιών της Διεύθυνσης Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, στο Τατόι.
Δέκα χρόνια αργότερα χαρακτηρίστηκε μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς, ενώ παρουσιάστηκε σε αναδρομική έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη της Δανίας (2023) και στο ελληνικό κοινό στο Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου (2024).
«Προμηθεύς Λυόμενος εν Χίω»
Το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, εγκαινιάζει την έκθεση «Προμηθεύς Λυόμενος εν Χίω», την Παρασκευή 4 Ιουλίου 2025 (ώρα 19:30), στο Μουσείο Μαστίχας Χίου.
Στην έκθεση του Μουσείου στη Χίο, ο πίνακας θα είναι, για πρώτη φορά, προσβάσιμος σε άτομα με οπτική αναπηρία, αποτέλεσμα της συνεργασίας του Ιδρύματος με τον πολιτιστικό οργανισμό liminal. Οι υπηρεσίες προσβασιμότητας παρέχουν απτική απόδοση του έργου από την εικαστικό Δανάη Σακελλάρη (ΑΜΑΚΑ ΑΜΚΕ), ακουστική περιγραφή του έργου σε ελληνικά και αγγλικά συνδυάζοντας στοιχεία από το απτικό βοήθημα και από το πρωτότυπο έργο, παρουσίαση των κειμένων της έκθεσης σε προσβάσιμη μορφή και, τέλος, έντυπα braille με πληροφορίες για την έκθεση.
Η αποτελεσματική συνεργασία του Υπουργείου Πολιτισμού και του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς δημιουργεί τις συνθήκες για να αναστοχαστούμε τους συμβολισμούς της τέχνης του 19ου αιώνα και να αναζητήσουμε νέες προσεγγίσεις της σήμερα. Με αυτόν τον τρόπο, επιβεβαιώνεται ο ρόλος του Πολιτιστικού Ιδρύματος ως φορέα που προσφέρει σημαντικές δράσεις πολιτισμού στην περιφέρεια, ενισχύοντας την πολιτιστική ανάπτυξη των περιοχών όπου δραστηριοποιείται.
Στο πλαίσιο της περιοδικής έκθεσης «Προμηθεύς Λυόμενος εν Χίω», το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς οργανώνει ένα πρόγραμμα παράλληλων δράσεων, με στόχο διαφορετικές ομάδες κοινού να έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τον μύθο του Προμηθέα και να τον προσεγγίσουν με φαντασία και δημιουργικότητα, μέσα από πρωτότυπες καλλιτεχνικές δραστηριότητες.
Ειδικότερα για τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο:
Κυριακές 6, 13, 20, 27 Ιουλίου | 11:00
Art Camp II | Δημιουργικά εργαστήρια για παιδιά 8-12 ετών
Τέσσερα ξεχωριστά εργαστήρια, εμπνευσμένα από την τέχνη της χαρακτικής, της ζωγραφικής, του ψηφιδωτού και της γλυπτικής, δίνουν στα παιδιά την ευκαιρία να συνομιλήσουν με τον Προμηθέα με τρόπο βιωματικό και διασκεδαστικό. Υλοποίηση εργαστηρίων: Καλλιόπη Λιαδή (εικαστικός), Σταματία Μαυρίκου (παιδαγωγός), Δημήτρης Κώσταλος (καλλιτέχνης), Σέβη Βίγκα (παιδαγωγός).
Αναλυτικά το πρόγραμμα:
Κυριακή 6 Ιουλίου | «Τυπώνεται ο μύθος;»
Αξιοποιώντας τη χαρακτική, τα παιδιά αφηγούνται, παρατηρούν, σχεδιάζουν, χαράσσουν και τυπώνουν λέξεις και εικόνες εμπνευσμένες από τον μύθο.
Κυριακή 13 Ιουλίου | «Ζωγραφίζοντας τον μύθο: τα παιδιά απελευθερώνουν τον Προμηθέα και… απελευθερώνονται»
Με αφορμή τον πίνακα του Carl Bloch, τα παιδιά ζωγραφίζουν τη σκηνή του μύθου που τους έκανε εντύπωση, εστιάζοντας στην έννοια της απελευθέρωσης.
Κυριακή 20 Ιουλίου | «Ψηφιδο-φτιάχνουμε τον πίνακα!»
Με την τεχνική του ψηφιδωτού και χρήση ασφαλών, πολύχρωμων υλικών, οι μικροί φίλοι δημιουργούν τη δική τους εκδοχή του Προμηθέα Λυόμενου.
Κυριακή 27 Ιουλίου |«Ιστορίες φωτιάς σε μαύρες μορφές»
Με αφορμή την αισθητική των μελανόμορφων αγγείων, τα παιδιά διαμορφώνουν τις δικές τους αφηγηματικές παραστάσεις πάνω σε αγγεία.
Δευτέρα 21 Ιουλίου | 18:00
«άΤΟΠΟΣ» | Συμμετοχική παράσταση με φυσαλίδες
Οι La Petite Marguerite εμπνέονται από τον πίνακα του Carl Bloch «Προμηθεύς Λυόμενος εν Χίω» και προσκαλούν τους μικρούς φίλους σε ένα μαγικό ταξίδι, βασισμένο στη μυθολογία και τον διαχρονικό συμβολισμό των στοιχείων και των μύθων. Η παράσταση θα πραγματοποιηθεί την ίδια μέρα και ώρα 11:00, προσαρμοσμένη για Άτομα με Αναπηρία.
Πέμπτη 21 Αυγούστου | 21:00
«Προμηθέας Λυόμενος» | Θεατρική παράσταση για γενικό κοινό
Η θεατρική ομάδα Κύκλος Θεάτρου «Θεατροποιοί Χίου» παρουσιάζει απόδοση του ομώνυμου έργου του Πέρσυ Σέλλεϋ, σε μετάφραση του Λορέντζου Μαβίλη. Στον ρόλο του Προμηθέα, ο Σταύρος Σπυράκης.
Κυριακή 24 Αυγούστου | 11:00
«Σπιζαετός-Aquila fasciata: Γνωρίζοντας τον αετό της Μεσογείου» | Βιωματικό εργαστήρι οικολογικής συνείδησης για παιδιά 5-15 ετών
Σε συνεργασία με τον Σύλλογο «Φίλοι Μονοπατιών Χίου» και την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, οργανώνεται εκπαιδευτικό πρόγραμμα με περιήγηση στην έκθεση, ενημέρωση για τον συμβολισμό του αετού και βιωματικό εργαστήρι με παρουσιάσεις, κουκλοθέατρο και περιβαλλοντικά παιχνίδια.
Κυριακή 31 Αυγούστου | 11:00
«Προμηθέας, ο τιτάνας που αγαπούσε τους ανθρώπους» | Παράσταση αφήγησης και δημιουργικό εργαστήρι για οικογένειες με παιδιά 7-12 ετών
Μια διαδραστική αφήγηση με ζωντανή μουσική (πλήκτρα, κρουστά), που φέρνει κοντά μικρούς και μεγάλους στην ιστορία του Προμηθέα. Θα ακολουθήσει εργαστήρι δημιουργικής απασχόλησης με την καθοδήγηση της Ανεζούλας Κατσιμπίρη και τη συνοδεία δύο μουσικών.
«Προμηθεύς Λυόμενος εν Χίω»
Διάρκεια έκθεσης : 5 Ιουλίου-31 Οκτωβρίου 2025
Ώρες λειτουργίας: Καθημερινά, εκτός Τρίτης, 10:00-18:00
Κλειστά: 22 Ιουλίου (τοπική εορτή), 15 Αυγούστου
Δείτε τους συντελεστές της έκθεσης εδώ
Μουσείο Μαστίχας Χίου, Πυργί, Θέση Ράχη (Τεπέκι), 821 02 Χίος
Τηλ: 22710 72212