Στην «καρδιά» του Μαρακές, όπου η παράδοση και η δημιουργικότητα συναντώνται κάτω από τον ήλιο της Βόρειας Αφρικής, το Μουσείο Yves Saint Laurent επαναπροσδιορίζει την έννοια του μουσείου.
Το μουσείο άνοιξε για το κοινό το 2017 και γρήγορα έγινε ακρογωνιαίος λίθος της πολιτιστικής ζωής στο Μαρόκο, όχι μόνο εξυμνώντας τον θρυλικό σχεδιαστή μόδας Ιβ Σεν Λοράν, αλλά και τοποθετώντας τον εαυτό του ως ζωτικό παράγοντα στην εκπαίδευση, τη βιωσιμότητα και τη διεθνή συνεργασία.
«Είμαστε στην ευχάριστη θέση να σας έχουμε εσάς και όλους τους άλλους μαζί μας απόψε», λέει ο Αλεξίς Σορνίν, διευθυντής του μουσείου, προσφέροντάς μας ένα θερμό καλωσόρισμα που αντικατοπτρίζει την οπτική του μουσείου για προσβασιμότητα και εξωστρέφεια, μεταδίδει η δημοσιογράφος του ΑΠΕ-ΜΠΕ, Σοφία Παπαδοπούλου.
Οι δύο αποστολές του μουσείου
Στον πυρήνα του, το μουσείο λειτουργεί με δύο κύριες αποστολές. «Η μία είναι να προωθήσει και να τιμήσει τη ζωή και το έργο του Σεν Λοράν», εξηγεί, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Σορνίν. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω εναλλασσόμενων εκθέσεων, επιστημονικών δημοσιεύσεων και προσεκτικής διατήρησης της κληρονομιάς του σχεδιαστή που φυλάσσεται στα αρχεία του μουσείου. Ωστόσο, οι φιλοδοξίες του μουσείου εκτείνονται πολύ πέρα από τον κόσμο της μόδας.
Η δεύτερη αποστολή επικεντρώνεται στην κοινωνική προσφορά. Με «όχημα» το φιλόξενο αμφιθέατρο του μουσείου και των συνεργασιών με τοπικά σχολεία και συλλόγους, το μουσείο προσφέρει εκπαιδευτικά προγράμματα που στοχεύουν στην καλλιέργεια μιας βαθύτερης εκτίμησης για την πολιτιστική και φυσική κληρονομιά του Μαρόκου. Κάθε τάξη που συμμετέχει στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του μουσείου λαμβάνει τρεις δωρεάν επισκέψεις: μία στον καταπράσινο και εμβληματικό Κήπο Majorelle, μία στο ίδιο το Μουσείο Saint Laurent και μία τρίτη στο παρακείμενο Μουσείο Βερβερικών Τεχνών, ακολουθούμενες από πρακτικά εργαστήρια.
«Στόχος μας», λέει ο Σορνίν, «είναι να διασφαλίσουμε ότι η επόμενη γενιά μαθητών στο Μαρόκο γνωρίζει τόσο τη φυσική όσο και την πολιτιστική της κληρονομιά».
Σημείο αναφοράς για ολόκληρο το Μαρόκο
Μόνο το 2024, το μουσείο και οι συνεργαζόμενοι χώροι του υποδέχτηκαν 980.000 επισκέπτες, με τον Κήπο Majorelle να προσελκύει τον εντυπωσιακό αριθμό του 1,4 εκατομμυρίου. Αυτοί οι αριθμοί δεν μιλούν μόνο για τη δημοτικότητα του μουσείου αλλά και για τη σημασία του ως πολιτιστικού ορόσημου στο Μαρακές και στο Μαρόκο γενικότερα.
Ο Σορνίν τοποθετεί αυτή την εικόνα σε ένα ευρύτερο εθνικό πλαίσιο, επισημαίνοντας την εξέλιξη του μουσειακού τοπίου του Μαρόκου. Από την ίδρυση του Εθνικού Ιδρύματος Μουσείων το 2011, με επικεφαλής τον νυν βασιλιά, η χώρα διαθέτει πλέον 16 - 17 επίσημα μουσεία. Αυτό το αναπτυσσόμενο δίκτυο προωθεί αυστηρά πρότυπα, διασφαλίζοντας ότι τα ιδρύματα πληρούν κριτήρια αριστείας στην επιμέλεια, την εκπαίδευση και τη διατήρηση.
Ένα μοντέλο για την ενίσχυση της περιβαλλοντικής συνείδησης
Βρισκόμενοι σε ένα ημι-άνυδρο κλίμα, οι κήποι του μουσείου μεταφέρουν επίσης ένα διακριτικό αλλά ισχυρό μήνυμα για την περιβαλλοντική διαχείριση. Φιλοξενώντας περίπου 300 καταγεγραμμένα είδη, οι κήποι αποτελούν παράδειγμα υπεύθυνης χρήσης νερού και αστικού οικολογικού σχεδιασμού.
«Μπορεί να αποτελέσουμε ένα παράδειγμα προς σκέψη», λέει ο Σορνίν, τονίζοντας τη σημασία τέτοιων μοντέλων για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας, όχι μόνο στο Μαρόκο αλλά και σε ολόκληρη την Αφρική και τον κόσμο.
Σε μια εποχή αυξανόμενων περιβαλλοντικών προκλήσεων, η ενσωμάτωση της βιωσιμότητας και της ομορφιάς στο μουσείο προσφέρει ένα συναρπαστικό όραμα για το τι μπορούν να συνεισφέρουν τα πολιτιστικά ιδρύματα, αναφέρει χαρακτηριστικά.
Ένας παγκόσμιος διάλογος με όχημα τον πολιτισμό
Το Μουσείο Yves Saint Laurent Marrakech δεν περιορίζεται στα στενά εθνικά σύνορα. Συμμετέχει ολοένα και περισσότερο σε παγκόσμιες συνεργασίες που επεκτείνουν την επιρροή του και ενθαρρύνουν τις διαπολιτισμικές ανταλλαγές. Από μια έκθεση που διοργανώνεται αυτή τη στιγμή σε μουσείο στη Μασσαλία, μέχρι μια βιτρίνα με θέμα τους κάκτους που εγκαινιάζεται στο Μονακό, και συμμετοχή σε εκθέσεις στην Πορτογαλία και την Αρλ της Γαλλίας, το μουσείο αποτελεί μέρος ενός ζωντανού διεθνούς κύκλου.
Αυτά τα έργα συχνά περιλαμβάνουν συνεργασία με άλλα ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένων παριζιάνικων μουσείων και περιφερειακών συλλογών, δημιουργώντας συνθήκες για έναν διάλογο μεταξύ πολιτισμών και ιστοριών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το έργο του μουσείου με αντικείμενα Βερβέρων ή Αμαζίγ εκτείνεται σε όλη τη Βόρεια Αφρική - από το Μαρόκο μέχρι τα Κανάρια Νησιά - παρέχοντας μια πανπεριφερειακή αφήγηση της ιθαγενούς τέχνης και ταυτότητας.
Ένα θεσμικό ίδρυμα που ζει και αναπνέει
Αυτό που διαφοροποιεί το Μουσείο Yves Saint Laurent Marrakech είναι η μοναδική αλληλεπίδραση μεταξύ ζωντανών συλλογών - όπως η χλωρίδα του κήπου - της προγονικής κληρονομιάς στο Μουσείο Βερβέρων και της σύγχρονης καλλιτεχνικής έκφρασης. Αυτή η σύντηξη αντανακλά ένα μουσείο που δεν είναι παγωμένο στο χρόνο αλλά ζωντανό με ρυθμό, αλλαγή και συνάφεια.
Όπως το θέτει συνοπτικά ο Σορνίν, το μουσείο ενσαρκώνει τον «δυναμισμό, την ανοιχτότητα και τη μικτή φύση». Είναι ένας χώρος όπου η μόδα συναντά την ιστορία, όπου η εκπαίδευση συναντά την οικολογία και όπου οι τοπικές ρίζες βρίσκουν τον δρόμο τους προς την παγκόσμια κοινότητα.
Σε έναν κόσμο όπου τα μουσεία συχνά θεωρούνται στατικά αποθετήρια, το Μουσείο Yves Saint Laurent Marrakech προσφέρει ένα συναρπαστικό αντίστιγμα - ένα ζωντανό, εξελισσόμενο και ουσιαστικό πολιτιστικό ίδρυμα που τιμά το παρελθόν διαμορφώνοντας παράλληλα το μέλλον.