«Τώρα που ο χρόνος πάγωσε και μπήκε έντονα στη ζωή μας η ανασφάλεια για την υγεία μας όλα απέκτησαν νέα διάσταση» αναφέρει η διεθνούς φήμης μεσόφωνος Μαίρη Ελεν Νέζη, εν μέσω πανδημίας, λίγο πριν την εμφάνισή της στο Ηρώδειο.
Με συνεχη ταξίδια στο εξωτερικό και εμφανίσεις στα μεγαλύτερα θέατρα, στις πρόβες για την Πηνελόπη που θα υποδυθεί στο Ηρώδειο, η Μαίρη Ελεν Νέζη, μιλά για την περιπέτεια της πανδημίας. «Είναι σαν να ξεκινάμε ένα νέο ταξίδι για την Ιθάκη, πιο ώριμοι, δίνοντας πλέον αξία σ'αυτά που είναι το πραγματικό επίκεντρο της ζωής μας και όχι στα εφήμερα».
Η Μαίρη Ελεν Νέζη αυτο το καλοκαίρι επιστρέφει στην πατρίδα και συμπράττει με την Καμεράτα-Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής, στο Φεστιβάλ Αθηνώ,ν με μια νέα παραγωγή της αριστουργηματικής όπερας του Claudio Monteverdi, «Η επιστροφή του Οδυσσέα στην πατρίδα» που θα δούμε 4 και 5 Αυγούστου στο Ηρώδειο.
Στο πόντιουμ ο Γιώργος Πέτρου, ένας από τους κορυφαίους Έλληνες μαέστρους με λαμπρή διεθνή παρουσία, ενώ την σκηνοθεσία υπογράφει η διακεκριμένη σκηνοθέτις και διευθύντρια του Θεάτρου Τέχνης, Μαριάννα Κάλμπαρη. Συμμετέχουν 11 κορυφαίοι Έλληνες σολίστ, με επικεφαλής την μεσόφωνο Μαίρη Ελεν Νέζη και τον βαρύτονο Τάση Χριστογιανόπουλο οι οποίοι έχουν διαπρέψει στους ομώνυμους ρόλους σε μεγάλα θέατρα στο εξωτερικό.
«H επιστροφή του Οδυσσέα στην πατρίδα, του σπουδαίου Ιταλού συνθέτη Κλάουντιο Μοντεβέρντι, είναι ένα από τα πιο μεγαλειώδη έργα του οπερατικού ρεπερτορίου και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στη Βενετία πριν 380 χρόνια, το 1640 , τα τελευταία χρόνια της ζωής του συνθέτη» αναφέρει μιλώντας στο iefimerida για το έργο η μεσόφωνος Μαίρη Ελεν Νέζη.
Στο Ηρώδειο η επιστροφή του Οδυσσέα στην Ιθάκη
«Το έργο αντλεί την έμπνευση του από την Οδύσσεια, και συγκεκριμένα από την κορύφωση του 10χρονου ταξιδιού της επιστροφής του Οδυσσέα στην Ιθάκη, μετά από τον πόλεμο της Τροίας. Η υπόθεση διαδραματίζεται στην Ιθάκη, όπου η βασίλισσα Πηνελόπη, πολιορκείται από τους μνηστήρες, ο οποίοι τα τελευταία τρία χρόνια έχουν εγκατασταθεί στο παλάτι του Οδυσσέα, λεηλατούν την περιουσία του και την πιέζουν να διαλέξει κάποιον από αυτούς ως νέο σύζυγό της και βασιλιά. Η Πηνελόπη είναι η μόνη που πιστεύει ότι ο άντρας της κάποια στιγμή θα επιστρέψει, όμως είναι απελπισμένη. Νιώθει την πίεση από τους μνηστήρες, υποφέρει, θρηνεί και παρακαλεί καθημερινά να επιστρέψει ο Οδυσσέας. Και έρχεται αυτή η μέρα που εκείνος εμφανίζεται στο παλάτι μεταμφιεσμένος σε ζητιάνο».
Η Μαίρη Ελεν Νέζη, Πηνελόπη στο Ηρώδειο
«Η Πηνελόπη, ένας ρόλος που έχω ερμηνεύσει σε τέσσερις διαφορετικές παραγωγές στο παρελθόν- στην Ελλάδα (Αρχαία Κόρινθος), Γερμανία (Όπερα της Νυρεμβέργης και του Ντάρμστατ) και στην Αμερική (BEMF Βοστώνη)- είναι σύμβολο πίστης, αφοσίωσης και ψυχικής δύναμης. Παρόλο που έχουν περάσει 20 χρόνια από τότε που ο άντρας της έφυγε για να πολεμήσει την Τροία, κι ενώ όλοι γύρω της της λένε ότι εκείνος είναι νεκρός, εκείνη έχει πίστη και ελπίδα οτι θα επιστρέψει. Και είναι αυτή η σταθερότητα και η αρετή της Πηνελόπης που ανταμείβονται στο έργο, ξεπερνώντας την προδοσία και την εξαπάτηση.
Το όνομα Πηνελόπη είναι ακόμα και σήμερα σύμβολο της πίστης και της συζυγικής αφοσίωσης» αναφέρει η Μαίρη Ελεν Νέζη.
Πώς σας κέρδισε ο χώρος του λυρικού τραγουδιού; «Από μικρή ηλικία που σπούδαζα μουσική, έδειχνα μια κλίση προς το τραγούδι. Όμως μαθήματα κλασικού τραγουδιού ξεκίνησα αφού τελείωσα το σχολείο, έπειτα από παρότρυνση της μητέρας μου. Από τα πρώτα μαθήματα, ένιωσα μεγάλη συγκίνηση και ανυπομονούσα για το επόμενο μάθημα.
Όταν πρωτοανέβηκα στη σκηνή να τραγουδήσω, ένιωσα πολύ όμορφα και ήταν πια ξεκάθαρο ότι αυτός ήταν ο χώρος μου. Η μοναδική αυτή αίσθηση, να ερμηνεύεις τόσο σπουδαία μουσικά έργα, δεν περιγράφεται. Νιώθει κανείς εξαιρετικά τυχερός όταν μπορεί να σταθεί στη σκηνή και να ερμηνεύσει μουσικά και υποκριτικά όλα αυτά τα αριστουργήματα της όπερας, όταν μπορεί να αγγίξει το κοινό, να συγκινήσει με την ερμηνεία του. Η ατμόσφαιρα που δημιουργείται από τις πρόβες των έργων ανάμεσα στους συναδέρφους, το δέσιμό μας, η επικοινωνία που δημιουργείται μεταξύ μας, η εμβάθυνση στη μουσική και στους ρόλος μας, όλα αυτά τα στοιχεία που συνδυάζονται για να βγει το αποτέλεσμα που θα παρουσιάσουμε στο κοινό μας, είναι κάτι μοναδικό που πάντα με ενθουσιάζει».
«Ενας λυρικός τραγουδιστής καλύτερα να αναζητήσει δουλειά στο εξωτερικό»
Υπάρχει έδαφος στην Ελλάδα για σπουδές και δουλειά στο λυρικό τραγούδι; «Στην Ελλάδα για σπουδές τραγουδιού υπάρχουν τα Ωδεία στα οποία διδάσκουν αρκετοί καλοί καθηγητές, όμως δεν υπάρχει καμία Μουσική Ακαδημία, όπως στις περισσότερες χώρες του εξωτερικού. Στη χώρα μας υπάρχει μόνο ένα λυρικό θέατρο, η Εθνική Λυρική Σκηνή, που μάλιστα τα τελευταία χρόνια δίνει περισσότερη δουλειά σε ξένους μονωδούς παρά σε Έλληνες. Για έναν λυρικό τραγουδιστή είναι καλύτερο να αναζητήσει δουλειές στο εξωτερικό, μια και η δουλειά μας είναι διεθνής».
Τι εικόνα έχετε διαμορφώσει για τον χώρο σας από την εμπειρία σας στο εξωτερικό; «Όπου και να πάω να τραγουδήσω στο εξωτερικό, νιώθω ότι ο χώρος της όπερας είναι μια μεγάλη οικογένεια. Σε όποια χώρα της Ευρώπης, Αμερικής και Ασίας έχω τραγουδήσει, νιώθω από την πρώτη κιόλας πρόβα σαν να γνωρίζω χρόνια τους συναδέλφους μου. Όλοι μιλάμε την ίδια γλώσσα, τη γλώσσα της μουσικής».
Ποια παράσταση δεν θα ξεχάσετε και γιατί; «Η κάθε παράσταση είναι ξεχωριστή εμπειρία και λαμβάνει ξεχωριστή θέση στην καρδιά και στη μνήμη μου. Αν πρέπει να ξεχωρίσω ορισμένες από αυτές, θα επέλεγα αυτές που επηρέασαν τη μετέπειτα καριέρα μου, όπως είναι η πρώτη όπερα της εποχής του μπαρόκ στην οποία έλαβα μέρος ως σολίστ, κι αυτή ήταν η Στέψη της Ποππαίας του Μοντεβέρντι. Θυμάμαι ότι τόσο πολύ με είχε μαγέψει αυτή η μουσική που στις πρόβες έμενα μέχρι το τέλος-παρόλο που είχα τελειώσει με τις δικές μου σκηνές– μόνο και μόνο για να απολαμβάνω αυτή την υπέροχη μουσική. Ήμουν πραγματικά μαγεμένη! Και είναι ένα αίσθημα που με ακολούθησε σε όλη την καριέρα μου. Ειδικά η μουσική του Μοντεβέρντι μου μεταδίδει ένα έντονο αίσθημα ευτυχίας και συγκίνησης».
Πόσο σας άλλαξε η εμπειρία με την πανδημία; «Ζούμε μια αδιανόητη κατάσταση αυτή τη στιγμή, κάτι πρωτόγνωρο, πράγμα που αντικατοπτρίζει και η σκηνοθετική ματιά της Μαριάννας Κάλμπαρη στην «Επιστροφή του Οδυσσέα».
Ειδικά οι καλλιτέχνες ζούμε και κάτι παράδοξο: ενώ όλοι, ειδικά την εποχή που ήμασταν κλεισμένοι μέσα, είχαμε μεγάλη ανάγκη τη μουσική, το θέατρο, δείτε πόσοι άνθρωποι παρακολουθούσαν όπερες και θεατρικά έργα μέσω διαδικτύου, εμείς που βιοποριζόμαστε από αυτό όχι μόνο χάσαμε τις δουλειές που είχαμε προγραμματισμένες αλλά και αντιμετωπίσαμε το ενδεχόμενο να κλείσουν θέατρα, και φεστιβάλ, μονίμως.
Όμως η εμπειρία αυτή για μένα έχει και θετικές πλευρές. Μας βοηθάει να δούμε ορισμένα πράγματα πιο καθαρά, και να δούμε κατάματα καταστάσεις που ήταν στρεβλές αλλά δεν το βλέπαμε μέχρι τώρα γιατί μας το έκρυβε η καθημερινότητα. Τώρα που ο χρόνος πάγωσε και μπήκε έντονα στη ζωή μας η ανασφάλεια για την υγεία μας -που είναι, μην το ξεχνάμε, το μεγαλύτερο αγαθό, η σημαντικότερη ελευθερία- όλα απέκτησαν νέα διάσταση. Είναι σαν να ξεκινάμε ένα νέο ταξίδι για την Ιθάκη, πιο ώριμοι, δίνοντας πλέον αξία σ'αυτά που είναι το πραγματικό επίκεντρο της ζωής μας και όχι στα εφήμερα».
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ Claudio Monteverdi (1567-1643) Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ /
Ο μεγάλος Ιταλός συνθέτης, επηρεασμένος από του αρχαίο θέατρο, μελοποιεί με συγκλονιστικό τρόπο την αρχετυπική ομηρική ιστορία του "ταξιδιού του ήρωα", ζωντανεύοντας αριστοτεχνικά τα αιώνια σύμβολα του Ομήρου.
Η σύγχρονη πραγματικότητα που μέσω της πανδημίας έχει οδηγήσει τον κόσμο μια αδιανόητη ως τώρα κοινωνική συνθήκη, δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστη την Μαριάννα Κάλμπαρη, που μέσα από τη σκηνοθετική της ματιά δημιουργεί ένα σχόλιο για αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή στις ζωές μας.
ΚΑΜΕΡΑΤΑ-Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής (σε όργανα εποχής)
Οδυσσέας: Τάσης Χριστογιαννόπουλος
Πηνελόπη: Μαίρη ΄Ελεν Νέζη
Αθηνά/Έρωτας: Μίνα Πολυχρόνου
Μελανθώ/Τύχη: Ελένη Βουδουράκη
Τηλέμαχος/Ευρύμαχος: Βασίλης Καβάγιας
Ίρος: Δημήτρης Ναλμπάντης
Εύμαιος: Χαράλαμπος Βελισσάριος
Ευρύκλεια/Εύθραυστη ανθρώπινη φύση: Έλενα Μαραγκού
Αντίνοος/Χρόνος: Μάριος Σαραντίδης
Αμφίνομος: Νικόλας Μαραζιώτης
Πίσανδρος: Ιάσων Μαρμαράς
Όπερα σε δύο πράξεις (στα ιταλικά, με ελληνικούς υπέρτιτλους)
ΩΔΕΙΟ ΗΡΩΔΟΥ ΑΤΤΙΚΟΥ, 4-5 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2020