Η Λένα Παπαληγούρα διανύει μία από τις ευτυχέστερες περιόδους της. Από τη μία η μητέρα Λένα που βλέπει τα παιδιά της να μεγαλώνουν και από την άλλη η καλλιτεχνις που ετοιμάζεται για την Επίδαυρο.
Τι σημαίνει να είσαι εξόριστος και ξένος; Πώς ξεφεύγει ο άνθρωπος από το παρελθόν και τη μοίρα του; Μέσα στα συντρίμμια του Πελοποννησιακού Πολέμου, σε μια περίοδο κρίσης - που θυμίζει, με έναν τρόπο, τη σημερινή - ο Ευριπίδης γράφει την Ιφιγένεια η εν Ταύροις, εξυμνώντας το μεγαλείο της αδερφικής αγάπης και τις μεγάλες αξίες που βλέπει να χάνονται.
Στην πρώτη του σκηνοθεσία στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, ο Γιώργος Νανούρης ανεβάζει την «Ιφιγένεια η εν Ταύροις» του Ευριπίδη, στις 2,3 και 4 Ιουλίου, σε μετάφραση Γιώργου Ιωάννου, με πρωταγωνίστριά του την Λένα Παπαληγούρα.
Η Λένα Παπαληγούρα θα βρεθεί επί σκηνής με τον Μιχάλη Σαράντη, αλλά και με την Χάρις Αλεξίου που επιστρέφει ξανά στο θέατρο για την πρώτη της εμφάνιση στην Επίδαυρο. Ο Νίκος Ψαρράς, ο Πυγμαλίωνας Δαδακαρίδης, ο Προμηθέας Αλειφερόπουλος, η Κίττυ Παϊταζόγλου και ένας εξαμελής χορός πρωταγωνιστούν επίσης σε αυτόν τον εξαιρετικό θίασο.
Η Λένα Παπαληγούρα στο iefimerida
Λίγο πριν την πρεμιέρα τους η πρωταγωνίστρια της παράστασης Λένα Παπαληγούρα μιλά στο iefimerida για όσα θα δούμε στην Επίδαυρο, το φετινό καλοκαίρι, για τους δύσκολους μήνες που πέρασαμε εν μέσω πανδημίας, αλλά και το εάν μεγαλώνοντας φωλιάζει μέσα της το οικογενειακό μικρόβιο της πολιτικής.
«Οι μήνες αυτοί ήταν σίγουρα ιδιαίτεροι. Νιώθω ότι αντιληφθήκαμε πιο πολύ από ποτέ, όχι στη θεωρία αλλά στην πράξη, οτι τίποτα δεν είναι δεδομένο. Νομίζω κυριάρχησε τους μήνες αυτούς η αγωνία για την υγεία ,τη δίκη μου και των αγαπημένων μου. Και ύστερα η αγωνία για το επάγγελμα μου. Γιατί μετράμε πια πάρα πολύ καιρό με τα θέατρα κλειστά. Και τους ανθρώπους του πολιτισμού σε απόγνωση».
Ομως ή θεατρική λειτουργία και η ζωντανή επαφή είναι αναντικατάστατα και ήμουν σίγουρη ο,τι και να γίνει το Θέατρο θα αντέξει και θα επανέλθει Δυνατό. Σε τόσο δύσκολες εποχές η τέχνη είναι απαραίτητο βάλσαμο και παρηγοριά για τις ψυχές μας. Και επιτέλους τώρα τα θέατρα ανοίγουν. Είμαστε εδώ ,είμαστε δυνατοί και έχουμε πίστη. Ελπίζω λοιπόν τώρα σε μια Καλή καλοκαιρινή θεατρική σεζόν, με τα εμβόλια, τις μάσκες μας -χειρουργικές και θεατρικές- και τα αντισηπτικά μας!»
Ιφιγένεια η εν Ταύροις, τι θα παρουσιάσετε με τους συνεργάτες σας στην Επίδαυρο;
Δουλεύουμε προσπαθώντας να παρουσιάσουμε μια λιτή και ουσιαστική παράσταση που θα έχει ως στόχο να αναδείξει την ποίηση του έργου, την πολυπλοκότητα των χαρακτήρων και τις σχέσεις τους.
«Σημασία δεν έχουν μόνο οι ρόλοι, έχουν οι συναντήσεις»
Ενας ρόλος που φαντάζομαι θα ζήλευε κάθε ηθοποιός. Ποια στοιχεία αυτης της προσωπικότητας ξεχωρίζετε;
Η Ιφιγένεια είναι μια ιδιαίτερη μορφή, σχεδόν αδικημένη θα έλεγα. Πάντα είχα την εντύπωση ότι της προσδίδουμε την εικόνα του αδύναμου. Αλλά τα πράγματα δεν είναι έτσι. Ακόμα και στην «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» εκείνη παίρνει την απόφαση να οδηγηθεί στον θάνατο για να ξεκινήσουν τα καράβια των Αχαιών. Σαν να φέρνει μία αθωότητα, να κατανοεί όλο το φθαρτό και το διεφθαρμένο του κόσμου, να αηδιάζει από αυτό και να αποφασίζει να ξεφύγει.
Στην «Ιφιγένεια η εν Ταύροις» πάλι η οποία γράφτηκε από τον Ευριπίδη πριν την «εν Αυλίδι» και αυτό έχει τη σημασία του, ο μεγάλος τραγικός αναφέρεται σχεδόν εμμονικά στον τρόπο που έφυγε από την πατρίδα της και την αλαζονεία της εξουσίας που έφερε ο πατέρας της, στη συμφορά που την κυνηγά. Εκεί επάνω βλέπεις τα ανθρώπινα στοιχεία της και την πολυπλοκότητα της. Τα συναισθήματα ενός προσώπου που πληρώνει ενώ δεν φταίει, για προγονικά αμαρτήματα , ενός προσώπου αθώου και συνάμα δυναμικού που είναι πλέον ιέρεια και ραντίζει ανθρώπους για τις ανθρωποθυσίες κάτι τόσο μακάβριο.
Η τραγωδία ξεκινά με το όνειρο που βλέπει και το ερμηνεύει ως τον θάνατο του αδελφού της Ορέστη και τελειώνει με ένα περίεργο happy end. Για μένα όμως αυτό το τέλος κρύβει μια απίστευτη μελαγχολία. Γιατί σε ένα έργο που μιλά ενδεχομένως για την δύναμη της ανθρώπινης βούλησης τη λύση δίνει πάλι.. ο από μηχανής θεός.
Νιώθω πολύ τυχερή γιατί αναμετριέμαι με αυτό το ρόλο σε μια υπέροχη συνθήκη. Με έναν σκηνοθέτη που γνωρίζω καλά, εκτιμώ παρα πολύ και αγαπώ σαν οικογένεια μου και έναν θίασο σπουδαίων ανθρώπων που θαυμάζω αφάνταστα. Γιατί σημασία δεν έχουν μόνο οι ρόλοι, έχουν οι συναντήσεις. Κυρίως αυτές.
Για εμάς, το κοινό, η Επίδαυρος προκαλεί δέος. Αλήθεια πώς είναι να βρίσκεται κάποιος και να παίζει στη «σκηνή» της;
Και σε μένα ο χώρος αυτός προκαλεί τεράστιο δέος. Είναι ιερός, μαγικός τόπος. Πανέμορφος. Με εμπνέει και με γαληνεύει. Ταυτόχρονα όμως με γεμίζει αγωνία. Είναι για εμένα το ωραιότερο θέατρο του κόσμου και νιώθω απίστευτη συγκίνηση και τιμή που θα βρεθώ εκεί. Θέλω να είμαι ανοιχτή να βιώσω απόλυτα την εμπειρία, γιατί έχω απόλυτη συνείδηση ότι μπορεί να μην ξαναέχω την τύχη να παίξω στην Επίδαυρο.
Και έτοιμοι για περιοδεία. Πώς θα κυλήσει ιδανικά αυτό το καλοκαίρι;
Ελπίζω να είμαστε υγιείς και δυνατοί για να φανούμε αντάξιοι του έργου και της συνθήκης που βιώνουμε. Μου αρέσουν πολύ οι περιοδείες γιατί είναι ένας τρόπος οι παραστάσεις μας να φτάνουν σε μέρη που ο κόσμος δεν εχει την ευκαιρία να δει πολύ θέατρο. Αναμένω με αγωνία τη συνάντηση μας με το κοινό μετά από τόσο καιρό. Αγαπάω πολύ αυτή την παράσταση και εύχομαι να την αγαπήσουν και οι θεατές.
Είδαμε αυτή την περίοδο πολλές παραστάσεις να προβάλλονται στο διαδίκτυο. Δίκοπο μαχαίρι; Ηρθε για να μείνει, ή ήταν μία πρόσκαιρη συνθήκη;
Για εμένα τίποτα δε μπορεί να αντικαταστήσει την ζωντανή επικοινωνία του θεάτρου. Από την άλλη ήταν ένας τρόπος το θέατρο να παραμείνει με ένα τρόπο παρών στις ζωές μας , να προσφέρει παρέα σε ανθρώπους που ενδεχόμενως να την είχαν περισσότερο παρά ποτέ ανάγκη και να μπορέσουν να δουλέψουν κάποιοι καλλιτέχνες. Μάλιστα τον χειμώνα είχα την τύχη να βρεθώ στο Εθνικό Θέατρο και να παρουσιάσουμε, έστω και σε live streaming τον «Γυάλινο Κόσμο» του Τενεσί Ουίλιαμς. Ήταν μια εμπειρία που δε θα ξεχάσω ποτέ και νιώθω ευγνωμοσύνη που σε τόσο δύσκολους καιρούς μπορούσα να κάνω, με έναν τρόπο, τη δουλειά μου. Προσδοκώ βέβαια η παράσταση να παρουσιαστεί κανονικά με το κοινό πραγματικά παρόν από Οκτώβρη.
«Επανεκτίμησα αυτά που θεωρούσα δεδομένα»
Τι θα κρατήσετε από την εποχή του εγκλεισμού και της πανδημίας;
Το ότι επανεκτίμησα αυτά που θεωρούσα δεδομένα. Το ότι αφιέρωσα χρόνο στην οικογένεια μου. Το ότι μπόρεσα ,παρά τις πολλές αγωνίες , να χαρώ τα παιδιά μου . Το ότι μαθαίνω να εστιάζω στη στιγμή και να μη σκέφτομαι διαρκώς το μέλλον.
Οσο μεγαλώνετε φωλιάζει, ίσως κάποιες στιγμές, το οικογενειακό μικρόβιο της πολιτικής;
Για την ώρα δε νομίζω. Αντλώ μεγάλη απόλαυση κάνοντας τη δουλειά μου. Και δε νιώθω ότι υπάρχει μέσα μου χώρος για κάτι άλλο.
Η ωραιότερη μουσική και το καλύτερο βιβλίο για το καλοκαίρι.
Η μουσική από τις φωνές των παιδιών μου και το κείμενο της «Ιφιγένειας η εν Ταύροις» του Ευριπιδη.
Μία φράση, μία εικόνα που σας γοητεύει στον Ευριπίδη;
Με γοητεύει όλο το έργο. Με συγκινεί. Ξεχωρίζω τη στιγμή της αναγνώρισης των δυο αδελφών γιατί είναι αριστοτεχνικά φτιαγμένη από τον Ευριπίδη. Καθώς και μια φράση της Ιφιγένειας που μεταφράζει την υπαρξιακή μου αγωνία αυτή την περίοδο. «Ποιός άραγε θεός, θνητός, η θαύμα, θ ʽανοίξει το φραγμένο δρόμο και λύτρωση θα φέρει απʼ τα δεινά σ εμάς τους δυο Ατρείδες που απομείναμε;»
Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου/ Ιφιγένεια η εν Ταύροις
Λένα Παπαληγούρα | Ιφιγένεια / Μιχάλης Σαράντης | Ορέστης / Νίκος Ψαρράς | Θόας / Πυγμαλίων Δαδακαρίδης | Αγγελιοφόρος / Προμηθέας Αλειφερόπουλος | Πυλάδης / Κίττυ Παϊταζόγλου | Κορυφαία Χορού / και η Χάρις Αλεξίου στον ρόλο της Αθηνάς
Χορός: Νικόλ Κουνενιδάκη, Μαρία Κωνσταντά, Άννα Κωνσταντίνου, Δανάη Πολίτη, Βιβή Συκιώτη, Αρετή Τίλη