Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της έκθεσης της Βάσως Τρίγκα «Γραφές και Χάρτες», σε επιμέλεια της Ίριδας Κρητικού, στο Ιστορικό Αρχείο Μουσείο Ύδρας.
Η έκθεση αναπτύσσεται με εξαιρετική μουσειολογική επιμέλεια στους χώρους του μουσείου, αναδεικνύοντας τον διάλογο των ζωγραφικών έργων με τις κεραμικές φόρμες και με την ίδια την ατμόσφαιρα της Ύδρας.
Η μουσειολογική της οργάνωση, με έμφαση στην αρμονία φωτισμών και χωρικών αξόνων, αποκαλύπτει την εσωτερική συνοχή του έργου, ενώ ο συνοδευτικός κατάλογος λειτουργεί ως πολύτιμο παράρτημα και οδηγός ερμηνείας.
«Η έκθεση λειτουργεί ως αφαιρετικός και απτικός χάρτης»
Η θερμή και ενθουσιώδης ανταπόκριση του κοινού, συλλεκτών και φιλότεχνων, οδήγησε στην παράταση της διάρκειας της έκθεσης έως τις 31 Οκτωβρίου.
Η έκθεση περιλαμβάνει 28 νέα ζωγραφικά έργα και ισάριθμα κεραμικά αντικείμενα, τα οποία διαμορφώνουν έναν ενιαίο, ποιητικό και αισθητηριακό χάρτη μνήμης, περιπλάνησης και εσωτερικής τοπιογραφίας.
Όπως σημειώνει η επιμελήτρια Ίρις Κρητικού, η Βάσω Τρίγκα συνδυάζει στα έργα της την χειρονομιακή πυκνότητα της ζωγραφικής γραφής με τη στοχαστική καταγωγή της ύλης. Τοπία και μορφές, φόρμες οργανικές και γεωμετρικές, σκιές, φυτά και πέτρες γίνονται αποτυπώματα του βλέμματος και εφαλτήρια ενσυνείδητης συγκίνησης.
«Τα έργα της είναι οι διαστρωματώσεις ενός εσωτερικού ταξιδιού και η κάθε φορά επιστροφή στο φαντασιακό τοπίο μιας εμπειρίας που έχει τη δική της υλικότητα», γράφει χαρακτηριστικά. Και προσθέτει:"Ανασκάπτοντας και επινοώντας τους χάρτες και τις γραφές της μαγικής νήσου του μπλε, σμιλεύοντας επιτήδεια τη γενεσιουργό ετούτη θεματική κοιτίδα, μέσα από το πολύτροπο πρίσμα της οποίας μας έχει και στο παρελθόν χαρίσει ευφραντικές οπτικές, αισθητικές και ψυχικές συγκινήσεις, η Βάσω Τρίγκα ζωγραφίζει και πλάθει με τολμηρή δεξιότητα, έξεργη ωριμότητα και αισθαντική απτική δυναμική, έναν υβριδικό κόσμο που γεννιέται ενορατικά, ενορχηστρώνοντας φασματικά φαντασιακά χρωματολόγια, διάφανες ή πηχτές κυανές υδάτινες κοίτες, απάτητα βαθυπράσινα δάση με πλούσια φυλλώματα, περίπτερα, σκιάχτρα και αταύτιστες αχυρένιες φυλές, ανεξερεύνητα κοιτάσματα που αφουγκράζονται το κέντρο της γης, παλίμψηστα γνώριμα και άγνωστα σύμβολα, στιλπνές λάσπες, οργανικές νέες φόρμες, πτερόεντα ίχνη, συλλαβικές αρχετυπικές γραφές και χροιές ενός παλλόμενου χειροποίητου και χειρόγραφου χάρτη του κόσμου» καταλήγει η Ιρις Κρητικού.
Η ίδια η καλλιτέχνις σημειώνει: «Η ζωγραφική μου αφήνει ίχνη και χαράσσει σημάδια μιας οπτικής που κινείται ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη φαντασία. Κάθε έργο γράφει αυτό που το μάτι χαρτογραφεί, για να κρατήσει τις αισθήσεις που η φύση εγείρει στις στιγμές της ανθρώπινης παρουσίας μέσα της».
Η Ύδρα, με την αδρή γεωμορφολογία και τον έντονο ναυτικό της χαρακτήρα, δεν αποτελεί απλώς το φόντο της έκθεσης αλλά λειτουργεί ως ουσιαστικό πεδίο συνομιλίας με το έργο. Η νησιωτική της σιωπή, η λιτότητα των τοπίων, η ιστορική της ένταση και η διαχρονική της σχέση με τη θάλασσα και την τέχνη, καθρεφτίζονται στις επιλογές της Τρίγκα. Όπως η ίδια λέει: «Η Ύδρα είναι ένα τοπίο εσωτερικό. Όχι μόνον εξαιτίας του φωτός και της πέτρας, αλλά και λόγω της διαστρωμάτωσης του χρόνου που κουβαλά. Ένας τόπος για να κοιτάξεις μέσα σου και να ακούσεις».
Η έκθεση λειτουργεί ως αφαιρετικός και απτικός χάρτης. Οι πίνακες και οι κεραμικές φόρμες της δεν απεικονίζουν απλώς: είναι οχήματα μνήμης, επιθυμίας και παρατήρησης, δοχεία συγκίνησης και πολιτισμού της καθημερινότητας. Το κεραμικό αντικείμενο, γράφει η καλλιτέχνις, «φέρει ιστορία πολιτισμού της καθημερινής ζωής του απλού ανθρώπου, που το χρησιμοποιεί και μέσω αυτού δημιουργεί».
Το έργο της Τρίγκα διακρίνεται για την έντονη εικαστική και ποιητική του υφή, αλλά και για την ιδιαίτερη χρωματική του οικονομία: το lapis lazuli μπλε, το λευκό, οι υφές της πέτρας και του φυτικού κόσμου ορίζουν το λεξιλόγιο μιας ζωγραφικής παρόρμησης και μνήμης, όπου ο ορίζοντας «καταργείται όταν το επιτάσσει ο καιρός».
Η Βάσω Τρίγκα έχει στο ενεργητικό της δεκαπέντε ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό και πολυάριθμες συμμετοχές σε ομαδικές. Παράλληλα με τη ζωγραφική και τη χαρακτική, ασχολείται συστηματικά με την κεραμική, δημιουργώντας ένα προσωπικό, αναγνωρίσιμο σύμπαν μορφών που συνδυάζει το ευαίσθητο με το σταθερό, το υλικό με το άυλο, το προαιώνιο με το επίκαιρο.
Δεκαπέντε πράγματα που δεν γνωρίζουμε για τη Βάσω Τρίγκα, με την υπογραφή της Ιρις Κρητικού
1) Οι λέξεις γεννιούνται ως αναγκαία επίκληση του στίγματος της στιγμής στο μυαλό και ύστερα γεννούν τα έργα της. Με ένα μπλοκάκι στο χέρι, γράφει ασταμάτητα αυτά που στη συνέχεια γίνονται σχήματα. Και ύστερα, οι λέξεις αυτές εισχωρούν και χαράσσονται στην επιφάνεια των έργων της σαν μαγικές γραφές.
2) Λατρεύει τη θάλασσα και όλα της τα μπλε. Τα χρώματα και οι άπειρες αποχρώσεις και δυνατότητες της χροιάς που ρουφά το βλέμμα της, γίνονται όλα οι επόμενες δοκιμές στον καμβά και τον πηλό.
3) Μπλε και λευκό. Η ελληνική σημαία αλλιώς, σημαδεύει τα περισσότερα έργα της. Και μετά το μαύρο. Που είναι η ελαφρόπετρα της θάλασσας. Ή ο βράχος. Ή το ανεξίτηλο μελάνι των λέξεων και το κουκούτσι της γνώσης.
4) Λατρεύει τους σκύλους και ιδιαίτερα τους μαύρους. Στην έκθεση «Γραφές και Χάρτες», ο Robin Hood που έγινε πια αστεράκι, συναντά νοερά τον μικρό Marco Polo που μπήκε πρόσφατα στη ζωή της. Ψάξτε τους και τους δυο ανάμεσα στα έργα της!
5) Λατρεύει τα βότανα και με τον ίδιο τρόπο που τα χρησιμοποιεί στην εκλεκτικιστική μεσογειακή μαγειρική της, αρωματίζει με αυτά και τα έργα της. Ρίγανη, δεντρολίβανα και άγριες λεβάντες, ξεπηδούν ζωγραφισμένα αίφνης από παντού.
6) Οι φόρμες της κεραμικής της που αποτελούν οργανική συνέχεια της ζωγραφικής της, είναι εντελώς πρωτότυπες και απίστευτα κοπιώδεις στην υλοποίησή τους. Κάθε φόρμα που γεννιέται ως σκέψη, υλοποιείται μετά από επίπονες δοκιμές και ψησίματα. Η Ιδέα, ο Βλαστός ή ο Ασκός, ο Κορμός, η Γροθιά, η Αύρα, ή η συμβολικά ονοματισμένη φόρμα ΕΥΡΗΚΑ, δημιουργούν ένα μοναδικό στερέωμα με θαρραλέα μεγέθη, παλλόμενους πλοχμούς και χυμώδη πρωτογενή υπόσταση.
7) Σπούδασε αρχικά νομικά, αλλά δραπέτευσε έγκαιρα.
8) Λατρεύει να συλλέγει και να φορά ανακατεμένα κοσμήματα διαφορετικών πολιτισμών με συναρπαστικά υλικά και προσωπικότητα. Ξύλο, χάντρες, κέρατο, κόκκαλο, ασήμι δουλεμένο στο χέρι - μα δεν μπορώ να τη φανταστώ χωρίς το εξαίσιο αυτό οπλοστάσιο…
9) Λατρεύει τους ελέφαντες και τους συλλέγει σε διάφορες εκδοχές για την καλή τύχη.
10) Αγαπά το παγωμένο κρασί, το τυρί και τα αρωματικά κεριά που ανάβει συνεχώς και παντού. Λατρεύει το μπαλέτο και τον σύγχρονο χορό και όσα χρόνια την ξέρω, δεν χάνει παράσταση.
11) Το ελληνικό περίπτερο ως ιδέα και παράδοξο κυριολεκτικό και συμβολικό νεοελληνικό σύμπαν με εφήμερα αντικείμενα και ειδήσεις, εμφανίζεται σταθερά στα έργα της. Στην έκθεση «Γραφές και Χάρτες», το εντυπωσιακό κεραμικό επιτοίχιο περίπτερο που συντίθεται από εννέα πλάκες, αποτελεί την πιο δύσκολη ως σήμερα άσκησή της στην κεραμική.
12) Νιώθει βαθιά Ελληνίδα, μα ταυτόχρονα η κουλτούρα της είναι ευρωπαϊκή. Περνώντας για οικογενειακούς λόγους μεγάλα διαστήματα στο Λουξεμβούργο, επισκέπτεται τακτικά ευρωπαϊκά μουσεία και μελετά τον πολιτισμό της Ευρώπης αλλά και της Μεσογείου ως σύνολο. Έτσι, οι αισθητικές της επιλογές και καλλιτεχνικές αποφάσεις, ταξιδεύουν και ενώνουν στοιχεία από τον μινωικό διάκοσμο των αγγείων ως την παραδοσιακή κεραμική του Vallauris, τα ψυχεδελικά πεδία του Miquel Barcelò ή τους οργιαστικούς φαύνους και τους ανθρωπόμορφους ήλιους του Πικάσο.
13). Διαβάζει πολύ. Λογοτεχνία και ποίηση, ελληνική και ευρωπαϊκή. Και σημειώνει αυτά που θέλει για πάντα να θυμάται.
14) Αγαπά τις βόλτες στην εξοχή μετά τη βροχή. Κάθε έκθεση, περιλαμβάνει και ένα ζωγραφισμένο περιβολάκι. Αν δεν ήταν ζωγράφος ίσως να ήταν κηπουρός.
15) Τα καλοκαίρια παραθερίζει στις Σπέτσες, όμως πάντοτε ονειρευόταν την Ύδρα.
... αναφέρει η Ίρις Κρητικού, αρχαιολόγος, Ιστορικός της Τέχνης, επιμελήτρια της έκθεσης στην Υδρα.
Βάσω Τρίγκα / ΓΡΑΦΕΣ ΚΑΙ ΧΑΡΤΕΣ
Επιμέλεια: Ίρις Κρητικού
Ιστορικό Αρχείο – Μουσείο Ύδρας (IAMY)
Διάρκεια: έως 31 Οκτωβρίου 2025
Ώρες Λειτουργίας: Δευτέρα – Κυριακή: 9 π.μ. – 4 μ.μ. & 7:30 – 9:30 μ.μ.