Το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου παρουσιάζει στο πρόγραμμα για τα 70 χρόνια λειτουργίας του, τέσσερις παραστάσεις από έλληνες συγγραφείς στους χώρους της Πειραιώς 260
Η θεατρική παράσταση Σωτηρία σε σκηνοθεσία Θανάση Δόβρη που θα ανέβει για τρεις ημέρες στην Πειραιώς 260. Ο Κατσούρμπος με τον Γιάννο Περλέγκα και τον Δημήτρη (Χαϊνη) Αποστολάκη. Τα Κακά Σκηνικά από τον Σίμο Κακάλα με Αντώνη Καφετζόπουλο και Κώστα Φιλίππογλου και τον σκηνικό μονόλογος ΣΑΡΜΑΝΤΖΑ με τον Γιάννη Τσορτέκη.
Καλοί ηθοποιοί, ελληνικά έργα στην Πειραιώς 260
Οι παραστάσεις παρουσιάζονται στον Κύκλο «Η Σκηνή των Βιβλίων» του φεστιβάλ Αθηνών. Aκολουθούν τέσσερις παραστάσεις. με σημαντικούς συντελεστές, για κάθε γούστο.
Σωτηρία, Θανάσης Δόβρης
Με αφορμή μία γυναίκα που κλείνεται σε ένα σούπερ μάρκετ κατά λάθος, η συγγραφέας Χαρά Ρόμβη σκιαγραφεί με γλυκόπικρο χιούμορ και τρυφερότητα ένα πλήρως αναγνωρίσιμο πορτρέτο της Ελλάδας του ’80 και του ’90. Η ηρωίδα, χαμένη στον παράδεισο της αφθονίας, ανάμεσα σε ράφια και ψυγεία γεμάτα προϊόντα, περίεργους θορύβους και απροσδιόριστες σκιές, έρχεται σταδιακά αντιμέτωπη με τους προσωπικούς της δαίμονες, τα σκοτάδια, τους φόβους τους και, τελικά, με τον ίδιο της τον εαυτό.
Ο σκηνοθέτης Θανάσης Δόβρης καταπιάνεται εδώ με τον κοινό καθημερινό άνθρωπο και με κάθε «καθώς πρέπει» Σωτηρία, αποκρυπτογραφώντας τον υπαρξιακό φόβο σαν θεατρική φάρσα και δημιουργώντας ένα (αυτό)σαρκαστικό σχόλιο για ένα τυχαίο συμβάν που γίνεται φορέας αποκάλυψης, για μία απροσδόκητη γκάφα που εγκυμονεί τη σωτηρία.
Σκηνοθεσία Θανάσης Δόβρης / Δραματουργία Θανάσης Δόβρης – Χαρά Ρόμβη / Σκηνικό – Κοστούμια Αλέγια Παπαγεωργίου / Καλλιτεχνικός συνεργάτης για το σκηνικό Βαγγέλης Ξενοδοχίδης /Μουσική - Ηχητικός σχεδιασμός Panú (Παναγιώτης Mανουηλίδης) /Φωτισμοί Τάσος Παλαιορούτας /Βοηθός σκηνοθέτη Νικόλας Λαμπάκης /Κομμώσεις Θωμάς Γαλαζούλας / Ερμηνεύει η Μαρία Παρασύρη
Συμμετέχουν Ευάγγελος Βογιατζής, Νάσος Κούλης, Νικόλας Λαμπάκης, Αντώνης Νάσιος, Παναγιώτα Ντόμπρη, Δέσποινα Χαλκίδου
Εκτέλεση παραγωγής Λυκόφως – Γιώργος Λυκιαρδόπουλος /Διεύθυνση παραγωγής Κατερίνα Μπερδέκα /Οργάνωση παραγωγής Ρόζα Καλούδη
Η συλλογή διηγημάτων Σωτηρία της Χαράς Ρόμβη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αντίποδες (2023). Η παράσταση περιέχει χρήση καπνού και έντονη γλώσσα.
Κατσούρμπος, Γιάννος Περλέγκας
Ο Γιάννος Περλέγκας σκηνοθετεί ένα από τα αριστουργήματα του Κρητικού Θεάτρου της Αναγέννησης, τον Κατσούρμπο του Γεώργιου Χορτάτση, στην Πειραιώς 260 για τέσσερις παραστάσεις, από τις 19 έως τις 22 Ιουνίου. H παράσταση εντάσσεται στον Κύκλο Ρίζες του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου που σηματοδοτεί την επιστροφή στις ρίζες του θεατρικού λόγου και της ελληνικής παράδοσης.
Η κωμωδία Κατσούρμπος του Γεώργιου Χορτάτση (1550 – 1610), γραμμένη από τον Κρητικό θεατρικό συγγραφέα ανάμεσα στο 1580 και το 1600, αποτελεί ιδιάζον δείγμα του Κρητικού Θεάτρου, αλλά και σαγηνευτικό αίνιγμα για την εποχή της Αναγέννησης.
Πως όμως αυτό το έργο, που ανεβαίνει πλέον σπάνια στην ελληνική σκηνή, μπορεί να εγγραφεί σκηνικά σήμερα;
Η παράδοση συναντά τα σύγχρονα εκφραστικά μέσα
Ο Γιάννος Περλέγκας επιλέγει ένα μικρό σχήμα ηθοποιών (Δημήτρης «Χαΐνης» Αποστολάκης, Ανθή Ευστρατιάδου, Κατερίνα Λυπηρίδου, Γιάννος Περλέγκας, Χρήστος Σαπουντζής, Χριστίνα Σουγιουλτζή, Μιχάλης Τιτόπουλος) για να σπάσει τα όρια μιας κλασικότροπης αναπαράστασης και αναζητά μια συνομιλία του κειμένου με τη γλώσσα χορευτών και ακροβατών.
Στο αισθητικό επίπεδο, τα σκηνικά και τα κοστούμια «κλείνουν το μάτι» στην Αναγέννηση υπονομεύοντάς την αδιόρατα, ενώ το ηχητικό περιβάλλον της παράστασης «πειράζει» με σύγχρονο τρόπο τα μαδριγάλια (κοσμική, πολυφωνική μουσική της Αναγέννησης) του Μοντεβέρντι αφενός και την κρητική μουσική παράδοση αφετέρου.
Ο Γιάννος Περλέγκας συνεργάζεται στη σκηνοθεσία με τη χορογράφο και χορεύτρια Χριστίνα Σουγιουλτζή, γνωστή από την ομάδα ακροβατών και χορευτών «κι όμΩς κινείται», η οποία έχει αναλάβει και την κινησιολογία της παράστασης.
Κάτι παραπάνω από μια ανάλαφρη αναγεννησιακή κωμωδία
Το έργο ανήκει στην παράδοση των έργων της κομέντια ερουντίτα, της λόγιας κωμωδίας. Δανείζεται όμως πολλά από τα χαρακτηριστικά και τους κωμικούς τύπους της αυτοσχεδιαστικής κομέντια ντελ άρτε. Αντλεί τα ποιητικά του πρότυπα από τα ποιήματα του Ιταλού λόγιου Πετράρχη και τις ιταλικές κωμωδίες της ίδιας περιόδου του Λουντοβίκο Αριόστο και του Τορκουάτο Τάσο. Ωστόσο, η υψηλή ποιητική του Χορτάτση εξελίσσει τους κώδικες της χοντροκομμένης κωμωδίας και προσδίδει στο έργο λεπτά στρώματα ειρωνείας και οξυμμένης κοινωνικής ανάλυσης για το ήθος των χαρακτήρων και της εποχής.
Πέρα απ’ την επιφάνεια μια ανάλαφρης κωμωδίας, ο Κατσούρμπος κρύβει μια αγωνιώδη περιγραφή της αστικής τάξης του αναγεννησιακού Ηρακλείου στα τέλη του 16ου αιώνα. Οι ήρωες μοιάζουν να παραπαίουν ανάμεσα στην ασφάλεια που νιώθουν λόγω της κοινωνικής και οικονομικής τους θέσης και στην ασάφεια της ιστορικής στιγμής: το τέλος εποχής με την κατάρρευση της Ενετοκρατίας έρχεται καλπάζοντας.
Το ιστορικό πλαίσιο του Κατσούρμπου
Μας χωρίζουν πλέον 500 χρόνια από την περίοδο της ακμής του Κρητικού Θεάτρου. Το έργο γράφεται, και ίσως παρασταίνεται, σε μια περίοδο που οι εξεγέρσεις εναντίον της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας έχουν καταπνιγεί, η συμφιλίωση και μοιραία η συμβίωση Ιταλών και Κρητικών έχει βαθύνει και εδραιωθεί, και τα χαρακτηριστικά και τα ήθη της ιταλικής Αναγέννησης μοιάζουν να έχουν μεταλλάξει βαθιά την κρητική κοινωνία.
Η κατάληψη του νησιού από τους Τούρκους δεν θα αργήσει: Το Ηράκλειο παραδίδεται τελικά το 1669, αλλά ήδη από την παράδοση της Κύπρου το 1570 έχουν ξεκινήσει οι αμυντικοί εξοπλισμοί. Ο κοινός τρόμος Κρητικών και Βενετών απέναντι στον επικείμενο πόλεμο είναι κάτι παραπάνω από ορατός, και θα μπορούσε να πει κανείς ότι σφραγίζει ύπουλα την ελαφρότητα της κωμωδίας.
Συντελεστές: Σκηνοθεσία Γιάννος Περλέγκας • Κίνηση – Συνεργασία στη σκηνοθεσία Χριστίνα Σουγιουλτζή • Σκηνικά – Κοστούμια Άγγελος Μέντης • Μουσική Δημήτρης «Χαΐνης» Αποστολάκης, Κλέων Αντωνίου • Φωτισμοί Νίκος Βλασόπουλος • Παίζουν Δημήτρης «Χαΐνης» Αποστολάκης, Ανθή Ευστρατιάδου, Κατερίνα Λυπηρίδου, Γιάννος Περλέγκας, Χρήστος Σαπουντζής, Χριστίνα Σουγιουλτζή, Μιχάλης Τιτόπουλος• Οργάνωση – Εκτέλεση παραγωγής Delta Pi
ΣΑΡΜΑΝΤΖΑ του Κωνσταντίνου Δομηνίκ
H Έλενα Μαυρίδου συνεργάζεται με τον συγγραφέα της νεότερης γενιάς Κωνσταντίνο Δομηνίκ και δημιουργεί την παράσταση ΣΑΡΜΑΝΤΖΑ. Τον μονόλογο ερμηνεύει ο ηθοποιός Γιάννης Τσορτέκης, για τέσσερις παραστάσεις μέσα σε τρεις ημέρες, από τις 26 έως τις 28 Ιουνίου, στην Πειραιώς 260.
Με αφετηρία διηγήματα από τις δύο συλλογές Ώπα-ώπα, μπλάτιμοι και Κακό ανήλιο του Κωνσταντίνου Δομηνίκ, o σκηνικός μονόλογος ΣΑΡΜΑΝΤΖΑ της Μαυρίδου διαδραματίζεται σε έναν τελετουργικό χώρο, όπου το σώμα και η ύλη γίνονται φορείς μνήμης.
Ο συγγραφέας Κωνσταντίνος Δομηνίκ, με καταγωγή από την Πιερία, (γεννημένος το 1988), υφαίνει ποιητικές εικόνες λαογραφικού τρόμου, αξιοποιώντας την ιδιαίτερη ντοπιολαλιά του τόπου του. Σαρμάντζα στην τοπική διάλεκτο σημαίνει βρεφική κούνια.
Μέσα από τις αφηγήσεις του, το υπερφυσικό και το φανταστικό διασταυρώνονται με τη λαϊκή παράδοση δημιουργώντας ένα ιδιαίτερο λογοτεχνικό σύμπαν.
Η σκηνοθεσία της Έλενας Μαυρίδου –τοποθετημένη σε ένα αφαιρετικό τοπίο αποσύνθεσης, χωματερής αλλά και τόπου λήθης, «απόρριψης» σαρκίων –ακολουθεί μια πορεία κορύφωσης: από την κατάσταση βραδύτητας και το τελετουργικό πένθος ο ήρωας, μέσω των στοχασμών του παρελθόντος, κατευθύνεται σε μια παραληρηματική εξιλέωση.
Ο Γιάννης, στέκει πάνω από τον ανοιχτό τάφο της μάνας του, σε μια άκρη του νεκροταφείου, το λεγόμενο και Σαρμάντζα, λόγω του ότι βρίσκεται σε ελαφρώς επικλινές έδαφος. Στο ημίφως, ο Γιάννης κρατά ένα μπιμπερό και μια χειροβομβίδα—ζωή και θάνατο ζυγισμένα στα χέρια το και ταλαντεύεται διχασμένος μεταξύ αντίρροπων δυνάμεων μέχρι την έσχατη στιγμή. Ο Γιάννης Τσορτέκης ενδύεται τα πάθη του ήρωα και επιχειρεί μια διαδρομή μνήμης και αποκατάστασης, εξαγνισμού.
Το μουσικό οργανικό πλαίσιο του Γιώργου Μαυρίδη, συνοδεύει με αρχέτυπα ακούσματα της απώλειας μέσα στο απόκοσμο σκηνικό τόπο φθαρτότητας του Πάρι Μέξη.
Κακά Σκηνικά- Μια εφιαλτική ανασκόπηση της ελληνικής κωμωδίας
O Σίμος Κακάλας βασιζόμενος στο κείμενο του Γιάννη Αποσκίτη δημιουργεί την παράσταση Κακά σκηνικά η οποία ανεβαίνει στην Πειραιώς 260 από τις 26 έως τις 29 Ιουνίου. Με πρωταγωνιστές τον Πανάγο Ιωακείμ, τον Αντώνη Καφετζόπουλο, τον Κωνσταντίνο Κοντογεωργόπουλο, τον Δρόσο Σκότη, τον Κώστα Φιλίππογλου και με special guests, ο Σίμος Κακάλας και η Σοφία Πάσχου, με απόλυτα ανατρεπτική διάθεση, επανεξετάζουν το υλικό της μεσοπολεμικής και μεταπολεμικής κωμωδίας με σκοπό να το «βγάλουν από τον τάφο του».
Μια σφαίρα στο κεφάλι ενός μακαρίτη μας μεταφέρει στα άθλια σκηνικά ενός ερειπωμένου παραδοσιακού καφενείου, του «Καφέ Αρκαδία», μ’ ένα μικρό θεατράκι για τις παραστάσεις των περιπλανώμενων μπουλουκιών, όπου στήνεται μια δαιμονική γιορτή κωμωδίας και αίματος - μια κωμική κόλαση αφιερωμένη στην ζοφερή ελληνική πραγματικότητα.
Αντλώντας υλικό από τις «νούτικες» κωμωδίες (ολιγόλεπτες αυτοσχεδιαστικές φάρσες) έως τη σύγχρονη ελληνική τηλεόραση, τα Κακά Σκηνικά αποτελούν μια «εφιαλτική ανασκόπηση της ελληνικής κωμωδίας», όπως την αποκαλούν οι δημιουργοί της.
Σ’ αυτό το εθνικό Γκραν Γκινιόλ, οι θεατές γίνονται μάρτυρες μιας σειράς από άκυρα, σκοτεινά και «τυχαία αριθμημένα» νούμερα, στα οποία η κωμωδία του σήμερα συναντά την κωμωδία του χθες: μπουλούκια που παίζουν εκδοχές παλιών κωμωδιών με κατακρεουργημένους ηθοποιούς της Φίνος Φιλμς, αρκουδιάρηδες που, αντί για αρκούδες, σέρνουν το φάντασμα του βασιλιά Αρκτούρου θρηνώντας την Ελλάδα που καίγεται, κολασμένοι κωμικοί των τελευταίων δεκαετιών που τιμωρούνται σε κωμικά βασανιστήρια, Νοσφεράτορες και Φρανκενγκιόζηδες που σαρώνουν τη σκηνή.
Οι δημιουργοί της παράστασης φαντασιώνονται μια «ζώνη του λυκόφωτος» που συγκεντρώνει όλα τα όμορφα – και τρομακτικά – πράγματα που συναντάμε στην ελληνική κωμωδία από την εποχή του θεάτρου σκιών ως τις μέρες μας.
Λόγω της μηδενιστικής και μετααποκαλυπτικής τάσης των ημερών μας, η κωμωδία ντύνεται με πιο σκοτεινά χρώματα· αστειεύεται και σατιρίζει μέσα από μια θέση κατάθλιψης και όχι αισιοδοξίας – και σε αυτό το σημείο έρχεται να συμπληρώσει την παράσταση η κωμική γραφή του Γιάννη Αποσκίτη.
Οι δημιουργοί «επισκέπτονται» εκ νέου τα κωμικά στερεότυπα δημιουργώντας φρικιαστικούς κωμικούς χαρακτήρες μέσα από ένα φίλτρο ακρότητας και παραμόρφωσης: Επιστρέφουν σε βασικά υλικά του θεάτρου, όπως το πατάρι του πλανόδιου θιάσου, οι μάσκες και οι μεταμορφώσεις, το σπάσιμο του τέταρτου τοίχου και η επικοινωνία με το κοινό.
Και μέσα από αυτή την αναστροφή του προσανατολισμού της κωμωδίας, μας προκαλούν να αναρωτηθούμε: πώς γίνεται σε μια χώρα όπου παρακολουθούμε καθημερινά παράδοξα, αλλόκοτα, πραγματικά κακά σκηνικά, η κωμωδία να μην είναι «μέχρι θανάτου»;
Σύλληψη Σίμος Κακάλας, Γιάννης Αποσκίτης / Κείμενο Γιάννης Αποσκίτης
Σκηνοθεσία Σίμος Κακάλας / Σκηνικό Κωσταντίνος Σκουρλέτης / Κοστούμια Κλαιρ Μπρέισγουελ /Κίνηση – Διδασκαλία μάσκας Σοφία Πάσχου
Μάσκες Μάρθα Φωκά / Φωτισμοί Σοφία Αλεξιάδου /βοηθός φωτίστριας Amelie Beaver /Βοηθός Σκηνογράφου Βενετία Λόνγκ /Βοηθός Ενδυματολόγου Εύα Κουρελιά /Μουσική επιμέλεια Σίμος Κακάλας
Παίζουν : Πανάγος Ιωακείμ, Αντώνης Καφετζόπουλος, Κωνσταντίνος Κοντογεωργόπουλος, Δρόσος Σκότης, Κώστας Φιλίππογλου
Guests Κλέων Γρηγοριάδης, Σίμος Κακάλας, Γιάννης Στάνκογλου
Ζωντανή ερμηνεία της μουσικής Αγγελική Ποτήρη φωνή, βιολί, Ρόλη Γιαμοπούλου κρουστά, φωνή, Φωτεινή Τσακνάκη πλήκτρα, φωνή, Σόφη Παπακοσμά μπάσο / Διεύθυνση - Εκτέλεση παραγωγής Kart Productions