Στην Πειραιώς 260, το 1ο Greek Fashion Festival στήνει μια διήμερη γιορτή όπου θέατρο και μόδα γίνονται κοινή γλώσσα. Ο Γιώργος Ελευθεριάδης παρουσιάζει δύο θεατρικά acts, από τον Σινάτρα στο «Όνειρο Θερινής Νυκτός», και μιλάει στο iefimerida για το ελληνικό στυλ που δεν περιορίζεται σε φολκλόρ κλισέ, αλλά τολμά να προχωρήσει.
Δύο βράδια του Σεπτεμβρίου στην Πειραιώς 260 υπόσχονται κάτι που ξεπερνά την ιδέα μιας «εβδομάδας μόδας». Το 1ο Greek Fashion Festival δεν είναι ένα ντεφιλέ, μία εναλλακτική εβδομάδα μόδας, μία εκδήλωση που έχουμε ξαναδεί. Είναι μια πολυσύνθετη παράσταση όπου η ελληνική δημιουργικότητα δοκιμάζει νέα σχήματα, ανάμεσα σε ραπτομηχανές και προβολείς, ανάμεσα σε μουσικές καρέκλες και εμβληματικές θεατρικές μορφές. Στο κέντρο του φεστιβάλ αυτού, είναι η συνάντηση με την πεμπτουσία, την ιερότητα και την αναρχία της ίδιας της τέχνης.
Η Αθήνα τον Σεπτέμβριο έχει πάντα αυτή την αδιόρατη ηλεκτρισμένη ανάσα, σαν να σπρώχνει τους δρόμους της να συναντήσουν μια σκηνή. Στις 18 και 19 Σεπτεμβρίου, ο Χώρος Δ’ της Πειραιώς 260, η αθηναϊκή μεταβιομηχανική καρδιά του Φεστιβάλ Αθηνών. μετατρέπεται σε ένα πεδίο όπου η μόδα και το θέατρο, η μουσική και η performance, πλέκουν κάτι περισσότερο από μια γιορτή.
Το πρώτο Greek Fashion Festival, με την υπογραφή της Ελληνικής Ένωσης Σχεδιαστών Μόδας και την υποστήριξη του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, γεννιέται με φιλοδοξία θεσμού, σαν πρεμιέρα που δεν θέλει να μοιάζει με καμία άλλη.
«Θεωρούσαμε πως ό,τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή δεν καλύπτει τις ανάγκες του χώρου», λέει ο σχεδιαστής Γιώργος Ελευθεριάδης και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Σχεδιαστών Μόδας. Ακούγεται χαρούμενος, κάπως εξαντλημένος, αλλά κυρίως ανυπόμονος για όσα επί μήνες, σε καθημερινή βάση ετοιμάζονται από δεκάδες ανθρώπων διαφορετικών ειδικοτήτων. Μετρά ήδη τον παλμό της πρεμιέρας.
«Υπάρχει μια εβδομάδα μόδας που κάνει την προσπάθειά της, αλλά μη αλήθεια είναι ότι δεν έχουμε καταφέρει να βρούμε τον ρυθμό που θα έπρεπε να έχουμε. Κάποτε οι Έλληνες σχεδιαστές έκαναν θραύση στο εξωτερικό. Τώρα όλα μοιάζουν πιο κοσμικά, πιο πιστά στις αρχές life-style. Παίρνουμε ξανά την κατάσταση στα χέρια μας με αυτό το φεστιβάλ!», μου λέει.
Από την αρχή η πρόθεση ήταν καθαρή: καμία δεύτερη «Athens Fashion Week», καμία ανταγωνιστική λογική. «Βρήκαμε τη σύζευξη με την τέχνη», συνεχίζει. «Θέλαμε να δώσουμε την ευκαιρία στους εαυτούς μας και σε άλλους δημιουργικούς χώρους να συμπράξουμε, να αναδείξουμε τις αρετές μας. Να κάνουμε κάτι που να έχει νόημα και αισθητική».
Έτσι προέκυψε το Dramodé. Δεκαοκτώ acts, δράσεις, από Έλληνες σχεδιαστές που εμπνέονται από εμβληματικές παραστάσεις της εβδομηντάχρονης ιστορίας του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου και συμπράττουν με τη σκηνοθέτρια και χορογράφο Ζωή Χατζηαντωνίου. «Όταν παρουσιάσαμε στο Φεστιβάλ τους ηθοποιούς που θα εμφανιστούν στη σκηνή, δεν πίστευαν στα μάτια μας. Όμως όλα αυτά τα χρόνια έχουμε αναπτύξει μια σχέση εμπιστοσύνης και αλληλεγγύης μαζί τους».
Πάνω από πενήντα πέντε ηθοποιοί, λυρικοί τραγουδιστές και χορευτές φέρνουν στη σκηνή τη Μήδεια, τη Νόρμα, τον Ιππόλυτο, την Μπλανς Ντιμπουά, τα ζευγάρια του «Ονείρου Θερινής Νυκτός». «Μιλάμε για ένα multi-event, με πολλά μέσα έκφρασης», εξηγεί ο Ελευθεριάδης... «Θέλαμε κάτι πρωτότυπο, που να ανοίγει πόρτες, να δείχνει ότι παράγουμε πράγματα για να προχωρήσουμε».
Ο Γιώργος Ελευθεριάδης δεν περιορίζεται στον ρόλο του σχεδιαστή∙ ανεβαίνει ουσιαστικά στη σκηνή με δύο δικές του «πράξεις», δύο ξεχωριστά acts μέσα στο Dramodé. Στο πρώτο, αντλεί έμπνευση από τη θρυλική συναυλία του Φρανκ Σινάτρα στο Ηρώδειο και ντύνει τον ηθοποιό Γιώργο Παπαγεωργίου, που ενσαρκώνει τον Σινάτρα, δημιουργώντας κοστούμια με λάμψη παλιού Χόλιγουντ αλλά και λεπτή ελληνική ειρωνεία.
Το δεύτερο act του στρέφεται στο «Όνειρο Θερινής Νυκτός» όπως το είχε αποδομήσει ο Τόμας Οστερμάιερ: μια έκρηξη νεανικής ενέργειας, clubing και παραισθησιογόνα χρώματα. Εδώ ο Ελευθεριάδης συνεργάζεται με μια ομάδα all-star ερμηνευτών, τη Σοφία Κόκκαλη, τον Γιώργο Καραμίχο (μάλιστα ο Ελευθεριάδης σχεδιάζει τα κοστούμια για την παράσταση Ευγένιος που θα σκηνοθετήσει ο Καραμίχος στο θέατρο Σημείο), τον Ανδρέα Κωνσταντίνου, τον Κωνσταντίνο Παπαγεωργίου, τη χορογράφο και περφόρμερ Νάνσυ Σταματοπούλου και την Άννα Παπαθανασίου. Τους ντύνει με κοστούμια που φέρνουν τη θεατρική αταξία στο σήμερα, ανάμεσα σε φώτα νέον και ατμόσφαιρα νυχτερινού πάρτι.
Η δεύτερη μέρα του Φεστιβάλ στρέφεται στη γνώση και τη συμμετοχή: workshops για design thinking, συζητήσεις γύρω από τη βιωσιμότητα, την αποδοχή και το μέλλον της μόδας, με ομιλητές από τον ακαδημαϊκό και επιχειρηματικό χώρο αλλά και τις εκδόσεις Vogue, Marie Claire, Madame Figaro. Το φεστιβάλ κλείνει με το Musical Chairs Fashion Show, ένα ντεφιλέ-παιχνίδι όπου μοντέλα διεκδικούν τη θέση τους σαν να βρίσκονται σε front row διεθνούς fashion week, με κλασική αισθητική των ’50s, σύγχρονο χιούμορ και κοινωνική κριτική.
Ο ίδιος ο Ελευθεριάδης το περιγράφει σαν «ένα συμμετοχικό πρότζεκτ, μια κοινότητα δημιουργών. Μας τιμά η πίστη τόσων καλλιτεχνών. Θέλουμε τη χαρά της ζωής, να γελάσουμε, να πετάξουμε στη λάσπη μερικά κλισέ, να αφήσουμε πίσω τη σοβαροφάνεια που δεν αφήνει τα πράγματα να προχωρήσουν».
Στον πυρήνα του, το 1ο Greek Fashion Festival είναι μια πρόσκληση να κοιτάξουμε μπροστά. «Βαθιά μέσα μας αυτό που θέλουμε είναι να δώσουμε αέρα, αισιοδοξία», λέει. «Και μπορούμε να κοιτάμε μπροστά μόνο όταν εμείς κάνουμε πράγματα· δεν μπορούμε να περιμένουμε κάτι άλλο».
Ο Ελευθεριάδης δεν κρύβει την ενόχλησή του για την ευκολία με την οποία το «ελληνικό στυλ» συρρικνώνεται σε τουριστικό στερεότυπο. «Τι είναι το ελληνικό στυλ; Το νεο-φολκλόρ, το βαλκανικό και το αρχαιοελληνικό;» ρωτά σχεδόν ρητορικά. «Αυτή είναι μια παθογένεια». Για εκείνον, η ταυτότητα της μόδας δεν μπορεί να εγκλωβίζεται σε λευκά λινά, αρχαϊκές πτυχώσεις ή χρωματικές καρτ-ποστάλ. Αντίθετα, μιλάει για ένα ελληνικό βλέμμα που αντλεί από την πόλη, την τεχνολογία, τις μίξεις πολιτισμών· ένα ύφος που ανανεώνεται, τολμά και αναπνέει μακριά από τον εύκολο εξωτισμό. «Η τέχνη, ό,τι κι αν αγγίξει, ποτέ δεν μένει σε αυτό που την ξεκίνησε», λέει. «Ο ρόλος της είναι να προχωράει συνεχώς».
Δύο νύχτες, εκατοντάδες δημιουργοί, μια πόλη που βλέπει τους προβολείς να ανάβουν μετά το ηλιοβασίλεμα. Η μόδα επιστρέφει στην Αθήνα όχι ως κοσμικό γεγονός, αλλά ως πράξη τέχνης και συλλογικής ανάσας.