Κορωνοϊός: Ανάσα 15 εκατομμυρίων ευρώ στον σύγχρονο πολιτισμό –Στην ελεύθερη αγορά

Με μια σαρωτική, οριζόντια και κάθετη αντιμετώπιση, το υπουργείο Πολιτισμού έρχεται να ενισχύσει καθοριστικά την ελεύθερη αγορά του σύγχρονου πολιτισμού, καλλιτέχνες και επαγγελματίες, με ένα πακέτο δράσεων ύψους 15 εκατομμυρίων και επιστράτευση όλων των εποπτευόμενων φορέων για να αναθέσεις στους δημιουργούς.

Είναι μια κίνηση που ζητούσε εδώ και καιρό ο χώρος του πολιτισμού, θέατρα, κινηματογράφοι, εκδοτικοί οίκοι, γκαλερί. Και ήρθε τώρα η ώρα να γίνει, με στρατηγική και έχοντας εξασφαλίσει το ποσό των 15 εκατομμυρίων ευρώ για τη στήριξη του σύγχρονου πολιτισμού. Καλλιτέχνες, επαγγελματίες του χώρου, αυτοπασχολούμενοι, δημιουργοί θα οφεληθούν από αυτά τα μέτρα του υπουργείου Πολιτισμού. Αξίζει να σημειώσουμε ότι το πακέτο αυτό είναι ανεξάρτητο από τα επιδόματα που ήδη δικαιούνται οι δημιουργοί μέσω ΚΑΔ.

Ολοι οι τομείς σύγχρου πολιτισμού, ακόμα και το design

Καθώς η δομή του υπουργείου δεν επιτρέπει την χορήγηση επιδομάτων, η επιλογή ήταν ολιστική, με ανοιχτοσύνη συμπεριλαμβάνοντας μάλιστα τομείς του σύγχρονου πολιτισμού που ποτέ πριν δεν είχαν ενταχθεί στην έγνοια του υπουργείου Πολιτισμού, όπως το design, το animation, gaming. Πρόκειται ουσιαστικά για μέτρα αναπτυξιακά, και όχι για απλές ενέσεις στήριξης των δημιουργών λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού.

Δίνεται ώθηση για την παραγωγή νέων έργων όχι απλά για την οικονομική ενίσχυση εν μέσω πανδημίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι πέραν αυτών των μέτρων των 15 εκατομμυρίων ευρώ, έχει ζητηθεί από τους εποπτευόμενους φορείς του υπουργείου Πολιτισμού να κάνουν αναθέσεις έργων σε νέους δημουργούς – τα μουσεία σύγχρονης και μοντέρνας τέχνης για παράδειγμα ζητούν από εικαστικούς τη δημιουργία έργων. Αντίστοιχα, με δεδομένο ότι πάγωσαν οι διεθνείς εκθέσεις βιβλίων, σχεδιάζεται μια πλατφόρμα για την προβολή των βιβλίων, ενώ η Art Athina θα ενισχυθεί ως το μέσο στήριξης των αιθουσών τέχνης.

Πρώτη φορά υπήρξε τόση άμεση συνεργασία του υπουργείου Πολιτισμού με το υπουργείο Οικονομικών, αφού το δεύτερο έδωσε για τον σύγχρονο πολιτισμό δέκα εκατομμύρια ευρώ, ενώ το ΥΠΠΟ εξασφάλισε τα υπόλοιπα πέντε εκατομμύρια από τροποιήσεις που έκανε στον προϋπολογισμό του 2020. H Λίνα Μενδώνη βρίσκεται σε επικοινωνία για το θέμα με τον Πρωθυπουργό για το σχέδιο. Το ποσό δια διατεθεί μέσω της πρώτης φάσης του Σχεδίου Αναπτυξιακών Μέτρων και Νέων Δράσεων του ΥΠΠΟ που ήδη δρομολογήθηκε. Ταυτόχρονα ενισχύεται η σύνδεση του πολιτισμού με την έρευνα μέσω ειδικών κατηγοριών. Στις επόμενες μέρες, το ΥΠΠΟΑ με την πολύτιμη συνεργασία του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης -στο σκέλος της τεχνικής υποστήριξης- θα παρουσιάσει  την πλατφόρμα Πολιτισμού, για να ενημερώνει και να συνδέει τους πολίτες με καθημερινά δρώμενα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ενώ παράλληλα θα αναρτά τις πολιτιστικές δραστηριότητες των εποπτευόμενων φορέων, των Εφορειών Αρχαιοτήτων και των Μουσείων του ΥΠΠΟΑ.

Τα 18 μέτρα των 15 εκατομμυρίων

Στον κόμβο του υπουργείου www.culture.gr υπάρχει αναλυτικά το πολυσέλιδο κείμενο με όλες τις δράσεις, τα μέτρα, τις ευκαιρίες.  Είναι προφανές ότι η απόφαση να δημιουργηθεί για πρώτη φορά γενική γραμματεία σύγχρονου Πολιτισμού, έδωσε στο υπουργείο Πολιτισμού την δυνατότητα αυτή την καθοριστική στιγμή να δράσει αποτελεσματικά και με πλήρη επόπτευση της αγοράς. Τα 18 βασικά μέτρα είναι τα ακόλουθα.

1. Ειδική πρόσκληση, που έχει ήδη ενεργοποιηθεί, για την ανάπτυξη και επιχορήγηση δράσεων Ψηφιακού Πολιτισμού, με διττό στόχο: Αφενός την τόνωση της αγοράς και την ενίσχυση των συναφών επαγγελμάτων και αφετέρου την δημιουργία ψηφιακού πολιτιστικού προϊόντος, το οποίο μπορεί να  είναι άμεσα διαθέσιμο.
2. Ειδική πρόσκληση για την ανάπτυξη κινηματογραφικών σχεδίων (development) α) ταινιών μικρού μήκους και β) παραγωγής ντοκιμαντέρ.   Η διαχείριση των προσκλήσεων και της διαδικασίας θα πραγματοποιηθεί από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου με διάθεση από το ΥΠΠΟΑ των ανάλογων πόρων.
3. Ειδική πρόσκληση από το ΥΠΠΟΑ για τα ΔΗΠΕΘΕ, επιπλέον της πάγιας επιχορήγησής τους. Στόχος είναι η ενίσχυση της περιφερειακής πολιτικής Πολιτισμού και των τοπικών πολιτιστικών φορέων και δημιουργών.
4. Ειδική πρόσκληση από το ΥΠΠΟΑ, πέραν αυτής που είναι σε εξέλιξη, για την ενίσχυση των θεατρικών παραγωγών του ελεύθερου θεάτρου, ιδιαίτερα των μικρών θεάτρων. Πρώτιστος στόχος η ενίσχυση των καλλιτεχνών και των επαγγελματιών του θέατρου.
5. Ειδική πρόσκληση, πέραν αυτής που είναι σε εξέλιξη, για την ενίσχυση των σχημάτων  του σύγχρονου χορού.
6. Έκτακτη ενίσχυση από το ΥΠΠΟΑ στις κινηματογραφικές αίθουσες που διέκοψαν τις προβολές ταινιών λόγω των μέτρων για τον περιορισμό της πανδημίας. Οι κινηματογράφοι πρέπει να πληρούν δυο προϋποθέσεις: Στη σεζόν 2019-2020 να έχουν προβάλει τουλάχιστον δύο  ελληνικά/ευρωπαϊκά κινηματογραφικά έργα και να διαθέτουν έως δύο αίθουσες.
7. Ειδική πρόσκληση από το ΥΠΠΟΑ στον τομέα του design, σε όλες τις εκφάνσεις του με στόχο την ενίσχυση της εξωστρέφειας και της προβολής του ελληνικού design και την υποστήριξη των δημιουργών.
8. Ειδική πρόσκληση από το ΥΠΠΟΑ στον τομέα του animation όχι μόνον για να ενισχυθούν οι δημιουργοί, αλλά και για την εξωστρέφεια και προβολή του ελληνικού animation προς την διεθνή αγορά.
9. Ειδική πρόσκληση από το ΥΠΠΟΑ στους δημιουργούς του ελληνικού gaming με στόχο την ενίσχυση της εξωστρέφειας και της προβολής του στη διεθνή αγορά.
10. Ειδική πρόσκληση από το ΥΠΠΟΑ στους δημιουργούς των εικαστικών (συμπεριλαμβανομένων των διατομεακών ή διακαλλιτεχνικών σχεδίων) για την κατάθεση προτάσεων, με ορίζοντα διετίας ή τριετίας, με στόχο την υποστήριξη της έρευνας, της υλοποίησης και της εξωστρέφειας της σύγχρονης ελληνικής καλλιτεχνικής παραγωγής, αλλά και της στήριξης και ανάδειξης νέων δημιουργών.
11. Ενίσχυση των προϋπολογισμών των εποπτευομένων από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού φορέων του Σύγχρονου Πολιτισμού για ανάθεση έργων σε Έλληνες καλλιτέχνες (εικαστικούς, σκηνοθέτες, συνθέτες, ηθοποιούς, σεναριογράφους κ.λπ.).
12. Στήριξη των αιθουσών τέχνης ενισχύοντας επιπλέον την Art Athina, με στόχο τη μεγαλύτερη προβολή των Ελλήνων δημιουργών εντός και εκτός Ελλάδας.
13. Διάθεση από το ΥΠΠΟΑ επιπλέον πόρων στα εποπτευόμενα μουσεία σύγχρονης τέχνης για την αγορά έργων Ελλήνων εικαστικών.
14. Απευθείας αγορά από το ΥΠΠΟΑ έργων Ελλήνων εικαστικών, με τη συμμετοχή και του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος.
15. Με δαπάνη από το ΥΠΠΟΑ διάθεση ψηφιακών τίτλων παιδικής και νεανικής ελληνικής λογοτεχνίας (e-books) μέσω ειδικής πλατφόρμας, σε συνεργασία με την εκδοτική κοινότητα.
16. Προβολή ελληνικών εκδόσεων μέσω ειδικής πλατφόρμας, δεδομένης της ακύρωσης των διεθνών εκθέσεων βιβλίου. Η πλατφόρμα αυτή θα συνδεθεί με το πρόγραμμα μεταφράσεων που έχει ήδη εξαγγελθεί. Επιπλέον, θα επανασχεδιαστεί, με δυναμικό τρόπο, η Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης προκειμένου να καταστεί πιο εξωστρεφής και αποτελεσματική, τόσο ως προς τον εμπορικό της σκοπό, όσο και ως προς την ευρύτερη ενθάρρυνση της φιλαναγνωσίας.
17. Ενίσχυση των διαδικτυακών δράσεων φιλαναγνωσίας με διττό στόχο, την υποστήριξη συγγραφέων και ηθοποιών-αναγνωστών, αλλά και την δημιουργία ψηφιακού υλικού άμεσα διαθέσιμου.
18. Το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων θα απευθύνει άμεσα δεύτερη πρόσκληση σε καλλιτέχνες, μέλη του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος, για τη δημιουργία ευπώλητων και ευφάνταστων έργων εμπνευσμένων από την πολιτιστική κληρονομιά, τα οποία θα διατίθενται από τα πωλητήρια των αρχαιολογικών χώρων και των μουσείων.