Διευκρινίσεις σχετικά με την Ψηφιακή Κάρτα Αναπηρίας δίνει το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
Μέσα από 14 ερωτήσεις και απαντήσεις, το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων επισημαίνει -μεταξύ άλλων- ότι είναι μία ακόμα ψηφιακή μεταρρύθμιση για τους πολίτες με αναπηρία που βελτιώνει στην πράξη την καθημερινότητά τους και περιορίζει την ταλαιπωρία τους.
Υπουργείο Εργασίας: Οι 14 ερωτήσεις και απαντήσεις για την Ψηφιακή Κάρτα Αναπηρίας
1. Τι είναι η Ψηφιακή Κάρτα Αναπηρίας;
Είναι μία ακόμα ψηφιακή μεταρρύθμιση για τους συμπολίτες μας με αναπηρία που βελτιώνει στην πράξη την καθημερινότητά τους και περιορίζει την ταλαιπωρία τους. Σε πρώτη φάση, λειτουργεί σαν αποδεικτικό στοιχείο για όλες ανεξαιρέτως τις δημόσιες υπηρεσίες, χωρίς τα Άτομα με Αναπηρία να αναζητούν συνεχώς καινούργια πιστοποιητικά αναπηρίας για κάθε επαφή τους με το Δημόσιο. Βαθμιαία, θα ενσωματώνει όλες τις επιμέρους υπηρεσίες και ωφελήματα που παρέχει κάθε δημόσιος φορέας στον ανάπηρο με βάση τον βαθμό και το είδος της αναπηρίας του.
Με την ενεργοποίηση της Ψηφιακής Κάρτας Αναπηρίας, που σχεδιάστηκε σε συνεργασία με την ΕΣΑμεΑ, ικανοποιείται, μετά από δεκαετίες, ένα πάγιο αίτημα του αναπηρικού κινήματος. Οι ανάπηροι αποκτούν επιτέλους μια «κάρτα αξιοπρέπειας», που τους διευκολύνει στις συναλλαγές τους.
2. Πώς λειτουργεί;
Με την επίδειξή της από τον δικαιούχο, η Ψηφιακή Κάρτα Αναπηρίας αποδεικνύει την ταυτότητα του κατόχου της, την ιδιότητά του ως Ατόμου με Αναπηρία, καθώς και το κλιμάκιο ποσοστού αναπηρίας που του έχει αναγνωριστεί.
Οι κάτοχοι Κάρτας Αναπηρίας μπορούν με την επίδειξή της:
- Να εξυπηρετούνται κατά προτεραιότητα σε υπηρεσίες εξυπηρέτησης κοινού και να απολαμβάνουν κάθε απαιτούμενη διευκόλυνση.
- Να τη χρησιμοποιούν ως δικαιολογητικό αντί της πιστοποίησης αναπηρίας για τα αναγραφόμενα σε αυτήν δεδομένα.
- Στο επόμενο στάδιο, σταδιακά θα ενσωματώνονται στην Κάρτα οι εξειδικευμένες παροχές που αντιστοιχούν στο «προφίλ» του κάθε δικαιούχου, όπως προαναφέρθηκε.
3. Ποιοι τύποι Κάρτας Αναπηρίας υπάρχουν;
Α) Εκτυπώσιμο έγγραφο (όπως τα πιστοποιητικά εμβολιασμού).
Β) Σε ψηφιακή μορφή στην εφαρμογή Gov.gr Wallet ώστε o δικαιούχος να έχει την Κάρτα στο κινητό του. Η σχετική εφαρμογή είναι διαθέσιμη από τις 21 Νοεμβρίου.
Γ) Πλαστική ψηφιακή κάρτα (προς το παρόν δεν είναι διαθέσιμη).
4. Ποιοι μπορούν να εκδώσουν Κάρτα Αναπηρίας;
Κάρτα Αναπηρίας μπορούν να εκδώσουν όλα τα άτομα με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 50% που είναι καταγεγραμμένα στο Ψηφιακό Μητρώο Ατόμων με Αναπηρία και έχουν πιστοποίηση αναπηρίας σε ισχύ κατά τον χρόνο έκδοσης της Κάρτας.
5. Απαιτείται αίτηση για την εγγραφή του δικαιούχου στο Ψηφιακό Μητρώο Ατόμων με Αναπηρία;
Όχι, δεν απαιτείται αίτηση. Η καταχώριση στο Μητρώο γίνεται αυτόματα εφόσον τα στοιχεία πιστοποίησης αναπηρίας είναι ψηφιακά διαθέσιμα και δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα πληρότητας ή ορθότητας των στοιχείων (ιδίως του ΑΦΜ και του ΑΜΚΑ), όπως είναι αποτυπωμένα στην πιστοποίηση. Η Κάρτα Αναπηρίας αντλεί τα στοιχεία από το Μητρώο.
6. Με ποιον τρόπο αποκτούν την Κάρτα Αναπηρίας οι δικαιούχοι;
Ο δικαιούχος μπορεί είτε να κάνει αίτηση (με κωδικούς TaxisNet) στο karta.epan.gov.gr ώστε να παραχθεί σχετικό έγγραφο που μπορεί να εκτυπωθεί, είτε μέσω της εφαρμογής wallet.gov.gr ώστε να κατεβάσει την Κάρτα στο κινητό του τηλέφωνο. Προϋπόθεση είναι η εγκατάσταση της εφαρμογής σε κινητό (https://wallet.gov.gr/).
7. Τι δικαιολογητικά απαιτούνται για την αίτηση στο karta.epan.gov.gr;
Δεν απαιτείται κανένα δικαιολογητικό. Ο δικαιούχος εισέρχεται με τους ατομικούς κωδικούς ΤaxisΝet.
8. Σε τι διαφέρει η Κάρτα Αναπηρίας από τα πιστοποιητικά αναπηρίας που χρησιμοποιούσαν οι ανάπηροι συμπολίτες μας μέχρι πρότινος;
Η βασική διαφορά είναι ότι στην Κάρτα Αναπηρίας δεν αναγράφονται τα ευαίσθητα ιατρικά προσωπικά δεδομένα του αναπήρου, δεν αναγράφονται δηλαδή πληροφορίες για την αναπηρία ούτε το συνολικό ποσοστό, πέραν των ειδικών σημάνσεων που προβλέπονται (σήμανση κλιμακίου αναπηρίας και σήμανση περί ανάγκης συνοδού).
Οι Κάρτες σημαίνονται ως εξής:
- Σήμανση «I» για όσους έχουν συνολικό ποσοστό αναπηρίας από 50% έως και 66%.
- Σήμανση «II» για όσους έχουν συνολικό ποσοστό αναπηρίας από 67% έως και 79%.
- Σήμανση «III» για όσους έχουν συνολικό ποσοστό αναπηρίας από 80% και άνω.
Αυτό πρακτικά σημαίνει πως η Κάρτα γίνεται δεκτή ως δικαιολογητικό για το αναγραφόμενο κάθε φορά κλιμάκιο αναπηρίας. Αν, για παράδειγμα, μια παροχή απονέμεται σε όσους έχουν συνολικό ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, ο αρμόδιος φορέας (π.χ. ΟΠΕΚΑ) θα πρέπει να δέχεται όλους όσοι έχουν Κάρτα με σήμανση κλιμακίου Αναπηρίας ΙΙ ή ΙΙΙ.
9. Τι σημαίνει το σύμβολο «Σ» στην Κάρτα Αναπηρίας;
Το σύμβολο «Σ» υποδεικνύει ότι ο κάτοχός της χρειάζεται συνοδό, για τους σκοπούς της Κάρτας Αναπηρίας. Απονέμεται, μεταξύ άλλων, στους ανηλίκους (έως ότου ενηλικιωθούν), στα άτομα που χρήζουν συμπαράστασης ετέρου προσώπου/τελούν σε απόλυτη αναπηρία, στους δικαιούχους του Προσωπικού Βοηθού, στα άτομα με κινητική αναπηρία τουλάχιστον 67%, στα άτομα με απόλυτη αναπηρία όρασης ή με ποσοστό οπτικής αναπηρίας τουλάχιστον 80% κ.ά. Εφόσον υπάρχει το «Σ» στην Κάρτα Αναπηρίας, αυτό σημαίνει ότι, αν πρόκειται για παροχή που αφορά και στον συνοδό του αναπήρου (π.χ. εξυπηρέτηση κατά προτεραιότητα), τότε τη δικαιούται κι αυτός.
10. Δηλαδή ο συνοδός πρέπει να βγάλει κι αυτός Κάρτα;
Όχι. Όποιος κι αν συνοδεύει έναν ανάπηρο του οποίου η Κάρτα έχει σημανθεί με «Σ», και εφόσον πρόκειται για παροχή την οποία ο πάροχος απονέμει και στον συνοδό, θα δικαιούται κι αυτός την παροχή, όπως ορίζεται κατά περίπτωση.
11. Αν κάποιος δεν εκδώσει την Κάρτα Αναπηρίας, επηρεάζει αυτό το δικαίωμά του στις παροχές του;
Όχι. Ο κάθε πάροχος ορίζει ποια δικαιολογητικά αναπηρίας δέχεται. Απλώς, επιπλέον αυτών που ήδη δεχόταν, θα πρέπει υποχρεωτικά να δέχεται και την Κάρτα Αναπηρίας για τα δεδομένα που αναγράφονται σε αυτήν.
12. Πότε λήγει η Κάρτα Αναπηρίας;
Η Κάρτα Αναπηρίας λήγει στο συντομότερο από τα ακόλουθα χρονικά σημεία:
Α) Για τους ανηλίκους, πέντε χρόνια από την έκδοσή της και όχι πέραν της ημερομηνίας ενηλικίωσης.
Β) Για όσους διαθέτουν πιστοποίηση αναπηρίας με ισχύ εφ' όρου ζωής δέκα χρόνια από την έκδοσή της, για όσους διαθέτουν πιστοποίηση αναπηρίας με ισχύ έως ένα έτος κατά τη λήξη της πιστοποίησης, και σε κάθε άλλη περίπτωση έξι μήνες μετά τη λήξη της πιστοποίησης.
13. Πότε ακυρώνεται η Κάρτα Αναπηρίας;
Η Κάρτα Αναπηρίας ακυρώνεται:
α) αυτοδίκαια με τον θάνατο του δικαιούχου,
β) αυτοδίκαια με τη δήλωση του κατόχου της περί απώλειας ή φθοράς της (αφορά μόνο στην πλαστική κάρτα),
γ) οποτεδήποτε με αίτηση του δικαιούχου.
14. Θα γίνουν και άλλες μεταρρυθμίσεις που συμβάλλουν έμπρακτα στη στήριξη των Ατόμων με Αναπηρία;
Η προσπάθεια συνεχίζεται με στόχο να ολοκληρωθεί το ταχύτερο δυνατόν η ψηφιοποίηση όλων των πληροφοριών και των παροχών που αφορούν τους πολίτες μας με αναπηρία. Με άλλα λόγια, να καταστεί πλήρως (δια)λειτουργική η Εθνική Πύλη Αναπηρίας (epan.gov.gr), όπου συγκεντρώνονται όλες οι υπηρεσίες για τα ΑμεΑ. Δηλαδή:
α) πιστοποίηση από ΚΕΠΑ («Ψηφιακά ΚΕΠΑ»),
β) μητρώο και κάρτα αναπηρίας,
γ) μητρώο παροχών.
Τη Δευτέρα 21 Νοεμβρίου παρουσιάστηκαν οι επόμενοι πυλώνες, δηλαδή η Ψηφιακή Κάρτα Αναπηρίας και το Ψηφιακό Μητρώο Ατόμων με Αναπηρία, στο οποίο καταγράφονται όλα τα άτομα με πιστοποιημένη αναπηρία και τίθενται οι βάσεις για την ψηφιοποίηση όλου του συστήματος παροχών αναπηρίας. Για την ενεργοποίηση δηλαδή και του τελευταίου πυλώνα, του Ψηφιακού Μητρώου Παροχών Αναπηρίας. Σε αυτό ο κάθε πολίτης θα μπορεί να βρει συγκεντρωμένες όλες τις παροχές αναπηρίας όλων των υπουργείων και των φορέων τους, αλλά και όλες τις δομές αναπηρίας της χώρας.
Η Εθνική Πύλη Αναπηρίας ενεργοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο, οπότε και ξεκίνησαν να λειτουργούν τα Ψηφιακά ΚΕΠΑ, μέσω των οποίων ψηφιοποιήθηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό η διαδικασία πιστοποίησης αναπηρίας.
Οι ασφαλισμένοι πλέον κάνουν όλη τη διαδικασία με ψηφιακό τρόπο και επισκέπτονται μόνο μία φορά τα ΚΕΠΑ, την ημέρα της εξέτασής τους, για την αξιολόγησή τους από τους γιατρούς. Στη συνέχεια λαμβάνουν τη γνωμάτευσή τους επίσης ηλεκτρονικά, η οποία είναι ενιαία και τον πιστοποιεί ως προς τα ιατρικά κριτήρια κάθε ασφαλιστικής, προνοιακής, κοινωνικής ή άλλου είδους παροχής. Το τελευταίο δίμηνο έχουν γίνει στα ψηφιακά ΚΕΠΑ 43.600 αιτήσεις.