Η σημερινή, ιστορικής σημασίας, συμφωνία μεταξύ του ενεργειακού αμερικανικού κολοσσού της Exxon Mobil και της κοινοπραξίας των Helleniq Energy και Energean σηματοδοτεί για την Αθήνα ένα νέο σημείο καμπής για την επέκταση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων και σε άλλους τομείς συνεργασίας.
Η σημερινή εξέλιξη, πέρα από τα ενδεχόμενα οικονομικά οφέλη που μπορεί να επιφέρει στην Ελλάδα, ενισχύοντας παράλληλα την ενεργειακή ανεξαρτησία της, έχει αναμφίβολα και μια γεωπολιτική σκοπιά. Είναι σαφές για την Αθήνα πως η περαιτέρω αναβάθμιση της γεωπολιτικής της θέσης στην περιοχή περνάει μέσα από το Οβάλ Γραφείο, και ως εκ τούτου η ενεργότερη εμπλοκή της Αθήνας στους σχεδιασμούς του νέου ενεργειακού δόγματος του Αμερικανού Προέδρου μπορεί να αποτελέσει μια μεγάλη ευκαιρία.
Μάλιστα, ο ίδιος ο πρωθυπουργός χθες, κατά τη διάρκεια της συνάντησής του στο Μέγαρο Μαξίμου με τη νέα Αμερικανή πρέσβη στην Ελλάδα, είχε προϊδεάσει για τη νέα στρατηγική της Αθήνας, σημειώνοντας πως το ότι οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις βρίσκονται διαχρονικά σε υψηλό επίπεδο δεν αποκλείει τη δυνατότητα για περαιτέρω εμβάθυνση των διμερών σχέσεων.
Είναι σαφές πως η Ελλάδα τα τελευταία εικοσιτετράωρα βρίσκεται στο επίκεντρο των αμερικανικών σχεδιασμών για θεαματική αύξηση της διοχέτευσης των διαθέσιμων αμερικανικών ποσοτήτων υγροποιημένου φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, με τη χώρα μας να καθίσταται κύρια πύλη εισόδου για το αμερικανικό LNG, παίζοντας κυρίαρχο ρόλο στα σχέδια απεξάρτησης από το ρωσικό αέριο.
Ωστόσο, πέρα από αυτή τη διάσταση, η σημερινή εξέλιξη, που σηματοδοτεί την ενεργό εμπλοκή ενός ακόμη μεγάλου αμερικανικού παίκτη στον τομέα της ενέργειας μετά τη Chevron -η οποία, ως γνωστόν, έχει εκφράσει το ενδιαφέρον της για τα οικόπεδα νότια της Κρήτης-, εισάγει ένα νέο κεφάλαιο στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, με την οικονομική διπλωματία να λειτουργεί ως εγγύηση για την περαιτέρω εμβάθυνση.
Η Ελλάδα, που μέχρι σήμερα αποτελούσε στρατηγικό εταίρο για τις ΗΠΑ, κυρίως στον αμυντικό τομέα, φαίνεται πως σταδιακά επενδύει να ενταχθεί και στο νέο δόγμα Τραμπ για τα ενεργειακά, που συμπυκνώνεται στο σύνθημα το οποίο αρέσκεται να επαναλαμβάνει ο Αμερικανός Πρόεδρος «Drill, baby, drill».
Η νέα συμφωνία, που περιλαμβάνει για πρώτη φορά μετά από 40 χρόνια γεωτρήσεις σε ελληνική θάλασσα, αποτελεί παράλληλα και ένα σήμα προς την αμερικανική κυβέρνηση πως η Αθήνα εκλαμβάνει σοβαρά την αμερικανική ενθάρρυνση για νέες εξορύξεις που θα εξασφαλίσουν την ανάγκη για περαιτέρω άντληση και κατανάλωση υδρογονανθράκων, κάτι που αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για τη διοίκηση Τραμπ.
Εξάλλου, όπως είχε γραφτεί τις προηγούμενες ημέρες, Αθήνα και Ουάσιγκτον προετοιμάζουν αυτό το διάστημα τον επόμενο γύρο του στρατηγικού διαλόγου των δύο χωρών, με την ελληνική κυβέρνηση να δείχνει ανοιχτή στο να επεκταθεί ο διάλογος και σε νέα κεφάλαια, όπως το ενεργειακό.
Τον κοινό συντονισμό των δύο πλευρών σε αυτό το επίπεδο πιστοποιεί και η έντονη αμερικανική παρουσία κατά τη διάρκεια της υπογραφής της συμφωνίας, πριν από λίγο στο περιθώριο του συνεδρίου για τη Διατλαντική Συνεργασία που βρίσκεται σε εξέλιξη αυτές τις μέρες στο Ζάππειο Μέγαρο.
Μάλιστα, ως γνωστόν, η συμφωνία υπεγράφη παρουσία των υπουργών Ενέργειας και Εσωτερικών των ΗΠΑ Κρις Ράιτ και Νταγκ Μπέργκαμ, του Έλληνα υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρου Παπασταύρου, καθώς και της Αμερικανίδας πρέσβεως Κίμπερλι Γκίλφοϊλ.
Επιταχυντής και γεωπολιτικών εξελίξεων
Σε αυτό το πλαίσιο, η περαιτέρω ενίσχυση της αμερικανικής παρουσίας στην Ελλάδα προϊδεάζει, πιθανόν, και για εξελίξεις στο ενεργειακό πεδίο της Ανατολικής Μεσογείου. Όλα τα βλέμματα στην περιοχή είναι στραμμένα στον Αμερικανό Πρόεδρο, ο οποίος ωστόσο δεν έχει ακόμη εκφράσει επισήμως τις προθέσεις του για την επίμαχη περιοχή, παρότι η επιλογή προσώπων του στενού του περιβάλλοντος στις κρίσιμες διπλωματικές αποστολές των χωρών που την περιβάλλουν έχει αναζωπυρώσει τα σενάρια για μια συνολική διευθέτηση των ζητημάτων οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών στην περιοχή, με τις αμερικανικές εταιρείες να παίζουν τον ρόλο του επιταχυντή.
Σενάριο το οποίο όμως πηγές με καλή γνώση των πραγμάτων στην Αθήνα το χαρακτηρίζουν, συστηματικά, ως αρκετά πρώιμο.
Η ανακοίνωση της Εnergean για τη μεγάλη συμφωνία
Οι εταιρείες ExxonMobil, Energean και HelleniQ Upstream ανακοίνωσαν τη Συμφωνία Farm-In για τη συμμετοχή της ExxonMobil στην παραχώρηση του Block 2, το οποίο βρίσκεται στο Βορειοδυτικό Ιόνιο Πέλαγος, γειτονικά της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) της Ιταλίας.
Με βάση με τη συμφωνία:
- Η ExxonMobil αποκτά 60% της παραχώρησης.
- Η Energean διατηρεί συμμετοχή 30%, από 75% προηγουμένως.
- Η HelleniQ Energy διατηρεί συμμετοχή 10%, από 25% προηγουμένως.
- Η Energean θα παραμείνει Διαχειριστής (Operator) κατά τη φάση της έρευνας.
- Σε περίπτωση ανακάλυψης κοιτάσματος υδρογονανθράκων, η ExxonMobil θα αναλάβει τη διαχείριση (operatorship) κατά τη φάση ανάπτυξης.
- Το Block 2 αποτελεί την πιο ώριμη παραχώρηση στην Ελλάδα ως προς την ετοιμότητα για ερευνητική γεώτρηση. Η σχετική απόφαση για τη διεξαγωγή γεώτρησης θα ληφθεί από την κοινοπραξία κατά το προσεχές διάστημα.
- Η ολοκλήρωση της συναλλαγής τελεί υπό την έγκριση των αρμόδιων κρατικών αρχών και την εκπλήρωση των συνήθων όρων ολοκλήρωσης (closing deliverables).
Πιθανοί πόροι 200 δισ. κυβικών μέτρων
Το οικόπεδο 2 στο Ιόνιο, στο οποίο συμμετέχει από σήμερα η μεγαλύτερη πετρελαϊκή εταιρεία του κόσμου, η ExxonMobil, από κοινού με την Energean και την Helleniq Energy, «κρύβει« πιθανούς πόρους ύψους 7 TcF (200 δισ. κυβικά μέτρα) φυσικού αερίου.
Τις σχετικές εκτιμήσεις ανέφερε πρόσφατα ο διευθύνων σύμβουλος της Energean, Μαθιός Ρήγας, σε οικονομικό συνέδριο, σημειώνοντας ακόμη ότι η συγκεκριμένη είναι η μόνη παραχώρηση στην οποία θα ήταν δυνατό να πραγματοποιηθεί ερευνητική γεώτρηση μέσα στην επόμενη διετία.
Η προοπτική αυτή αποκτά νέα ώθηση μετά τη συμφωνία που υπεγράφη σήμερα για τη συμμετοχή της ExxonMobil στο εγχείρημα.
Η συμφωνία έρχεται 40 χρόνια μετά την τελευταία υπεράκτια γεώτρηση σε περιοχές εντός της ελληνικής επικράτειας
Η ανακοίνωση αυτή έρχεται 40 χρόνια μετά την τελευταία υπεράκτια γεώτρηση που πραγματοποιήθηκε σε περιοχές εντός της ελληνικής επικράτειας. Σημειώνεται ότι η τελευταία φορά που εκτελέστηκε εξερευνητική γεώτρηση στον θαλάσσιο χώρο για την ανακάλυψη νέου κοιτάσματος ήταν οι δύο γεωτρήσεις Νηρέας-1 και Ολυμπία-1 στα ανοικτά του Θερμαϊκού Κόλπου το 1986.
Ψήφος εμπιστοσύνης για την Ελλάδα
«Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη υλοποιεί με συνέπεια και αυτοπεποίθηση τη δέσμευσή της για την αξιοποίηση του υποθαλάσσιου πλούτου της χώρας μας και κατ’ επέκταση ανάπτυξη του τομέα υδρογονανθράκων με μακρόπνοο ορίζοντα» ανέφεραν κυβερνητικές πηγές, που συμπλήρωναν ότι «σήμερα η Ελλάδα λαμβάνει μία ακόμη ψήφο εμπιστοσύνης».
Το Block 2 αποτελεί την πλέον ώριμη παραχώρηση για τη διενέργεια ερευνητικής γεώτρησης, προκειμένου να διαπιστωθεί η ύπαρξη αξιοποιήσιμου κοιτάσματος υδρογονανθράκων με πιθανότητες επιτυχίας της τάξης του 15%-18% (Υψηλό Ρίσκο - Υψηλή Απόδοση). Τυπικά, η δέσμευση για την πραγματοποίηση ερευνητικής γεώτρησης θα πρέπει να έχει ληφθεί έως τον Μάρτιο του 2026, προκειμένου να υποβληθεί επίσημα το αίτημα μετάβασης στην επόμενη (δεύτερη) ερευνητική περίοδο προς την ΕΔΕΥΕΠ. Η διενέργειά της, αφού προχωρήσουν ομαλά οι απαιτούμενες αδειοδοτικές διαδικασίες, είναι εφικτή μέσα στην επόμενη διετία.
Η ερευνητική γεώτρηση Ασωπός-1 θα εξετάσει έναν πιθανό ταμιευτήρα ανθρακικών πετρωμάτων σε βάθος 4.000 μ. και αφορά δυνητικό κοίτασμα περίπου 200 δισ. κυβικών μέτρων (bcm) φυσικού αερίου.
Χρονοδιάγραμμα και προοπτικές
Η ερευνητική γεώτρηση αναμένεται να πραγματοποιηθεί στα τέλη του 2026 ή στις αρχές του 2027, αφότου εξασφαλιστούν εγκαίρως όλες οι απαραίτητες άδειες και εγκρίσεις από τις αρμόδιες αρχές και παραταθεί η φάση έρευνας ώστε να διασφαλιστεί η ολοκλήρωση του έργου εντός του προβλεπόμενου χρονοδιαγράμματος.
Αυτή θα είναι η πρώτη υπεράκτια ερευνητική γεώτρηση στη Δυτική Ελλάδα από το 1981, όταν ολοκληρώθηκε η γεώτρηση που οδήγησε στην ανακάλυψη του κοιτάσματος Κατάκολου. Τα τελευταία είκοσι χρόνια οι μόνες υπεράκτιες γεωτρήσεις που έχουν πραγματοποιηθεί είναι παραγωγικές γεωτρήσεις στον Πρίνο, από την Energean.
Δείτε LIVE εικόνα από το Ζάππειο