Σειρά τετ α τετ επαφών με τους πολιτικούς αρχηγούς θα έχει τις επόμενες ημέρες ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, με βασικό θέμα την ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού.
Τα πρώτα τηλεφωνήματα στους αρχηγούς θα γίνουν την Δευτέρα και τα τα ραντεβού αναμένεται να γίνουν εντός της εβδομάδας, καθώς θα ακολουθήσει ταξίδι του πρωθυπουργού στις Βρυξέλλες για την Σύνοδο κορυφής των 27.
Δεδομένης της συγκυρίας, είναι πιθανό στο τραπέζι των συζητήσεων να μπει και το μεταναστευτικό, και η Αναθεώρηση του Συντάγματος, καθώς οι συζητήσεις στην επιτροπή είναι ήδη σε εξέλιξη.
Οι ελπίδες της κυβέρνησης για μια συναινετική λύση στο θέμα της ψήφου των Ελλήνων του εξωτερικού φαίνεται πάντως να εξανεμίζονται, αφού ο ΣΥΡΙΖΑ εχει καταστήσει σαφές ότι δεν συζητά καμία άλλη λύση πέραν εκείνης που είχε διαμορφωθεί στο Υπουργείο Εσωτερικών από τον τότε ΓΓ Κώστα Πουλάκη- που προβλέπει ότι οι ψήφος των ομογενών δεν θα προσμετράται στο συνολικό αποτέλεσμα- σχέδιο που ο ίδιος ο πρωθυπουργός έχει χαρακτηρίσει προσβλητικό και απαράδεκτο. Με δεδομένο ότι για να περάσει από την Βουλή το νομοσχέδιο που ετοιμάζει ο υπουργός Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικάκος απαιτούνται 200 ψήφοι, και ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ έχουν καταστήσει σαφές ότι θα το καταψηφίσουν, οι ελπίδες για πρόοδο είναι από περιορισμένες έως ελάχιστες.
Σε κάθε περίπτωση ο πρωθυπουργός θέλει να εξαντλήσει κάθε περιθώριο αναζήτησης συναίνεσης, θέλει να διερευνήσει τις προθέσεις των μικρότερων κομμάτων (ΜεΡΑ25 και Ελληνική Λύση) και σε περίπτωση αποτυχίας, να χρεώσει στους αρνητές- και κυρίως στον ΣΥΡΙΖΑ- το κόστος του «όχι» στην ψήφο των αποδήμων.
Οι άτυπες επαφές των κομμάτων
Ούτως η άλλως οι επόμενες εβδομάδες και μήνες θα είναι κρίσιμοι για το πώς θα διαμορφωθεί το πολιτικό τοπίο, αφού θα ολοκληρωθεί η Συνταγματική Αναθεώρηση και εκτός από την ψήφο των Ελλήνων του Εξωτερικού, ετοιμάζεται να έρθει προς διαβούλευση και ο νέος εκλογικός νόμος. Στα δημοσιογραφικά γραφεία πολλά ακούγονται και λέγονται για άτυπες επαφές των κομμάτων, κυρίως μεταξύ ΝΔ και ΚΙΝΑΛ, αλλά μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να έχουν αποδώσει.
Η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας
Η αναθεώρηση του άθρου 32 του Συντάγματος, που όπως όλα δείχνουν θα περάσει πανηγυρικά μόνο με τις ψήφους της Νέας Δημοκρατίας- μετά την «ντρίμπλα» που έκανε η ΝΔ υπερψηφίζοντας την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας- θα επιτρέψει στο κυβερνών κόμμα και να εκλέξει τον δικό του Πρόεδρο, χωρίς να έχει ανάγκη τις ψήφους της αντιπολίτευσης και να αποσυνδέσει ταυτόχρονα την εκλογή Προέδρου, από την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Με την νέα Συνταγματική διάταξη που θα περάσει η κυβερνητική πλειοψηφία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα εκλέγεται ακόμα και με 151 βουλευτές. Η Νέα Δημοκρατία διαθέτει 158 βουλευτές συνεπώς έχει τα χέρια λυμένα.
Η υποψηφιότητα του Προκόπη Παυλόπουλου
Ο πρωθυπουργός όταν ρωτήθηκε στην ΔΕΘ αν η πρότασή του θα είναι ο νύν Πρόεδρος της Δημοκρατίας, απάντησε «ρωτήστε με σε 3 μήνες» και αρνήθηκε να ανοίξει τα χαρτιά του. Αν και οι σχέσεις του με τον Προκόπη Παυλόπουλο τυπικά είναι άριστες, κανείς δεν έχει ξεχάσει ότι το 2015 ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ήταν ο μόνος βουλευτής της ΝΔ που αρνήθηκε, με ολόκληρο σκεπτικό που δημοσιοποίησε, να ψηφίσει τον κ. Παυλόπουλο, Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Αλλά φυσικά τα ίδια αυτά πρόσωπα, δεν παραγνωρίζουν τον θετικό ρόλο που έπαιξε ο κ. Παυλόπουλος, σε μια φάση που η παραμονή της Ελλάδας στην ζώνη του ευρώ παιζόταν στα ζάρια από την κυβέρνηση Τσίπρα. Καθώς και την θετική του αντίδραση στην απόπειρα του κ. Τσίπρα να αλώσει την ηγεσία της Δικαιοσύνης.
Υπενθυμίζεται οτι ο κ. Παυλόπουλος αρνήθηκε να υπογράψει τα Προεδρικά Διατάγματα για τη νέα ηγεσία του Αρείου Πάγου, που ο κ. Τσίπρας προσπάθησε να περάσει προεκλογικά, με όλους τους συνταγματολόγους να τον κατηγορούν για παραβίαση των κανόνων του Συντάγματος.
Σίγουρα στα θετικά του κ. Παυλόπουλου είναι οτι σε περίπτωση που προταθεί, θα έχει την στήριξη και του ΣΥΡΙΖΑ, συμβάλλοντας σε μια συναινετική εκλογή. Μήπως όμως ο κ. Μητσοτάκης έχει άλλο πρόσωπο κατά νου; Ο ίδιος δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά του ούτε στους πολύ στενούς του συνεργάτες.
Πάντως οι πληροφορίες που μεταφέρονται και κατά καιρούς δημοσιεύονται, περί υποψηφιότητας Κώστα Καραμανλή η Αντώνη Σαμαρά η ακόμα και Ευάγγελου Βενιζέλου, μάλλον ως δημοσιογραφικά σενάρια εκλαμβάνονται, παρά ως πληροφορίες που έχουν σοβαρή βάση. Σίγουρα ο Κώστας Καραμανλής λένε οι πληροφορίες δεν ενδιαφέρεται για μια θέση απλώς τιμητική χωρίς εξουσίες και αρμοδιότητες.
Το μυστήριο του εκλογικού νόμου
Οι πληροφορίες ήθελαν αρχικά, τη Νέα Δημοκρατία και το ΚΙΝΑΛ, να έχουν κατ αρχήν συμφωνήσει, έστω και μέσω ατύπων συναντήσεων βουλευτών, να παρουσιαστεί δημοσίως ο νέος εκλογικό νόμος που ετοιμάζει ο Τάκης Θεοδωρικάκος και ακολούθως να συζητηθεί η Αναθεώρηση του Συντάγματος για τον εκλογικό νόμο.
Οι πληροφορίες ήθελαν δηλαδή το ΚΙΝΑΛ να απαιτεί, για να συμφωνήσει στην αλλαγή του άρθρου 54- που μπορεί «να κάψει» την απλή αναλογική που ψήφισε ο ΣΥΡΙΖΑ- να έχει στα χέρια του το νέο εκλογικό σύστημα. Και εφόσον οι ρυθμίσεις ήταν κοντά στις προτάσεις του ΚΙΝΑΛ, να εξετάζει θετικά και την τροποποίηση του άρθρου 54. Αρθρο 54 που σήμερα προβλέπει ότι για να ισχύσει άμεσα ένας εκλογικός νόμος, θα πρέπει να ψηφιστεί από τουλάχιστον 200 βουλευτές. Διαφορετικά το όποιο νέο εκλογικό σύστημα ισχύει από τις μεθεπόμενες εκλογές, γεγονός που σημαίνει ότι οι πρώτες εκλογές του 2023, θα γίνουν με την απλή αναλογική.
Σημειώνεται ότι ΝΔ και ΚΙΝΑΛ έχουν 180 ψήφους, συνεπώς το άρθρο μπορεί να αναθεωρηθεί και εφόσον η νέα πρόβλεψη που θα περάσει θα είναι ότι ο νέος εκλογικός νόμος ισχύει αυτόματα, εφόσον ψηφιστεί από 180 βουλευτές, ΝΔ και ΚΙΝΑΛ μπορούν «να κάψουν» την απλή αναλογική και να συμφωνήσουν στο νέο εκλογικό σύστημα που θα ισχύσει στις εκλογές του 2023. Αλλά οι τελευταίες πληροφορίες από την κυβέρνηση είναι ότι το ΚΙΝΑΛ, για λόγους εσωτερικούς, πολύ δύσκολα θα συναινέσει στην αλλαγή του άρθρου 54.
Οι ενστάσεις του ΚΙΝΑΛ
Το ΚΙΝΑΛ ζητάει το νέο εκλογικό σύστημα να είναι περισσότερο αναλογικό και το μπόνους στο πρώτο κόμμα να μην δίνεται αν αυτό δεν έχει ξεπεράσει ένα ορισμένο ποσοστό της τάξης του 32-33%. Το δε μπόνους να είναι και αυτό αναλογικό. Να αυξάνει δηλαδή ανάλογα με το ποσοστό του κόμματος, και να επιτρέπει την αυτοδυναμία με ένα ποσοστό της τάξης του 40%. Με το σύστημα που έχει επεξεργαστεί το ΚΙΝΑΛ με το 39,8 % που έλαβε η Νέα Δημοκρατία στις εκλογές της 7ης Ιουλίου δεν θα είχε αυτοδυναμία. Μπορεί να συμφωνήσει η Νέα Δημοκρατία σε ένα τέτοιο σύστημα που απαιτεί το ΚΙΝΑΛ; Μάλλον δύσκολα, συνεπώς και η αλλαγή του άρθρου 54 θεωρείται μάλλον απίθανη και η συμφωνία των δύο κομμάτων σε ένα νέο εκλογικό σύστημα.
Αλλωστε υπάρχουν πολλές φωνές στο ΚΙΝΑΛ που δεν θέλουν καμία συνεργασία, σε κανένα θέμα με την κυβέρνηση, ενώ ορισμένοι «καλοβλέπουν» την εφαρμογή της απλής αναλογικής, σε αντίθεση με την επίσημη θέση του κόμματος.
Τα σενάρια για εκλογές αστραπή
Εξ αυτού του λόγου άλλωστε, κυκλοφόρησαν και σενάρια ακόμα και για εκλογές αστραπή εντός του 2020, με πρωτοβουλία του Κυριάκου Μητσοτάκη, ώστε «να καεί η απλή αναλογικ»ή, τώρα που η ΝΔ έχει τον αέρα στα πανιά της και μπορεί εύκολα να κερδίσει και τις επαναληπτικές εκλογές.
Το σενάριο προς το παρών θεωρείται τουλάχιστον ακραίο, με δεδομένες τις απαιτήσεις του ομαλού πολιτικού κύκλου που απαιτεί η Οικονομία καθώς επίσης και το γεγονός οτι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τις αντιδράσεις του εκλογικού σώματος, σε μια τέτοια επικίνδυνη πολιτική ζαριά. Αλλωστε αν δεν περάσει ένας τουλάχιστον χρόνος από τις εκλογές, το Σύνταγμα προβλέπει ότι σε περίπτωση παραίτησης της Κυβέρνησης, ακολουθείται η διαδικασία των διερευνητικών εντολών και οι εκλογές γίνονται από υπηρεσιακή κυβέρνηση, γεγονός που καίει το σενάριο.
Αλλαξε ο κυβερνητικός σχεδιασμός
Σε κάθε περίπτωση ο σχεδιασμός της κυβέρνησης έχει αλλάξει, και ο νέος εκλογικός νόμος δεν θα είναι έτοιμος πριν λήξει η Συνταγματική Αναθεώρηση. Αυτό που θα προηγηθεί θα είναι μερικές διατάξεις για τον εκλογικό νόμο και η ψήφος των Ελλήνων του εξωτερικού, όποια και αν είναι τελικά η τύχη της.
Τυπικά, η πρόταση του ΚΙΝΑΛ για την ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού είναι πιο κοντά στην κυβερνητική πρόταση, έτσι όπως έχει περιγραφεί από τον κ. Θεοδωρικάκο. Πλην όμως οι επιμέρους διαφορές, το γεγονός ότι ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ έχουν την δυνατότητα να μπλοκάρουν την ψήφο των αποδήμων- αφού διαθέτουν 101 ψήφους- αλλά και τις εσωτερικές ισορροπίες στο Κίνημα Αλλαγής, μοιάζει να απομακρύνει το ενδεχόμενο.
Το σενάριο της Συμφωνίας Πακέτο
Τα τελευταία 24ωρα κυκλοφόρησε και νέο σενάριο που θέλει να συζητείται μια συμφωνία πακέτο Νέας Δημοκρατίας και ΚΙΝΑΛ που να περιλαμβάνει και την εκλογή πρόεδρου της Δημοκρατίας και τον εκλογικό νόμο και την αναθεώρηση του Συντάγματος.
Το σενάριο λέει ότι θα μπορούσε υποθετικά το ΚΙΝΑΛ να συμφωνήσει στην αναθεώρηση του άρθρου 54 που καταργεί την απλή αναλογική, για την άμεση δηλαδή εφαρμογή του νέου εκλογικού νόμου, με αντάλλαγμα την συμφωνία σε ένα νέο πιο αναλογικό εκλογικό σύστημα, κοντά στις προτάσεις του ΚΙΝΑΛ και με συμφωνία των δύο κομμάτων για την εκλογή νέου Προέδρου της Δημοκρατίας, από τον χώρο της κεντραριστεράς.
Μάλιστα έχουν κυκλοφορήσει και ονόματα όπως της πρώτη επιτρόπου Αννας Διαμαντοπούλου, που χαίρει της εκτίμησης του Κυριάκου Μητσοτάκη, της Μαρίας Δαμανάκη, της ιστορικού Μαρίας Ευθυμίου καθώς και του καθηγητή του Συνταγματικού Δικαίου Νίκου Αλιβιζάτο. Έχει ακουστεί και το όνομα του πρώην υπουργού του ΠΑΣΟΚ Αλέκου Παπαδόπουλου.
Το σενάριο θεωρείται όχι απλώς απίθανο να υλοποιηθεί αλλά πιο κοντά σε σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Στο ΚΙΝΑΛ δεν θέλουν να δώσουν την εντύπωση ότι σύρονται πίσω από τη ΝΔ, υπάρχουν πολλές φωνές που ζητούν στροφή πιο αριστερά, ενώ και τα ονόματα που έχουν ακουστεί μάλλον δεν είναι της αποδοχής της Φώφης Γεννηματά.
Το πιο πιθανό σενάριο συνεπώς είναι να προηγηθεί η Αναθεώρηση του Συντάγματος, η κυβέρνηση να έχει λυμένα τα χέρια για την εκλογή του διαδόχου του Προκόπη Παυλόπουλου, ο δε εκλογικός νόμος να περάνει μόνο με τις ψήφους της ΝΔ και να ισχύει από τις μεθεπόμενες εκλογές. Διπλές εκλογές το 2023 λοιπόν...