Οι αυτοδιοικητικές εκλογές είναι πλέον παρελθόν και τα πολιτικά μηνύματα που έστειλαν οι ψηφοφόροι υπήρξαν ξεκάθαρα.
Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και ο Κυριάκος Μητσοτάκης παραμένουν μεν πολιτικά κυρίαρχοι, αλλά η κοινωνία ζητά μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και ταπεινότητα στην άσκηση της εξουσίας. Από την άλλη πλευρά η αντιπολίτευση, μείζων και ελάσσων, αποκόμισε πολύ μικρά ή μηδαμινά εκλογικά κέρδη και δεν φαίνεται ικανή να προκαλέσει σημαντική φθορά στη ΝΔ, ή πόσω μάλλον να αμφισβητήσει την πολιτική της ηγεμονία.
Ο Σύριζα βρίσκεται σε μια άνευ προηγουμένου εσωτερική περιδίνηση, ως συνέπεια αφενός του αμφιλεγόμενου και θολού πολιτικού λόγου του νέου του αρχηγού, αφετέρου δε του συγκρουσιακού τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζει τις εσωκομματικές φωνές κριτικής ή αμφισβήτησής του. Η αποπομπή του Στέφανου Τζουμάκα, χωρίς να τηρηθούν ούτε καν συνοπτικές διαδικασίες εντός του κόμματος, προκάλεσε την οργή σημαντικών στελεχών της εσωκομματικής αντιπολίτευσης και ήδη καταγράφονται οι πρώτες ηχηρές αποχωρήσεις.
Ο Στέλιος Κούλογλου ανακοίνωσε σήμερα το πρωί ότι αποχωρεί από την ευρωομάδα του Σύριζα, καταγγέλοντας σε ανοικτή επιστολή του τον Στέφανο Κασσελάκη μεταξύ άλλων για “κρυφή ατζέντα”, αντικαταστατικές πρακτικές, ιδεολογική παρεκτροπή και έλλειψη αντιπολίτευσης. Ο ευρωβουλευτής και δημοσιογράφος καταγγέλλει τον νέο Πρόεδρο του Σύριζα για αλλοίωση της ιδεολογικής ταυτότητας του κόμματος, καθώς “όποτε δίνεται ευκαιρία να διατυπωθούν οι προγραμματικές σας θέσεις βρίσκονται στους αντίποδες αυτών που υποστήριζε ο Σύριζα μέχρι τώρα”. Παράλληλα ο Στέλιος Κούλογλου κατηγορεί τον Στέφανο Κασσελάκη ότι έχει υποβαθμίσει τον Σύριζα σε αντικείμενο κουτσομπολιών στα πρωϊνάδικα με την επικοινωνιακή προώθηση της προσωπικής του ζωής.
Το ύφος και το περιεχόμενο των καταγγελιών του Στέλιου Κούλογλου και η αποχώρησή του από την ευρωομάδα του Σύριζα είναι βέβαιο ότι θα πυροδοτήσουν ένα νέο κύκλο εσωστρέφειας στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, με την επόμενη μεγάλη μάχη να αναμένεται να δοθεί στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος στις 11-12 Νοεμβρίου. Κανείς δεν είναι πλέον σε θέση να προβλέψει τις εξελίξεις στο κόμμα της (άλλοτε;) ριζοσπαστικής Αριστεράς, όμως είναι φανερό ότι η πρωτοφανής αυτή εσωκομματική κρίση δεν πρόκειται να λήξει ούτε σύντομα ούτε αναίμακτα. Η καταδρομικού τύπου επέλαση του εξ Αμερικής ορμώμενου “νεωτεριστή” έχει προκαλέσει μια υπαρξιακή κρίση ταυτότητας στο κόμμα, και πλέον όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά. Ακόμη και αυτό της διάλυσης.
Στην άλλη πλευρά της αντιπολίτευσης, η απρόσμενη νίκη του Χάρη Δούκα στο Δήμο Αθηναίων αναπτέρωσε μεν το ηθικό των οπαδών του ΠΑΣΟΚ, αλλά η δήλωση του Γιώργου Παπανδρέου για “ένωση των δημοκρατικών και προοδευτικών δυνάμεων” προκάλεσε ένα νέο κύκλο εσωστρέφειας γύρω από το ενδεχόμενο σύμπλευσης με τον Σύριζα. Ο Νίκος Ανδρουλάκης έσπευσε να αποκλείσει κάθε τέτοια συζήτηση, λέγοντας πως “οι παρασκηνιακές συμφωνίες κορυφής είναι ατελέσφορες και απωθητικές για τους πολίτες”. Ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ όρισε μάλιστα και τον πήχυ των προσδοκιών για τις επόμενες εκλογές στην ήττα της Νέας Δημοκρατίας και τον εξωβελισμό της στην αντιπολίτευση.
Για να οδηγηθεί όμως η ΝΔ στην αντιπολίτευση θα πρέπει να συμβούν δυο τινά: Ή να κερδίσει τις επόμενες εκλογές το ΠΑΣΟΚ επιτυγχάνοντας αυτοδυναμία, ή να συγκυβερνήσει με τον Σύριζα έχοντας όμως αναγκαστικά ξεπεράσει εκλογικά τη ΝΔ ώστε να πάρει το μπόνους των εδρών. Πόσο πιθανό όμως είναι μέσα στα επόμενα τρία χρόνια το ΠΑΣΟΚ υπό τον Νίκο Ανδρουλάκη να υπερτριπλασιάσει τα ποσοστά του και από το σημερινό 12%-13% να εκτοξευθεί στο 36% και να ξεπεράσει τη ΝΔ; Και πόσο πιθανό είναι η πλειοψηφία των πολιτών να προτιμήσουν για Πρωθυπουργό της χώρας τον Νίκο Ανδρουλάκη έναντι του Κυριάκου Μητσοτάκη; Υπό τις σημερινές συνθήκες, και παρόλη τη φθορά της κυβέρνησης, φαντάζει απίθανο το ενδεχόμενο να υπάρξει μια τόσο μεγάλη ανατροπή στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων.
Ο εκλογικός νόμος και το μπόνους των εδρών θέτουν ουσιαστικά και τα όρια των προσδοκιών της αντιπολίτευσης. Υπό τις σημερινές τους ηγεσίες είναι πρακτικά μη πιθανό είτε ο Σύριζα είτε το ΠΑΣΟΚ να προσπεράσουν σε εκλογική δύναμη τη ΝΔ. Στο μόνο σενάριο που θα μπορούσε θεωρητικά να απειληθεί η ηγεμονία της ΝΔ και του Κυριάκου Μητσοτάκη θα ήταν η κάθοδος στις εκλογές του Σύριζα και του ΠΑΣΟΚ ως ενιαίο κόμμα για να έχουν δυνατότητα να πάρουν και το μπόνους. Κάτι τέτοιο όμως αποτελεί επιστημονική φαντασία και καταδεικνύει και το αδιέξοδο στο οποίο βρίσκεται συνολικά η αντιπολίτευση σήμερα.