Σε λίγες μέρες συμπληρώνονται 12 χρόνια από την τελευταία νίκη του ΠΑΣΟΚ, την οποία λίγοι θυμούνται και ακόμη λιγότεροι νοσταλγούν.
Από την κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ έως σήμερα οι ηγεσίες του έχουν κατά κύριο λόγο επιδοθεί σε ονοματοδοσία, θολές αναλύσεις και κυρίως ευχολόγια για την πολυπόθητη ανάκαμψη, ενώ συχνά πυκνά επικαλούνται τη μεγάλη δεξαμενή των ψηφοφόρων που το ψήφισαν το 2009. Αυτή την πλειοψηφία συνεχίζουν να θεωρούν μαζικό τους χώρο που θα οδηγήσει στην εκλογική μεγέθυνση. (Στο σημείο αυτό θα ήταν σκόπιμο κάποιος να υπενθυμίσει ότι οι νέοι ψηφοφόροι του 2009, σήμερα είναι 30 χρόνων!)
Δυστυχώς παρά την τεράστια ιστορική του συμβολή το ΠΑΣΟΚ σήμερα, ή ό,τι έχει απομείνει, δε φαίνεται να έχει συνειδητοποιήσει τα αίτια της συρρίκνωσής του και φέρεται σαν ξεπεσμένος αριστοκράτης.
Στους λόγους συρρίκνωσης του ΠΑΣΟΚ, έχουν επιλεγεί δύο εύκολες εξηγήσεις που δίνουν άλλοθι χωρίς να εισχωρούν στην ουσία του προβλήματος. Οι παράγοντες που μίκρυναν το ΠΑΣΟΚ ήταν: η είσοδος της χώρας στο Μνημόνιο με την οικονομική κρίση που δημιούργησε και η απομάκρυνσή του από την κεντρική του ιδεολογία.
Χωρίς αμφιβολία όλα αυτά συνέβησαν, αλλά, κρίσεις είχαν υπάρξει και στο παρελθόν. Κρίσεις και στα εισοδήματα (λ.χ. ποιος ξεχνά την υποτίμηση της δραχμής;) και στην ιδεολογία (υπάρχει κάποιος που να μη θυμάται την εποχή Σημίτη;).
Όλες όμως τις προηγούμενες φορές υπήρξε μια άρρηκτη σχέση με την κοινωνία, η οποία όμως δεν επικαιροποιήθηκε, διότι δεν υπήρξε διαγενεακή διαδοχή και συνέχεια. Η «γενιά πολυτεχνείου» δε θέλησε ποτέ να δώσει τη σκυτάλη, δεν αισθάνθηκε ότι έρχεται η ώρα της επόμενης γενιάς. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την ύπαρξη «σκληρής επετηρίδας», η οποία συμπίεσε τα μεσαία στελέχη τα οποία δεν έβλεπαν καμία πολιτική προοπτική και αυτό εκφραζόταν παντού (στην αυτοδιοίκηση, στο συνδικαλισμό, στις λίστες για το κοινοβούλιο).
Το Μνημόνιο και η ιδιαίτερη πολιτική συγκυρία που δημιουργήθηκε, απελευθέρωσε τις πολιτικές δυνάμεις και πολλά στελέχη «μετανάστευσαν» στο ΣΥΡΙΖΑ. Στο βασικό τους όγκο ήταν μια γενιά στελεχών, ώριμων πολιτικά, με πέρασμα σε κοινωνία και επαγγελματικούς χώρους, που πίστεψαν ότι στο ΣΥΡΙΖΑ θα ανάσαιναν πολιτικά και θα μπορούσαν να αναδειχθούν σε επίπεδο διοίκησης, στο ενδεχόμενο διακυβέρνησης.
Αυτή η διάρρηξη της σχέσης του κόμματος με τα στελέχη του και την κοινωνία είναι και ο λόγος που σήμερα κράτα το χώρο μικρό και περιχαρακωμένο.
Τα τελευταία χρόνια η δεξαμενή των ψηφοφόρων του είναι οι «δυσαρεστημένοι από την κυβέρνηση ψηφοφόροι» και για το λόγο αυτό η ηγεσία που θα εκλεγεί στις προσεχείς εκλογές, αν ακόμα έχουν μείνει πολιτικά αντανακλαστικά, θα πρέπει να είναι πολιτικά ελκυστική στους πολίτες.
Ο επόμενος αρχηγός λοιπόν θα πρέπει να είναι πολιτικά αντίστοιχος του κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, αστός, πενηντάρης ή και νεότερος, κοσμοπολίτης με δυνατότητα να κινείται σε διεθνή φόρα αλλά και με τη διάθεση να κάνει κριτική στην κυβέρνηση, χωρίς να υπονοεί ότι θα γίνει παρακολούθημα της. Άλλωστε η πολιτική ανάσα μπορεί να έρθει μόνο από εκείνους τους απογοητευμένους που δεν θέλουν να πάει χαμένη η ψήφος τους και αναζητούν μια αξιοπρεπή εναλλακτική.
Στο ερώτημα «τί έχει το έρμο και δεν ανακάμπτει;» η απάντηση είναι απλή: Μικρομεγαλισμό!
- Η Μαρία Καρακλιούμη είναι Πολιτική Αναλύτρια της RASS