Με την ολοκλήρωση και της δεύτερης επίσκεψης του Γιώργου Γεραπετρίτη στη Λιβύη μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, η ελληνική διπλωματία έχει λόγους να αισιοδοξεί πως το σχέδιο επαναπροσέγγισης της αφρικανικής χώρας έχει ξεκινήσει με θετικό πρόσημο.
Εξάλλου, σε αυτό συντείνει και το παρασκήνιο των συναντήσεων του Έλληνα επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας με την ανώτατη πολιτική ηγεσία της μεταβατικής κυβέρνησης της Τρίπολης. Αξίζει να σημειωθεί πως οι διμερείς συναντήσεις του Γιώργου Γεραπετρίτη στη Λιβύη, σύμφωνα με πληροφορίες, διήρκεσαν αρκετή ώρα, πέραν αυτής που είχε προγραμματιστεί.
Στα ενδιαφέροντα των συναντήσεων συγκαταλέγεται το γεγονός πως αμφότεροι ο υπουργός Εξωτερικών Ταχέρ Αλ Μπαούρ και ο πρωθυπουργός της μεταβατικής κυβέρνησης της Τρίπολης Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά, κατά τη διάρκεια των συναντήσεων, βρέθηκαν στην ίδια γραμμή.
Σύμφωνα με πηγές εντός των διαβουλεύσεων, οι δύο άνδρες υποστήριξαν πως αιφνιδιάστηκαν με την προκήρυξη του διαγωνισμού για τα οικόπεδα νότια της Κρήτης και γι' αυτό προέκυψε η αντίδραση στον ΟΗΕ μέσω της ρηματικής διακοίνωσης. Ωστόσο, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, οι ανώτατοι αξιωματούχοι ήταν δεκτικοί στο να μπουν ξανά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων τα θέματα οριοθετήσεων που σταμάτησαν το 2010, χωρίς όμως να παρεκκλίνουν ουσιαστικά κατά τη διάρκεια των συζητήσεων από τη θέση πως το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι δεδομένο, επικαλούμενοι τη συνέχεια του κράτους και την αδυναμία τους να παρεκκλίνουν από αυτήν την πάγια θέση.
Σε κάθε περίπτωση είναι σαφές πως για την ελληνική πλευρά το ζήτημα της οριοθέτησης είναι αρκετά σημαντικό, καθώς μπορεί να λειτουργήσει ως ένας δείκτης αξιοπιστίας που θα καταγράψει τις πραγματικές προθέσεις της αφρικανικής χώρας. Εάν υπάρχει, δηλαδή, κοινό έδαφος και διάθεση να προσεγγίσει η λιβυκή πλευρά την Ελλάδα με ειλικρίνεια.
Η ελληνική διπλωματία θεωρεί πως η Λιβύη θα κληθεί να ζυγίσει τα οφέλη και τη χρησιμότητα της Ελλάδας στην περιοχή, καθώς, εάν τεθεί ξανά το ζήτημα της πολιτικής λύσης του λιβυκού, η Ελλάδα ως μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου την τρέχουσα περίοδο έχει αναβαθμισμένο ρόλο και μεγαλύτερο λόγο από την Τουρκία στην ΕΕ και τον ΟΗΕ.
Συνεπώς, η ελληνική πλευρά επενδύει στην άποψη πως η λιβυκή κυβέρνηση αργά ή γρήγορα θα διαπιστώσει πως το κόστος της απόφασης να διαρραγούν οι σχέσεις της με την Ελλάδα μπορεί να είναι αξιοσημείωτο, συνυπολογίζοντας -όπως υποστηρίζει διπλωματική πηγή- και τους σημαντικούς διαύλους που έχει χτίσει η Ελλάδα στον αραβικό κόσμο, αναβαθμίζοντας τη θέση της και σε αυτή την πλευρά του πλανήτη.
Από την πλευρά τους, οι Λίβυοι αξιωματούχοι έδειξαν την πρόθεση να επιβάλουν στη συζήτηση πως το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι πλέον δεδομένο, ενώ παράλληλα επιχείρησαν να περάσουν τη θέση πως παρότι η παρούσα διοίκηση δεν μπορεί να ξεφύγει από αυτό το πλαίσιο, παραταύτα επιθυμεί να αναθερμάνει τις σχέσεις της με την Ελλάδα και να προχωρήσουν σε ένα άλλο επίπεδο.
Δεν πρέπει να λησμονείται πως η συγκεκριμένη κυβέρνηση είναι μεταβατική και με δεδομένη εντολή να οδηγήσει τη χώρα σε ελεύθερες εκλογές, και ως εκ τούτου τα περιθώρια ελιγμών είναι περιορισμένα, καθώς ως κυβέρνηση εθνικής ενότητας επιθυμούν να έχουν όσο το δυνατόν περισσότερα ερείσματα όταν θα έρθει η ώρα για την «επόμενη ημέρα» στη Λιβύη.
Ας σημειωθεί πως, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ενδιαφέρον ήταν και το γεγονός πως η λιβυκή πλευρά ήταν αρκετά αναλυτική στα θέματα που αφορούσαν το μεταναστευτικό και τα διμερή.
Στο μεταναστευτικό αναφέρθηκαν στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, ενώ παράλληλα παρουσίασαν στον Γιώργο Γεραπετρίτη τις απαιτήσεις τους από την Κομισιόν και τη διεθνή κοινότητα εν γένει. Τέλος, συζητήθηκαν ακόμη ζητήματα ενεργειακής συνεργασίας και εμπορίου.
Η συνάντηση με τον εσωτερικό ανταγωνιστή του Ντμπεϊμπά, Αλ Μένφι
Ο Γιώργος Γεραπετρίτης συναντήθηκε και με τον έτερο ισχυρό άνδρα της μεταβατικής κυβέρνησης, τον πρόεδρο του Λιβυκού Προεδρικού Συμβουλίου, Μουχάμεντ Αλ Μένφι, που αποτελεί εσωτερικό ανταγωνιστή του πρωθυπουργού Ντμπεϊμπά εντός της κυβέρνησης εθνικής ενότητας.
Σύμφωνα με διπλωματική πηγή, και ο Αλ Μένφι έχει ισχυρή άποψη στα γεγονότα, γνωρίζοντας την Ελλάδα και από τη θητεία του ως πρέσβης στην Αθήνα το 2019, όταν και απελάθηκε μετά την ανάρτηση στον ΟΗΕ του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, ο ίδιος εμφανίστηκε στη συνάντηση με τον Έλληνα ΥΠΕΞ ως ο πιο ενωτικός.
Στο τεχνικό επίπεδο, οι δύο πλευρές αποφάσισαν να εξετάσουν σε πρώτη φάση εάν υπάρχει δυνατότητα να προχωρήσει η συζήτηση για την οριοθέτηση.
Όπως σημειώνει η Αθήνα, μπορεί ο τρόπος που θα φτάσουμε στην οριοθέτηση να παραμένει άγνωστος, ωστόσο το μείζον στη δεδομένη χρονική συγκυρία είναι ότι η οριοθέτηση ξαναμπαίνει στην ατζέντα.
Σε αυτό το πλαίσιο, η ίδια πηγή επισήμανε πως εκτιμήθηκε από τους Λίβυους ότι υπάρχει διάθεση επαφής και διαλόγου από την Ελλάδα. Σε αυτό συντείνει και το γεγονός, όπως σχολίασε, πως η υποδοχή ενός υπουργού Εξωτερικών μιας χώρας με την οποία ουσιαστικά έχουν διακοπεί οι σχέσεις εδώ και τουλάχιστον 4 χρόνια ήταν εξαιρετικά καλή.
Με την ολοκλήρωση και της σημερινής επίσκεψης του Έλληνα ΥΠΕΞ έκλεισε ο κύκλος της επιχειρούμενης επαναπροσέγγισης των δύο κέντρων εξουσίας της διαιρεμένης αφρικανικής χώρας.
Με βάση την αποτίμηση της ελληνικής διπλωματίας σε μια κρίσιμη χρονική συγκυρία, όπου η Ανατολική Λιβύη δείχνει να βρίσκεται σε ένα ιδιότυπο αραβικό παζάρι με την Τουρκία και η Δυτική φαίνεται να έχει εγκαταλειφθεί από τους δυτικούς συμμάχους, η Ελλάδα κατάφερε να γίνει δεκτή και με εξαιρετική υποδοχή.
Τέλος, όπως ανέφερε ανώτερη διπλωματική πηγή, το κρίσιμο από εδώ και πέρα είναι να συνεχιστούν οι επαφές στα διμερή και να συμβάλει η ελληνική πλευρά στο να ενισχυθεί η θέση και η παράσταση της Λιβύης στη διεθνή κοινότητα, κερδίζοντας έτσι τη χαμένη αξιοπιστία και στέλνοντας ένα μήνυμα στο εσωτερικό της διχασμένης χώρας πως η Ελλάδα δεν πρόκειται να τους εγκαταλείψει στα θέματα που τους αφορούν.