Δέκα χρόνια μετά το περίφημο δημοψήφισμα και τη μεγάλη «κωλοτούμπα» του Αλέξη Τσίπρα που οδήγησε στο τρίτο Μνημόνιο και την πλήρη προσαρμογή στις απαιτήσεις των δανειστών, η χώρα υποτίθεται πως θα έπρεπε να έχει περάσει σε άλλη φάση, έχοντας αφήσει πίσω της παθογένειες δεκαετιών και νοοτροπίες που οδήγησαν στη χρεοκοπία. «Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε» όπως θα έλεγε ο Πιραντέλλο, αυθεντικός εκπρόσωπος του θεάτρου του παραλόγου.
Το έργο του μεγάλου Ιταλού συγγραφέα αναφέρεται στη σύγχυση ανάμεσα στο λογικό με το παράλογο και στην ψευδαίσθηση με την πραγματικότητα. Κάτι, δηλαδή, σαν αυτό που μας συμβαίνει σε αυτή τη χώρα κάθε φορά που βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τους ευρωπαικούς θεσμούς. Το 2015 μας συνέβη με τον πιο δραματικό και συνάμα τον πιο τραυματικό τρόπο. Τότε ζήσαμε σε όλο του το μεγαλείο το θέατρο του παραλόγου, ως τελευταία πράξη του δράματος της χρεοκοπίας της χώρας.
Το έργο είχε ξεκινήσει φυσικά πολύ νωρίτερα. Είναι λίγο - πολύ κοινός τόπος πώς φτάσαμε στη χρεοκοπία (Ασφαλιστικό σύστημα, υπερκοστολογήσεις σε μεγάλα έργα, μίζες, κομματικές προσλήψεις, κλπ) όπως είναι επίσης γνωστό ότι η σχέση μας με τους ευρωπαίους εταίρους μας δεν δοκιμάστηκε μόνο στην τελευταία πράξη του δράματος - όταν χρεοκοπήσαμε - αλλά και πριν από αυτήν, όταν οικοδομήθηκε στη χώρα ένα πελατειακό σύστημα χρηματοδοτούμενο με δανεικά και ευρωπαϊκές επιδοτήσεις κι όταν τροφοδοτούσαμε την Κομισιόν με ωραιοποιημένα στοιχεία που έκρυβαν το υπέρογκο δημοσιονομικό έλλειμμα.
Αποτελεί τραγική ειρωνία ότι στην επέτειο δέκα χρόνων από το μεγάλο πάθημα του 2015, αποκαλύπτεται μέσω ευρωπαϊκής Εισαγγελίας το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ που δείχνει ότι δεν μάθαμε από τα λάθη μας. Το «ας είμαστε ειλικρινείς, αποτύχαμε!» του Κυριάκου Μητσοτάκη συνιστά μια βαριά παραδοχή πολιτικής ευθύνης.
Η ευθύνη αφορά προφανώς την παράνομη χρηματοδότηση απατεώνων που δήλωναν ανύπαρκτα βοσκοτόπια και κοπάδια και τις πράξεις εκείνων που τους διευκόλυναν να λάβουν τα χρήματα από τα ευρωπαϊκά κονδύλια. Πέραν όμως των όποιων νομικών συνεπειών, οι οποίες προφανώς θα διερευνηθούν, προκαλεί αίσθηση ότι αυτά τα πράγματα συνέβησαν πρόσφατα, μετά τα όσα υπέστη η χώρα από ανάλογες συμπεριφορές τις προηγούμενες δεκαετίες. Φαίνεται ότι το πάθημα δεν έγινε μάθημα και μας χρειάζονταν μια… Κοβέσι (Ευρωπαία Εισαγγελέας) για να ξανά κοιταχτούμε στον καθρέφτη μας. Ας ελπίσουμε αυτή τη φορά να δούμε την αλήθεια κατάματα και να μην αφήσουμε περιθώρια να ξαναγίνουν τα ίδια.