Παρότι η ιστορία της Αριστεράς βρίθει από εσωτερικές συγκρούσεις και από μικρές ή μεγαλύτερες διασπάσεις, εν τούτοις τα όσα διαδραματίστηκαν τα τελευταία 24ωρα στον ΣΥΡΙΖΑ ομοιάζουν περισσότερο με τη βίαιη σύγκρουση σταλινικών-τροτσκιστών στη δεκαετία του 1920 και λιγότερο με τη διάσπαση του ΚΚΕ το 1968, ή τις μικρότερες διασπάσεις του Συνασπισμού το 2010 και του ΣΥΡΙΖΑ το 2015.
Η απόφαση του Στέφανου Κασσελάκη να απευθύνει βαρύτατες ύβρεις και προσβολές κατά των «συντρόφων» της εσωκομματικής αντιπολίτευσης, αποκαλώντας τους -ούτε λίγο ούτε πολύ- Πέμπτη Φάλαγγα της Νέας Δημοκρατίας, θύμισε τις συκοφαντίες των σταλινικών κατά των τσοτσκιστών περί «Πέμπτης Φάλαγγας της Γκεστάπο” και τις αντίστοιχες του ΚΚΕ κατά του ΚΚΕ εσωτερικού τη δεκαετία του 1970 περί “ουράς της Δεξιάς».
Το οργίλο, αυθάδες και εξαιρετικά προσβλητικό ύφος της ομιλίας του Στέφανου Κασσελάκη στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι στον Σύριζα και κατέδειξε ακόμη και στους πλέον καλοπροαίρετους ότι ο νέος Πρόεδρος του Σύριζα είναι ένας αδίστακτος δικτατορίσκος, που δεν ανέχεται καμία διααφορετική γνώμη και κανενός είδους κριτική σε ό,τι λέει και κάνει. Το μήνυμα που εξέπεμψε την Παρασκευή με το θλιβερό διάγγελμά του και το Σάββατο με την ομιλία του είναι πως όποιος ασκεί κριτική στον «λαοπρόβλητο» ηγέτη είναι υπονομευτής του κόμματος και ύπουλο όργανο της ΝΔ και του Μητσοτάκη. Η δε «αδιαμεσολάβητη» σχέση του με το λαό και η απέχθειά του για τα κομματικά όργανα και τις θεσμοθετημένες διαδικασίες προκαλούν προφανείς παραλληλισμούς με τον Ντόναλντ Τραμπ και τις δικές του alt-right απόψεις για τη δημοκρατία.
Πέρα όμως από τις προσωπικές προσβολές και τις διενέξεις για ζητήματα εσωκομματικής δημοκρατίας, η σύγκρουση και η νέα διάσπαση του Σύριζα έχει βαθιές ιδεολογικές διαστάσεις. Είναι φανερό με κάθε τρόπο ότι ο Κασσελάκης και η ομάδα που τον στηρίζει και ίσως τον καθοδηγεί θέλουν την μαζική ιδεολογική μετατόπιση του Σύριζα από τον χώρο της ριζοσπαστικής Αριστεράς στο χώρο της λαϊκιστικού «μεσαίου χώρου». Χρεώνουν δε στα στελέχη της Ομπρέλας και της ομάδας Αχτσιόγλου την στρατηγική ήττα του Σύριζα στις εκλογές του περασμένου Μαΐου και Ιουνίου, φέροντας ως παραδείγματα τα παράλληλα νομίσματα του Ευκλείδη Τσακαλώτου και τις ασφαλιστικές εισφορές του Γιώργου Κατρούγκαλου. Ταυτόχρονα όμως προσπαθούν να φτιάξουν ένα κουκούλι προστασίας γύρω από τον Αλέξη Τσίπρα, παρουσιάζοντάς τον ως τον αλάθητο ηγέτη, τον οποίο υπονόμευε η «Πέμπτη Φάλαγγα» και έτσι οδηγήθηκε το κόμμα στο εκλογικό βάραθρο.
Παρότι ορισμένα φάλτσα στελεχών του Σύριζα να επέτειναν προεκλογικά την δημοσκοπική και εντέλει εκλογική πτώση του κόμματος, εν τούτοις δεν ήταν οι βασικές αιτίες για την καταστροφική εκλογική ήττα. Όλες σχεδόν οι ποιοτικές έρευνες πολύ πριν από τις εκλογές έδειχναν καθαρά ότι ο Σύριζα δεν έπειθε το εκλογικό σώμα σε κανένα σχεδόν τομέα πολιτικής, εκτός οριακά μόνο την κοινωνική πολιτική. Στην οικονομία, την εξωτερική πολιτική, την άμυνα και την ασφάλεια, η Νέα Δημοκρατία είχε μεγάλο προβάδισμα εδώ και χρόνια. Ο δε Αλέξης Τσίπρας έχανε κατά κράτος από τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο κρίσιμο ερώτημα για την καταλληλότητα για την Πρωθυπουργία. Η βαριά ήττα του Σύριζα στις εκλογές ήταν μια καθαρά δομική ήττα συνολικής απόρριψης από την πλειοψηφία του εκλογικού σώματος και όχι μια ήττα στις λεπτομέρειες που κρίθηκε από μεμονωμένες ατυχείς δηλώσεις και κάποιου είδους «υπονόμευση».
Η ομάδα της Ομπρέλας πήρε τη δύσκολη αλλά επιβεβλημένη απόφαση να αποχωρήσει από τον Σύριζα. Τα στελέχη αυτά της Αριστεράς διέσωσαν έτσι τουλάχιστον ένα μέρος της πολιτικής τους αξιοπρέπειας. Το αν θα μπορέσουν να συγκροτήσουν κάποια υπολογίσιμη εκλογικά δύναμη είναι αδιευκρίνιστο και μάλλον μη ιδιαίτερα πιθανό. Η δε ομάδες της Έφης Αχτσιόγλου και του Διονύση Τεμπονέρα αποφάσισαν να παραμείνουν προς το παρόν στο κόμμα, απευθύνοντας όμως δριμεία κριτική στον Στέφανο Κασσελάκη, σε σημείο που να αμφισβητούν ευθέως την ακεραιότητα του αρχηγού του Σύριζα. Υπό τις συνθήκες που έχει διαμορφώσει με δική του κυρίως ευθύνη ο Κασσελάκης, είναι ιδιαίτερα δύσκολο να συνεχιστεί για πολύ ακόμη η συγκατοίκηση στο ίδιο κόμμα.
Ο Σύριζα έτσι έχει μπει σε διαδικασία διάλυσης, και όχι μόνο διάσπασης με απώλεια δύο εδρών στη Βουλή. Η πραξικοπηματική προσπάθεια του Κασσελάκη να μετακινήσει ιδεολογικά τον Σύριζα ξεκαθαρίζει τουλάχιστον το πολιτικό τοπίο, στο βαθμό που ο Σύριζα πλέον θα έχει ένα καθαρά λαϊκιστικό προφίλ, στα όρια του απολιτίκ, ενώ η Νέα Δημοκρατία αναμένεται να διατηρήσει για το ορατό μέλλον την πολιτική της ηγεμονία και το ΠΑΣΟΚ να αποτελεί πλέον τον βασικό ανταγωνιστή του κόμματος Κασσελάκη-Πολάκη στον ευρύτερο χώρο της Κεντροαριστεράς.