Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε λόγο για «τραμπουκισμούς» μερίδας αγροτών σε αυτούς που θέλουν να έρθουν σε διάλογο με την κυβέρνηση.
Ο πρωθυπουργός στη συνέντευξή του στην εκπομπή της Αθηναΐδας Νέγκα («Καλύτερα αργά»), στο Action 24, αναφέρθηκε στο ζήτημα των αγροτικών μπλόκων και την ταλαιπωρία των οδηγών, λέγοντας πως «η συντριπτική πλειοψηφία δεν είναι στα μπλόκα».
«Πώς κλείνουν δρόμους και ταλαιπωρούν την κοινωνία και ταυτόχρονα δεν έρχονται να συζητήσουν με την κυβέρνηση; 400.000 οι κατ’ επάγγελμα αγρότες, 4.000 τα τρακτέρ στα μπλόκα. Η συντριπτική πλειοψηφία δεν είναι στα μπλόκα. Δεν συνομιλούμε μόνο με αυτούς αλλά με τη μεγάλη πλειοψηφία των αγροτών και κτηνοτρόφων» ανέφερε και πρόσθεσε: «Στα μπλόκα αρκετοί θέλουν να συνομιλήσουν μαζί μας και κάποιοι τους "τραμπουκίζουν" για "να μη σπάσει το μέτωπο". Η λύση θα προκύψει μόνο μέσα από διάλογο» είπε χαρακτηριστικά.
Ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για «πλήρη αναστροφή της πραγματικότητας» στους ισχυρισμούς ότι το μποτιλιάρισμα στους δρόμους το προκαλεί η Τροχαία και όχι οι αγρότες.
«Ακούσαμε ότι "τους δρόμους τους κλείνει η Τροχαία", πλήρης αντιστροφή της πραγματικότητας. Η Τροχαία διευκολύνει την κίνηση και εξασφαλίζει την ασφάλεια. Όσο ταλαιπωρούνται οι πολίτες, οι αγρότες χάνουν το δίκιο τους. Όλοι αυτοί που φώναζαν για τον ΟΠΕΚΕΠΕ δεν στήριξαν τη μεταρρύθμιση στη Βουλή».
Μητσοτάκης για γεωπολιτικές εξελίξεις: Κανείς τρίτος δεν μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλειά μας
Για τις γεωπολιτικές εξελίξεις και κυρίως για το Ουκρανικό, ο πρωθυπουργός τόνισε πως δεν πρέπει να υπάρχει πανικός, σημειώνοντας πως οι επενδύσεις στην Άμυνα είναι υποχρέωση του κράτους ώστε να είναι έτοιμο να διαχειριστεί μια κρίση.
«Μπαίνουμε στο 2026 και θέλουμε να βλέπουμε το ποτήρι μισογεμάτο, αλλά ζούμε σε έναν κόσμο με ολοένα περισσότερες αυξανόμενες αβεβαιότητες και αυτό κάνει τη γρήγορη αντιμετώπιση κρίσεων αναπόσπαστο χαρακτηριστικό της καλής ηγεσίας. Υπάρχει ένας πόλεμος εδώ και 4 χρόνια. Αν ανησυχώ για πόλεμο το 2026; Όχι, δεν υπάρχει λόγος πανικού, αλλά η χώρα μας έχει υποχρέωση να είναι έτοιμη να διαχειριστεί οποιαδήποτε κατάσταση και κρίση. Για αυτό επενδύουμε τόσο στο αξιόμαχο των ΕΔ, σε καινούργια αμυντικά συστήματα και στο ανθρώπινο δυναμικό.
Ζούμε σε άλλους καιρούς. Κανείς τρίτος δεν μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλειά μας. Εμείς οι ίδιοι πρέπει να είμαστε αρκετά ισχυροί για να αποτρέψουμε τον οποιονδήποτε να επιβουλεύεται την κυριαρχία μας ή τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Η επένδυση στην άμυνα είναι επένδυση στην ειρήνη, τη δημοκρατία, την ευημερία, είναι στους σημερινούς καιρούς απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορούμε να κοιμόμαστε ήσυχοι τα βράδια» ανέφερε.
Μητσοτάκης: Φέτος τα πήγαμε καλύτερα με τις φωτιές σε σχέση με την Ευρώπη
Σε έναν απολογισμό για το 2025, ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στις πιο δύσκολες στιγμές που είχε και… έχασε τον ύπνο του.
«Όταν έχουμε φωτιές τα βράδια και πρέπει να γίνουν οι εκκενώσεις σωστά, ο ύπνος είναι πολυτέλεια. Ευτυχώς, φέτος τα πήγαμε πολύ καλύτερα απ’ ό,τι η υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά η μάχη με την κλιματική κρίση είναι διαρκής και πρέπει κάθε χρόνο να γινόμαστε καλύτεροι.
Τα προβλήματα είναι περισσότερα από τις δυνατότητές μας να τα λύσουμε, είναι κανόνας στην πολιτική. Και πάντα οι προσδοκίες των πολιτών θα είναι περισσότερες από αυτές που μπορούμε να ικανοποιήσουμε. Όταν έρχεται η ώρα του ''ταμείου'' - οι εκλογές, τότε οι πολίτες θα αποφασίσουν αν θέλουν να μας ανανεώσουν το συμβόλαιο "πρόσληψης" ή όχι. Προς τα πού γέρνει η ζυγαριά; Η χώρα πάει μπροστά ή πάει πίσω; Η ατομική ευημερία των πολιτών, παρά τα προβλήματα της ακρίβειας, τα οποία υπάρχουν αναντίρρητα, τελικά η ζωή τους έχει προοδεύσει; Βλέπουν καλύτερη προοπτική με μία κυβέρνηση ή κάνουν μια άλλη επιλογή»;
Μητσοτάκης: Δεν είναι στις προθέσεις μου ανασχηματισμός
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε και στα σενάρια για ανασχηματισμό το επόμενο διάστημα.
«Δεν είναι στις προθέσεις μου κανείς ανασχηματισμός. Όταν γίνονται κυβερνητικές αλλαγές, προσπαθώ να κάνω τις καλύτερες επιλογές για να εξυπηρετήσουν τις κυβερνητικές ανάγκες της στιγμής. Η ΝΔ σήμερα, δέκα χρόνια μετά την εκλογή μου, είναι πολύ διαφορετική, αλλά και ίδια: παραμένουμε κεντροδεξιά, φιλελεύθερη, κοινωνική, πατριωτική παράταξη -η βασική σταθερά σήμερα του πολιτικού συστήματος της χώρας, το μόνο μεγάλο κόμμα-, αλλά η ΝΔ σε σχέση με πριν δέκα χρόνια εξελίχθηκε, προσαρμόστηκε, ανανεώθηκε, διευρύνθηκε. Τα εκλογικά αποτελέσματα δικαίωσαν αυτή τη στρατηγική. Πρέπει να μπορούμε να μάθουμε να διαχειριζόμαστε και τις διαφωνίες μας και τελικά να καταλήγουμε σε μια κοινή συνισταμένη, την οποία εγώ να υπηρετώ».
Μητσοτάκης: Γκρίζαρα, αλλά έχω πολλή ενέργεια, θέλω μία τρίτη θητεία
Για την πάροδο του χρόνου και τα χρόνια της πολιτικής του θητείας, σχολίασε πως «γκρίζαρα, αλλά έχω πολλή ενέργεια και μεγαλύτερη εμπειρία απ’ όταν ξεκίνησα. Όσο θεωρώ ότι έχω πράγματα να δώσω, τόσο θα επιλέγω να συνεχίζω να πολιτεύομαι. Για αυτό και θέλω να διεκδικήσω για λογαριασμό της παράταξής μου μια τρίτη θητεία, γιατί πιστεύω ότι υπάρχουν ακόμα πολλά πράγματα τα οποία μπορούν να γίνουν. Αλλά, τελικά, η απόφαση αυτή δεν είναι προσωπική. Εσύ μπορεί να θέλεις, το ζήτημα είναι να θέλουν και αυτοί οι οποίοι σε ψηφίζουν».
Κληθείς να σχολιάσει ένα ενδεχόμενο κόμμα από Καρυστιανού ή Τσίπρα, ο Κ. Μητσοτάκης σημείωσε: «Δεν θα πω τίποτα για κόμματα που ακόμα δεν έχουν ιδρυθεί - βρίσκω παράξενο να μετρώνται προσδοκίες χωρίς να ξέρουμε τις προγραμματικές προθέσεις των ενδιαφερομένων. Το να λες ότι θα φτιάξεις κόμμα από το να φτιάξεις κόμμα έχει μεγάλη απόσταση».
Μητσοτάκης: Δεν θα τινάξουμε την μπάνκα στον αέρα με τις παροχές
Ακόμη, στάθηκε σε ζητήματα όπως η ακρίβεια και το στεγαστικό, λέγοντας πως «έχουμε πολλές σημαντικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις να υλοποιήσουμε το 2026, δεν σκέφτομαι από τώρα τις εκλογές του 2027. Αν κάνουμε καλά τη δουλειά μας, αν δώσουμε μία ανακούφιση στον κόσμο που δοκιμάζεται, αν αντιμετωπίσουμε, π.χ., το πρόβλημα της στέγης με περισσότερα ακίνητα στην αγορά, να δώσουμε περισσότερα χρηματοδοτικά εργαλεία στους πολίτες, όπως με τα προγράμματα ''Σπίτι μου Ι'' και ''Σπίτι μου ΙΙ'', να αποκτήσουν ένα σπίτι, θα μας αξιολογήσουν οι πολίτες όταν έρθει η ώρα, πριν από τις κάλπες του 2027».
Για το ενδεχόμενο νέων παροχών το 2026 είπε: «Δίνουμε αυτά τα οποία μπορούμε, αλλά τα δίνουμε επειδή η οικονομία αναπτύσσεται, επειδή τα δημόσια οικονομικά πάνε καλά, επειδή πέτυχε ο πόλεμος κατά της φοροδιαφυγής, άρα έχουμε χρήματα από το πλεόνασμα της ανάπτυξης να στηρίξουμε αυτούς που το έχουν περισσότερο ανάγκη. Αλλά το πώς επιλέγουμε να διαθέσουμε τους πόρους αυτούς είναι μια βαθιά πολιτική απόφαση. Οι ανάγκες είναι πάντα ατελείωτες και οι πόροι είναι πεπερασμένοι, αλλά δεν πρόκειται να τινάξουμε την μπάνκα στον αέρα και δεν υπάρχει περίπτωση στη ΔΕΘ του 2026, όπου κι εκεί θα μπορούμε να κάνουμε κάποιες σημαντικές εξαγγελίες, να ξεπεράσουμε τα όρια τα οποία εμείς οι ίδιοι θέτουμε στην υπηρέτηση της πολιτικής της δημοσιονομικής πειθαρχίας».
Μητσοτάκης: Θα έπινα μια μπύρα με τον Ανδρουλάκη
Σε πιο… χαλαρούς τόνους, ο πρωθυπουργός ρωτήθηκε με ποιον πολιτικό του αντίπαλο θα έπινε μια μπύρα, απαντώντας τον Νίκο Ανδρουλάκη.
«Θα έπινα μια μπύρα με τον κ. Ανδρουλάκη. Μου κάνει εντύπωση πως μερικές φορές, στα πλαίσια της πολιτικής αντιπαράθεσης, οι άνθρωποι χάνουν την ευκαιρία να μπορούν να γνωριστούν λίγο καλύτερα σε προσωπικό επίπεδο. Δηλαδή, αισθάνομαι μερικές φορές -και αναφέρω τον κ. Ανδρουλάκη- ότι έχει μια πολύ έντονη πολεμική, μια επίθεση απέναντι στη ΝΔ και σε εμένα προσωπικά» ανέφερε.
Σε προσωπικό επίπεδο, ο πρωθυπουργός ανέφερε πως αντιλαμβάνεται ότι οι «πολιτικοί και οι οικογένειές τους είναι πιο εκτεθειμένοι στη δημοσιότητα» και σημείωσε πως «ευθύνη μου είναι να προστατεύσω την οικογένειά μου, η ενασχόληση με την πολιτική δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη στήριξη της οικογένειας».
Ο Κ. Μητσοτάκης ανέφερε ακόμη πως έχει δεχτεί επιθέσεις κι αυτός και η οικογένειά του, τις οποίες χαρακτήρισε «συστηματική δολοφονία χαρακτήρα».
Αναφερόμενος στο τι έχει πάρει από τους γονείς του στον χαρακτήρα του, είπε «τον συναισθηματισμό της μητέρας μου και την ψυχραιμία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Η ψυχραιμία απαιτείται όταν αναλαμβάνεις την ευθύνη να είσαι πρωθυπουργός. Ασχέτως της πίεσης, οφείλεις να τιθασεύσεις τα συναισθήματά σου».
Για το πώς χαλαρώνει, ανέφερε πως διαβάζει, κυρίως κάποιο μυθιστόρημα. «Όταν έχω παραπάνω χρόνο τα πιο ''βαριά'' βιβλία - αγαπημένο βιβλίο του 2025 το ''Flesh'', που έλαβε το φετινό Booker Prize» είπε.
Όλη η συνέντευξη του πρωθυπουργού
Αθηναΐς Νέγκα: Καλησπέρα σας, κυρίες και κύριοι. Όπως θα έχετε μάλλον καταλάβει, δεν είμαι στο σαλόνι του «Καλύτερα Αργά», είμαι σε ένα άλλο σαλόνι, στο Μέγαρο Μαξίμου. Κάναμε ένα αίτημα στον Πρωθυπουργό κι εκείνος δέχτηκε. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ, κ. Πρόεδρε, που μας δεχτήκατε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Να είστε καλά, χαρά μου και χρόνια σας πολλά.
Αθηναΐς Νέγκα: Χρόνια πολλά. Μέγαρο Μαξίμου! Προκαλεί δέος. Δεν ξέρω πως ήταν για εσάς την πρώτη φορά που μπήκατε εδώ. Δεν ήσασταν Πρωθυπουργός.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ναι, δεν θα έπρεπε να προκαλεί δέος. Και η προσπάθεια την οποία έχουμε κάνει με τον χώρο αυτόν, ο οποίος δεν είναι και τόσο μεγάλος -εδώ βρισκόμαστε στον χώρο υποδοχής-, είναι να είναι όσο το δυνατόν πιο ανοιχτός και φιλόξενος.
Προσπαθώ συνήθως, όταν βλέπω σχολεία τα οποία περνούν απ’ έξω στα πλαίσια των εκπαιδευτικών επισκέψεων που κάνουν, ιδίως τα σχολεία της επαρχίας που έρχονται στην Αθήνα, όποτε έχω τη δυνατότητα να προσκαλώ τα παιδιά να μπαίνουν μέσα στο κτήριο, να το βλέπουν, να καταλαβαίνουν που παίρνονται οι σημαντικές αποφάσεις που επηρεάζουν τη ζωή τους.
Αλλά η αλήθεια είναι ότι κι εγώ πρώτη φορά μπήκα στο Μέγαρο Μαξίμου το 1990 -ήμουν 22 ετών- όταν ο πατέρας μου έγινε Πρωθυπουργός. Τότε δεν φανταζόμουν, για να σας είμαι ειλικρινής, ότι θα επέστρεφα σε αυτό το γραφείο με άλλη ιδιότητα.
Αθηναΐς Νέγκα: Αυτή ήταν η επόμενη ερώτηση πρέπει να σας πω. Θυμάστε εκείνη την ημέρα που μπήκατε πρώτη φορά στο Μέγαρο Μαξίμου και τι σας είπε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κοιτάξτε, ήταν μία δύσκολη εποχή. Θέλω να σας θυμίσω -θα θυμούνται ίσως οι παλαιότεροι- ότι ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης έγινε Πρωθυπουργός μετά από τρεις απανωτές εκλογικές αναμετρήσεις, με έναν εκλογικό νόμο της απλής αναλογικής τότε, με 151 βουλευτές, έχοντας φτάσει στο 47%. Νομίζω ότι υπήρχε μία αίσθηση μεγάλης ανακούφισης από τον ίδιο, αλλά και από όσους είχαν κοπιάσει για να γίνει αυτό.
Αλλά, βέβαια, επειδή η πραγματικότητα και η καθημερινότητα της πολιτικής είναι αμείλικτη -το θυμάμαι κι εγώ πολύ καλά- πολύς χρόνος να απολαύσει κανείς τη στιγμή δεν υπάρχει. Αλλά συχνά προσπαθώ να παίρνω λίγο χρόνο με το να κάθομαι μόνος μου στο γραφείο, να συνειδητοποιώ το βάρος της ευθύνης αλλά και τη μοναδικότητα της στιγμής.
Ανά πάσα χρονική στιγμή η χώρα έχει έναν Πρωθυπουργό -κάποια στιγμή ελπίζω να έχει και μία Πρωθυπουργό, να δούμε κάποια στιγμή και την πρώτη γυναίκα Πρωθυπουργό- και αυτό νομίζω ότι βάζει τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση: να αναλογίζεται κανείς τη σημασία του αξιώματος, την ευθύνη την οποία αναλαμβάνει και το γεγονός ότι ανά πάσα στιγμή αναμετριέται με τις προσδοκίες εκατομμυρίων πολιτών, ασχέτως αν αυτοί σε έχουν ή δεν σε έχουν ψηφίσει.
Αθηναΐς Νέγκα: Δύσκολες μέρες για έναν Πρωθυπουργό, τι σημαίνει αυτό για την οικογένειά του; Θα σας ρωτήσω πώς το βιώσατε ως γιος και ως Πρωθυπουργός, που φέρνει το πρόβλημα ενδεχομένως στο σπίτι. Δεν ξέρω αν το πηγαίνετε στο σπίτι το πρόβλημα ή αν το κρατάτε μέσα σας.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ο πατέρας μου ήταν πολύ καλός στο να κρατάει τα προβλήματα της πολιτικής μακριά από το σπίτι. Βέβαια, μιλάμε για άλλες εποχές.
Νομίζω ότι σήμερα οι πολιτικοί και οι οικογένειές τους είναι πολύ πιο εκτεθειμένοι στη δημοσιότητα, στην καλή αλλά πρωτίστως και στην κακή δημοσιότητα. Και η πρώτη μου ευθύνη είναι να προστατεύσω την οικογένειά μου, τη γυναίκα μου, τα τρία μου παιδιά, από αυτήν την υπερβολική έκθεση και από τα συχνά κακοπροαίρετα σχόλια, τα οποία θα γίνονται.
Διότι ο πολιτικός, εν προκειμένω ο Πρωθυπουργός, απολαμβάνει και τα θετικά αυτής της επιλογής την οποία κάνει, η οικογένεια συνήθως έχει να διαχειριστεί πρωτίστως τα αρνητικά.
Διότι η απόφαση αυτή, της ενασχόλησης με την πολιτική, είναι μεν μια προσωπική απόφαση, που την παίρνει το πρόσωπο που πολιτεύεται, όμως, δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη στήριξη της οικογένειας.
Αθηναΐς Νέγκα: Ναι, επτά χρόνια στο Μέγαρο Μαξίμου. Τα παιδιά σας είναι μεγάλα, αλλά κάποια χρόνια χάσατε. Δεν ξέρω αν τα χάσατε πραγματικά, κάνω μία υπόθεση, δεν ήσασταν ίσως ο τυπικός μπαμπάς, που επιστρέφει κάποια στιγμή το απόγευμα στο σπίτι και βλέπει τα παιδιά του ή συζητά ή έχει τη δυνατότητα να ταξιδέψουν μαζί, να τα δει εκεί που είναι και σπουδάζουν. Σας λείπει αυτό το κομμάτι;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Στις 10 Ιανουαρίου συμπληρώνονται δέκα χρόνια από τότε που εκλέχθηκα Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας. Νομίζω ότι εκείνο το βράδυ άλλαξε για τα καλά και η δική μου ζωή και η ζωή της Μαρέβας, αλλά και της Σοφίας, του Κωνσταντίνου και της Δάφνης.
Ήταν μία εκλογή ελαφρώς αναπάντεχη τότε, ενδεχομένως και για εμάς. Όμως γνωρίζαμε από εκείνη τη στιγμή ότι οι ζωές μας δεν θα ήταν πια ίδιες. Και για αυτό πήραμε αυτή την απόφαση συλλογικά, αναλογιζόμενοι και τις αρνητικές επιπτώσεις που θα είχε στην οικογενειακή μας ζωή.
Πιστεύω ότι δεν έχασα πολλά από τις σημαντικές στιγμές των παιδιών μου. Κάπου υπήρχε και ένα καλό, ότι τα δύο μεγάλα μου παιδιά ήταν ήδη αρκετά μεγάλα όταν άλλαξα ρυθμούς στην πολιτική μου ενασχόληση.
Και πάντα πιστεύω ότι και εγώ και η Μαρέβα προτεραιοποιούσαμε τις στιγμές των παιδιών μας. Προσπαθούσαμε, όταν ήταν μικρά, στο σχολείο, να μην χάνουμε σχολική γιορτή, να μην χάνουμε σχολικούς αγώνες, να τα πηγαίνουμε στο σχολείο όποτε είχαμε αυτή τη δυνατότητα. Οπότε νομίζω ότι ήμαστε ως οικογένεια αρκετά χορτασμένοι από όμορφες οικογενειακές στιγμές.
Και τώρα, όποτε μπορούμε -τα Χριστούγεννα είναι κατ’ εξοχήν μία οικογενειακή γιορτή-, δεν είναι εύκολο να βρεθούμε και οι πέντε μας μαζί, διότι και τα τρία παιδιά είναι στο εξωτερικό, εκτιμούμε όμως εκείνες τις στιγμές που θα μπορέσουμε να βρεθούμε μαζί στο σπίτι, να «κλέψουμε» κάποιες μέρες για να πάμε κάπου, όπου μπορούμε, μαζί.
Είναι ιδιαίτερες στιγμές αυτές και προφανώς τις εκτιμούμε γιατί δεν είναι πολλές. Οπότε φροντίζουμε να τις αξιοποιούμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Αθηναΐς Νέγκα: Χριστούγεννα στην οικογένεια Μητσοτάκη. Δεν ξέρω αν θυμάστε ιστορίες από την οικογένεια του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και ιστορίες από την οικογένεια του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα μείνω περισσότερο στις δεύτερες, γιατί νομίζω ότι όταν κάποιος κάνει τη δική του οικογένεια οι υπόλοιπες μνήμες πια, θα έλεγα, σε ένα βαθμό και λογικό είναι να ξεθωριάζουν.
Θυμάμαι πολύ καλά τα πρώτα Χριστούγεννα με τη Σοφία, με την πρώτη μας κόρη, όταν είχε γεννηθεί, έξι μηνών ήταν τότε, γεννήθηκε Ιούνιο, τα Χριστούγεννα του ’97, να φοράει ένα ωραίο πράσινο βελούδινο φόρεμα και να ανοίγει τα πρώτα της δώρα.
Το καλό είναι ότι έχουμε και υλικό βιντεοσκοπικό και καθόμαστε και τα χαζεύουμε -έχω ψηφιοποιήσει όλα τα βίντεο, τα οποία τραβούσα εκείνη την εποχή ως χαζομπαμπάς. Και νομίζω ότι καθώς προχωρά ο χρόνος διανθίζονται οι μνήμες, προστίθενται παιδιά, εμπειρίες, ταξίδια.
Θυμάμαι ένα μεγάλο ταξίδι που είχαμε κάνει οικογενειακώς τις ημέρες των Χριστουγέννων -ήταν το 2010, νομίζω- είχαμε καταφέρει να φτάσουμε μέχρι τη νότια Παταγονία, ένα ταξίδι το οποίο σχεδιάζαμε πάρα πολύ καιρό.
Και νομίζω ότι πράγματι αυτό το οποίο λένε, ότι οι εμπειρίες τελικά μπορεί να έχουν μεγαλύτερη αξία από τα υλικά αγαθά, ακριβώς αυτές οι στιγμές, οι μνήμες, οι φωτογραφίες, τις οποίες συχνά αναπολούμε, μας κάνουν να συνδεόμαστε ακόμα περισσότερο με τους ανθρώπους που αγαπάμε πολύ.
Οπότε οι γιορτές των Χριστουγέννων είναι μία ευκαιρία να αναπολήσουμε, θα έλεγα, αυτές τις όμορφες αναμνήσεις και να «χτίζουμε» κάθε χρόνο τις καινούριες μας εμπειρίες.
Αθηναΐς Νέγκα: Είχατε δύο πολύ αγαπημένους γονείς, πρότυπο οικογένειας. Εγώ θα σας ρωτήσω τι χαρακτηριστικά προσωπικότητας έχετε πάρει από τη Μαρίκα και ποια από τον Κωνσταντίνο, γιατί ήταν δύο διαφορετικές προσωπικότητες. Εκείνη εκρηκτική, εκφραστική και συναισθηματική, ενώ ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ένας άνθρωπος ιδιαίτερα ψύχραιμος.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δίκιο έχετε, ήταν αρκετά διαφορετικές προσωπικότητες, με τον τρόπο τους όμως, ένα πολύ δεμένο και αγαπημένο ζευγάρι.
Πιστεύω ότι έχω πάρει και τον συναισθηματισμό της μητέρας μου, άσχετα αν μερικές φορές μπορεί να μην το δείχνω τόσο πολύ, αλλά σίγουρα αυτό το οποίο αποκαλείτε «την ψυχραιμία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη», θα έλεγα ότι η ψυχραιμία είναι ένα χαρακτηριστικό το οποίο απαιτείται να έχεις όταν αναλαμβάνεις αυτή την πολύ σημαντική ευθύνη του να είσαι Πρωθυπουργός. Δεν έχεις άλλη επιλογή, διότι ασχέτως της πίεσης που αισθάνεσαι και είναι πολλές οι στιγμές που αισθανόμαστε μεγάλη πίεση, οφείλεις να τιθασεύσεις εκείνη τη στιγμή τα συναισθήματά σου.
Ξέρω πολύ καλά, από εμπειρία, ότι τις περισσότερες φορές που έχω αντιδράσει συναισθηματικά το έχω μετανιώσει, οπότε αναπολώ πάντα στη μνήμη μου, τις στιγμές που μπορεί να θέλω να «υπακούσω» στην παρόρμηση της στιγμής, ότι μάλλον δεν είναι η καλύτερη συμβουλή αυτή.
Και βέβαια, εάν εγώ δεν είμαι ψύχραιμος τότε πώς θα εκπέμψω ψυχραιμία στην υπόλοιπη ομάδα; Ειδικά όταν διαχειριζόμαστε κρίσεις ή πολύ δύσκολες στιγμές.
Αθηναΐς Νέγκα: Τη στιγμή έλλειψης ψυχραιμίας που είπατε ότι «μου έχει συμβεί», τι έγινε; Φωνές; Κάποιος τα άκουσε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αυτά νομίζω ότι πάντα μπορεί να συμβαίνουν, αλλά η αλήθεια είναι ότι η σοφία του λαού που λέει να «συσκεφτείς με το μαξιλάρι σου» πριν πάρεις μία σημαντική απόφαση και να αφήσεις τα συναισθήματα να καταλαγιάσουν, να δεις τα πράγματα πιο καθαρά, νομίζω ότι ισχύει στο ακέραιο.
Αθηναΐς Νέγκα: Είχατε φανταστεί πώς θα είναι τα πράγματα; Γιατί λέτε ότι έχει πάρα πολλή πίεση το να είναι κάποιος πρωθυπουργός. Είχατε εικόνα;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είχα εμπειρίες και βιώματα από την πολιτική διαδρομή του πατέρα μου. Αλλά είναι τελείως διαφορετικό το να είσαι μέλος της οικογένειας και απλά να μπορείς να λες την γνώμη σου, από το να παίρνεις εσύ ο ίδιος τις αποφάσεις. Τίποτα δεν σε προετοιμάζει πραγματικά για το βάρος της ευθύνης αυτής της δουλειάς.
Θεωρώ ότι το 2019 ήμασταν πολύ καλά προετοιμασμένοι. Ίσως θυμάστε τους μπλε φακέλους και τον τρόπο με τον οποίο είχαμε δρομολογήσει την έναρξη του κυβερνητικού μας έργου. Αλλά από εκεί και πέρα…
Αθηναΐς Νέγκα: Τους δίνετε ακόμα τους μπλε φακέλους;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Βεβαίως, εννοείται. Και αν κάτι νομίζω ότι έχουμε καταφέρει να θεσμοθετήσουμε είναι αυτή την έννοια της τακτικής παρακολούθησης του κυβερνητικού έργου.
Μερικές φορές μπορεί να έχει τεχνοκρατικά ή γραφειοκρατικά χαρακτηριστικά για κάποιους, το θεωρώ όμως απολύτως απαραίτητο. Είναι μία πολύ σύνθετη άσκηση η διακυβέρνηση της χώρας και η παρακολούθηση του έργου των Υπουργείων.
Και είμαι πολύ περήφανος που έχουμε καταφέρει να βάλουμε δομές και διαδικασίες που πιστεύω ότι θα συνοδεύουν την ελληνική διοίκηση και όταν εγώ θα φύγω από αυτό το κτήριο.
Αθηναΐς Νέγκα: Τα χρόνια στην εξουσία λένε ότι φέρνουν αλαζονεία. Ότι υπάρχουν ελαττώματα τα οποία μπορεί να αποκτήσει κανείς όταν είναι Υπουργός, όταν βρίσκεται σε θέσεις ευθύνης. Έχετε παρατηρήσει τέτοια συμπτώματα; Τι κάνετε όταν βλέπετε ότι κάποιος ξεφεύγει από τον μπλε φάκελο και τα πράγματα τα κάνει λίγο διαφορετικά απ’ ό,τι θα έπρεπε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς ακούω αυτή την κριτική. Μπορώ να σας πω ότι, τουλάχιστον για τον εαυτό μου, δεν την συμμερίζομαι. Και για να επανέλθω στην οικογένεια, η οικογένεια είναι αυτή η οποία με κρατάει γειωμένο και η οποία μπορεί να μου λέει και πολλές φορές σκληρές αλήθειες κατάμουτρα, τις οποίες να μπορώ να ακούω με άνεση, γιατί ξέρω ότι δεν μπορώ ποτέ να αμφισβητήσω τα κίνητρα, ανιδιοτελή κίνητρα αγάπης και πραγματικού νοιαξίματος.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, όμως, ότι η εξουσία -και όντας 6,5 χρόνια Πρωθυπουργός είναι κάτι το οποίο φροντίζω να το υπενθυμίζω στον εαυτό μου κάθε μέρα- έχει αυτή την τάση να σε αποξενώνει από τα προβλήματα του κόσμου. Το πώς ξεπερνάς αυτή την απόσταση και πρέπει να υπενθυμίζεις στον εαυτό σου κάθε μέρα ότι είμαστε εδώ πρωτίστως για να λύνουμε προβλήματα και να κάνουμε τις ζωές των ανθρώπων καλύτερες, αυτό και αν θέλει πειθαρχία. Και είναι μια διαρκή υπενθύμιση του λόγου για τον οποίο επιτελούμε αυτή την αποστολή -χρησιμοποιώ πρώτο πληθυντικό γιατί δεν αναφέρομαι μόνο στον εαυτό μου αλλά σε ολόκληρη την κυβέρνηση της οποίας έχω την τιμή να προΐσταμαι.
Και, σίγουρα, νομίζω ότι οποιαδήποτε ένδειξη ότι οποιοσδήποτε μπορεί να αξιοποιεί τα προνόμια της εξουσίας για να διάγει έναν βίο ο οποίος να μην συνάδει με αυτό το οποίο περιμένουν οι πολίτες από τους πολιτικούς, είναι κάτι το οποίο πάντα βαράει «καμπανάκια». Θέλει μια διαρκή υπενθύμιση ότι στους σημερινούς καιρούς μπορεί να μην μπορούμε να λύνουμε όλα τα προβλήματα, και δεν μπορούμε να λύσουμε όλα τα προβλήματα, αλλά πρέπει να προσπαθούμε διαρκώς.
Ξέρουμε επίσης, πολύ καλά, ότι πρέπει να είμαστε ανοιχτοί σε πιο σκληρή κριτική -και αυτό απολύτως λογικό. Πολύ πιο δύσκολα θα ακούσεις την καλή κουβέντα, πολύ πιο εύκολα θα ακούσεις κριτική.
Όσο η κριτική είναι καλοπροαίρετη, με την έννοια ότι έχει στοιχεία προτάσεων, τόσο πρέπει να είναι καλοδεχούμενη. Κάνω, όμως, τη διάκριση μεταξύ αυτής της κριτικής, η οποία σίγουρα υπάρχει, και μιας συστηματικής δολοφονίας χαρακτήρα, που την έχω υποστεί, θα έλεγα ίσως την έχω υποστεί περισσότερο από πολλούς άλλους, και εγώ και η οικογένειά μου.
Αυτή δεν μπορώ να τη δεχτώ. Και νομίζω ότι κάποια στιγμή φτάνει η ώρα που λες «ως εδώ» με αυτού του είδους τις επιθέσεις. Εκεί οφείλεις να αμυνθείς και να υπερασπιστείς και τη δική σου τιμή και κυρίως να προστατεύσεις την οικογένεια σου.
Αθηναΐς Νέγκα: Εγώ θα επιστρέψω στις μεγάλες αλήθειες. Έβλεπα μια παλαιότερη συνέντευξη σας όπου λέγατε ότι είναι δύσκολο οι συνεργάτες, οι άνθρωποι με τους οποίους δουλεύετε καθημερινά, να σας πουν την αλήθεια. Φαντάζομαι ότι όσο περνούν τα χρόνια αυτό ίσως γίνεται δυσκολότερο.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ναι.
Αθηναΐς Νέγκα: Το ενθαρρύνετε, αυτό έβλεπα στην συνέντευξη σας, αλλά και πάλι ανησυχείτε ότι μπορεί να μην σας λένε πώς έχουν πραγματικά, πώς είναι τα θέματα, τι συμβαίνει…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Νομίζω ότι υπάρχει πάντα μια τάση ωραιοποίησης της πραγματικότητας από τους συνεργάτες. Και πρέπει πολλές φορές να πιέζω, να ρωτώ: «Μα είναι πραγματικά έτσι»; Πήραμε μια απόφαση, υλοποιούμε μια πολιτική, έχει όμως εφαρμοστεί έτσι όπως την έχουμε σχεδιάσει ή τελικά αυτός ο οποίος εισπράττει τα οφέλη της πολιτικής δεν τα βλέπει έτσι όπως εμείς θέλουμε να τα βλέπουμε;
Να δώσω ένα παράδειγμα από την τρέχουσα επικαιρότητα. Μερικές φορές μπορεί να είναι άλλη η εικόνα που έχουμε για την ταλαιπωρία των πολιτών από τα μπλόκα των αγροτών και άλλο αυτό το οποίο συμβαίνει στην πραγματικότητα. Και όταν ρωτάμε και μιλάμε με τους ανθρώπους, οι οποίοι μπορεί να είναι εγκλωβισμένοι στον δρόμο, να μας παρουσιάζουν μια εικόνα πολύ πιο άσχημη, πολύ μεγαλύτερης ταλαιπωρίας, από αυτό το οποίο κάποιοι ενδεχομένως να θέλουν να μας λένε. Αυτό είναι ένα μικρό παράδειγμα του πώς η πληροφορία πάντα μπορεί να φτάνει φιλτραρισμένη και όχι απολύτως ακριβής τελικά στα δικά μου τα αυτιά.
Θέλει μια διαρκή προσπάθεια και πειθαρχία να μπορείς να αμφισβητείς αυτά τα οποία σου λένε. Νομίζω ότι και οι συνεργάτες μου και οι Υπουργοί ξέρουν ότι, επειδή προσπαθώ να γνωρίζω τους φακέλους και τα θέματα σε αρκετά μεγάλη λεπτομέρεια, θα φροντίσω να τους κάνω εκείνες τις ερωτήσεις ώστε να σιγουρευτώ ότι αυτά τα οποία ακούω πράγματι είναι έτσι όπως μου τα λένε.
Αθηναΐς Νέγκα: Θα σας ρωτούσα για τα μπλόκα λίγο πιο κάτω, αλλά βλέπω ότι δεν αποφεύγετε καθόλου το θέμα.
Είναι σίγουρα αντικειμενικό ότι κάποιοι άνθρωποι ταλαιπωρήθηκαν -όχι όλοι, αλλά κάποιοι ταλαιπωρήθηκαν-, ήταν για ώρες στο αυτοκίνητο και φαίνεται ότι αυτή η ιστορία συνεχίζεται. Είμαστε ακόμα μέσα στις γιορτές, δεν έχουν ολοκληρωθεί οι μετακινήσεις των πολιτών. Από εδώ και πέρα τι πρόκειται να γίνει;
Οι αγρότες εξακολουθούν να έχουν αιτήματα, λένε ότι η κυβέρνηση δεν τα έχει ξεκαθαρίσει, θέλουν κι άλλα εκτός από αυτά που λέτε εσείς ότι τους έχετε δώσει. Τι μπορούν, λοιπόν, να περιμένουν οι άνθρωποι που θα μετακινηθούν τις επόμενες μέρες; Μετά θα σας ρωτήσω και για τους αγρότες.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς, λυπάμαι πραγματικά για το γεγονός ότι συμπολίτες μας ταλαιπωρήθηκαν στα πλαίσια των μετακινήσεών τους για τις ημέρες των εορτών και ελπίζω για τις επόμενες ημέρες, τουλάχιστον μέχρι τα Φώτα, θα υπάρχει η απαραίτητη κατανόηση από τους αγρότες ώστε να διευκολύνουν αυτούς οι οποίοι θέλουν να μετακινηθούν για τις ημέρες αυτές.
Είναι σημαντικές μέρες για την οικονομική δραστηριότητα της χώρας, για την τροφοδοσία της αγοράς και πιστεύω ότι αυτό είναι κάτι το οποίο όλοι το αντιλαμβάνονται.
Από εκεί και πέρα, έχω μιλήσει με πολλή ειλικρίνεια για τα μεγάλα προβλήματα του πρωτογενούς τομέα. Έχω αναγνωρίσει και τις δικές μας ευθύνες για το γεγονός ότι σημαντικές μεταρρυθμίσεις δεν υλοποιήθηκαν με την ταχύτητα με την οποία και εμείς θα θέλαμε.
Όμως, είμαστε πια σε θέση να μπορούμε να πούμε ότι όλες οι πληρωμές οι οποίες επρόκειτο να γίνουν από τον ΟΠΕΚΕΠΕ θα γίνουν μέχρι το τέλος του έτους. Έχουμε ένα καινούριο σύστημα πια, το οποίο δυστυχώς μόνο η κυβερνητική πλειοψηφία το στήριξε, μετάπτωσης του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ έτσι ώστε οι αγροτικές επιδοτήσεις να δίνονται με ταχύτητα και με διαφάνεια. Αυτό ήταν, θυμίζω, το βασικό ζητούμενο των πολλών που κατέβηκαν να διαμαρτυρηθούν, άσχετα αν τώρα λένε διαφορετικά πράγματα.
Και βέβαια, πρέπει να συζητήσουμε κάποια στιγμή μεσομακροπρόθεσμα τις προοπτικές του πρωτογενούς τομέα, ώστε οι αγρότες να μην είναι μόνο αποδέκτες επιδοτήσεων, αλλά να μπορούμε να τους βοηθήσουμε να επενδύσουν, να βελτιώσουν την παραγωγικότητά τους, να είναι πιο ανταγωνιστικοί, να συνεργαστούν περισσότερο, να λύσουμε θέματα υποδομών, θέματα κόστους παραγωγής. Όλα αυτά θα έπρεπε να είναι αντικείμενο συζήτησης με τους αγρότες.
Αυτό το οποίο δεν καταλαβαίνω, και δεν νομίζω ότι καταλαβαίνει και μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας, είναι πώς κάποιος διαδηλώνει και προβαίνει σε μία πράξη αρκετά επιθετική, να κλείσεις ένα δρόμο και να ταλαιπωρήσεις την υπόλοιπη κοινωνία, και ταυτόχρονα να μη θέλει να έρθει να συζητήσει και να ακούσει τις σκέψεις και τις προτάσεις της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση αυτών των καίριων ζητημάτων του πρωτογενούς τομέα.
Και δεν πρέπει να ξεχνάμε, βέβαια, ότι έχουμε σχεδόν 400.000 κατ’ επάγγελμα αγρότες, μπορεί να είναι 4.000 τρακτέρ στα μπλόκα, η συντριπτική πλειοψηφία των αγροτών και των κτηνοτρόφων δεν είναι στα μπλόκα.
Άρα, εμείς δεν θέλουμε να συνομιλούμε μόνο με αυτούς οι οποίοι είναι στα μπλόκα, αλλά και με τη μεγάλη πλειοψηφία των αγροτών και των κτηνοτρόφων που δεν είναι στα μπλόκα όμως έχουν πραγματικά προβλήματα, τα οποία εμείς πρέπει να τους βοηθήσουμε να αντιμετωπίσουν.
Και βέβαια, δεν υπάρχει, επίσης, καμία αμφιβολία ότι και από τους αγρότες που είναι στα μπλόκα υπάρχουν κάποιοι, αρκετοί, οι οποίοι θέλουν να συνομιλήσουν μαζί μας. Και υπάρχουν και κάποιοι οι οποίοι ουσιαστικά, να το πω πολύ απλά, τους «τραμπουκίζουν», σε μία λογική «να μη σπάσει το μέτωπο και να βρεθούν συστηματικά απέναντι στην κυβέρνηση».
Μα, αν θέλουμε να βρούμε μία λύση στο θέμα αυτό, αυτή μπορεί να προκύψει μόνο μέσα από έναν ειλικρινή διάλογο και όχι μέσα από μία αντίδραση, η οποία θα έχει ως τελικό σκοπό δήθεν να βλάψει την κυβέρνηση, αλλά τελικά να ταλαιπωρεί ολόκληρη την κοινωνία.
Αθηναΐς Νέγκα: Κάποιος που τώρα μας ακούει και ετοιμάζεται με την οικογένειά του να φύγει από την Αθήνα, να επιστρέψει στην πόλη του, όχι μόνο στην Αθήνα, τι μπορεί να πιστεύει; Τι θα του λέγατε εσείς; Ότι θα είναι πιο αυστηρή η αντιμετώπιση στα μπλόκα, ώστε να μπορέσει να ταξιδέψει;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς θα ήθελα μέχρι τα Φώτα, επειδή είναι ημέρες μεγάλων μετακινήσεων, όλοι να δείξουν κατανόηση. Γιατί φτάσαμε εδώ και σε μία πλήρη αντιστροφή της πραγματικότητας: άκουσα ότι «τους δρόμους τους κλείνει η Τροχαία κι όχι οι αγρότες». Θα τρελαθούμε τελείως εδώ. Η δουλειά της Τροχαίας είναι να διευκολύνει την κίνηση και να εξασφαλίζει ότι όταν ανοίξει ένας δρόμος, θα ανοίξει με ασφάλεια. Φαντάζομαι ότι αυτό είναι κάτι το οποίο δέχονται όλοι.
Άρα, τουλάχιστον αυτές τις ημέρες, της Πρωτοχρονιάς, των Φώτων, που θα μετακινηθεί κόσμος, τουλάχιστον να μπορούμε να είμαστε στην κατάσταση που ήμασταν τις ημέρες της εξόδου των Χριστουγέννων, και για την έξοδο αλλά και για την επιστροφή, να μην υπάρχει μεγάλη ταλαιπωρία.
Όσο πιο πολύ ταλαιπωρούνται οι πολίτες, τόσο οι αγρότες χάνουν το δίκιο των αιτημάτων τους, πόσο μάλλον όταν αρνούνται να προσέλθουν σε έναν διάλογο.
Αθηναΐς Νέγκα: Θα σας κάνω μία πολύ απλοϊκή ερώτηση. Λέτε ότι δεν έγιναν μεταρρυθμίσεις τόσο γρήγορα όσο θα μπορούσαν να γίνουν, ωστόσο υπάρχουν και απλά αιτήματα που δεν είναι μεταρρυθμίσεις μεγάλες. Η απορία που έχει κάποιος είναι «γιατί όχι νωρίτερα;». Γιατί να μην έχει πει η κυβέρνηση «εγώ αυτά μπορώ να κάνω για τους αγρότες, τα κάνω γιατί ξέρω ότι είναι μία κατηγορία επαγγελματιών που ταλαιπωρείται»…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είναι εύλογο το ερώτημά σας. Θα σας πω ότι αυτό κάνουμε. Είπαμε ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε άλλο να πληρώνουμε μέσα από τον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Έπρεπε να το έχουμε κάνει νωρίτερα; Ναι, έπρεπε να το είχαμε κάνει νωρίτερα. Δεν μπορέσαμε να το κάνουμε νωρίτερα ακριβώς για το λόγο τον οποίο διαπιστώσαμε στην πορεία, ότι τελικά υπήρχαν τεράστιες αντιδράσεις σε αυτήν την μεταρρύθμιση.
Γίνεται, όμως, αυτή η μεταρρύθμιση. Και είναι το θεμέλιο πάνω στο οποίο θα χτίσουμε μία καινούρια αγροτική πολιτική. Διότι αν δεν ξέρουμε ποιοι είναι οι πραγματικοί δικαιούχοι, πόσα στρέμματα καλλιεργεί κάποιος, πόσα ζώα έχει κάποιος για να μπορεί να επιδοτείται με βάση τον πραγματικό αριθμό των ζώων, τότε δεν πάμε πουθενά.
Άρα θα σας έλεγα ότι η κυβέρνηση υλοποιεί μία πολύ σημαντική μεταρρύθμιση, μόνη της δυστυχώς. Όλοι αυτοί που φώναζαν για τον ΟΠΕΚΕΠΕ δεν στήριξαν στη Βουλή τη μεταρρύθμιση αυτή, σαν να μας λένε ότι να μείνουμε στην προβληματική κατάσταση του παρελθόντος.
Ταυτόχρονα, έχουμε ανοίξει τα χαρτιά μας, έχουμε μιλήσει και για το κόστος παραγωγής και για την επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στην αντλία, που ήταν πάγιο αίτημα. Έχουμε τον τρόπο, πιστεύουμε, να μπορούμε να το κάνουμε αυτό μέσα στο 2026 και θα θέλαμε να συζητήσουμε και με τους αγρότες τις λεπτομέρειες υλοποίησης αυτής της πολιτικής.
Έχουμε πει ξεκάθαρα ότι τα χρήματα τα οποία περισσεύουν από αυτή τη μεγάλη μεταρρύθμιση, αυτά τα οποία δηλαδή πήγαν σε ανθρώπους που δεν τα δικαιούνται, μπορούμε να τα επιστρέψουμε σε πραγματικούς παραγωγούς, ειδικά σε αυτούς οι οποίοι έχουν δει τα προϊόντα τους να έχουν φέτος πολύ χαμηλές τιμές.
Εμείς παίζουμε με «ανοιχτά χαρτιά». Και νομίζω ότι θα ήταν πολύ καλό αν μπορούσαμε να έχουμε την ίδια ανταπόκριση και από τους αγρότες. Αλλά καταλαβαίνετε ότι αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί για πάρα πολύ.
Αθηναΐς Νέγκα: Συνήθως σας ρωτούν ποια ήταν η δυσκολότερη ημέρα στη θητεία σας. Εγώ θα σας ρωτήσω για τη δυσκολότερη ημέρα μέσα στη χρονιά που ακόμη διανύουμε. Ήταν ο ΟΠΕΚΕΠΕ το δυσκολότερο που χρειάστηκε να αντιμετωπίσετε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Νομίζω ότι από πλευράς δυσκολίας υλοποίησης μεταρρύθμισης, ναι, ο ΟΠΕΚΕΠΕ ήταν εξαιρετικά σύνθετη αλλαγή γιατί έπρεπε να κάνουμε μία αλλαγή εν κινήσει. Πρέπει να εξακολουθούμε να πληρώνουμε με μία καινούργια διαδικασία.
Και έγινε πολύ μεγάλη προσπάθεια και από το Υπουργείο και από την Αντιπροεδρία της Κυβέρνησης, που επωμίστηκε τον συντονισμό αυτής της μεταρρύθμισης, για να μπορέσουμε να φτάσουμε στο σημείο να πούμε ότι κάναμε τις πληρωμές που είχαμε πει ότι θα κάνουμε αλλά τις κάναμε με σωστό τρόπο.
Υπήρχαν και άλλες δύσκολες στιγμές αυτόν τον χρόνο ο οποίος πέρασε. Νομίζω ότι, για να επανέλθω σε αυτά που λέγαμε πριν, βλέπουμε πια την ταχύτητα με την οποία θεωρίες συνομωσίας, fake news αναπαράγονται και ριζώνουν στο συλλογικό υποσυνείδητο. Αυτό είναι κάτι το οποίο νομίζω ότι έχουμε κάθε λόγο να μας προβληματίζει και να μας φοβίζει όλους, γιατί ποτέ δεν ξέρουμε πότε θα είμαστε εμείς οι ίδιοι θύματα τέτοιων θεωριών. Αυτό ισχύει και για αυτούς που σήμερα μπορεί συνειδητά να τις προάγουν και να τις ανακυκλώνουν.
Κρατώ, όμως, και τα καλά αυτής της χρονιάς τα οποία νομίζω ότι ήταν αρκετά ως προς την απόδοση της οικονομίας, ως προς τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες υλοποιήθηκαν.
Ενδεικτικά αναφέρω ότι κλείνει η χρονιά, κάνουμε τον απολογισμό και βλέπουμε ότι πια υλοποιήσαμε μία δέσμευσή μας που ήταν να γίνει επιτέλους η διαγραφή των «αιώνιων» φοιτητών. Πόσα χρόνια το λέγαμε αυτό; Δεκαετίες. Έγινε όμως. Όπως έγινε η διαγραφή των «αιώνιων» φοιτητών, δώσαμε και τη δυνατότητα σε δεκάδες χιλιάδες φοιτητές να μπορούν να διεκδικήσουν τον παραπάνω χρόνο που χρειάζονται για να μπορέσουν να τελειώσουν τις σπουδές τους.
Οι πολύ σημαντικές αποφάσεις που αφορούν την υλοποίηση της οικονομικής πολιτικής για το 2026. Οι φορολογικές ελαφρύνσεις.
Επειδή κλείνει ο χρόνος και επειδή είναι γιορτινές μέρες θέλω να το τονίσω αυτό: η σημαντική μείωση των θανατηφόρων τροχαίων. Για πρώτη φορά είδαμε σημαντική μείωση. Τα αλκοτέστ. Ο καινούργιος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας. Κάτι αλλάζει και εδώ, θα έλεγα.
Οπότε νομίζω ότι κάθε φορά όταν κλείνει ένας χρόνος αξίζει να κάνουμε έναν εσωτερικό, καταρχάς, απολογισμό του τι πετύχαμε, τι δεν πετύχαμε. Είθισται πάντα στις αρχές του έτους να αναλαμβάνουμε κάποιες προσωπικές δεσμεύσεις, να θέτουμε στόχους για το τι θέλουμε να κάνουμε την επόμενη χρονιά…
Αθηναΐς Νέγκα: Παίρνετε αποφάσεις την πρώτη…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Λέω ότι συνηθίζουμε…
Αθηναΐς Νέγκα: Συνηθίζουμε…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Συνηθίζουμε, όχι μόνο εγώ. Όλοι συνηθίζουμε στο τέλος του έτους, στο γύρισμα του χρόνου, να θέτουμε κάποιους στόχους, κατά κανόνα ατομικούς.
Αθηναΐς Νέγκα: Συνήθως θέτουμε και δεν τους κρατάμε. Τους αναιρούμε στην συνέχεια.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ναι, αλλά, εντάξει, είναι μία ωραία παράδοση.
Αθηναΐς Νέγκα: Είστε τέτοιος άνθρωπος;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Για να είμαι ειλικρινής είμαι αρκετά στοχοπροσηλωμένος, αλλά δεν μπορώ να σας πω ότι περιμένω το γύρισμα του χρόνου για να θέσω τους στόχους μου.
Για παράδειγμα, τους πολιτικούς στόχους του 2026 τους έχουμε ήδη εγκρίνει στο τελευταίο Υπουργικό Συμβούλιο. Άρα, δεν είναι το ζήτημα να θέσουμε τους στόχους, τι είναι αυτά που θέλουμε να κάνουμε, όσο να επιμείνουμε στην υλοποίηση της πολιτικής μας.
Σε προσωπικό επίπεδο, νομίζω ότι πάντα όλοι μας αναπολούμε και αναζητούμε λίγο παραπάνω χρόνο, ο οποίος δυστυχώς δεν υπάρχει, να κάνουμε τα πράγματα τα οποία αγαπάμε. Να περνάμε λίγο πιο πολύ καιρό με την οικογένεια μας, να αθλούμαστε ίσως λίγο παραπάνω, να διαβάζουμε περισσότερο, να βλέπουμε περισσότερο θέατρο ή κινηματογράφο. Κατά κανόνα, όμως, επειδή όλα αυτά διεκδικούν «πίτα» από το πεπερασμένο 24ωρο, καταλήγουν να είναι ανεκπλήρωτες προσδοκίες.
Αθηναΐς Νέγκα: Συνεχίζετε να διαβάζετε το βράδυ;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ναι.
Αθηναΐς Νέγκα: Δεν βλέπετε τηλεόραση;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Προσπαθώ. Δεν έχουμε ποτέ τηλεόραση στο δωμάτιό μας. Το οποίο σημαίνει ότι το βράδυ, έστω και αν είμαι πολύ κουρασμένος, θα κοιτάξω να διαβάσω λίγο. Συνήθως το βράδυ θα προτιμήσω κάποιο μυθιστόρημα. Θα αφήσω τα πιο «βαριά» βιβλία να τα διαβάσω όταν έχω παραπάνω χρόνο, συνήθως το Σαββατοκύριακο.
Αθηναΐς Νέγκα: Αγαπημένο βιβλίο του 2025;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αγαπημένο βιβλίο του 2025, το βιβλίο το οποίο διαβάζω τώρα. Έχει πολύ ενδιαφέρον. Είναι το βιβλίο το οποίο πήρε το φετινό Booker Prize. Λέγεται «Flesh», «Σάρκα». Στα αγγλικά το διαβάζω, δεν έχει ακόμα μεταφραστεί. Έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον.
Και δεν μπορώ να μην ευλογήσω τα γένια μου αν δεν διαφημίσω το βιβλίο του Αλέξη Πατέλη, «Η Μεγάλη Επιστροφή», το οποίο περιγράφει μέσα από την, θα έλεγα, πολύ διεισδυτική ματιά ενός ανθρώπου που ήταν δίπλα μου τα τελευταία πέντε χρόνια, αυτή τη μεγάλη προσπάθεια ανάταξης της αξιοπιστίας και της διεθνούς εικόνας της Ελλάδος.
Αθηναΐς Νέγκα: Στις δυο αυτές θητείες έχετε κάνει περισσότερο διαχείριση κρίσεων ή έχετε κάνει μεταρρυθμίσεις, κυβερνητικό έργο, πράγματα που θέλατε να κάνετε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πιστεύω ότι κάνουμε και τα δυο. Πόσο καλά; Θα το κρίνουν οι πολίτες. Η πρώτη τετραετία σίγουρα μας υποχρέωσε να αφιερώσουμε πολύ χρόνο σε διαχείριση κρίσεων. Πριν πέντε χρόνια από αυτές τις ημέρες, μου το θύμισε κάποιος, ξεκίνησε η επιχείρηση «Ελευθερία», η επιχείρηση του εμβολιασμού. Τα έχουμε αφήσει πίσω μας αλλά ξεχνάμε πόσο πολύ άλλαξε η ζωή μας την εποχή της πανδημίας και πόσο τεράστιο οικονομικό, κοινωνικό, ψυχολογικό σοκ ήταν αυτό το οποίο έπρεπε να διαχειριστούμε.
Προσφυγικό, προβλήματα με την Τουρκία, ενεργειακή κρίση που κάποια στιγμή κινδύνευσε να τινάξει τις οικονομίες της Ευρώπης στον αέρα, πόλεμος στην Ουκρανία, αναταραχή στην Ανατολική Μεσόγειο.
Μπαίνουμε στο 2026 και πάντα θέλουμε κι έχουμε κάθε λόγο να βλέπουμε το ποτήρι μισογεμάτο. Αλλά δεν μπορούμε να μην βλέπουμε κιόλας ότι ζούμε σε έναν κόσμο με ολοένα περισσότερες αυξανόμενες αβεβαιότητες.
Και αυτό κάνει την γρήγορη αντιμετώπιση κρίσεων αναπόσπαστο χαρακτηριστικό της καλής ηγεσίας, διότι μονίμως θα προκύπτουν απρόοπτα τα οποία θα πρέπει να μπορείς να διαχειρίζεσαι.
Αθηναΐς Νέγκα: Είπατε «πόλεμος». Η δική μας η γενιά δεν έχει περάσει πόλεμο. Είναι η πρώτη φορά, από όσο εγώ μπορώ να θυμηθώ, που σε χώρες που διακρίνονται για την ψυχραιμία τους μιλάνε για την πιθανότητα πολέμου. Υπάρχουν δηλώσεις που κατά καιρούς γίνονται και είναι ιδιαίτερα ηχηρές. Ακούμε για καταφύγια που φτιάχνονται, για σποτ της κυβέρνησης που λένε ότι πρέπει οι πολίτες να είναι έτοιμοι. Πρέπει να ανησυχούμε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς έχουμε έναν πόλεμο στην ευρωπαϊκή ήπειρο μετά από 80 χρόνια. Τέσσερα χρόνια κρατάει ο πόλεμος στην Ουκρανία, με εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς. Δεν πρέπει να το ξεχνάμε αυτό.
Είναι ένας πόλεμος ο οποίος έχει έναν επιτιθέμενο και έναν αμυνόμενο. Έχει κάποιον ο οποίος θέλει να αλλάξει με τη δύναμη της ισχύος του τα σύνορα και κάποιον ο οποίος προσπαθεί να αμυνθεί απέναντι σε αυτά τα σχέδια επιβολής μιας μεγαλύτερης δύναμης.
Αν ανησυχώ για το 2026; Όχι, δεν ανησυχώ, ούτε υπάρχει κάποιος λόγος πανικού, αλλά δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι η χώρα μας έχει μία υποχρέωση να μπορεί να είναι έτοιμη να διαχειριστεί οποιαδήποτε κατάσταση και οποιαδήποτε κρίση. Και ο λόγος για τον οποίον επενδύουμε τόσο πολύ στο αξιόμαχο των Ενόπλων Δυνάμεών μας, σε καινούργια αμυντικά συστήματα αλλά και στο ανθρώπινο δυναμικό, έχει ακριβώς να κάνει με αυτό.
Ζούμε πια σε άλλους καιρούς. Κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλειά μας, κανείς τρίτος δεν θα την εγγυηθεί. Εμείς οι ίδιοι πρέπει να είμαστε αρκετά ισχυροί για να αποτρέψουμε τον οποιονδήποτε μπορεί να επιβουλεύεται την κυριαρχία μας ή τα κυριαρχικά μας δικαιώματα.
Άρα, αυτή η επένδυση στην άμυνα είναι ουσιαστικά μία επένδυση στην ειρήνη, τη δημοκρατία, την ευημερία, είναι πια, στους σημερινούς καιρούς, απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορούμε να κοιμόμαστε ήσυχοι τα βράδια ή όσο ήσυχοι μπορούμε να κοιμόμαστε.
Και για να κοιμούνται οι πολίτες ήσυχοι, κάποιοι ξαγρυπνούν, μην το ξεχνάμε ποτέ αυτό: τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, των σωμάτων ασφαλείας. Κάποιοι φροντίζουν για να μπορούν οι πολίτες να κοιμούνται ήσυχοι τα βράδια.
Αθηναΐς Νέγκα: Η ημέρα μέσα στο 2025 που χάσατε τον ύπνο σας; Δεν σας ρωτάω για τη θητεία σας, γιατί ξέρω την απάντηση, απλά σας ρωτάω για την τελευταία χρονιά.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα σας πω ότι πάντα για εμένα -αν και κοιμάμαι καλά- πολύ δύσκολες βραδιές είναι οι βραδιές που έχουμε να διαχειριστούμε μεγάλες φωτιές. Εκεί δεν κοιμόμαστε τα βράδια.
Ευτυχώς φέτος τα πήγαμε πολύ καλύτερα απ’ ό,τι η υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά και αυτή η μάχη με την κλιματική κρίση είναι διαρκής και πρέπει κάθε χρόνο να γινόμαστε καλύτεροι. Αλλά όταν έχουμε φωτιές τα βράδια κι έχουμε έννοια να γίνουν οι εκκενώσεις σωστά, εκεί ο ύπνος είναι μια πολυτέλεια.
Αθηναΐς Νέγκα: Ποιος κοιμάται καλά τα βράδια, αυτός που ξέρει ότι έχει κάνει το καθήκον του; Αυτός που ξέρει ότι δεν έχει αδικήσει κανέναν; Ποια είναι η δική σας εκδοχή;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ή αυτός που είναι πολύ κουρασμένος.
Κοιμάμαι γενικά καλά τα βράδια, αλλά νομίζω ότι μονίμως πρέπει να ισορροπεί κανείς ανάμεσα σε μία δικαιολογημένη, θα έλεγα, αίσθηση του να αναμετριέται με τους στόχους που έχει θέσει, αναλογιζόμενος όμως ταυτόχρονα, ότι θα υπάρχουν πάντα προβλήματα τα οποία δεν θα μπορεί να τα διαχειριστεί.
Τα προβλήματα είναι πολλά περισσότερα από τις δυνατότητές μας να τα λύσουμε, αυτό είναι ένας κανόνας στην πολιτική. Και πάντα οι προσδοκίες των πολιτών θα είναι περισσότερες από αυτές που μπορούμε να ικανοποιήσουμε. Και αυτή είναι μία πολιτική πραγματικότητα και πρέπει να είναι κανείς ήσυχος και να συμβιβαστεί με αυτή την πραγματικότητα.
Όπως πρέπει να συμβιβάζεται και με την πραγματικότητα, το είπαμε και πριν, ότι θα ακούσει λιγότερα «μπράβο» και περισσότερη κριτική. Μερικές φορές λέμε «μα, εμείς θεωρούμε ότι έχουμε κάνει πολλά σπουδαία πράγματα για τη χώρα, αλλά ακούμε πολλή κριτική» και λέω στους συνεργάτες μου «έτσι είναι η πολιτική».
Αλλά, τελικά, όταν έρχεται η ώρα του «ταμείου» -το «ταμείο» κατά κανόνα για εμάς στην πολιτική είναι οι εκλογές, είναι η στιγμή που οι πολίτες θα αποφασίσουν αν θέλουν να μας ανανεώσουν το συμβόλαιο πρόσληψης ή όχι. Το λέω συχνά, ότι μας έχουν προσλάβει για τέσσερα χρόνια να κάνουμε μια δουλειά, κι όταν έρχονται οι εκλογές αποφασίζουν αν εμείς πρέπει να συνεχίσουμε ή αν πρέπει κάποιος άλλος να κάνει αυτή τη δουλειά. Εκείνη τη στιγμή νομίζω ότι οι πολίτες μπορούν να βάζουν τα πράγματα σε μία «ζυγαριά» και να αξιολογούν τελικά αν τα θετικά είναι περισσότερα από τα αρνητικά.
Είναι δεδομένο ότι θα υπάρχουν αρνητικά, είναι δεδομένο ότι τα θετικά θα μπορούσαν να είναι περισσότερα, αλλά τελικά προς τα πού γέρνει η ζυγαριά; Η χώρα πάει μπροστά ή πάει πίσω; Η ατομική ευημερία των πολιτών, παρά τα προβλήματα της ακρίβειας τα οποία υπάρχουν αναντίρρητα, τελικά η ζωή τους έχει προοδεύσει; Βλέπουν καλύτερη προοπτική με μία κυβέρνηση ή κάνουν μια άλλη επιλογή;
Αθηναΐς Νέγκα: Ναι, οι κυβερνήσεις έχουν ένα τρόπο να ξαναρυθμίζονται, είναι ο ανασχηματισμός. Έχετε τους καλύτερους συνεργάτες που θα μπορούσατε να έχετε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν θα μπω καθόλου, παρότι καταλαβαίνω το ύφος σας. Δεν είναι στις προθέσεις μου κανείς ανασχηματισμός. Σε κάθε περίπτωση που γίνονται κυβερνητικές αλλαγές, προσπαθώ να κάνω τις επιλογές που είναι καλύτερες, για να εξυπηρετήσουν τις κυβερνητικές ανάγκες εκείνης της στιγμής.
Αθηναΐς Νέγκα: Εγώ σας ρώτησα γιατί συνήθως είναι ένα reset που γίνεται.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ναι, αλλά μην ξεχνάμε ότι ανασχηματισμός έγινε πριν από… Δεν έχει κλείσει χρόνο αυτή η κυβέρνηση.
Αθηναΐς Νέγκα: Ωραία, είναι κάτι που δεν επιλέγετε εσείς από ό,τι καταλαβαίνω.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν επιλέγω τους συχνούς ανασχηματισμούς, εξάλλου.
Αθηναΐς Νέγκα: Άνθρωποι που μπαίνουν στην πολιτική. Η πολιτική είναι ελκυστική για ανθρώπους που, όπως λέμε, «έχουν ένσημα», έχουν εμπειρία, έχουν εκπαίδευση; Μπαίνουν τέτοιοι νέοι άνθρωποι στην πολιτική;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ευτυχώς αρκετοί. Θα ήθελα περισσότερους, αλλά πρέπει να λάβουμε υπόψη… Με χαροποιεί το γεγονός, ανοίγω μια παρένθεση, ότι και τώρα που είμαστε στον έβδομο χρόνο της διακυβέρνησής μας υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από νέους ανθρώπους να αναλάβουν κυβερνητικές θέσεις, θέσεις Γενικών Γραμματέων για παράδειγμα, ή να πολιτευθούν με τα ψηφοδέλτιά μας. Αυτό είναι ενθαρρυντικό για ένα κόμμα το οποίο διεκδικεί τρίτη εκλογική νίκη.
Όμως, αν δούμε την άλλη πλευρά, η εικόνα είναι λίγο πιο απαισιόδοξη. Και τι εννοώ με αυτό; Το τίμημα το οποίο καλείται κάποιος να καταβάλλει για να ασχοληθεί με τα κοινά σήμερα είναι πάρα πολύ υψηλό. Δεν αναφέρομαι μόνο στο γεγονός ότι μπορεί κάποιος να έχει καλύτερες απολαβές στον ιδιωτικό τομέα. Πάντα θα έχει καλύτερες απολαβές στον ιδιωτικό τομέα από την ενασχόληση με τα κοινά, εκτός αν είναι κανείς στη Σιγκαπούρη όπου έχουν επιλέξει να πληρώνουν τους Υπουργούς τους και τον Πρωθυπουργό μισθούς ιδιωτικού τομέα. Αλλά στις δικές μας δυτικές δημοκρατίες αυτό είναι ένα τίμημα το οποίο κάποιος πρέπει να είναι διατεθειμένος να το καταβάλει γιατί ικανοποιείται από την αίσθηση της προσφοράς στα κοινά.
Αν προσθέσετε σε αυτό το τίμημα, όμως, την τοξικότητα της πολιτικής αντιπαράθεσης και τις προσωπικές αλλά και οικογενειακές επιθέσεις που κάποιος θα δεχθεί, είναι πολύ πιθανό άξιοι άνθρωποι να πουν: «Γιατί να μπλέξω εγώ με την πολιτική;». Και αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα, θα βαίνει αυξανόμενο.
Αν δεν ρυθμίσουμε κάποια στιγμή, σε ένα ευρωπαϊκό επίπεδο, τα ζητήματα αυτής της χαοτικής ανωνυμίας στο διαδίκτυο, φοβάμαι ότι αυτό το πρόβλημα θα γίνεται ολοένα χειρότερο. Θα επιταχυνθεί από τις εξελίξεις της τεχνητής νοημοσύνης, διότι πια πάρα πολλά από τα κακόβουλα σχόλια τα οποία βλέπουμε δεν αντιστοιχούν σε πραγματικούς ανθρώπους, αντιστοιχούν σε bots. Και αυτό είναι κάτι το οποίο, όμως, δυστυχώς βλέπουμε ολοένα με μεγαλύτερη ένταση.
Και οφείλουν οι δημοκρατίες να αμυνθούν απέναντι σε αυτό. Αν πρεσβεύουμε το δικαίωμα της συμμετοχής στον πολιτικό διάλογο, στη δημόσια σφαίρα, νομίζω ότι οι πολίτες θα πρέπει να μπορούν αυτό να το κάνουν και να ασκούν οποιαδήποτε κριτική θέλουν, αλλά να το κάνουν επώνυμα. Και σίγουρα όχι να κρύβονται πίσω από προϊόντα τεχνητής νοημοσύνης τα οποία ουσιαστικά εξυπηρετούν μόνο κακόβουλους σκοπούς.
Αθηναΐς Νέγκα: Είπατε υπάρχουν άνθρωποι που δεν θέλουν να μπλέξουν.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ναι.
Αθηναΐς Νέγκα: Αν ένα από τα παιδιά σας θέλει να μπλέξει με την πολιτική, τι θα πείτε; Θα σας έρθει ταμπλάς ή θα χαρείτε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Νομίζω ότι θα πρέπει να κάνουμε κάποιες πολύ σοβαρές συζητήσεις. Αλλά νομίζω ότι όλοι οι γονείς, και εγώ και η Μαρέβα, θέλουμε τα παιδιά μας να είναι ευτυχισμένα και να κάνουν κάτι το οποίο να είναι δημιουργικό και ουσιαστικό.
Και βέβαια, να πούμε και κάτι: ότι η ενασχόληση με την πολιτική δεν είναι ο μόνος τρόπος να προσφέρεις. Υπάρχουν πολλοί άλλοι τρόποι να προσφέρεις στα κοινά, δεν είναι υποχρεωτικό ότι πρέπει κάποιος να πολιτεύεται. Πάρα πολλοί άνθρωποι επιλέγουν έναν σκοπό, συμπληρωματικό στην κύρια ενασχόλησή τους, και αφιερώνουν πολύ χρόνο, πολύ κόπο και πολλή προσπάθεια και ενίοτε και χρήμα στα ενδιαφέροντά τους, τα οποία όμως με κάποιο τρόπο βοηθούν την κοινωνία: από κυρίες και κυρίους που μπορεί να μαγειρεύουν σε ένα συσσίτιο απόρων, μέχρι ανθρώπους που ασχολούνται ενεργά με την κοινωνία των πολιτών και επιλέγουν, παραδείγματος χάρη, να προσφέρουν μέσω του εθελοντισμού.
Και αυτό είναι μία ευρύτερη ενασχόληση με τα κοινά. Μας λέει ότι τελικά δεν μπορεί να τα περιμένουμε όλα από το κράτος αλλά κάπως κι εμείς ας κοιτάξουμε τι μπορούμε να κάνουμε και να βοηθήσουμε τους συνανθρώπους μας.
Αλλά ένας κανόνας είναι απαράβατος και ισχύει κι όταν, θα έλεγα, επιλέγω ανθρώπους για την πολιτική: πρέπει να έχουν κάνει κάτι πριν μπουν στην πολιτική. Πρέπει να έχουν «κολλήσει ένσημα». Πρέπει να έχουν δουλέψει.
Δεν θεωρώ ότι το να μπεις στην πολιτική στα 25 σου, ας πούμε, και να μην έχεις καταλάβει τι σημαίνει να έχεις αφεντικό, τι σημαίνει να χτυπάς κάρτα, να πηγαίνεις στο γραφείο σου νωρίς, να έχεις παραδοτέα, να βγάζεις τα προς το ζην, να ιδρώνεις τη φανέλα, για να το πω πολύ απλά, με το να ξεκινήσεις χαμηλά σε μία δουλειά και να προσπαθήσεις να ανέβεις, θεωρώ ότι αυτή η εμπειρία είναι απολύτως απαραίτητη για όποιον θέλει να ασχοληθεί με τα κοινά.
Το ίδιο προφανώς ισχύει και για τα παιδιά μου, αν ποτέ κάποιο ή κάποια επιλέξει να ασχοληθεί με την πολιτική.
Αθηναΐς Νέγκα: Πάντως, μου είπατε πρώτα όλες τις εναλλακτικές. Μου είπατε για τον εθελοντισμό, μου είπατε όλα τα υπόλοιπα και τελευταία μού λέτε την πολιτική, άρα, νομίζω δεν είστε ιδιαίτερα ενθουσιώδης.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η πολιτική έχει μεγάλο κόστος. Και έχει μεγάλο κόστος όχι μόνο… Επαναλαμβάνω, καταρχάς έχει είναι μία απόφαση που δεν μπορεί να την πάει κανείς μόνος του. Πρέπει να την πάρει με την οικογένειά του. Διότι αλλιώς, αν δεν έχει ισορροπία στο σπίτι, αν δεν έχει στήριξη, αν δεν έχει αυτή την δημιουργική κριτική που μόνο η οικογένεια μπορεί να σου δώσει με ένα τρόπο τελείως αφιλτράριστο, τότε εκ των πραγμάτων κάποια στιγμή θα χάσει την ισορροπία η οποία είναι απαραίτητη για να μπορεί να έχει τις ψυχικές αντοχές να κάνει αυτή τη δουλειά καλά.
Αθηναΐς Νέγκα: Ναι. Είστε νέος πρωθυπουργός. Αισθάνεστε ότι η πολιτική, το να είναι κανείς Πρωθυπουργός, μεγαλώνει; Γερνάει; Αυτό που έλεγε ο Πρόεδρος Obama, ότι γκρίζαρε όσο ήταν Πρόεδρος; Το αισθάνεστε αυτό;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα γίνω 58…
Αθηναΐς Νέγκα: Πολύ νέος.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πολλοί συνάδελφοί μου είναι πολύ νεότεροι πια. Είμαι από τους πιο έμπειρους στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Σίγουρα τα μαλλιά μου γκριζάρουν. Το παρατηρούσαν και οι κόρες μου τις προάλλες. Σίγουρα αισθάνεσαι ότι μία ημέρα στην πολιτική μπορεί να ισοδυναμεί με μία βδομάδα ή με έναν μήνα.
Έχω, όμως, πολλή ενέργεια. Έχω μεγαλύτερη εμπειρία απ’ όση είχα όταν ξεκίνησα αυτή την όμορφη διαδρομή. Και όσο θεωρώ ότι έχω πράγματα να δώσω, τόσο θα επιλέξω να συνεχίζω να πολιτεύομαι. Αυτός είναι, εξάλλου, και ο λόγος για τον οποίο θέλω να διεκδικήσω για λογαριασμό της παράταξής μου μια τρίτη θητεία, γιατί πιστεύω ότι υπάρχουν ακόμα πολλά πράγματα τα οποία μπορούν να γίνουν.
Αλλά, τελικά, όπως σας είπα, η απόφαση αυτή δεν είναι προσωπική. Εσύ μπορεί να θέλεις, το ζήτημα είναι να θέλουν και αυτοί οι οποίοι σε ψηφίζουν.
Αθηναΐς Νέγκα: Αναζήτησα συνεντεύξεις σας λίγο πριν γίνετε Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας. Σε μια συνέντευξη λέγατε ότι «στη Νέα Δημοκρατία υπάρχουν φατρίες». Και λέγατε ότι αυτό είναι κάτι που πρέπει να αλλάξει. Άλλαξε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Νομίζω ότι η Νέα Δημοκρατία σήμερα, δέκα χρόνια μετά την εκλογή μου ως Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, είναι πολύ διαφορετική, αλλά είναι και ίδια, με την έννοια ότι παραμένουμε μια κεντροδεξιά, φιλελεύθερη, κοινωνική, πατριωτική παράταξη. Είμαστε η βασική σταθερά σήμερα του πολιτικού συστήματος της χώρας. Είμαστε το μόνο μεγάλο κόμμα. Αν αυτό είναι καλό ή κακό, μπορούμε να το συζητήσουμε εκτενώς, είναι όμως μία πραγματικότητα σήμερα.
Δεν είναι ίδια η Νέα Δημοκρατία σήμερα με αυτήν που ήταν πριν από δέκα χρόνια. Εξελίχθηκε. Προσαρμόστηκε. Ανανεώθηκε. Διευρύνθηκε.
Εξάλλου, φτάσαμε δυο φορές στο 40 και πλέον τοις εκατό. Άρα, νομίζω ότι τα εκλογικά αποτελέσματα δικαίωσαν αυτή τη στρατηγική.
Όμως, είμαστε ένα μεγάλο κόμμα, είμαστε ένα ευρύχωρο κόμμα, ένα κόμμα το οποίο ανέχεται και ενθαρρύνει και τις διαφορετικές απόψεις εντός του κόμματος. Αλίμονο αν ένα κόμμα το οποίο πήρε 40% στις τελευταίες εθνικές εκλογές είχε ανθρώπους που όλοι θα συμφωνούσαν με όλα.
Αλλά πρέπει να μπορούμε να μάθουμε να διαχειριζόμαστε και τις διαφωνίες μας και τελικά να καταλήγουμε σε μια κοινή συνισταμένη την οποία εγώ να υπηρετώ.
Αθηναΐς Νέγκα: Πριν πάω στο 41%, γιατί έχω ερώτηση και για αυτό, θα σας ρωτήσω για τα νέα κόμματα. Περιμένουμε, αναμένουμε καινούργια κόμματα. Δεν ξέρω αν θέλετε να χαρακτηρίσετε με μία φράση αυτά που περιμένουμε να ιδρυθούν; Δεν ξέρω πώς να το πω: κόμμα Καρυστιανού.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν θα πω τίποτα για κόμματα τα οποία ακόμα δεν έχουν ιδρυθεί και βρίσκω, μάλιστα, παράξενο να μετρώνται προσδοκίες χωρίς να ξέρουμε τις προγραμματικές προθέσεις των ενδιαφερόμενων.
Αφήστε να κάνουμε αυτή την κουβέντα όταν και εφόσον έχουμε τις ανακατατάξεις που ενδεχομένως κάποιοι προβλέπουν ότι θα έχουμε το 2026.
Αθηναΐς Νέγκα: Είχατε πει ότι ο κ. Τσίπρας μπορεί να «καεί στο ζέσταμα».
Κυριάκος Μητσοτάκης: Και αυτό δεν θα το σχολιάσω. Είναι και γιορτινές ημέρες. Αλλά η ομορφιά της δημοκρατίας μας είναι ότι ο καθένας έχει τη δυνατότητα να εκτίθεται στην κρίση των πολιτών.
Απλά το να λες ότι θα φτιάξεις κόμμα, από το να φτιάξεις κόμμα έχει μια μεγάλη απόσταση. Κάπου, κάποιος, κάποια στιγμή θα διαβεί τον Ρουβίκωνα, αν πρόκειται να πάρει αυτή την απόφαση.
Δεν είναι μια απλή απόφαση αλλά έχω μάθει να μην χάνω πολύ ύπνο για θέματα τα οποία ούτε μπορώ να τα ελέγξω ούτε να τα επηρεάσω ούτε και τελικά με αφορούν.
Αθηναΐς Νέγκα: 41%. Αυτό το 41% τι μπορεί να περιμένει για να συσπειρωθεί και να σας ξαναψηφίσει;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Το πρώτο το οποίο πιστεύω ότι πρέπει να βλέπει κάποιος, ο οποίος μας εμπιστεύθηκε πριν από 2,5 χρόνια, είναι αν είμαστε συνεπείς σε αυτά τα οποία είπαμε.
Εκλεγήκαμε με μια συγκεκριμένη ατζέντα. Να βελτιώσουμε τους μισθούς, τους βελτιώνουμε. Να επενδύσουμε πολύ στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, γίνονται σημαντικές αλλαγές. Να ενισχύσουμε τις Ένοπλες Δυνάμεις, το κάνουμε.
Άρα, νομίζω ότι το πρώτο το οποίο θα έπρεπε να δει κανείς είναι το γιατί μας ψήφισε. Μας ψήφισε γιατί παρουσιάσαμε ένα πρόγραμμα. Αυτό το πρόγραμμα το υλοποιούμε; Είπαμε την αλήθεια στους πολίτες; Προσπαθούμε να το υλοποιήσουμε; Κάνουμε άλλα από αυτά τα οποία είπαμε; Νομίζω ότι είμαστε σε έναν καλό δρόμο να υλοποιήσουμε τις κεντρικές μας δεσμεύσεις.
Το δεύτερο το οποίο νομίζω ότι περιμένει κάποιος είναι: «Πολύ ωραία, καλά και ωραία όλα αυτά, αλλά πώς αντιμετωπίζεις τις έκτακτες καταστάσεις;». Έχουμε πρόβλημα ακρίβειας, δεν μπορεί η κυβέρνηση να μην το βλέπει, είναι το πρώτο πρόβλημα το οποίο μας λένε οι πολίτες ότι αντιμετωπίζουν. Και το 2023 το είχαμε, αλλά δεν είχε ακόμα εμπεδωθεί αυτή η αίσθηση της συσσωρευμένης ακρίβειας.
Τι κάνουμε γι’ αυτό; Γιατί μειώνουμε τους φόρους; Οι πολίτες θα αρχίσουν να βλέπουν αυξήσεις στους πραγματικούς τους μισθούς από τον Ιανουάριο, οι συνταξιούχοι το βλέπουν ήδη. Μα το κάνουμε για να στηρίξουμε το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών.
Γιατί βοηθάμε τους νέους και τους λέμε «δεν θα πληρώσετε φόρο μέχρι τα 25 σας»; Μα, γιατί ακούμε τους νέους που μας λένε «πώς θα ξεκινήσω εγώ, η ζωή μου φαίνεται δύσκολη, θα ζήσω χειρότερα από ό,τι ζουν οι γονείς μου».
Άρα, θα κριθούμε και για το πώς αντιμετωπίζουμε τις κρίσεις και τα προβλήματα, πολλά από τα οποία μπορεί να μην τα δημιουργήσαμε εμείς, γιατί η ακρίβεια είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο. Σας διαβεβαιώνω, δεν υπάρχει Πρωθυπουργός ή Πρόεδρος σήμερα ο οποίος να μην διαχειρίζεται τα ίδια προβλήματα ως προς το κόστος ζωής που αντιμετωπίζουμε κι εμείς στην Ελλάδα. Απλά εμείς ξεκινήσαμε από άλλη αφετηρία, κουβαλάμε και δέκα χρόνια κρίσης.
Αθηναΐς Νέγκα: Είναι διαφορετικό για τον Ελβετό και άλλο για τον Έλληνα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ακριβώς.
Αθηναΐς Νέγκα: Είναι διαφορετικοί οι μισθοί τους.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι μόνο αυτό, κουβαλάμε και δέκα χρόνια κρίσης στην πλάτη μας. Νομίζω ότι αυτά θα πρέπει να ζυγίσει τελικά ο πολίτης, αλλά απέχουμε ακόμα από το να γίνει αυτή η συζήτηση, γιατί έχουμε έναν πλήρη χρόνο μπροστά μας, πριν μπούμε στο προεκλογικό 2027.
Κι επειδή έχουμε πολλές σημαντικές αλλαγές και πολλές σημαντικές μεταρρυθμίσεις τις οποίες θέλουμε να υλοποιήσουμε το 2026, σας διαβεβαιώνω ότι δεν σκέφτομαι από τώρα τις εκλογές του 2027.
Πιστεύω ότι αν κάνουμε καλά τη δουλειά μας, αν δώσουμε μία ανακούφιση στον κόσμο που δοκιμάζεται, αν αντιμετωπίσουμε, για παράδειγμα, το πρόβλημα της στέγης με το να μπορέσουμε να βγάλουμε περισσότερα ακίνητα στην αγορά, να δώσουμε περισσότερα χρηματοδοτικά εργαλεία στους πολίτες, όπως το κάναμε με τα προγράμματα «Σπίτι μου Ι» και «Σπίτι μου ΙΙ», να αποκτήσουν ένα σπίτι, θα μας αξιολογήσουν οι πολίτες όταν έρθει η ώρα, πριν από τις κάλπες του 2027.
Αθηναΐς Νέγκα: Λέτε «να δώσουμε» και λέτε ότι «δεν σκέφτομαι από τώρα τις εκλογές», αλλά ξέρετε η εντύπωση που υπήρχε είναι ότι ο Μητσοτάκης στην επόμενη ΔΕΘ θα δώσει ό,τι μπορεί να δώσει, για να μπορέσει να κερδίσει τις εκλογές. Έχετε κι άλλα να δώσετε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς, η ιδέα ότι θα δώσουμε κι «αυτά που δεν έχουμε» με βρίσκει απολύτως ξένο.
Δίνουμε αυτά τα οποία μπορούμε αλλά τα δίνουμε επειδή η οικονομία αναπτύσσεται, επειδή τα δημόσια οικονομικά πάνε καλά, επειδή πέτυχε ο πόλεμος κατά της φοροδιαφυγής, άρα έχουμε χρήματα από το πλεόνασμα της ανάπτυξης να στηρίξουμε αυτούς που το έχουν περισσότερο ανάγκη.
Αλλά το πώς επιλέγουμε να διαθέσουμε τους πόρους αυτούς είναι μια βαθιά πολιτική απόφαση. Εμείς επιλέξαμε, για παράδειγμα, να στηρίξουμε τις οικογένειες με παιδιά και τους νέους. Κάποιος άλλος θα μπορούσε να κάνει μια άλλη επιλογή.
Όπως σας είπα και πριν, οι ανάγκες είναι πάντα ατελείωτες και οι πόροι είναι πεπερασμένοι, αλλά δεν πρόκειται να τινάξουμε τη μπάνκα στον αέρα και δεν υπάρχει περίπτωση στη ΔΕΘ του 2026, όπου κι εκεί θα μπορούμε να κάνουμε κάποιες σημαντικές εξαγγελίες, να ξεπεράσουμε τα όρια τα οποία εμείς οι ίδιοι θέτουμε στην υπηρέτηση της πολιτικής της δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Αθηναΐς Νέγκα: Κλείνοντας, να το ελαφρύνουμε το κλίμα.
Στην Ελλάδα γίνονται πάρα πολλές δημοσκοπήσεις, δεν θα σας ρωτήσω αυτά που ρωτάνε τους πολίτες στις δημοσκοπήσεις στην Ελλάδα, στο εξωτερικό νομίζω υπάρχει μία ερώτηση που είναι «με ποιον θα πίνατε μία μπύρα», ή κάπως έτσι, «αν είχατε ένα ελεύθερο απόγευμα», αν δεν κάνω λάθος.
Εγώ θα το διατυπώσω με αυτόν τον τρόπο: αν εσείς είχατε ένα απόγευμα ελεύθερο για να το περάσετε με έναν αρχηγό ενός άλλου κόμματος, ποιον θα επιλέγατε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Με αρχηγό κόμματος;
Αθηναΐς Νέγκα: Ναι, αρχηγό κόμματος.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Γιατί δεν με ρωτάτε ποιον θα επέλεγα εκτός πολιτικής;
Αθηναΐς Νέγκα: Μπορώ να σας ρωτήσω κι αυτό σε λίγο.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Μιας και με ρωτάτε συγκεκριμένα, θα έπινα μία μπύρα με τον κ. Ανδρουλάκη. Και σας το λέω διότι μου κάνει εντύπωση πως μερικές φορές, στα πλαίσια της πολιτικής αντιπαράθεσης, οι άνθρωποι χάνουν την ευκαιρία να μπορούν να γνωριστούν λίγο καλύτερα σε προσωπικό επίπεδο. Δηλαδή, αισθάνομαι μερικές φορές -και αναφέρω τον κ. Ανδρουλάκη- ότι έχει μια πολύ έντονη πολεμική, μια επίθεση απέναντι στη Νέα Δημοκρατία και σε εμένα προσωπικά…
Αθηναΐς Νέγκα: Είχατε πει ότι είχε αρνηθεί την πρώτη πρόσκληση που του είχατε κάνει, αλλά μετά συναντηθήκατε νομίζω…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ναι, μία φορά. Δεν πολυδικαιολογείται, εν πάση περιπτώσει, για ένα κόμμα που αυτός θεωρεί ότι σε έναν βαθμό εκφράζει μία ιστορία εν πάση περιπτώσει, ένα κόμμα το οποίο δεν θα το χαρακτήριζε κανείς ως ένα αντισυστημικό κόμμα.
Αλλά από εκεί και πέρα σας διαβεβαιώνω ότι τον λίγο ελεύθερο χρόνο μου προτιμώ να τον διαχειρίζομαι και τελικά να τον περνάω, πέραν της οικογένειάς μου, με ανθρώπους οι οποίοι μου δίνουν χαρά και ευχαρίστηση.
Πιστεύω πολύ στην ανάγκη να περνάμε χρόνο με τους φίλους μας, τους ανθρώπους που αγαπάμε, παίρνουμε δύναμη από τους ανθρώπους αυτούς, ειδικά τις ημέρες αυτές των εορτών. Και μας οπλίζουν με τις απαραίτητες αντοχές για να μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα στην χρονιά η οποία έρχεται.
Αθηναΐς Νέγκα: Να σας ευχαριστήσω πάρα πολύ γι’ αυτή τη συνέντευξη.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Εγώ να σας ευχαριστήσω, να ευχηθώ σε εσάς και στους τηλεθεατές σας μία καλή χρονιά, με υγεία και χαμόγελα και χαρά σε εσάς και στις οικογένειές σας.
Αθηναΐς Νέγκα: Σας ευχαριστούμε πολύ, επίσης.