«Η Δημοκρατία και οι αρχές της κλασικής Αθήνας χρειάζονται περισσότερο φως στις μέρες μας», είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τον χαιρετισμό του στην εκδήλωση για τη φωταγώγηση της Ακρόπολης.
«25 αιώνες μετά το δώρο του μυθικού ήρωα προς τον άνθρωπο προσέλαβε αμέτρητες μορφές. Πυροδότησε τις επιστήμες και ανακαλύψεις βελτιώνοντας τη ζωή μας. Σήμερα επιστρέφει σε εκείνη την πρώτη διαδρομή. Η αρχαία φλόγα μετατρέπεται σε σύγχρονη φωτεινή πορεία. Το φως του 21ου αιώνα αγκαλιάζει την Ακρόπολη. Είναι γιορτή πέρα και πάνω από σύνορα και γλώσσες. Οι αξίες που γεννήθηκαν σε αυτόν τον τόπο αποτελούν πανανθρώπινο κτήμα», ανέφερε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στον χαιρετισμό του στην τελετή φωταγώγησης της Ακρόπολης.
«Η Δημοκρατία και οι αρχές της κλασικής Αθήνας χρειάζονται περισσότερο φως στις μέρες μας, καθώς κάποιοι αμφισβητούν το πολίτευμα του μέτρου και την ικανότητά του να φέρει ισότητα και δίκαιη συμμετοχή στην πολιτική διαδικασία. Απαιτούν και ανάδειξη εκείνων των πλευρών που θα οδηγήσουν στον αναστοχασμό των δημοκρατικών κανόνων. Ακριβώς όπως συμβαίνει τώρα και με τον νέο τρόπο γνωριμίας μας με την Ακρόπολη. Ο προηγούμενος φωτισμός μετρούσε ήδη 15 χρόνια. Ο χρόνος τον έφθειρε. Η τεχνολογία τον ξεπερνούσε.
Η αλλαγή που δρομολογείται σήμερα ήταν συνειδητή πολιτική επιλογή. Να επανενταχθεί στη σύγχρονη καθημερινότητα το σύμβολο της κλασικής Ελλάδος. Ο πρακτικός στόχος ήταν διττός. Από τη μία πλευρά να αναδειχθεί ο χώρος με τον όγκο και τη γεωμετρία του. Από την άλλη μεριά να εκσυγχρονιστούν οι εγκαταστάσεις, αποκτώντας μεγαλύτερη αντοχή και μικρότερο ενεργειακό αποτύπωμα», είπε ο κ. Μητσοτάκης.
Αναλυτικά η ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη:
Εξοχότατη Πρόεδρε της Δημοκρατίας, κύριε Πρόεδρε της Βουλής
Κυρίες και κύριοι,
Πριν από περίπου δυόμισι χιλιετίες, περίπου σε αυτόν τον ίδιο χώρο, 40 νέοι της Αθήνας μετέφεραν το «ιερόν πυρ» από την Ακαδημία και από τον βωμό του Προμηθέα, στην Ακρόπολη. Καθένας έτρεχε 80 μέτρα για να παραδώσει τον δαυλό στον επόμενο.
Και, έτσι, απλωνόταν μία λαμπαδηδρομία δυόμισι χιλιομέτρων, που στεφάνωνε πανηγυρικά τα Παναθήναια, την κορυφαία γιορτή της πόλης.
Εικοσιπέντε αιώνες μετά, το δώρο του μυθικού ήρωα προς τον άνθρωπο προσέλαβε αμέτρητες μορφές. Πυροδότησε τις επιστήμες και τις ανακαλύψεις, βελτιώνοντας τη ζωή μας.
Και σήμερα, επιστρέφει σε εκείνην την πρώτη διαδρομή: Η αρχαία φλόγα μετατρέπεται σε μία σύγχρονη φωτεινή πορεία.
Αναζητώντας, όμως, και πάλι τον παντοτινό της προορισμό: τον Ιερό Βράχο. Το φως του 21ου αιώνα, λοιπόν, αγκαλιάζει πλέον την Ακρόπολη.
Πράγματι, αυτά τα εγκαίνια του νέου φωτισμού της Ακρόπολης είναι γιορτή πέρα και πάνω από σύνορα και από γλώσσες. Γιατί οι αξίες που γεννήθηκαν σε αυτόν εδώ τον τόπο, αποτελούν πανανθρώπινο κτήμα.
Αλλά με δυναμική, προορισμένη να δοκιμάζεται μέσα στους αιώνες. Γιατί θεμελιώθηκαν στην Πνύκα. Στην πρώτη Βουλή της Ιστορίας.
Οικοδομήθηκαν, μετά, στην ήπειρό μας για να απλωθούν σε ολόκληρη τη γη. Και έγιναν, έκτοτε, η μόνη σωστή και δοκιμασμένη απάντηση για την οργάνωση της κοινωνίας.
Μία απάντηση, ωστόσο, που διαρκώς θα αναρωτιέται για το πώς θα γίνεται πιο αποτελεσματική. Ιδίως στην εποχή μας, όπου αντιμετωπίζουμε τόσα περίπλοκα προβλήματα.
Η Δημοκρατία και οι αρχές της κλασικής Αθήνας, λοιπόν, χρειάζονται περισσότερο φως στις μέρες μας, καθώς κάποιοι αμφισβητούν το πολίτευμα του μέτρου και την ικανότητά του να φέρει ισότητα αλλά και δίκαιη συμμετοχή στην πολιτική διαδικασία.
Απαιτούν, όμως, και διαφορετικό φωτισμό: Ανάδειξη δηλαδή εκείνων των πλευρών, που θα οδηγήσουν στον αναστοχασμό των δημοκρατικών κανόνων, στη σκιά των νέων προκλήσεων με τις οποίες αναμετρώνται.
Ακριβώς, όπως συμβαίνει, τώρα, και με το νέο τρόπο γνωριμίας μας με την Ακρόπολη.
Όπως είπε και η Υπουργός Πολιτισμού ο προηγούμενος φωτισμός του Ιερού Βράχου μετρούσε, ήδη, 15 χρόνια. Ο χρόνος τον έφθειρε. Η τεχνολογία τον ξεπερνούσε. Ενώ τα νέα βλέμματα στην Ιστορία απαιτούσαν και νέους αισθητικούς δρόμους προκειμένου να τον συναντήσουν και πάλι.
Η αλλαγή, συνεπώς, που δρομολογείται σήμερα δεν ήταν μία απλή τεχνική απόφαση. Ήταν μία συνειδητή πολιτική επιλογή.
Nα επανενταχθεί δυναμικά στη σύγχρονη καθημερινότητα, το σύμβολο της κλασικής Ελλάδας. Και μαζί του, να ξαναγίνουν πρωταγωνιστές οι ακατάλυτες αξίες της.
Ο πρακτικός στόχος ήταν διττός: Από την μία πλευρά, να αναδειχθεί ο χώρος με τον όγκο και τη γεωμετρία του.
Ώστε, μαζί με τα κομψοτεχνήματα, να φανεί και η ποικιλία των γεωλογικών στρωμάτων. Αλλά και η διαδοχή των πολλών ιστορικών φάσεων ενός ενιαίου και διαρκούς πολιτιστικού αλλά και φυσικού τοπόσημου.
Και, από την άλλη πλευρά, να εκσυγχρονιστούν οι εγκαταστάσεις, αποκτώντας μεγαλύτερη αντοχή και μικρότερο ενεργειακό αποτύπωμα. Ώστε ο Ιερός Βράχος να εξακολουθεί να είναι ένα θαύμα του παρελθόντος. Με προορισμό, όμως, να εμπνέει και νέα θαύματα στο μέλλον.
Με την επανατοποθέτηση των προβολέων, για πρώτη φορά θα είναι ορατά και τις νυχτερινές ώρες τα μνημεία της Νότιας Κλιτύος.
Και το φως θα διαχέεται, πλέον, όπως βλέπετε, σε τρεις ζώνες: Στον Βράχο, στο χαμηλότερο επίπεδο. Στα Τείχη, στο μέσον. Και, τέλος, στα ίδια τα Μνημεία, στο υψηλότερο σημείο.
Με διαφοροποιημένη την ένταση, όλα τα μέρη θα προβάλλονται ως αυτοτελή αλλά και, ταυτόχρονα, ως αναπόσπαστα τμήματα ενός ενιαίου συνόλου.
Ενώ οι χρωματικές διαβαθμίσεις θα τονίζουν, στο εξής, το βάθος, το ανάγλυφο, αλλά και την πλαστικότητα του κάθε έργου.
Σε τρεις διαστάσεις, άλλωστε, βιώνεται κι ο ίδιος ο χρόνος πάνω στα μάρμαρα: Το παρελθόν στην έμπνευση. Το παρόν στον αναστοχασμό. Και το μέλλον στην προοπτική.
Γιατί και η ίδια η Ακρόπολη αποτελεί, ταυτόχρονα, ένα ορυχείο μνήμης, έναν πυροδότη δημιουργίας, αλλά και μια αιώνια πυξίδα.
Τα φωτιστικά σώματα είναι πλέον λιγότερα. Είναι, όπως με διαβεβαιώνουν, σχεδόν αόρατα την ημέρα. Με νέου τύπου λαμπτήρες, με μειωμένη κατανάλωση ενέργειας κατά 60%.
Κυρίως, όμως, όπως είπε και ο Πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση, σε ένα περιβάλλον πια απόλυτης προσβασιμότητας: Το σημερινό αναβατόριο αντικαθιστά ένας ευρύχωρος ανελκυστήρας.
Και ξυλόστρωτες διαδρομές θα οδηγούν, πλέον, σε κάθε σημείο της Ακρόπολης τους επισκέπτες, τους συμπολίτες μας με μειωμένη κινητικότητα. Είναι ένα έργο το οποίο θα παραδοθεί σε χρήση απ’ την Πολιτεία στις 3 Δεκεμβρίου, τιμώντας έτσι την Παγκόσμια Ημέρα για τα Άτομα με Ειδικές Ανάγκες.
Αξίζουν συγχαρητήρια για όλα αυτά στο Υπουργείο Πολιτισμού, το οποίο κινήθηκε, κυρία Υπουργέ, και αυτό και το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο με εντυπωσιακή ταχύτητα.
Θερμές ευχαριστίες, όμως, και στο Ίδρυμα Ωνάση για τη χορηγία του. Που συμπληρώνει, μάλιστα, και τη σημαντική του συμβολή στην αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης. Θυμάμαι χαρακτηριστικά την πρώτη μας συνάντηση, στο Μέγαρο Μαξίμου, όπου συζητήσαμε αυτήν την καταπληκτική ιδέα και παρά τις δυσκολίες της πανδημίας τηρήσαμε τα χρονοδιαγράμματά μας ώστε να είμαστε σήμερα εδώ, να υποδεχθούμε το νέο φωτισμό της Ακρόπολης.
Ξεχωριστά συγχαρητήρια, ξεχωριστοί έπαινοι στην Ελευθερία Ντεκώ και στην ομάδα της, για αυτήν την πρωτοπόρα μελέτη. Γιατί, πράγματι, είναι βαρύ το χρέος να καλούνται Έλληνες καλλιτέχνες να φωτίσουν έργο Ελλήνων προγόνων που επί αιώνες φωτίζει -και θα φωτίζει- ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Κυρίες και κύριοι,
Στο μεγάλο λοιμό της αρχαίας Αθήνας οι κάτοικοι στρέφονταν απελπισμένοι στην Παλλάδα Αθηνά για να διώξουν το κακό.
Στην πανδημία που πολιορκεί, σήμερα, τον κόσμο ολόκληρο, καταφύγιο και όπλο μας είναι οι αξίες της αλληλεγγύης και της ισότητας που δίδαξε η δημοκρατική πολιτεία. Αυτές που χάραξαν στο ναό της Αθηνάς ο Φειδίας, ο Ικτίνος και ο Καλλικράτης.
Κι εκείνες που μετουσιώθηκαν στις ιατρικές συμβουλές του Ιπποκράτη, αλλά και στην πολιτική οξυδέρκεια του Περικλή. Στο συνδυασμό, δηλαδή, της επιστήμης με τη δημόσια δράση.
Ξαναφωτίζοντας, λοιπόν, σήμερα, την Ακρόπολη, θα έλεγα ότι τους δίνουμε, συμβολικά, ακόμα μεγαλύτερη δύναμη.
Ταυτόχρονα, οι προβολείς στρέφονται και στα τείχη της Ακρόπολης, που άρχισαν να οικοδομούνται μετά τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας. Φέτος, με τη συμπλήρωση 2.500 χρόνων απ’ εκείνη τη νίκη, η Ιστορία μοιάζει να αλληλοσυμπληρώνεται.
Γιατί, αν δεν απέκρουαν, τότε, οι Έλληνες τους εξ Ανατολών επιδρομείς, δεν θα ακολουθούσαν η κλασική φιλοσοφία και η Δημοκρατία. Ούτε η Ευρώπη με το Κράτος Δικαίου και τον δυτικό πολιτισμό. Η Ευρώπη που αργότερα ξεπέρασε και το σκοτάδι του Μεσαίωνα, προσφεύγοντας και πάλι στην κλασική Ελλάδα. Ξαναφωτίζοντας, λοιπόν, το οχυρό της Ακρόπολης, στέλνουμε κι ένα σήμα διαχρονικής άμυνας σε ό,τι θέτει σε κίνδυνο την πορεία μας προς την πρόοδο.
Πριν από τρία χρόνια, στο ίδιο περίπου σημείο, στην Πνύκα, ο Πρόεδρος Μακρόν μίλησε, πρώτη φορά, για μια «νέα ευρωπαϊκή κυριαρχία». Και όσα μεσολάβησαν από τότε, επιβεβαίωσαν ακριβώς αυτήν την αναγκαιότητά της.
Γιατί προβλήματα, όπως η επίθεση του κορονοϊού, το Μεταναστευτικό και η ασφάλεια στη Μεσόγειο, δεν μπορούν να απαντηθούν μεμονωμένα. Παρά μόνο με τη συνεργασία όλων των χωρών και όλων των λαών της ηπείρου μας, που είναι, πλέον, η κοινή μας πατρίδα.
Είναι στο χέρι μας, λοιπόν, να κερδίσουμε τα κρίσιμα στοιχήματα των καιρών μας, αν τα αντιμετωπίσουμε ενωμένοι. Για να συμβεί αυτό, οφείλουμε να ξαναφωτίσουμε με τη λάμψη της εμπειρίας τις γενέθλιες αρχές της Δημοκρατίας.
Και, ταυτόχρονα, να μην αφήσουμε καμία σκιά να θαμπώσει τις αξίες της σύγχρονης Ευρώπης. Αλλά να τις αγκαλιάσουμε με ακόμη περισσότερο φως. Από αυτό το φως, που αιώνια θα εκπέμπει, μέρα και νύχτα τώρα, η Ακρόπολη.