«Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα επιβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους στον Στρατηγικό Διάλογο ως απόδειξη της εξαιρετικής διμερούς σχέσης των δύο χωρών», σημειώνεται στην Κοινή Δήλωση των δύο χωρών, με αφορμή τη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Μάικ Πομπέο και Νίκου Δένδια.
Σημειώνεται ότι, το μεσημέρι της Δευτέρας, απαλείφθηκε ο όρος «ιστορική» ως χαρακτηρισμός της Συμφωνίας των Πρεσπών, από το κείμενο της Κοινής Δήλωσης ΗΠΑ-Ελλάδας που εξεδόθη μετά τη συνάντηση Πομπέο-Δένδια.
Απαλείφθηκε ο όρος «ιστορική» από τη Συμφωνία των Πρεσπών
Συγκεκριμένα, στην αρχική ανακοίνωση που εστάλη από το υπουργείο Εξωτερικών στο κείμενο της κοινής δήλωσης, στα αγγλικά, χαρακτηριζόταν ιστορική η Συμφωνία των Πρεσπών. Η συγκεκριμένη αναφορά ήταν ως εξής: «Υπογράμμισαν (οι δύο χώρες) τις προσπάθειες της Ελλάδας προς τον σκοπό αυτό, σημειώνοντας τη συνεχιζόμενη συνάφεια της ιστορικής συμφωνίας των Πρεσπών και της επακόλουθης προσχώρησης της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ, υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα τη σημασία της συνεπούς εφαρμογής της σε καλή κατάσταση» («They highlighted Greece’s efforts to this end, noting the continued relevance of the historic Prespes Agreement and North Macedonia’s subsequent accession to NATO, while underscoring the importance of its consistent implementation in good fait»).
Η δημοσιοποίηση της δήλωσης προκάλεσε την έντονη κριτική τόσο του ΣΥΡΙΖΑ όσο και του ΚΙΝΑΛ, καθώς με ανακοινώσεις τους τα δύο κόμματα κατηγόρησαν την κυβέρνηση για υποκρισία.
Λίγη ώρα αργότερα, το υπουργείο Εξωτερικών έστειλε νέα ανακοίνωση με την ένδειξη «ορθή επανάληψη», στο κείμενο της οποίος είχε απαλειφθεί ο όρος «ιστορική». «They highlighted Greece’s efforts to this end, noting the continuedrelevance of the Prespes Agreement and North Macedonia’s subsequent accession to NATO,while underscoring the importance of its consistent implementation in good faith», αναφέρεται στο νέο κείμενο της κοινής δήλωσης.
Η αλλαγή προκάλεσε νέες αντιδράσεις από ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ:
«Ο διασυρμός της ΝΔ και προσωπικά του κ. Μητσοτάκη με την ''ιστορική Συμφωνία των Πρεσπών'' δεν έχει προηγούμενο. Δεν έχει ξανασυμβεί στα χρονικά, μετά τα όσα είπε ο κ. Τσίπρας στη Βουλή για την υποκρισία της ΝΔ, η διπλωματία της χώρας να εκλιπαρεί τις ΗΠΑ για να βγάλει ορθή επανάληψη στο κοινό ανακοινωθέν και να απαλείψει τη λέξη ''ιστορική'', που επιβεβαίωσε την κοροϊδία και τα προεκλογικά ψέματα του κ. Μητσοτάκη. Η ορθή επανάληψη του ανακοινωθέντος Ελλάδας-ΗΠΑ δεν παραγράφει τη μνημειώδη αποδοχή της Συμφωνίας των Πρεσπών ως ''ιστορική'' από τον κ. Μητσοτάκη. Απλά επιβεβαιώνει την τραγελαφική προσπάθειά του να συνεχίσει την ιστορική εξαπάτηση των Ελλήνων πολιτών και διασύρει τη χώρα διεθνώς για τα εσωκομματικά προβλήματα της ΝΔ. Τα υπόλοιπα με τον κ. Μητσοτάκη στη Βουλή, όταν και αν βγάλει άκρη με τον κ. Σαμαρά και τους πρώην μακεδονομάχους βουλευτές του και τολμήσει να φέρει προς κύρωση τις συμφωνίες με τη Βόρεια Μακεδονία», σημειώνει η Κουμουνδούρου.
Από την πλευρά του το Κίνημα Αλλαγής σημειώνει:
«Μετά την αντίδρασή μας, η κυβέρνηση έσπευσε να αλλάξει το κείμενο του κοινού ανακοινωθέντος για την "ιστορική" συμφωνία των Πρεσπών. Ό,τι και να κάνουν, όμως, αποκαλύφθηκαν. Η ιστορική υποκρισία και η διπροσωπία και στα εθνικά θέματα, τους χαρακτηρίζει. Με αυτές τις δήθεν ορθές επαναλήψεις, απλά αυτογελοιοποιούνται».
Σύμφωνα με την κοινή δήλωση που δημοσιεύθηκε μετά τη συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια με τον Αμερικανό ομόλογό του, Μάικ Πομπέο, στη Θεσσαλονίκη, Ελλάδα και ΗΠΑ επιβεβαίωσαν τις εξαιρετικές διμερείς τους σχέσεις και την αμοιβαία επιθυμία τους να εμβαθύνουν περαιτέρω τη συνεργασία σε μια σειρά από τομείς, από την άμυνα και την ασφάλεια, τις επενδύσεις και την ενέργεια, μέχρι την παιδεία και τον πολιτισμό.
Με την ευκαιρία της Επισκόπησης Υψηλού Επιπέδου, επιβεβαίωσαν την αμοιβαία επιθυμία τους να εμβαθύνουν τη συνεργασία, ιδίως στους τομείς: Περιφερειακής συνεργασίας, Άμυνας και Ασφάλειας, Επιβολή του Νόμου και Αντιμετώπιση της Τρομοκρατίας, Εμπόριο και Επενδύσεις, Ενέργεια και πολιτισμού.
Περιφερειακή Συνεργασία
Αναφορικά με την Περιφερειακή Συνεργασία, Ελλάδα και ΗΠΑ σημειώνουν ότι ασπάζονται κοινές απόψεις για την Ανατολική Μεσόγειο και επιβεβαίωσαν την πεποίθησή τους ότι τα ζητήματα θαλάσσιας οριοθέτησης πρέπει να επιλυθούν ειρηνικά σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. «Σε αυτό το πλαίσιο, οι Ηνωμένες Πολιτείες χαιρέτισαν την επιβεβαιωμένη ετοιμότητα της Ελλάδας να συνεργαστεί με άλλες χώρες της περιοχής για την επίτευξη συμφωνιών οριοθέτησης στη θάλασσα μέσω διαλόγου και σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο».
Παράλληλα, οι δύο πλευρές επανέλαβαν την επιθυμία τους να συνεχίσουν και να ενισχύσουν τη συνεργασία τους σε διάφορους τομείς στο πλαίσιο της συνεργασίας 3+1 (Κύπρος, Ελλάδα, Ισραήλ και Ηνωμένες Πολιτείες), η οποία ξεκίνησε στα Ιεροσόλυμα τον Μάρτιο του 2019, καθώς αυτή η συνεργασία μπορεί συμβάλει στην προώθηση της ειρήνης, της σταθερότητας, της ασφάλειας και της ευημερίας στην Ανατολική Μεσόγειο και στην ευρύτερη περιοχή. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα επαναλαμβάνουν την υποστήριξή τους για την ένταξη όλων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων σε ευρωπαϊκούς και διατλαντικούς θεσμούς σύμφωνα με την επιλογή των πολιτών τους. Εξήραν τις προσπάθειες της Ελλάδας προς το σκοπό αυτό, σημειώνοντας τη συνεχιζόμενη συνάφεια της συμφωνίας Πρεσπών με την επακόλουθη προσχώρηση της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ, υπογραμμίζοντας τη σημασία της συνεπούς εφαρμογής της με καλή πίστη», σημειώνεται στη διακήρυξη.
Αμυνα και Ασφάλεια
Ελλάδα και ΗΠΑ εξέφρασαν την πρόθεση για περαιτέρω ενίσχυση της στρατηγικής και εταιρικής τους σχέσης άμυνας και ασφάλειας εμβαθύνοντας τη
Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας ΗΠΑ-Ελλάδας, η οποία ενημερώθηκε τελευταία φορά τον Οκτώβριο του 2019 και συμβάλλει σημαντικά στην ασφάλεια και των δύο εθνών. «Στον επόμενο Στρατηγικό Διάλογο, και οι δύο πλευρές σκοπεύουν να συζητήσουν πώς να βοηθήσουν η μία την άλλη στη διατήρηση ισχυρών, ικανών και διαλειτουργικών στρατών».
Ενέργεια
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα καλωσόρισαν την ολοκλήρωση του ελληνικού τμήματος του Υπερ-Αδριατικού Αγωγού και εκφράζουν τη βούληση να ενταχθεί στον προσεχή Στρατηγικό Διάλογο η συζήτηση για αμοιβαία υποστήριξή τους στον Διασυνδετήριο Αγωγό φυσικού αερίου Ελλάδας - Βουλγαρίας, το έργο πλωτής μονάδας αποθήκευσης και επαναεριοποίησης LNG στην Αλεξανδρούπολη, την ιδιωτικοποίηση του υπόγειου χώρου αποθήκευσης φυσικού αερίου της Καβάλας, το έργο Διασύνδεση Ελλάδας - Βόρειας Μακεδονίας και άλλα εμπορικά βιώσιμα έργα, τα οποία θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν τον αγωγό αερίου EastMed».
Παράλληλα, οι δύο πλευρές χαιρέτισαν την επίσημη καθιέρωση του Φόρουμ Αερίου EastMed στις 22 Σεπτεμβρίου ως περιφερειακού οργανισμού. Παράλληλα, η Ελλάδα και οι Ηνωμένες Πολιτείες υπογράμμισαν τη συμμετοχή της ExxonMobil σε συνεργασία με την Total and Hellenic Petroleum σε υπεράκτια εξερευνητικά τεμάχια ανοικτά των της Κρήτης, καθώς και τις πιθανές ευκαιρίες για επενδύσεις των ΗΠΑ στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με τον πρόσφατα επικυρωμένο ελληνικό νόμο «Εκσυγχρονισμός Περιβαλλοντική νομοθεσία. "
Επιβολή του Νόμου και Αντιμετώπιση της Τρομοκρατίας
Οι δύο χώρες εξέτασαν τη συνεχιζόμενη βελτίωση της ανταλλαγής πληροφοριών και της συνεργασίας κατά της τρομοκρατίας. Δεσμεύτηκαν για την πλήρη εφαρμογή της κοινής δήλωσης του 2016 σχετικά με τη συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης, συμπεριλαμβανομένης της έναρξης έκδοσης μιας ενημερωμένης εθνικής ταυτότητας και της πλήρους συλλογής και ανάλυσης δεδομένων επιβατών.
Εμπόριο και επενδύσεις
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα προσβλέπουν στην ενίσχυση του εμπορίου και των επενδύσεων μεταξύ των δύο χωρών. Οι δύο κυβερνήσεις σημείωσαν ότι η Ελλάδα βελτίωσε σημαντικά την προστασία και την επιβολή της πνευματικής ιδιοκτησίας το 2019, με αποτέλεσμα την έξοδο της Ελλάδας από την Ειδική Έκθεση 301 του Γραφείου Εμπορίου των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα χαιρέτισαν τις νέες επενδύσεις και εξαγορές από αμερικανικές εταιρείες στην Ελλάδα και επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να ενθαρρύνουν αυτήν την τάση. «Οι δύο κυβερνήσεις προσβλέπουν στην αύξηση της συνεργασίας στο εμπόριο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα αποδίδουν μεγάλη σημασία στη συνεργασία για την τεχνητή νοημοσύνη, την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, το 5G και την ιδιωτικοποίηση στρατηγικών υποδομών. Οι δύο χώρες παραμένουν δεσμευμένες να ενισχύσουν την ικανότητα των γυναικών να ευημερούν στο εργατικό δυναμικό, να πετύχουν ως επιχειρηματίες και να είναι σε καλύτερη θέση για την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης», σημειώνεται στην Κοινή Δήλωση.
Η κοινή δήλωση αναφέρεται τέλος στη συμμετοχή των ΗΠΑ στους εορτασμούς για την 200η επέτειο για την ανεξαρτησία της Ελλάδος το 2021, την πρόθεση να ενισχύσουν τους δεσμούς μεταξύ των πανεπιστημίων των δύο χωρών, τις εκπαιδευτικές και ακαδημαϊκές ανταλλαγές, καθώς και να συνεχίσουν τη μακροχρόνια συνεργασία τους για την προστασία της πολιτιστικής ιδιοκτησίας της Ελλάδας.