Ο κύβος ερρίφθη, οι Έλληνες πάμε στις κάλπες την Κυριακή 21 Μαΐου 2023 για να διαλέξουμε κυβέρνηση και πρωθυπουργό. Το τοπίο μπροστά μας έχει ξεκάθαρες διεξόδους αλλά και κάποιες αβεβαιότητες. Τις συνοψίζω σε πέντε σημεία.
Πρώτον: Η απλή αναλογική του Μαΐου δεν θα δώσει κυβερνητική πλειοψηφία, παρότι κάποιοι δηλώνουν πρόθυμοι να τη συγκροτήσουν ως «συγκυβέρνηση ηττημένων».
Οι δημοσκοπήσεις σταθερά αποτυπώνουν ένα παγιωμένο πολιτικό σκηνικό, με τον Κ. Μητσοτάκη να κυριαρχεί των αντιπάλων του, και δεν αναδεικνύουν πλειοψηφικό κανέναν κυβερνητικό συνδυασμό κομμάτων.
Οι πρώτες κάλπες θα είναι επομένως η ημερομηνία λήξης για όσα πυροτεχνήματα ακούστηκαν για «άγνωστο Χ» πρωθυπουργό και άλλα παρεμφερή.
Ο κ. Μητσοτάκης εξακολουθεί να αναφέρεται στο ενδεχόμενο της «πολιτικής τερατογένεσης», αλλά μάλλον ως φόβητρο το επισείει, παρά ως ρεαλιστικό σενάριο. Επομένως, οι δεύτερες κάλπες, στις 2 Ιουλίου, γίνονται μονόδρομος, παρά τα ανούσια blame game που θα ακουστούν στο μεταξύ.
Δεύτερον: Η μόνη πρόταση κυβερνητικής σταθερότητας που βρίσκεται στο τραπέζι αυτή τη στιγμή είναι της Νέας Δημοκρατίας.
Στο αυτονόητο ερώτημα «ποιος θα κυβερνήσει τη χώρα μετά τις εκλογές» ο Μητσοτάκης δείχνει τον εαυτό του, ενώ οι αντίπαλοί του ακόμα ψάχνονται. Ο πρωθυπουργός διεκδικεί μια αυτοδύναμη κυβέρνηση, που θα αποτελείται «από ένα κόμμα αλλά όχι μόνο από ένα χρώμα».
Παρά τις απώλειες που κατέγραψε στα Τέμπη, η ΝΔ έχει και επιτυχίες να αναδείξει: η χώρα τρέχει με ανάπτυξη 6%, οι μεγάλες κρίσεις αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία, το κράτος διορθώθηκε εν μέρει και μπορεί να μεταρρυθμιστεί πιο γρήγορα.
Το μήνυμα είναι απλό: Ψηφίζοντας Νέα Δημοκρατία ανανεώνεται η εντολή προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Ψηφίζοντας ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΜέΡΑ25 είναι άγνωστο το πρόσωπο του πρωθυπουργού και η πολιτική που θα ακολουθηθεί.
Από την άποψη αυτή, η ΝΔ έχει το ισχυρότερο χαρτί προεκλογικά και επωφελείται από την ανεπάρκεια των άλλων.
Τρίτον: Στον ΣΥΡΙΖΑ, μετά τις παρακολουθήσεις και τα Τέμπη, συνειδητοποίησαν ότι δεν μπορούν πλέον να πλασαριστούν ως αντισυστημική επιλογή, όπως το 2015. Ο κ. Τσίπρας όχι μόνο δεν αποκόμισε δημοσκοπικό κέρδος από αυτά, αλλά μέτρησε απώλειες και παραμένει σταθερά δεύτερος. Αναγκάστηκε έτσι να επαναφέρει τον Πολάκη και να κρατάει άμυνα με παλιό πρόγραμμα και παλιά υλικά [Παππά, Κατρούγκαλο, Τζανακόπουλο, Σπίρτζη κ.λπ.]. Δείχνει έτσι να τον απασχολεί περισσότερο η επόμενη εσωκομματική ημέρα.
Τέταρτον: Το ΠΑΣΟΚ ξεκίνησε με αξιώσεις και σήμερα βρίσκεται να παίζει άμυνα για να αποφύγει το μονοψήφιο. Εγκλωβίστηκε, χωρίς λόγο, στο αφήγημα «Ψάχνω για πρωθυπουργό», που τρελαίνει κάθε σκεπτόμενο κεντροαριστερό ψηφοφόρο και στέλεχος. Ο Ν. Ανδρουλάκης γνωρίζει πως η «προοδευτική συγκυβέρνηση» των ηττημένων είναι ένα μη ρεαλιστικό σενάριο, ίσως να το απεύχεται κιόλας.
Το ιδανικό για το ΠΑΣΟΚ θα ήταν να έχει πάνω από 9% στις δεύτερες εκλογές, ώστε να μην αμφισβητηθεί η νέα ηγεσία.
Το καλύτερο σενάριο για το ΠΑΣΟΚ θα ήταν η αυτοδυναμία Μητσοτάκη στις 2 Ιουλίου, που θα το έβγαζε από κάθε πολιτικό δίλημμα και αδιέξοδο.
Πέμπτον: Βαρουφάκης και Βελόπουλος παραμένουν το αποκούμπι ακραίων, συνωμοσιολόγων, αντιδυτικών και φιλοπουτινικών στοιχείων. Υπάρχουν και τέτοιοι ψηφοφόροι, δημοκρατία έχουμε. Ο Γιάνης με ένα ν έφτασε στο σημείο να προτείνει πρόσφατα «ανατινάξεις τραπεζών» [«Να τινάξουμε στον αέρα το τραπεζικό σύστημα» Project Syndicate]. Και όσο κάποιοι επιμένουν να τον συμπεριλαμβάνουν σε «προοδευτική διακυβέρνηση» τόσο το εν λόγω σενάριο θα αποδυναμώνεται τραγικά.
Συμπέρασμα: Τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Τον ερχόμενο Μάιο η χώρα θα αποφασίσει αν θέλει να αλλάξει, να βελτιωθεί, να συνεχίσει στην κανονικότητα, ή αν επιθυμεί να μπει σε περιπέτειες με «άγνωστες Χ» κυβερνήσεις. Προς το παρόν, το πολιτικό κλίμα αλλά και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι δεν υπάρχει (σοβαρός) κίνδυνος για το δεύτερο.