Η επιμονή του Αλέξη Τσίπρα να δοθούν στη δημοσιότητα τα πρακτικά του συμβουλίου πολιτικών αρχηγών στις 6 Ιουλίου 2015, την επαύριο του δημοψηφίσματος, εγείρει και νέες απορίες.
Κάποιοι αναρωτιούνται γιατί δεν δίνονται στη δημοσιότητα. Η απάντηση που έδωσε ο νυν Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κώστας Τασούλας ήταν η προφανής – άλλωστε την ίδια έδωσε και η προκάτοχός του κα Σεκαλλαροπούλου πέρσι τον Σεπτέμβριο μετά από παρόμοιο αίτημα της Ζωής Κωνσταντοπούλου: Το συμβούλιο πολιτικών αρχηγών είναι άτυπο όργανο, δεν προβλέπεται από το Σύνταγμα, επομένως τα διαρρηθέντα είναι απόρρητα.
Ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας μετά την απάντηση της Προεδρίας της Δημοκρατίας, επανήλθε, με το ερώτημα «ποιος φοβάται την αλήθεια για το 2015;». Μάλιστα, έφτασε να επικαλεστεί το γεγονός ότι ο αείμνηστος Κάρολος Παπούλιας έδωσε στη δημοσιότητα τα πλήρη πρακτικά της Συνεδρίασης των πολιτικών αρχηγών στις 13 Μαΐου του 2012.
Πρόκειται για σύγκριση ανόμοιων πραγμάτων καθώς, εκείνη η σύσκεψη υπό τον Κάρολο Παπούλια δεν είναι άτυπο όργανο, αλλά συνταγματικά προβλεπόμενο, για να διερευνηθεί η δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης εφόσον διαπιστωθεί ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρξει αυτοδυναμία, προκειμένου να αποφευχθούν οι εκλογές.
Αυτό άλλωστε απάντησε με νέα ανακοίνωσή του ο κ. Κωνσταντίνος Τασούλας στον κ. Τσίπρα: «Η Συνεδρίαση της 13ης Μαΐου του 2012 αφορούσε σε ευθεία εφαρμογή του Συντάγματος και ειδικότερα του άρθρου 37 παρ. 3» το , σύμφωνα με το οποίο:
«Αν οι διερευνητικές εντολές δεν τελεσφορήσουν, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καλεί τους αρχηγούς των κομμάτων και, αν επιβεβαιωθεί η αδυναμία σχηματισμού Kυβέρνησης που να έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής, επιδιώκει το σχηματισμό Kυβέρνησης από όλα τα κόμματα της Βουλής για τη διενέργεια εκλογών».
Συνεπώς, εδώ δεν έχουμε συνεδρίαση του άτυπου Συμβουλίου των Πολιτικών Αρχηγών για κρίσιμο εθνικό θέμα, όπως ήταν η συνεδριαση της 6ης Ιουλίου του 2015, αλλά σύσκεψη εντελώς διαφορετικού οργάνου προβλεπόμενου στο Σύνταγμα, με θέμα το σχηματισμό Κυβέρνησης».
Το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών έγινε στις 6 Ιουλίου 2015 υπό τον τότε ΠτΔ, Προκόπη Παυλόπουλο, και μετείχαν, εκτός από τον τότε πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, ο Ευάγγελος Μεϊμαράκης ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης και πρόεδρος της ΝΔ, η αείμνηστη πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Φώφη Γεννηματά, ο γ.γ. του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας, ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ Πάνος Καμμένος και ο πρόεδρος του Ποταμιού, Σταύρος Θεοδωράκης.
Τηρήθηκαν πρακτικά, αποχώρησαν για λίγο οι πρακτικογράφοι
Στο μεταξύ, στο παρασκήνιο έχει αρχίσει να αναπτύσσεται φιλολογία σχετικά με το εάν στην κρίσιμη σύσκεψη του 2015, τηρήθηκαν όντως πρακτικά.
Το iefimerida.gr συνομίλησε με παράγοντες που είναι σε θέση να γνωρίζουν και η απάντηση είναι κατηγορηματική: Ναι, τηρήθηκαν πρακτικά. Στην αίθουσα ήταν ως είθισται τέσσερις υπάλληλοι επιφορτισμένοι με αυτό το καθήκον.
Το 2016, ο Σταύρος Θεοδωράκης, σε ανάρτησή του τότε, είχε αποκαλύψει ότι ο ίδιος ζήτησε να απομακρυνθούν οι πρακτικογράφοι για να μιλήσουν πιο ελεύθερα οι πολιτικοί αρχηγοί. «Είμαστε σε κόκκινο συναγερμό. Να φύγουν οι πρακτικογράφοι και να μιλήσουμε καθαρά. Η χώρα καταρρέει. Δεν θα πληρωθούν μισθοί. Πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να παραμείνουμε στην Ευρώπη”» έγραψε ένα χρόνο μετά την σύσκεψη των αρχηγών στην οποία μετείχε ως επικεφαλής του Ποταμιού.
Σύμφωνα με παρισταμένους στην σύσκεψη, η πρόταση Θεοδωράκη -η οποία επιβεβαιώνεται -έγινε κυρίως για να πέσουν οι τόνοι. Και τούτο διότι στην αρχή της συνεδρίασης υπήρχε μεγάλη ένταση με τον τότε επικεφαλής των ΑΝΕΛ Πάνο Καμμένο να απευθύνει πύρινους λόγους κατά της Ευρώπης και δη της Γερμανίας. «Θα προσκυνήσουν, τους τελειώσαμε» ήταν μερικές από τις φράσεις που του αποδίδονται την επαύριο του «όχι» που έβγαλε το δημοψήφισμα.
Ο τότε πρόεδρος της ΝΔ Ευάγγελος Μεϊμαράκης συγκατένευσε αμέσως στην πρόταση του Στ. Θεοδωράκη. Ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος κοίταξε προς τον Αλέξη Τσίπρα, εκείνος του έκανε καταφατικό νόημα και ο κ. Παυλόπουλος έδωσε εντολή να αποχωρήσουν οι πρακτικογράφοι.
Το σκηνικό αυτό έγινε περίπου 5-10 λεπτά μετά την έναρξη της σύσκεψης στις 9:30 περίπου το πρωί. Σύμφωνα με μαρτυρίες από διασταυρωμένες πηγές, οι πρακτικογράφοι επέστρεψαν μετά από 30-45 λεπτά, όταν οι τόνοι είχαν πέσει και κυριαρχούσαν οι φιλικές προσφωνήσεις «Αλέξη μου», «Βαγγέλη μου», «Φώφη μου» και «Σταύρο μου».
Ηχογραφούνται οι συνομιλίες των αρχηγών στις συσκέψεις
Όπως έχει γράψει το iefimerida.gr, στις άτυπες συσκέψεις των πολιτικών αρχηγών τηρούνται στενογραφημένα πρακτικά τα οποία δεν μονογράφονται από τους παρισταμένους, ωστόσο τηρούνται στο αρχείο της Προεδρίας της Δημοκρατίας, «δια παν ενδεχόμενο», για παράδειγμα εάν κάποιος θελήσει να εγείρει θέμα ποινικό ή εθνικό από αυτή την σύσκεψη.
Ωστόσο, όπως πληροφορείται το iefimerida.gr, οι συνομιλίες των αρχηγών σε αυτές τις συσκέψεις ηχογραφούνται παράλληλα.
Αυτό που δεν γνωρίζουμε είναι εάν εξακολούθησε η ηχογράφηση και μετά την αποχώρηση των πρακτικογράφων ή όχι. Κάτι που θα έπρεπε να το γνωρίζουν οι αρχηγοί προφανώς.
Η αγωνία Παυλόπουλου, τα τηλεφωνήματα Τσίπρα-Πούτιν, Θεοδωράκη-Γιούνκερ
Επιστρέφοντας στη σύσκεψη του 2015, η συζήτηση προχωρούσε, αλλά η ώρα περνούσε. Ο Προκόπης Παυλόπουλος ενημέρωσε τους αρχηγούς ότι ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ περίμενε στις 12:00 τηλεφώνημα – προφανώς για να ενημερώσει την Μέρκελ – για το εάν πηγαίνει καλά η σύσκεψη και αν ομονοούν οι αρχηγοί. «Πρέπει να τηλεφωνήσω στον Ολάντ. Είστε σύμφωνοι;» ρωτούσε αγωνιωδώς τους αρχηγούς των κοινοβουλευτικών κομμάτων. Τελικά υπήρξε συμφωνία – πλην του γ.γ. του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα, όπως ανεμένετο. Λίγο πριν τις 12 οι αρχηγοί διέκοψαν για λίγο.
Ο Προκόπης Παυλόπουλος επικοινώνησε με τον Ολάντ για τα τεκταινόμενα.
Ο Αλέξης Τσίπρας πήγε σε διπλανό δωμάτιο για να συνομιλήσει με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν που τον αναζητούσε, όπως τον ενημέρωσε ο Παναγιώτης Λαφαζάνης. Βέβαια όχι για να μην υπογράψει τη συμφωνία με την ΕΕ, αλλά για να του δώσει συγχαρητήρια για το δημοψήφισμα.
Και ο Σταύρος Θεοδωράκης είχε ένα άτυπο τηλεφώνημα με τον Ζακ Κλοντ Γιούνκερ με τον οποίο διατηρούσε πολύ καλή σχέση προκειμένου να τον ενημερώσει ότι οι αρχηγοί ομονόησαν για την παραμονή της χώρας στο ευρώ. Η σύσκεψη ξεκίνησε με τις τελικές πινελιές στο κείμενο που θα δημοσιοποιούνταν. «Σε λίγες ώρες ήταν έτοιμο το κείμενο που έκανε το “όχι” του Τσίπρα “ναι”. Οι 356 λέξεις που μας κράτησαν στην Ευρώπη», όπως είχε περιγράψει προσφυώς τις κρίσιμες εκείνες στιγμές ο Σταύρος Θεοδωράκης το 2016.
Γιατί επιμένει ο Τσίπρας
Αυτό που μένει να απαντηθεί είναι γιατί ο Αλέξης Τσίπρας επιμένει μετά από δέκα χρόνια σε ένα αίτημα που δεν έχει ικανοποιηθεί ποτέ στο παρελθόν (ουδέποτε δημοσιοποιήθηκαν πρακτικά σύσκεψης πολιτικών αρχηγών) και το γνωρίζει.
Η μία εκδοχή είναι ότι σε μια συγκυρία που όλα δείχνουν ότι επιδιώκει να επανακάμψει με νέο πολιτικό φορέα, θέλει να διαχύσει τις ευθύνες περί «κωλοτούμπας».
Η άλλη εκδοχή είναι ότι γράφει βιβλίο στο οποίο θα συμπεριλάβει και τα τεκταινόμενα στη σύσκεψη και θέλει να μην διαψευσθεί.
Ο ίδιος ο πρώην πρωθυπουργός εξηγεί στις ανακοινώσεις του ότι το αίτημά του αφορά την υστεροφημία του αλλά και το μελλοντικό του αφήγημα: «Επιχείρησαν και επιχειρούν να μας φορτώνουν τις δικές τους ευθύνες για τη χρεοκοπία της χώρας. Να, λοιπόν, γιατί φοβούνται την αλήθεια για το '15: Γιατί η αλήθεια δεν είναι εμπόδιο μόνο για τη διαιώνιση του αφηγήματός τους για το χθες, αλλά κυρίως εμπόδιο για τη διαιώνιση της εξουσίας τους σήμερα και αύριο» έγραψε.
Μέχρι στιγμής κανείς από τους μετέχοντες στη σύσκεψη (πλην της αείμνησης Φώφης Γεννηματά), δεν έχει τοποθετηθεί επί του αιτήματος Τσίπρα. Ίσως το πράξει με σχόλιό του στον Alpha ο Σταύρος Θεοδωράκης. Το ΚΚΕ πάντως με ανακοίνωσή του δηλώνει ότι θα έπρεπε να έχουν δοθεί ήδη στη δημοσιότητα τα πρακτικά. Επίσης έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι όπως πληροφορείται το iefimerida.gr, ο Προκόπης Παυλόπουλος αναμένεται να αναφερθεί σε τηλεοπτική του συνέντευξη αυτή την εβδομάδα σε άγνωστες λεπτομέρειες της διαπραγμάτευσης εκείνης.
Σε κάθε περίπτωση ορισμένοι από τους μετέχοντες εκτιμούν ότι ίσως θα έπρεπε να δημοσιοποιηθούν, άλλως ελλοχεύει ο κίνδυνος ο καθένας κατά το δοκούν και από... μνήμης να δημοσιοποιήσει την δική του εκδοχή για προσωπικές-κομματικές σκοπιμότητες.