Καθώς οι αυτοδιοικητικές εκλογές ολοκληρώθηκαν και τα αποτελέσματα διαμορφώνουν τον αυτοδιοικητικό χάρτη της χώρας, έφτασε η ώρα να αφουγκραστούμε και να αποκωδικοποιήσουμε τα πολιτικά μηνύματα που έστειλαν οι πολίτες μέσω της κάλπης αλλά και με την μη προσέλευσή τους σε αυτήν.
Η αποχή από αυτήν την εκλογική διαδικασία ήταν μεγαλύτερη από την ήδη μεγάλη αποχή των εθνικών εκλογών του Ιουνίου 2023, όπου η προσέλευση στην κάλπη ανήλθε στο ποσοστό 53,74%. Η συμμετοχή των πολιτών στον δεύτερο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών ανήλθε σε ποσοστό 40,71% στους δήμους και 35,16 στις περιφέρειες αντίστοιχα. Στην Αθήνα η συμμετοχή δεν ξεπέρασε το 27% καταγράφοντας ένα από τα μεγαλύτερα αρνητικά ρεκόρ μετά την Μεταπολίτευση. Στον πρώτο γύρο η συμμετοχή ήταν κάπως αυξημένη ,αλλά και πάλι το ποσοστό της αποχής πολύ υψηλό.
Το κοινωνικό αποτύπωμα που αφήνουν τα παραπάνω ποσοστά είναι ξεκάθαρο. Η σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στους πολίτες και τους θεσμούς έχει διαρραγεί. Η κρίση αντιπροσώπευσης είναι παρούσα και στην αυτοδιοίκηση. Μια γενικευμένη απαξίωση του δημόσιου χώρου, της πολιτικής και των εκπροσώπων της κυριεύει το θυμικό και τη σκέψη των ανθρώπων. Η αποκατάσταση στην συνείδηση των πολιτών της σπουδαιότητας του θεσμού της τοπικής αυτοδιοίκησης και της σημασίας της συμμετοχής τους για την επίλυση των ζωτικών προβλημάτων της καθημερινότητάς τους δεν είναι εύκολο στοίχημα, αλλά σίγουρα αξίζει να τεθεί. Το πώς από το κλίμα γενικευμένης αδιαφορίας θα μεταβούμε σταδιακά στην αίσθηση του ανήκειν, η οποία ενισχύει την επιθυμία των πολιτών να συμμετέχουν στις εκλογικές αναμετρήσεις, αποτελεί ένα διαρκές πλέον δημοκρατικό ζητούμενο για κάθε εκλογική αναμέτρηση.
Η πρακτική της σημερινής κυβέρνησης που αντιλαμβάνεται την τοπική αυτοδιοίκηση ως κυβερνητικό βραχίονα είναι βέβαιο ότι δε βοηθά σε αυτή την κατεύθυνση.
Οι δηλώσεις θριαμβολογίας μετά την έκβαση των αποτελεσμάτων των αυτοδιοικητικών εκλογών του πρώτου γύρου με λάφυρο τον «γαλάζιο» πολιτικό χάρτη της χώρας απωθούν ακόμη και υποστηρικτές της κυβέρνησης. Η εξάρτηση της παραγωγικής και αγαστής συνεργασίας της κεντρικής διοίκησης από την κομματική προέλευση των δημάρχων και περιφερειαρχών γυρίζει τη χώρα δεκαετίες πίσω.
Η λογική της συγκέντρωσης και ευθυγράμμισης της εξουσίας των τοπικών κοινωνιών με αυτήν της κυβέρνησης και η παρεμβολή στις εκλογές της αυτοδιοίκησης με στηρίξεις σε πρόσωπα με μόνο κριτήριο τον κομματικό τους προσανατολισμό επηρεάζει αρνητικά την αποτελεσματικότητά της. Το είδαμε με δραματικό τρόπο στις πρόσφατες καταστροφές . Οι ανάγκες των πολιτών στην τοπική αυτοδιοίκηση θα υπηρετηθούν με επιτυχία από δημάρχους και περιφερειάρχες απαγκιστρωμένους από κομματικές αγκυλώσεις, από αιρετούς με αυτοτέλεια και όχι διεκπεραιωτές κεντρικών επιλογών.
Έχοντας υπόψη τα μεγάλα προβλήματα της κλιματικής αλλαγής και τα οξυμένα κοινωνικά ζητήματα (ασφάλεια, ανισότητες, μετανάστευση) κάτι τέτοιο θα έπρεπε για ένα κόμμα εξουσίας να συνιστά όχι μόνο επιλογή αλλά υποχρέωση.
Το ΠΑΣΟΚ πιστώνεται, μέσω των εμβληματικών μεταρρυθμίσεών του, την ενίσχυση της διοικητικής αυτονομίας και αυτοτέλειας του θεσμού. Άλλαξε το θεσμικό πλαίσιο, μετέφερε αρμοδιότητες και πόρους και ανέδειξε προσωπικότητες κύρους και αποτελεσματικότητας που υπηρέτησαν την αυτοδιοίκηση, την αποκέντρωση και τους πολίτες και όχι το κόμμα.
Με κριτήρια επιλογής στραμμένα στο μέλλον και όχι στο παλαιοκομματικό παρελθόν και έχοντας πάντα ως στόχο περιφερειακά και δημοτικά συμβούλια που απαρτίζονται από μέλη με προοδευτικές αντιλήψεις, τα οποία έχουν τη γνώση και το πάθος για την εξεύρεση και υλοποίηση λύσεων στα καθημερινά προβλήματα των δημοτών, πετύχαμε την μεγάλη ανατροπή στον πρώτο δήμο της χώρας, την τόσο αναγκαία αλλαγή σκυτάλης στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, αλλά και την ανάδειξη δημάρχων σε πάνω από εκατό δήμους της χώρας , με ιδιαίτερα μάλιστα επιτυχή αποτελέσματα στο λεκανοπέδιο. Φαίνεται έτσι να κερδίζεται ένα πρώτο στοίχημα καθώς αναδείχτηκε σε όλη τη χώρα ένα αξιόπιστο προοδευτικό αυτοδιοικητικό ανάχωμα απέναντι στην επιχειρούμενη κομματική άλωση του θεσμού.
Τα αποτελέσματα αντανακλούν την καθημερινή προσπάθεια να χτίσουμε από την αρχή την σχέση εμπιστοσύνης όχι μόνο μεταξύ των πολιτών και της δημοκρατικής παράταξης αλλά των πολιτών με τους θεσμούς και την συμμετοχή.
Δεν αγωνιστήκαμε για έναν πράσινο αυτοδιοικητικό χάρτη που θα αντικαταστήσει τον γαλάζιο, αλλά για να αναδειχτούν αιρετοί που δεν θα σκορπάνε δημόσιο χρήμα ασυλλόγιστα και αδιαφανώς, δεν θα αδιαφορούν για τη θωράκιση του δήμου και της περιφέρειας, δεν θα συνοδοιπορούν με τον Μπέο για να διασφαλίσουν την εκλογή τους.
Ένα πρώτο επιτυχημένο βήμα έγινε.Η συνέχεια θα γραφτεί με ευθύνη, σοβαρότητα, μα πάνω απ´όλα με έγνοια για τους πολίτες και τις ανάγκες τους.