Χωρίς συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα αλλά με κοινό κεκτημένο την πεποίθηση πως Αίγυπτος και Ελλάδα επιθυμούν να καταλήξουν σύντομα σε συμφωνία για το status quo της Μονής της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά, ολοκληρώθηκε χθες η δίωρη συνάντηση μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών.
Η δήλωση του επικεφαλής της αιγυπτιακής διπλωματίας, Μπαντρ Αμπντελάτι, πως οι δύο πλευρές «σύντομα θα γιορτάσουμε μια συμφωνία μεταξύ Αιγύπτου και Μονής Σινά», ερμηνεύτηκε αρχικά ως προαναγγελία επίτευξης συμφωνίας για το κρίσιμο ζήτημα του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της μονής. Ωστόσο, κάτι τέτοιο φαντάζει ακόμη πρώιμο, αφού πέρα από τις δηλώσεις καλών προθέσεων, στην πραγματικότητα ο δρόμος για την κατάρτιση της συμφωνίας παραμένει στρωμένος με τα αγκάθια του «ιδιοκτησιακού». Εκεί έγκειται και η βασική διαφωνία με τις δύο πλευρές να έχουν διανύσει ικανοποιητική απόσταση , έτσι ώστε να συγκλίνουν, ωστόσο η επίτευξη μιας συμφωνίας στο άμεσο μέλλον μάλλον θεωρείται πρώιμη. Τουλάχιστον, σε αυτή τη φάση η ελληνική διπλωματία έχει λόγους να αισιοδοξεί μετά την επίσκεψη του Αιγύπτιου αξιωματούχου στην Αθήνα όπου φαίνεται πως εκφράστηκε η βούληση του Καΐρου να προχωρήσει και αυτό στη θεσμική κατοχύρωση της Μονής στα πρότυπα του πρόσφατου νομοθετήματος που ψηφίστηκε από το ελληνικό κοινοβούλιο. Επιπλέον, ο επικεφαλής της αιγυπτιακής διπλωματίας , σύμφωνα με πληροφορίες, δεσμεύτηκε και για την διατήρηση του μοναχικού σώματος, καθώς πρόθεση της Αιγύπτου είναι να ανανεωθούν οι βίζες των μοναχών οι οποίες είναι βραχείας διάρκειας.
Σε αυτό το πλαίσιο, σύμφωνα με διπλωματική πηγή που μίλησε στο ieifimerida, οι δύο υπουργοί συζήτησαν χθες και για την πρόσφατη εσωτερική κρίση στη μοναστική κοινότητα που προέκυψε μετά την προσπάθεια καθαίρεσης του ηγουμένου της μονής και αρχιεπισκόπου Σινά, Δαμιανού. Ωστόσο, η αιγυπτιακή πλευρά, κατά την ίδια πηγή, δεν έθεσε θέμα απονομιμοποίησης του ηγουμένου, γεγονός που δείχνει ότι ενδεχόμενη εξέλιξη πάνω σε αυτό το ζήτημα δεν φαίνεται να επηρεάζει την πορεία των διαπραγματεύσεων μεταξύ Αθήνας και Καΐρου.
Στο μέτωπο της Λιβύης, οι δύο ομόλογοι συμφώνησαν πως υπάρχει κοινή αντίληψη για το πλαίσιο της επικείμενης πολιτικής λύσης στη διαιρεμένη αφρικανική χώρα και δεσμεύτηκαν να μην υπάρξει μονομερής συζήτηση με την Τρίπολη για οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών που θα παραβιάζει τα κεκτημένα της συμφωνίας οριοθέτησης ΑΟΖ Αιγύπτου – Ελλάδας. Ταυτόχρονα, συμφώνησαν ότι μοιράζονται από κοινού την άποψη για την παράνομη φύση του τουρκολιβυκού μνημονίου και τον μη έννομο χαρακτήρα του που ως εκ τούτου δεν παράγει διεθνώς νομικά αποτελέσματα.
Ο διάλογος Αθήνας-Καΐρου θα συνεχιστεί στον ΟΗΕ
Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες, το επόμενο διάστημα οι δύο πλευρές θα εντείνουν τη συνεργασία τους στον ΟΗΕ, χωρίς όμως στον σχεδιασμό να περιλαμβάνεται η κατάθεση κοινής ρηματικής διακοίνωσης εναντίον της Λιβύης. Υπενθυμίζεται πως η ελληνική μόνιμη αντιπροσωπεία στον ΟΗΕ κατέθεσε προχθες ρηματική διακοίνωση που απαντά σε αιτιάσεις της λιβυκής πλευράς για τα θαλάσσια οικόπεδα που δημοπρατήθηκαν από το ελληνικό κράτος νότια της Κρήτης. Ανώτατη διπλωματική πηγή ανέφερε στο ieifimerida ότι θα ακολουθήσει νέα verbal note που θα απαντά στη δεύτερη διακοίνωση των Λίβυων, όπου αυτοί παρουσίασαν παράνομα στον ΟΗΕ τα εξωτερικά όρια της δυνητικής υφαλοκρηπίδας τους βάσει του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου. Η καθυστέρηση στην κατάθεση της απάντησης οφείλεται στην ανάγκη περαιτέρω τεκμηρίωσης και έχει παραπεμφθεί για το προσεχές μέλλον. Στην Αθήνα εκτιμούν πως και η αιγυπτιακή διπλωματία θα προχωρήσει σε ανάλογη κίνηση στον ΟΗΕ το επόμενο διάστημα, χωρίς όμως αυτό να επιβεβαιώνεται προσώρας επισήμως.
Αποτίμηση της Αθήνας για την ρηματική διακοίνωση της Αιγύπτου για τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας
Τέλος, στον απόηχο της χθεσινής συνάντησης του Γιώργου Γεραπετρίτη με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, Μπαντρ Αμπντελάτι, αίσθηση προκάλεσε η πληροφορία για την ύπαρξη ρηματικής διακοίνωσης της Αιγύπτου προς την ελληνική πρεσβεία στο Κάιρο, που φέρεται να αμφισβητεί τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, αν και σύμφωνα με διπλωματικές πηγές στην Αθήνα πρόκειται για τυποποιημένη κίνηση που δεν αξιολογείται ως σημαντική ή κλιμακούμενη ενέργεια.
Η ρηματική διακοίνωση της Αιγύπτου αναφέρεται στον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό που δημοσίευσε η Ελλάδα και ειδικότερα στα τμήματα τα οποία η Ελλάδα δεν έχει προβεί σε οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας με την Αίγυπτο. Γι' αυτόν το λόγο αναφέρονται τα απώτατα δυνητικά όρια της Υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ όπως ρητά καταγράφονται στον χάρτη του ΘΧΣ.
Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, κατά τη χθεσινή συνάντηση τέθηκε το ζήτημα και ο Αιγύπτιος αξιωματούχος επιβεβαίωσε, όπως άλλωστε ρητά αναφέρεται και στη διακοίνωση, τη βούληση της Αιγύπτου τα θέματα αυτά να είναι αντικείμενο συνεργασίας και διαβούλευσης στο πλαίσιο των εξαιρετικών σχέσεων των δύο χωρών με σκοπό την περαιτέρω ενίσχυσή τους.
Η απάντηση του ελληνικού ΥΠΕΞ
Για τα θέμα πήρε θέση αργά χθες το βράδυ και η εκπρόσωπος Τύπου του ΥΠΕΞ Λάνα Ζωχιού.
Ειδικότερα η κ.α Ζωχιού επεσήμανε πως η συγκριμένη Ρηματική Διακοίνωση της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου αναφέρεται στον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό που δημοσίευσε και αποτύπωσε για πρώτη φορά σε χάρτη η Ελλάδα, στις 16.04.2025 και πρόκειται όπως σχολίασε για για «αναμενόμενη αντίδραση γειτονικού κράτους, μέσω συνήθους διπλωματικής αλληλογραφίας, με το οποίο εκκρεμεί οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, όπως είναι η Αίγυπτος».
Αυτό άλλωστε ρητά αναφέρεται στον χάρτη ότι δηλαδή στα τμήματα, στα οποία δεν έχει υπάρξει διμερής οριοθέτηση, αναφέρονται τα δυνητικά όρια, σύμφωνα με τη μέση γραμμή.
Αυτό ανέφερε και ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών στον Αιγύπτιο ομόλογο του κατά τη σημερινή τους συνάντηση» θα καταλήξει η εκπρόσωπος τύπου , προσθέτοντας ακόμη πως «ο τελευταίος επιβεβαίωσε, όπως άλλωστε ρητά αναφέρεται και στη Διακοίνωση, ότι η βούληση της Αιγύπτου, είναι τα θέματα αυτά να είναι αντικείμενο συνεργασίας και διαβούλευσης στο πλαίσιο των εξαιρετικών σχέσεων των δύο χωρών και με σκοπό την περαιτέρω ενίσχυση τους.
Οι δύο πλευρές εξήραν τη συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ, η οποία υπεγράφη πριν από 5 ακριβώς χρόνια και επανέλαβαν τη προσήλωσή τους στην UNCLOS για την μελλοντική τους συνεργασία».