Η ενεργειακή συνεργασία των δύο χωρών και ο στρατηγικός διάλογος Ουάσιγκτον και Αθηνών κυριάρχησαν στις πρώτες συναντήσεις που είχε η νέα πρέσβης των ΗΠΑ, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ στο Προεδρικό Μέγαρο αλλά και στο Υπουργείο Εξωτερικών.
Η προτεραιότητα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής στην προώθηση του αμερικανικού LNG μέσω της Αλεξανδρούπολης στην Ευρώπη καθίσταται ακόμη πιο ξεκάθαρη με την ανάληψη των καθηκόντων της νέας πρέσβη των Ηνωμένων Πολιτειών στην Αθήνα, Κίμπερλι Γκιλφόιλ.
Στην τελετή επίδοσης των διαπιστευτηρίων της στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνο Τασούλα, η πρέσβης τόνισε την επιθυμία να ενισχυθεί ο ρόλος της Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου και να απομακρυνθεί η Ευρώπη από την εξάρτησή της στο ρωσικό αέριο.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης που κράτησε σχεδόν μία ώρα και παραβίασε το αυστηρό πρωτόκολλο, η κ. Γκίλφοϊλ εξήρε τη γεωστρατηγική σημασία της Ελλάδας για τις ΗΠΑ.
Ειδικότερα, μετά την επίδοση των διαπιστευτηρίων, δήλωσε ότι αισθάνεται τιμή που είναι η πρώτη γυναίκα πρέσβης στη χώρα μας και εξέφρασε τη διάθεσή της να συνεργαστεί στενά με την ελληνική πλευρά για την προώθηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το άγαλμα του Τρούμαν
Ωστόσο, δεν έλειψαν και οι χαλαρές στιγμές στο Προεδρικό Μέγαρο, με τον Κωνσταντίνο Τασούλα να εξηγεί στην κα Γκίλφοϊλ πως στις προηγούμενες δεκαετίες υπήρχε αντιαμερικανισμός στην Ελλάδα που τώρα έχει κοπάσει, και πρόσθεσε ότι η ίδια, λόγω του ζωντανού χαρακτήρα της και της εξωστρέφειας που τη διακρίνει, μπορεί να συμβάλλει ώστε τα θετικά αισθήματα των Ελλήνων για την Αμερική να γίνουν ακόμα πιο ισχυρά. Της είπε μάλιστα ότι «εδώ πιο κάτω βρίσκεται το άγαλμα του Τρούμαν που έχει πολλές φορές γίνει στόχος επιθέσεων». Προσθέτοντας πως «αν ήσασταν εσείς Πρέσβης σε προηγούμενες δεκαετίες μπορεί να είχε γίνει στόχος λιγότερες φορές». Η Κίμπερλι είπε ότι θαυμάζει τον Τρούμαν και θα ζητήσει να επισκεφτεί το άγαλμα.
Από την πλευρά της, η νέα πρέσβης ενημέρωσε τον ΠτΔ πως έχει ένα εξαιρετικά πυρετώδες πρόγραμμα και ότι δεν θα προλάβει να ξεκουραστεί αφού πέφτει κατευθείαν στην πολλή δουλειά και ότι έχει σκοπό να επισκεφτεί όλη την Ελλάδα και να γνωρίσει την περιφέρεια.
Ταυτόχρονα, όπως κατέγραψε και ο τηλεοπτικός φακός της ΕΡΤ που βρέθηκε μέσα στο Προεδρικό Μέγαρο, η νέα πρέσβης εξιστόρησε στον κ. Τασούλα και προσωπικές της στιγμές που έχουν σχέση με την Ελλάδα, καθώς όπως είπε είχε επισκεφτεί την Αθήνα και την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων ως δημοσιογραφία να καλύψει το γεγονός για το μεγάλο αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο του ΑΒC αλλά και κατά τη διάρκεια του μήνα του μέλιτος με τον σύζυγο και πατέρα του παιδιού της, Έρικ Βιλένσι, που ήταν παρών στο Προεδρικό μαζί με τον γιο τους, Ρόναν Άντονι ο οποίος , όπως είπε η νέα πρέσβης, έχει κάνει και κλασικές σπουδές και είχε πάντα μεγάλη αγάπη για την Ελλάδα.
Ενέργεια και Διπλωματία: Η Ελλάδα ως κεντρική πύλη LNG προς την Ευρώπη
Η συνεργασία στον τομέα της ενέργειας βρέθηκε στο επίκεντρο της πρώτης της επίσημης συνάντησης και με τον υπουργό Εξωτερικών, Γιώργο Γεραπετρίτη. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η πρέσβης επισήμανε τις ευκαιρίες που προσφέρει η γεωγραφική θέση της Ελλάδας για τη δημιουργία ενός νέου ενεργειακού χάρτη στην Ευρώπη.
Το αμερικανικό σχέδιο προβλέπει την αύξηση της μεταφοράς LNG από τα λιμάνια της Ρεβυθούσας και της Αλεξανδρούπολης προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, μέσω του «κεντρικού διαδρόμου» (vertical corridor). Αυτό αναμένεται να καλύψει το κενό που αφήνει η σταδιακή διακοπή του ρωσικού αερίου, δίνοντας ώθηση στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις και ενισχύοντας τον ρόλο της Αθήνας ως πύλη εισόδου για το αέριο προς την Ανατολική Ευρώπη, τα Βαλκάνια και κυρίως την Ουκρανία.
Όπως επισημάνθηκε , οι συζητήσεις μεταξύ της πρέσβεως και του υπουργού Εξωτερικών κινήθηκαν σε θετικό κλίμα, ενώ διαπιστώθηκε κοινή βούληση για την περαιτέρω ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας και της στρατηγικής εταιρικής σχέσης.
Στρατηγική αναβάθμιση στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις -Οι αμερικανικές βάσεις στη χώρα μας
Υπενθυμίζεται πως Αθήνα και Ουάσιγκτον έχουν υπογράψει συμφωνία στρατηγικής εταιρικής σχέσης, μέρος της οποίας είναι και η Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ που λήγει τυπικά το 2026 και έχει φυσικά δυνατότητα να παραταθεί.
Συνεπώς, το επόμενο διάστημα μένει να φανεί σε ποιον βαθμό βρίσκεται στις επιδιώξεις των δύο πλευρών η περαιτέρω αναβάθμιση των στρατηγικών σχέσεων, αλλά και η παράταση της αμυντικής συμφωνίας ή, καλύτερα, η περαιτέρω τροποποίησή της.
Στο πρόσφατο παρελθόν, εξάλλου, είχε υπάρξει έντονη συζήτηση γύρω από το ζήτημα της επέκτασης των Αμερικανών και σε άλλες κρίσιμες στρατιωτικές υποδομές της χώρας.
Ως γνωστόν, με βάση την MDCA, οι ΗΠΑ μπορούν να χρησιμοποιούν κρίσιμες ελληνικές υποδομές, όπως το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και η βάση ελικοπτέρων στο Στεφανοβίκειο, το οποίο όμως παραμένει επισφαλές σε λειτουργικό επίπεδο μετά την πρόσφατη καταστροφή που υπέστη από την κακοκαιρία «Daniel» το 2023.
Με βάση αυτά τα δεδομένα, το προηγούμενο διάστημα είχε γραφτεί έντονα στον ελληνικό Τύπο πως οι Αμερικανοί επιδιώκουν να ζητήσουν και τη χρήση της αεροπορικής βάσης της Λάρισας (110 Πτέρυγα Μάχης), όπου θα δημιουργηθούν νέες υποδομές για τη φιλοξενία των αμερικανικών δυνάμεων, όταν αυτές βρίσκονται στην περιοχή.
Ωστόσο, όλα αυτά βρίσκονται ακόμη στο επίπεδο της διαβούλευσης, και το επόμενο διάστημα αλλά και η παρουσία της νέας επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας στην Αθήνα θα κρίνουν τις εξελίξεις στο πεδίο των διμερών σχέσεων των δύο χωρών.
Σημειώνεται ότι στην πρώτη επαφή τους δεν συζητήθηκαν θέματα σχετικά με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις ή την αναγγελία της ελληνικής κυβέρνησης για πενταμερή διάσκεψη στην Ανατολική Μεσόγειο.
Σήμερα η συνάντηση Γκίλφοϊλ-Μητσοτάκη
Η κα Γκίλφοϊλ θα συναντηθεί σήμερα το πρωί με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ενώ το απόγευμα θα περάσει και πάλι το κατώφλι του Μεγάρου Μαξίμου, καθώς θα συνοδεύσει τους υπουργούς Ενέργειας και Εσωτερικών, Κρις Ράιτ και Ντακ Μπέργκαμ, αντίστοιχα , οι οποίοι θα βρεθούν στην ελληνική πρωτεύουσα για να συμμετάσχουν στο πολυσυζητημένο Συνέδριο Διατλαντικής Συνεργασίας για την ενέργεια (P-TEC) που θα λάβει χώρα στο Ζάππειο την Πέμπτη.
Αξίζει να σημειωθεί πως η νέα πρέσβης ανήκει στον στενό κύκλο του Αμερικανού προέδρου, γεγονός που αυξάνει τη σημασία της για την ελληνική διπλωματία και την ενίσχυση της επικοινωνίας με τον Λευκό Οίκο.
Ως γνωστόν, η διοίκηση Τραμπ έχει υιοθετήσει ένα νέο μοντέλο εξωτερικής πολιτικής που στηρίζεται σε πρόσωπα του στενού περιβάλλοντος του προέδρου, και ο ρόλος της κ. Γκιλφόιλ φαίνεται να αποτελεί καθοριστικό δείκτη των προθέσεων της αμερικανικής κυβέρνησης απέναντι στην Ελλάδα.