Συγγνώμη για την «ασέβεια», αλλά κάτι δεν πηγαίνει καλά στην παγκόσμια οικονομία. Με ευανάγνωστες επιπτώσεις και για την πορεία της ελληνικής.
Όλο και περισσότεροι αναλυτές και άνθρωποι των αγορών αρχίζουν να υποπτεύονται ότι η ενεργειακή κρίση δεν θα είναι ούτε πρόσκαιρη, ούτε παροδική. Τα καθησυχαστικά σενάρια, τόσο από την αμερικανική FED, όσο και από τη Λαγκάρντ, ότι «το πολύ μέχρι τα Χριστούγεννα» τα χειρότερα θα έχουν περάσει, μάλλον αποδεικνύονται wishful thinking στην καλύτερη περίπτωση.
Ακόμη και μια πρόχειρη ματιά στη διεθνή ειδησεογραφία αποδεικνύει ότι κάτι κακό συμβαίνει. Μια πρώτη είδηση: το Bloomberg αναφέρει ότι οι επενδυτές άρχισαν τα στοιχήματα πότε οι τιμές του πετρελαίου θα αγγίξουν τα 200 δολάρια. Μια δεύτερη: η κυβέρνηση της Κίνας ζήτησε εκτάκτως από όλες τις κρατικές ενεργειακές εταιρείες να αγοράσουν προμήθειες, πετρέλαιο και αέριο, «at all costs». Τα παραδείγματα μπορεί να επεκταθούν απεριόριστα.
Η Ευρώπη, ως συνήθως, βρίσκεται στη χειρότερη θέση. Παρεμπιπτόντως, πληρώνοντας άλλη μια «επιτυχία» της Μέρκελ, η οποία μετά το τραγικό ατύχημα της Φουκουσίμα έκλεισε όλο το πυρηνικό ενεργειακό οπλοστάσιο της Γερμανίας. Μετατρέποντας τη Γερμανία και την Ευρώπη σε ενεργειακή «αποικία» των ροών φυσικού αερίου της Ρωσίας. Στο «έλεος» του Πούτιν δηλαδή, ο οποίος τώρα εκβιάζει τη Γερμανία και την Ευρώπη σιγο-κλείνοντας τη στρόφιγγα του φυσικού αερίου.
Ποιος είναι λοιπόν ο φόβος; Mήπως πολύ σύντομα ο «ελέφαντας στο δωμάτιο» της ενεργειακής κρίσης μεταμορφωθεί σε έναν νέο «Μαύρο Κύκνο» για την παγκόσμια οικονομία. Όσοι διαθέτουν μικρή μνήμη, ας προσπαθήσουν να ξαναθυμηθούν τη «θεωρία του Μαύρου Κύκνου» του Νασίμ Ταλέμπ. Άλλωστε η τελευταία εμφάνισή της δεν μας πηγαίνει πολύ μακριά. Μόλις στην τελευταία κρίση του 2008-09.
Πώς θα μπορούσε να ξαναβρεθεί μπροστά μας ο «Μαύρος Κύκνος» του Ταλέμπ; Ο μηχανισμός είναι σχετικά απλός. Η ενεργειακή κρίση να λειτουργήσει ως καταλύτης για μια διαρκή άνοδο του πληθωρισμού, ο οποίος, μετά από μια μακρά περίοδο εξαφάνισης, επανεμφανίσθηκε σε όλες τις δυτικές χώρες. Επίσης, τα καθησυχαστικά σενάρια της Fed και της ΕΚΤ, ότι το πρόβλημα θα είναι βραχύχρονο και παροδικό, δεν φαίνεται να επιβεβαιώνονται. Αντίθετα, πληθαίνουν οι φωνές που προβλέπουν ότι τα χειρότερα είναι μπροστά μας.
Αν λοιπόν στη συνέχεια οι κεντρικές τράπεζες επιλέξουν μια αύξηση των επιτοκίων και του κόστους του χρήματος προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον πληθωρισμό, τότε όλα τα υλικά για μια «τέλεια καταιγίδα» θα είναι στη διάθεσή μας. Η παγκόσμια «φούσκα» του χρέους, πολύ εύκολα, θα μετασχηματισθεί σε μια νέα παγκόσμια κρίση χρέους.
Οι «ελέφαντες στο δωμάτιο» και οι «μαύροι κύκνοι» αποτελούν πλέον φαντάσματα και εφιάλτες πάνω από τη δύσκολη πορεία της παγκόσμιας οικονομίας να ξεπεράσει την κρίση της πανδημίας. Το καλό σενάριο είναι να παραμείνουν φαντάσματα. Το κακό όλοι γνωρίζουν τι είναι.
Για την ελληνική οικονομία, μάλλον δεν χρειάζεται να πούμε κάτι. Όλα πηγαίνουν τέλεια και η χώρα βαδίζει από επιτυχία σε ακόμη μεγαλύτερη επιτυχία. Με ρυθμούς ανάπτυξης επιπέδου Champions League και με ένα δημόσιο χρέος που αγγίζει πλέον τα 400 δισ. ευρώ. Τελικά, μάλλον τα καταφέραμε. Να εκπλήξουμε τον πλανήτη με ένα ακλόνητο νέο οικονομικό δόγμα : το «οι ωραίοι έχουν χρέη». Τι να μας λένε τώρα οι «Kέινς» και οι «Φρίντμαν»...