Επίθεση στην κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό εξαπέλυσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ και αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Αλέξης Τσίπρας κατά τη διάρκεια της προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών στη Βουλή με αντικείμενο τις πρόσφατες καταστροφικές πυρκαγιές στην Εύβοια και στην Αττική.
«Δεν είναι ώρα για ανούσιες αντιπαραθέσεις! Είναι κρίμα και προκλητικό ο κ. Μητσοτάκης με τη στάση και τη τοποθέτησή του να δείχνει ότι δεν έχει καταλάβει τίποτα! Είναι κρίμα και προκαλεί θλίψη για μια τέτοια τραγωδία να ακολουθεί τη λογική της επικοινωνίας. της συγκάλυψης και μετάθεσης των βαρύτατων ευθυνών του». Με τα λόγια αυτά ο Αλέξης Τσίπρας άφησε αιχμές στη κυβέρνηση και προσωπικά στον πρωθυπουργό για τους χειρισμούς στις πρόσφατες καταστροφικές πυρκαγιές που έπληξαν τη χώρα.
Ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ, παρότι δήλωσε εξαρχής πως δεν επιθυμεί αντιπαράθεση πάνω στις στάχτες των πυρκαγιών, εξαπέλυσε από την αρχή της τοποθέτησής του προσωπική επίθεση στον πρωθυπουργό, λέγοντας: «Ο κ. Μητσοτάκης που έχει τη βασική ευθύνη, πήρε πίσω τη ψεύτικη συγνώμη που είπε στον λαό τις ώρες της καταστροφής! Αν ο πρωθυπουργός αναρωτιέται αν έγινε λάθος και μας ζητά να το υποδείξουμε τότε γιατί ζήτησε συγνώμη;».
Ο κ. Τσίπρας εξέφρασε ακόμα τον σεβασμό του όπως είπε στους ανθρώπους της πρώτης γραμμής, τους πυροσβέστες και τους κατοίκους, τους ανθρώπους του μόχθου: « άνθρωποι που έμειναν εκεί και έσωσαν τον τόπο τους από την καταστροφή! Τους 18ρηδες και τους 20ρηδες που για μήνες η κυβερνητική προπαγάνδα τους βάφτιζαν ανεύθυνους στιγματίζοντάς τους για τη διάδοση της πανδημίας. Η ανιδιοτέλεια είναι πηγή αισιοδοξίας και δύναμης».
Ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ, αναφέρθηκε και στη τραγωδία στο Μάτι, κατηγορώντας τον πρωθυπουργό πως όντας στην αντιπολίτευση δεν δίστασε να μετατρέψει «την οδύνη και το δράμα σε εργαλείο μικροπολιτικής σκοπιμότητας».
Τσίπρας σε Μητσοτάκη: Αφήστε το αλαζονικό ύφος
Μάλιστα οι αναφορές του κ. Τσίπρα σε ενέργειες της δικής του κυβέρνησης αμέσως μετά το Μάτι, προκάλεσαν τη θυμηδία του πρωθυπουργού, με τον αρχηγό της αντιπολίτευσης να επανέρχεται και να δηλώνει από το βήμα: «αφήστε το αλαζονικό ύφος δεν έρχεστε εδώ ως κατήγορος αλλά ως απολογούμενος για τη μεγαλύτερη καταστροφή της χώρας τα τελευταία χρόνια! Φτάνει πια αυτό το αλαζονικό ύφος».
«Η ευθύνη σας βαραίνει προσωπικά! Δεν είναι ευθύνη του υπουργού σας που κάθεται δίπλα σας και μας έλεγε ότι ο κρατικός μηχανισμός λειτούργησε υποδειγματικά ούτε του άλλου υπουργού που μετρούσε 3πλασια μέσα από αυτά που επιχειρούσαν. Δική σας αποκλειστικά είναι η ευθύνη! Και όσο δεν μπορείτε να τη κατανείμετε στους υφιστάμενούς σας και αναζητείτε διέξοδο σε ανασχηματισμούς και πρόσωπα από δημοκρατικό χώρο, τόσο κραυγάζετε ότι δεν είστε ικανός την ευθύνη να αναγνωρίσετε και διαχειριστείτε», είπε και πρόσθεσε: «κ. Μητσοτάκη εσείς και μόνο έχετε ακέραια την ευθύνη για τις πυρκαγιές».
Ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης, δεν σταμάτησε εκεί την κριτική του αλλά συνέχισε λέγοντας πως πίσω απ’ όλα τα προβλήματα βρίσκεται ο πρωθυπουργός, σημειώνοντας πως η πρωτόγνωρη αυτή καταστροφή έσκισε το καταπέτασμα του ναού που είχε στηθεί δίπλα του. « Προκαλεί φόβο ένας πρωθυπουργός που δεν στερείτε ικανότητας να διοικεί αλλά και να αντιληφθεί το μέγεθος της ζημιάς που έχει προκαλέσει», πρόσθεσε.
Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Τσίπρας δήλωσε πως για τον ΣΥΡΙΖΑ, το ζήτημα της απόδοσης ευθυνών δεν λύνεται με καρατομήσεις, ανασχηματισμούς και μετακινήσεις υπουργών, καθώς « η ευθύνη είναι μία». Ωστόσο δεν έφτασε στο σημείο να ζητήσει την προκήρυξη εκλογών- εφόσον η ευθύνη είναι μόνο του πρωθυπουργού- αλλά περιορίστηκε σε ένα πλέγμα προτάσεων για μέτρα αντιμετώπισης πυρκαγιών.
Είπε πως δεν απαντήθηκε από τον κ. Μητσοτάκη τι και ποιος φταίει που «πάνω από ένα εκατομμύριο τριακόσιες χιλιάδες στρέμματα δάσους έγιναν στάχτη, ζωές, ζώα, σπίτια, περιουσίες, έγιναν κάρβουνο», όμως πρέπει να απαντηθεί, «γιατί χωρίς αυτό το πολιτικό μας σύστημα απλώς θα προετοιμάζει την επόμενη τραγωδία». Είπε ότι η κλιματική κρίση είναι παράγοντας που οξύνει το πρόβλημα, αλλά όχι «μηχανισμός δραπέτευσης από τις ευθύνες», καθώς μια σοβαρή πολιτεία δεν κυνηγάει αλλά προλαμβάνει τις φωτιές, διδάσκεται από την καταστροφή και ενεργεί για την αποτροπή της. Ο κ. Τσίπρας είπε ότι αυτό επιχείρησε η κυβέρνηση του «μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές στο Μάτι, όταν προσωπικά εσείς κ. Μητσοτάκη δεν διστάσατε να μετατρέψετε την οδύνη, το θρήνο και τον ανθρώπινο πόσο σε εργαλείο της μικροπολιτικής σας σκοπιμότητας». Αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες που ανελήφθησαν τότε με τη σύσταση της επιτροπής και το πόρισμα Γκολντάμερ, βάσει του οποίου ξεκίνησαν σειρά παρεμβάσεις που βρήκε εν εξελίξει η σημερινή κυβέρνηση αλλά «τις θάψατε βαθιά στα συρτάρια σας». Είπε ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ παρέδωσε «ολοκληρωμένα ισχυρά θεσμικά εργαλεία, στους τομείς της δασικής προστασίας», απαριθμώντας τις σχετικές πρωτοβουλίες. Μεταξύ άλλων ανέφερε σε αυτό το πλαίσιο ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ξεκίνησε το έργο των δασικών χαρτών που «κυρώθηκαν στο 45% της χώρας -όταν παραλάβαμε μόνο το 3%- και ανατέθηκαν οι μελέτες, τις βρήκατε έτοιμες για το υπόλοιπο της ελληνικής επικράτειας στο 100%, ολοκληρώθηκαν οι μελέτες τέλη του 2019».
Αντίθετα κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι: πάγωσε και ανέστειλε τις προσλήψεις στις δασικές υπηρεσίες, σταμάτησε το πρόγραμμα δασοπροστασίας των 5.066 εργαζομένων το φθινόπωρο του 2019, δεν υλοποίησε την Πολιτική Πρόληψης Δασικών Πυρκαγιών, ακύρωσε τους δασικούς χάρτες «για χάρη μικροκομματικού οφέλους και προφανών πολιτικών σκοπιμοτήτων και φέρατε τον περιβαλλοντοκτόνο νόμο Χατζηδάκη που προωθεί ακόμα και εξαιρέσεις εκτάσεων από τη δασική νομοθεσία». Τον κατηγόρησε ότι δεν εφάρμοσε την ΚΥΑ συνεργασίας των υπηρεσιών στην πυρόσβεση και ότι διατήρησε την «παρωχημένη και όπως αποδείχτηκε αναποτελεσματική» δομή της Πολιτικής Προστασίας «και απλά αναβαθμίσατε σε υφυπουργό έναν πρώην δήμαρχο, κομματικό στέλεχος της ΝΔ», ενώ και «σειρά από στελέχη που είχαν ευθύνες για τη διαχείριση παλιότερων πυρκαγιών, που μας καλούσατε από τη θέση της αντιπολίτευσης να τους αποπέμψουμε και ήρθατε εσείς να τους αναβαθμίσετε».
Ο κ. Τσίπρας είπε ότι όλα αυτά τα έκανε η κυβέρνηση γιατί «δεν την βόλευε» το πόρισμα Γκολντάμερ, γιατί θεωρεί την πρόσληψη πυροσβεστών βαρίδι στον κρατικό προϋπολογισμό, ότι δεν προχώρησε τους δασικούς χάρτες, «γιατί θέλετε να διατηρείτε ένα μόνιμο καθεστώς εξάρτησης και ομηρίας των πολιτών από την κεντρική διοίκηση και τα γαλάζια παιδιά της αυτοδιοίκησης». Σχολίασε ότι η κυβέρνηση «ξαφνικά» ανακάλυψε την κλιματική κρίση όμως φταίνε οι πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης, όχι η κλιματική αλλαγή, για το ότι «έκρυψε στα συρτάρια της τις προτάσεις Γκολντάμερ», για τη «διατήρηση τη σκανδαλώδους συναρμοδιότητας δεκάδων υπουργείων και φορέων για τη πρόληψη και την αντιμετώπιση των πυρκαγιών», για την «αγνόηση» της πρότασης νόμου του ΣΥΡΙΖΑ για την ίδρυση Εθνικής Αρχής Πολιτικής Προστασίας και Ανθεκτικότητας.
«Η ευθύνη αυτών των επιλογών σας βαραίνει προσωπικά», «δική σας αποκλειστικά είναι», είπε προς τον κ. Μητσοτάκη. Δεν είναι του υπουργού «που μας έλεγε ότι ο κρατικός μηχανισμός λειτούργησε υποδειγματικά και ότι κρατούσε μέρα νύχτα τη μάνικα, ούτε του άλλου υπουργού που μετρούσε τριπλάσια αεροπλάνα από όσα επιχειρούσαν, ούτε του αρχηγού της Πυροσβεστικής που τον ρωτούσαν τι γίνεται στην Εύβοια και απαντούσε ότι δε ξέρει γιατί βρίσκεται τρεις μέρες στο υπέροχο δάσος της Πάρνηθας». Σχολίασε πως όσο ο πρωθυπουργός «παρουσιάζεται απολύτως αδύναμος, στοιχειωδώς να την κατανείμει αυτή την ευθύνη και στους υφισταμένους του» και «αναζητά διέξοδο σε ανασχηματισμούς και σε πρόσωπα από το δημοκρατικό χώρο για να αποτελέσουν σωσίβιες λέμβους, τόσο κραυγάζει ότι δεν είναι ικανός την ευθύνη, ούτε να την αναγνωρίσει ούτε να τη διαχειριστεί».
Ζήτησε από τον κ. Μητσοτάκη να απαντήσει γιατί ζήτησε «συγγνώμη», αλλά και για τις «συνταραχτικές καταγγελίες του Περιφερειάρχη της Στερεάς Ελλάδας που δήλωσε χθες ότι οι πυροσβεστικές δυνάμεις είχαν εντολή μη κατάσβεσης». Ανέφερε ότι ο ίδιος είχε βρεθεί την ώρα της μάχης στη Λίμνη Εύβοιας και συνάντησε τον περιφερειάρχη, που ήταν εκεί με τον δήμαρχο Λίμνης-Μαντουδίου, στην πρώτη γραμμή, όπως είπε, και πως «η εικόνα που μεταδόθηκε ήταν οργής των πολιτών και της Τ.Α. για τον τρόπο που συντονίστηκαν οι πυροσβεστικές δυνάμεις την κρίσιμη ώρα». «Μου έκανε αλγεινή εντύπωση», σχολίασε, «το γεγονός ότι από το γραφείο σας τηλεφωνούσαν στον δήμαρχο για να μη βγαίνει στα ΜΜΕ και να είναι επικριτικός απέναντι στην κυβέρνηση. Εκείνη την ώρα άλλες θα έπρεπε να είναι οι οδηγίες, όχι απειλές».
Ο κ. Τσίπρας ρώτησε τον πρωθυπουργό πού ήταν το «επιτελικό κράτος» και ο ίδιος τις ώρες της φωτιάς, πού ήταν το «εξειδικευμένο σχέδιο για την προστασία των περιαστικών δασών της Αττικής», για να σχολιάσει: «Πίσω από όλα αυτά είστε εσείς κύριε Μητσοτάκη. Ή πιο σωστά, εσείς είστε όλα αυτά». Είπε πως «προκαλεί φόβο ένας πρωθυπουργός που δεν στερείται μόνο της ικανότητας να διοικεί, αλλά στερείται και της στοιχειώδους ικανότητας να αντιληφθεί το μέγεθος της ζημιάς που έχει προκαλέσει». «Ανεβήκατε στο βήμα χαμογελώντας, το ίδιο κάνατε και στη συνέντευξη Τύπου», σχολίασε, υποστηρίζοντας ότι αυτό «πολλαπλασίασε τον πόνο, την απόγνωση, την οργή», ενώ μίλησε «ασέβεια προς τους πολίτες».
Υπογράμμισε ότι το κρίσιμο για τον ΣΥΡΙΖΑ σήμερα είναι αυτοί που επλήγησαν να δουν ξανά προοπτική και ελπίδα, επαναλαμβάνοντας σε αυτό το σημείο την πρόταση 7 σημείων για την επόμενη μέρα, τις οποίες κατέθεσε προ ημερών. Κατηγόρησε τον πρωθυπουργό ότι αντί για συνεννόηση και συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες και τις πολιτικές δυνάμεις, «εσείς συνεχίσατε τη πεπατημένη της προπαγάνδας και της ωραιοποίησης». Είπε μεταξύ άλλων ότι η κυβέρνηση «βάφτισε την πάγια ενίσχυση που πάντοτε δίνονταν, των 1000 ευρώ το μέτρο για επιφάνειες έως 150 τ.μ, ως τις μεγαλύτερες αποζημιώσεις που δόθηκαν ποτέ» και «έκρυψε στο τρυκ μιας προκαταβολής αυτής της ενίσχυσης ότι δε δίνετε επιπλέον τα έξι και οκτώ χιλιάρικα για οικείες και επιχειρήσεις αντίστοιχα και ότι ένα μεγάλο μέρος θα είναι άτοκο δάνειο, δηλαδή θα βρεθούν και χρεωμένοι».
Επιπλέον, ο κ. Τσίπρας είπε ότι «κάθε πολίτης σήμερα, μοιράζεται ένα κοινό αίσθημα, την ανασφάλεια», κατηγορώντας τον πρωθυπουργό για προσλήψεις αστυνομικών και επένδυση σε περιπολικά, αφήνοντας τα δάση «χωρίς προστασία, την πυροσβεστική χωρίς μέσα και προσωπικό, την πυρόσβεση χωρίς σχέδιο, τους πολίτες απροστάτευτους». «Η τραγική ειρωνεία λοιπόν είναι ότι ενώ κάνατε την ασφάλεια προεκλογική σημαία ευκαιρίας, η πολιτική παρακαταθήκη των δύο χρόνων σας στην εξουσία, είναι η ανασφάλεια και ο φόβος», σημείωσε. Είπε ότι στο τέλος του καλοκαιριού «μετράμε ρεκόρ καμένων εκτάσεων και ρεκόρ σε κρούσματα και νεκρούς ανά 100.000 πληθυσμού από τη πανδημία» και στην οικονομία, «μετράμε τρομακτικές αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων».
Καταληκτικά, ο κ. Τσίπρας υποστήριξε ότι όλα αυτά σημαίνουν πως ο κ. Μητσοτάκης «απέτυχε παταγωδώς, στην πανδημία, τις πυρκαγιές, την κοινωνική συνοχή, την ασφαλή καθημερινότητα του πολίτη, την προστασία της χώρας και των ανθρώπων της», ενώ «είστε εξαιρετικά ικανοί να διευρύνετε τις ανισότητες με τις πολιτικές σας. Με την επιλογή σας να αφήσετε 30.000 νέους εκτός ΑΕΙ. Με επιλογή σας αφήσατε 83.000 παιδιά εκτός παιδικών σταθμών, καταργήσατε το 8άωρο και θεσπίσατε απλήρωτες υπερωρίες. Ακόμη και με επιλογή σας κόψατε τα προγράμματα μαζικού αθλητισμού για 120.000 πολίτες». Ανέφερε ότι «κανένας πρωθυπουργός δεν έκανε τόσο μεγάλη ζημιά σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα» και ότι «εκπροσωπεί την αποτυχία, την ειδωλολατρία της ιδιωτικοποίησης και του κέρδους, την περιφρόνηση της κοινωνικής πλειοψηφίας». «Θαρρώ πως έρχεται η στιγμή κύριε Μητσοτάκη, που θα υπάρξει ένα διαφορετικό μήνυμα εκκένωσης στο 112. Αυτή τη φορά όχι από σας προς τους πολίτες, αλλά από τους πολίτες προς εσάς», σχολίασε, για να τονίσει πως για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και «όλη τη δημοκρατική αντιπολίτευση», υπάρχει η πολύ σοβαρή πρόκληση «η απόγνωση και η οργή να μετατραπούν σε δύναμη και ενέργεια για να αλλάξει πορεία η χώρα μας».
Βασικά σημεία από την ομιλία του Αλέξη Τσίπρα:
- O κ. Μητσοτάκης πήρε πίσω την ψεύτικη συγγνώμη για τις πυρκαγιές
- Να εκφράσω τον βαθύτατο σεβασμό μου στους ανθρώπους της πρώτης γραμμής, αλλά και στους εκατοντάδες νέους και νέες που πάλεψαν άοπλοι για να σώσουν τον τόπο τους
- Το τι έγινε το είδαμε και το ζούμε ακόμα. Το αδιανόητο είναι πραγματικότητα. Δέντρα, σπίτια, ζώα περιουσίες έγιναν κάρβουνο
- Στο ερώτημα που δεν απάντησε ο κύριος Μητσοτάκης είναι ποιος φταίει; Σ' αυτό πρέπει να απαντήσουμε με ειλικρίνεια και θάρρος. Αλλά να δούμε τους υπεύθυνους. Γιατί χωρίς αυτό το πολιτικό μας σύστημα θα προετοιμάζει τις επόμενες τραγωδίες
- Μετά το Μάτι αναλάβαμε ευθύνες. Πρώτος εγώ ανέλαβα την πολιτική ευθύνη
- Αφήστε το αλαζονικό ύφος κύριε Μητσοτάκη. Δεν έρχεστε εδώ ως κατήγορος, αλλά ως απολογούμενος
- Παγώσατε τις προσλήψεις δασοπυροσβεστών και ακυρώσατε τους δασικούς χάρτες
- Κύριε Μητσοτάκη έχετε την απόλυτη πολιτική ευθύνη για τις πυρκαγιές
- Δεν σταματήσατε να έχετε το χαμόγελο ζωγραφισμένο στο πρόσωπό σας. Είναι χαμόγελο επιτυχίας ή χαμόγελο ειρωνείας προς εμάς του αδαείς
- Κατάθεσαμε πρόταση 7 σημείων αντί για κραυγές και παραιτήσεις. Αντι αυτών συνεχίσατε την πεπατημένη της προπαγάνδας και της ωραιοποίησης
- Δεν είναι ώρα εντυπώσεων. Είναι ώρα ουσίας και πράξης και όχι μεγάλων λόγων. Οι άνθρωποι που είδαν την περιουσία τους να γίνεται κάρβουνο αντιμετωπίζουν οξύτατο πρόβλημα επιβίωσης
- Ερχόμαστε σήμερα εδώ με μια πρόταση. Να θεσμοθετήσετε άμεσα για τους πληγέντες το εισόδημα έκτακτης ανάγκης που είχαμε προτείνει και κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά αρνηθήκατε. Να το υιοθετήσετε ως μια ένδειξη κατανόησης
- Την ώρα της κρίσης οι πολίτες αντί για πυροσβεστικά έβλεπαν περιπολικά και μηχανάκια της ομάδας ΔΙΑΣ
- Δώσατε εξετάσεις και αποτύχατε παταγωδώς. Ησασταν ανίκανοι να σβήσετε μια πυρκαγιά, αλλά εξαιρετικά ικανοί να διευρύνετε τις κοινωνικές ανισότητες. Όλες σας οι επιλογές είναι απέναντι στα λαϊκά συμφέροντα και στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων των λίγων
- Κανένας πρωθυπουργός δεν έκανε τόσο μεγάλη ζημιά μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα
- Αυτή είναι η στιγμή που θα έρθει ένα διαφορετικό μήνυμα από το 112. Δεν θα είναι από εσάς προς τους πολίτες, αλλά από τους πολίτες προς τα εσάς
Ολόκληρη η ομιλία του Αλέξη Τσίπρα:
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι βαριές οι ώρες αυτές για τη χώρα, είναι δύσκολες ώρες για χιλιάδες συμπολίτες μας, είναι ώρες θλίψης, ανησυχίας, προβληματισμού, ώρες ανασφάλειας για όλους και ώρες ευθύνης για όλους εμάς εδώ στο Κοινοβούλιο, στην Κυβέρνηση, αλλά και στην Αντιπολίτευση.
Με τις φωτιές ακόμα να μην έχουν σβήσει, με το θρήνο του καμένου δάσους στα αυτιά μας, με την κοινωνία να συγκλονίζεται από τις φωνές απόγνωσης, οργής, αγανάκτησης εκείνων που είδαν τα σπίτια, το βιός και το μέλλον τους να καίγεται καταλαβαίνω, πρώτος απ’ όλους, ότι δεν είναι ώρα για ανούσιες αντιπαραθέσεις. Είναι όμως κρίμα και ήταν προκλητικό επί πενήντα πέντε λεπτά σ’ αυτό εδώ το Βήμα ο κ. Μητσοτάκης, με τη στάση του, με την τοποθέτησή του, με το ύφος του, να δείχνει ότι δεν έχει καταλάβει τίποτα.
Είναι κρίμα, προκαλεί θλίψη για μια τέτοια τραγωδία που μας έχει συνταράξει όλους να επιλέγει για άλλη μια φορά την πεπατημένη της επικοινωνίας, της συγκάλυψης, της υποκρισίας, της απόσεισης και της μετάθεσης των βαρύτατων ευθυνών του. Σε κάποιο απόσπασμα της ομιλίας του, που σχεδόν εξ ολοκλήρου προσπαθούσε να μας πείσει ότι όλα έγιναν εξαιρετικά φέτος και ήταν μια μικρή παρανυχίδα το τι κάηκαν πάνω από ένα εκατομμύριο τριακόσιες χιλιάδες στρέμματα, μας είπε: «Έγινε κάποιο λάθος; Ελάτε να μας υποδείξετε πού έγινε το λάθος».
Και έτσι, με αυτόν τον τρόπο, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο κ. Μητσοτάκης, που έχει τη βασική ευθύνη, πήρε πίσω την ψεύτικη συγγνώμη που είπε στον ελληνικό λαό τις ώρες της καταστροφής.
Διότι, εάν ο Πρωθυπουργός της χώρας μετά από δεκαπέντε ημέρες έρχεται στο Βήμα της Βουλής και αναρωτιέται εάν έγινε κάποιο λάθος και μας ζητά να του το υποδείξουμε, τότε γιατί ζήτησε συγγνώμη, για ποιόν, για τί;
Πριν μπω όμως στην ουσία για τα τί, τα πώς, τα γιατί και τις προτάσεις μας για το αύριο, επιτρέψτε μου να εκφράσω το βαθύτατο σεβασμό μου στους ανθρώπους της πρώτης γραμμής, σε εκείνους που έδωσαν και δίνουν τη μάχη με τις φλόγες: πυροσβέστες, εθελοντές, κατοίκους, ανθρώπους του μόχθου και της αγάπης για τον τόπο τους, που δεν δίστασαν και δεν διστάζουν να σταθούν απέναντι στις φλόγες, απέναντι στο θηρίο της πυρκαγιάς και κυρίως στους εκατοντάδες νέες και νέους, που με τα ίδια τους τα χέρια, με τρακτέρ και λάστιχα του ποτίσματος, άοπλοι, αλλά αποφασισμένοι πάλεψαν και έσωσαν τον τόπο τους. Έμειναν εκεί και έσωσαν τον τόπο τους από την ολοκληρωτική καταστροφή.
Μιλώ για τους δεκαοκτάρηδες και τους εικοσάρηδες στην Εύβοια, στην Αττική και στην Πελοπόννησο, που για μήνες η κυβερνητική προπαγάνδα αυτούς τους νέους, μαζί με όλους τους άλλους της χώρας, τους βάφτιζαν ανεύθυνους, στιγματίζοντάς τους μάλιστα ως υπαίτιους για τη διάδοση της πανδημίας.
Η δύναμη, η γενναιότητα, η ανιδιοτέλειά τους είναι, για όλους εμάς, πηγή αισιοδοξίας και δύναμης, αλλά και φορτίο ευθύνης. Γιατί είναι ανάγκη το πένθος, η απελπισία, ο θυμός να γίνουν δύναμη ελπίδας, αναγέννησης, ανοικοδόμησης και επανεκκίνησης. Και αυτό το δύσκολο έργο, που φαντάζει τιτάνιο, είναι αδύνατον να υπάρξει χωρίς τη δική τους συμμετοχή και δύναμη, χωρίς τη συμμετοχή και τη δύναμη όλων.
Πάντοτε στα δύσκολα έτσι συμβαίνει. Η δύναμη του λαού κινεί τη χώρα και την Ιστορία προς τα μπρος και θα κάνουμε ό,τι μπορούμε αυτό να γίνει και τώρα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το τι έγινε το ζήσαμε και το είδαμε όλοι και όλες, το ζούμε και το βλέπουμε ακόμα. Το αδιανόητο έγινε πραγματικότητα. Πάνω από ένα εκατομμύριο τριακόσιες χιλιάδες στρέμματα δάσους έγιναν στάχτη. Δέντρα, ζωές, ζώα, σπίτια, περιουσίες έγιναν κάρβουνο. Μια τραγωδία ανείπωτη, πρωτοφανής στις διαστάσεις της, που ενδεχομένως να μην έχουμε συνειδητοποιήσει ακόμα τις συνέπειές της. Είναι μια βαθιά πληγή για το περιβάλλον και τη χώρα. Και το ερώτημα στα χείλη όλων, που δεν απάντησε σήμερα ο κ. Μητσοτάκης, είναι γιατί, πώς, τι, ποιος φταίει;
Αυτό οφείλουμε συλλογικά να απαντήσουμε με ειλικρίνεια και θάρρος, χωρίς να προσχωρήσουμε στο κυνήγι μαγισσών που τόσο εύκολα χρησιμοποιήσατε παλαιότερα από τα έδρανα της Αντιπολίτευσης, όχι για να αξιοποιήσουμε κομματικά μια εθνική τραγωδία, αλλά για να δούμε τις αιτίες, τις ευθύνες και τους υπεύθυνους, τις αιτίες και τους αίτιους. Γιατί, χωρίς αυτό, το πολιτικό μας σύστημα απλώς θα προετοιμάζει την επόμενη μεγάλη τραγωδία.
Οι πυρκαγιές δεν είναι σημερινό φαινόμενο. Η κλιματική κρίση είναι πράγματι ένας παράγοντας που οξύνει το πρόβλημα. Δεν μπορεί όμως να είναι και ο μηχανισμός δραπέτευσης από τις ευθύνες. Μια σοβαρή, μια σύγχρονη πολιτεία δεν κυνηγάει τις φωτιές, τις προλαμβάνει. Δεν περιμένει μοιρολατρικά τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης, τις αντιμετωπίζει. Δεν αναμένει την επόμενη μεγάλη καταστροφή για να θυμίσει την προηγούμενη, αλλά διδάσκεται και ενεργεί για την αποτροπή της.
Κι αυτό ακριβώς επιχειρήσαμε μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές στο Μάτι, όταν προσωπικά εσείς, κύριε Μητσοτάκη, τότε δεν διστάσατε να μετατρέψετε την οδύνη, τον θρήνο, το δράμα, τον ανθρώπινο πόνο σε εργαλείο της μικροκομματικής, μικροπολιτικής σας σκοπιμότητας. Τότε εμείς με ευθύνη απέναντι στη χώρα, απέναντι στο φυσικό περιβάλλον, με ευθύνη για τους πολίτες αναλάβαμε -πρώτος εγώ- την πολιτική ευθύνη και επιχειρήσαμε να δούμε τα λάθη μας -δεν ήρθαμε να πούμε ότι δεν κάναμε κανένα λάθος- αλλά και τις χρόνιες αδυναμίες του κρατικού μηχανισμού και επιχειρήσαμε να προτείνουμε λύσεις για την επόμενη μέρα.
Συστήσαμε τότε την Επιτροπή Goldammer. Αναφερθήκατε στο πόρισμά του. Άλλωστε το γνωρίζετε πολύ καλά, διότι αποτελούσε προϋπόθεση το να αναλάβει η δική σας συναίνεση, διότι ο άνθρωπος δεν ήθελε να παράξει ένα έργο το οποίο θα πάει στον κάλαθο των αχρήστων, αν αλλάξει η κυβέρνηση. Το πόρισμα Goldammer παρουσιάστηκε επισήμως στη Βουλή των Ελλήνων τον Απρίλη του ’19 σε κοινή συνεδρίαση, αν δεν κάνω λάθος, της Επιτροπής Θεσμών και Περιβάλλοντος. Έτυχε διακομματικής αποδοχής και με βάση αυτό το πόρισμα ξεκινήσαμε μια σειρά από παρεμβάσεις, τις οποίες εσείς βρήκατε εν εξελίξει όταν αναλάβατε τη διακυβέρνηση της χώρας και τις οποίες αναμέναμε να συνεχίσετε και να ολοκληρώσετε και όχι να τις θάψετε βαθιά στα συρτάρια σας, γιατί υποτίθεται ότι είχαν τη συναίνεσή σας και γιατί υποτίθεται ότι το κράτος πρέπει να έχει συνέχεια.
Τον Αύγουστο του ’19 παραλάβατε ολοκληρωμένα ισχυρά θεσμικά εργαλεία στους τομείς της δασικής προστασίας, στους οποίους υστερούσε η χώρα μας τα προηγούμενα χρόνια. Σχεδιάστηκε και θεσμοθετήθηκε δημόσια πολιτική πρόληψης δασικών πυρκαγιών με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από εθνικά και ευρωπαϊκά κονδύλια 140 εκατομμυρίων ευρώ και περιείχε έργα αντιπυρικών ζωνών, δασικών δρόμων, διαχείρισης και καθαρισμού δασών, πιλοτικά έργα για τις μικτές περιοχές δάσους-κατοικίας με βάση το πόρισμα Goldammer.
Προγραμματίστηκε και εγκρίθηκε στελέχωση των δασικών υπηρεσιών για την υλοποίηση της πολιτικής πρόληψης πυρκαγιών με πεντακόσια στελέχη, διακόσιες θέσεις μόνιμων δασολόγων και δασοπόνων εγκεκριμένων από το Υπουργείο Διοικητικής Ανασυγκρότησης και τριακόσιες θέσεις με τριετείς συμβάσεις με χρηματοδότηση από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Ξεκίνησε το έργο των δασικών χαρτών ηπειρωτικά. Κυρώθηκαν στο 45% του συνόλου της επικράτειας, όταν παραλάβαμε το 3% μόνο, και ανατέθηκαν οι μελέτες –τις βρήκατε έτοιμες- για το υπόλοιπο της ελληνικής επικράτειας στο 100%. Ολοκληρώθηκαν τέλη του ’19 οι μελέτες.
Το ’18 και το ’19 και υλοποιήθηκε πρόγραμμα κοινωφελούς εργασίας πέντε χιλιάδων εξήντα έξι εργαζόμενων για την αντιπυρική προστασία των δασών που συνέβαλε σημαντικά στην πρόληψη των δασικών πυρκαγιών όπως αποδείχτηκε στην αντιπυρική περίοδο του ’19. Θεσμοθετήθηκε με ακρίβεια η συνεργασία κατά την καταστολή-κατάσβεση των δασικών πυρκαγιών των πυροσβεστικών και δασικών υπηρεσιών. Εφαρμόστηκε σε πολλές περιπτώσεις επίσης με επιτυχία, σύμφωνα με το πόρισμα Goldammer, και εκπονήθηκε πρόταση για προετοιμασία μιας μεγάλης διοικητικής μεταρρύθμισης για την αναδιοργάνωση του συστήματος διαχείρισης εκτάκτων αναγκών και την αντικατάσταση της περίφημης πολιτικής προστασίας από μια σύγχρονη δομή, την Εθνική Αρχή Πολιτικής Προστασίας και Ανθεκτικότητας, έναν ενιαίο φορέα διαχείρισης των έκτακτων αναγκών με λειτουργική, επιχειρησιακή και επιστημονική αναβάθμιση και με μόνιμο και διαρκές επιτελείο διοίκησης διακομματικής αποδοχής και συναίνεσης, όπως προέβλεπε η πρότασή μας.
Αυτά κάναμε εμείς μέσα σε έναν χρόνο, αναγνωρίζοντας τα λάθη, τις παθογένειες, τις διαχρονικές αδυναμίες. Το ερώτημα είναι τι κάνατε εσείς, κύριε Μητσοτάκη, όλες αυτές τις παρεμβάσεις που τις βρήκατε εν εξελίξει όταν αναλάβατε.
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ (Πρόεδρος της Κυβέρνησης): Να μας τις καταθέσετε στα Πρακτικά να ενημερωθούμε.
ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Βεβαίως. Θα σας τις καταθέσω όλες, κύριε Μητσοτάκη, βεβαίως.
Και να αφήσετε αυτό το αλαζονικό ύφος, κύριε Μητσοτάκη.
Δεν έρχεστε εδώ ως κατήγορος, έρχεστε εδώ ως απολογούμενος για τη μεγαλύτερη φυσική καταστροφή της χώρας τα τελευταία χρόνια. Φτάνει πια αυτό το αλαζονικό ύφος.
Επειδή όμως μας ακούει ο ελληνικός λαός, είναι κρίσιμες οι ώρες. Τι κάνατε εσείς αυτές τις εν εξελίξει παρεμβάσεις; Πρώτον, παγώσατε και αναστείλατε τις προσλήψεις στις δασικές υπηρεσίες. Σταματήσατε το κοινωφελές πρόγραμμα δασοπροστασίας των πέντε χιλιάδων εξήντα έξι εργαζόμενων το φθινόπωρο του ’19. Δεν υλοποιήσατε ποτέ την πολιτική πρόληψης δασικών πυρκαγιών της υπουργικής απόφασης του ’19 με αποτέλεσμα να έχουμε σώρευση καύσιμης ύλης στα δάση, τα οποία έχουν μετατραπεί σε πυριτιδαποθήκη, ενώ υπάρχει σοβαρό έλλειμμα σε καθαρισμούς δασικών οδών και αντιπυρικών ζωνών. Ακυρώσατε τους δασικούς χάρτες για χάρη του μικροκομματικού οφέλους, για χάρη προφανώς πολιτικών σκοπιμοτήτων και φέρατε τον περιβαλλοντοκτόνο νόμο Χατζηδάκη που προωθεί ακόμα και εξαιρέσεις εκτάσεων από τη δασική νομοθεσία.
Δεν εφαρμόσατε ποτέ στην πράξη την κοινή υπουργική απόφαση συνεργασίας των υπηρεσιών στην πυρόσβεση, με αποτέλεσμα να γίνουμε μάρτυρες μιας τραγικής αδυναμίας στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών, ακόμη και σε συνθήκες άπνοιας, ναι. Όλοι γνωρίζουμε ότι δημιουργείται μικροκλίμα, αλλά και ένα παιδί της πρώτης δημοτικού καταλαβαίνει ότι είναι άλλο να έχεις ένα μποφόρ και δύο και άλλο να έχεις οκτώ.
Και τέλος, απαξιώσατε, δεν φέρατε καν προς συζήτηση την πρόταση νόμου που καταθέσαμε για τον νέο φορέα Πολιτικής Προστασίας, κατατεθειμένη πρόταση νόμου, παρά μονάχα διατηρήσατε την παρωχημένη και, όπως αποδείχτηκε, αναποτελεσματική δομή της Πολιτικής Προστασίας και απλά αναβαθμίσατε τον Υφυπουργό. Με την ευκαιρία, να του εκφράσω και διά ζώσης τα περαστικά και τις ευχές για την καλή του υγεία. Αναβαθμίσατε ένα πολιτικό σας στέλεχος πρώην δήμαρχο, όχι κάποιο στέλεχος κοινής αποδοχής με ιδιαίτερες γνώσεις για την Πολιτική Προστασία, στη θέση του Υφυπουργού. Κάνατε θέση Υφυπουργού. Μάλιστα, αυτό κάνατε.
Ταυτόχρονα όμως διατηρήσατε και αναβαθμίσατε μια σειρά από στελέχη, τα ίδια στελέχη που είχαν ευθύνες για τη διαχείριση παλαιότερων πυρκαγιών που εσείς από αυτό το Βήμα της Βουλής ως κατήγορος μάς καλούσατε επιτακτικά να τους αποπέμψουμε. Και όταν τους αποπέμψαμε, εσείς ήρθατε με την πολιτική αλλαγή να τους αναβαθμίσετε με πρώτον και εξέχοντα τον Αρχηγό της Αστυνομίας τότε, που εσείς τον αναβαθμίσατε σε πολιτικό προϊστάμενο, γενικό γραμματέα του όλου Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, αλλά και άλλα στελέχη της Πυροσβεστικής, που αργότερα με το προχώρημα των ερευνών η Δικαιοσύνη ανέδειξε συγκεκριμένες ευθύνες. Εσείς τους διατηρήσετε στις αναβαθμισμένες θέσεις τους.
Θα αναρωτηθεί κάποιος, θα αναρωτηθεί κάποιος πολίτης: Ειλικρινά, γιατί τα κάνατε όλα αυτά; Πόσο δύσκολο ήταν να συνεχίσετε πέντε θετικά πράγματα που βρήκατε από την προηγούμενη κυβέρνηση; Η απάντηση είναι απλή: Γιατί όλη σας η πολιτική είναι κοντόφθαλμη, ιδεοληπτική και μονίμως εξαρτώμενη από μικρά ή μεγαλύτερα συμφέροντα που ορίζουν τις αποφάσεις και τις πράξεις σας.
Η άλλη όψη της ανικανότητας σας είναι η ιδιοτέλεια. Στείλατε στα σκουπίδια το πόρισμα Γκολντάμερ, που με θράσος σήμερα το κουνήσατε από αυτό εδώ το Βήμα και που το ανακαλύψατε δύο χρόνια μετά, γιατί πολύ απλά δεν σας βόλευε. Δεν προσλάβατε πυροσβέστες, γιατί τους θεωρείτε βαρίδι στον κρατικό προϋπολογισμό. Δεν προχωρήσατε τους δασικούς χάρτες, γιατί θέλετε να διατηρείτε ένα μόνιμο καθεστώς εξάρτησης και ομηρίας των πολιτών από την κεντρική διοίκηση και τα «γαλάζια» παιδιά της αυτοδιοίκησης, ώστε να μπορείτε να συντηρείτε την πελατεία σας, όπως κάνατε για δεκαετίες. Ύστερα, έρχεστε και ανακαλύπτετε ξαφνικά την κλιματική κρίση, που βεβαίως δεν υπήρχε επί ΣΥΡΙΖΑ και δημιουργήθηκε τα δύο χρόνια που εσείς κυβερνάτε.
Όλα αυτά, όμως, οι εγκληματικές επιλογές, τα λάθη, οι παραλείψεις σας προηγούνται της κλιματικής κρίσης, που για να αντιμετωπιστεί χρειάζονται σκληρές και θαρραλέες αποφάσεις, μα, πάνω απ’ όλα, χρειάζεται ειλικρίνεια. Χρειάζεται συλλογική κινητοποίηση, για να γίνει εθνικός και κοινωνικός στόχος η ανάσχεση της, με την κατάλληλη γνώση, την εμπιστοσύνη στην επιστήμη για τους ειδικούς, την επένδυση εκεί που απαιτείται.
Αν σε κάθε φυσική καταστροφή, κύριε Μητσοτάκη, για να δικαιολογήσετε εσείς την ανεπάρκειά σας επικαλείστε την κλιματική κρίση χωρίς πριν να έχετε κάνει τίποτα γι’ αυτή, απλά ευτελίζετε τη σημασία που πρέπει να δώσει ο κάθε πολίτης και το κράτος στην αντιμετώπιση της.
Σας φταίει η κλιματική κρίση που κρύψατε στα συρτάρια σας τις προτάσεις του Γκολντάμερ; Σας φταίει η κλιματική κρίση που θέλατε να στήσετε ένα δήθεν επιτελικό κράτος, διατηρώντας όμως αυτή τη σκανδαλώδη συναρμοδιότητα δεκάδων Υπουργείων και φορέων για την πρόληψη και αντιμετώπιση των πυρκαγιών, όπως το ίδιο το πόρισμα αναφέρει; Υπάρχουν σαράντα πέντε συναρμόδιοι φορείς για την πρόληψη μιας πυρκαγιάς και δεκαεπτά φορείς και έξι Υπουργεία για την καταστολή. Η κλιματική κρίση φταίει γι’ αυτό; Σας φταίει η κλιματική κρίση που αγνοήσατε -δεν φέρατε καν σε συζήτηση- την πρόταση νόμου που καταθέσαμε για την ίδρυση Εθνικής Αρχής Πολιτικής Προστασίας και ανθεκτικότητας;
Προφανώς και δεν σας φταίει η κλιματική κρίση για όλα αυτά. Οι πολιτικές σας επιλογές είναι. Και η ευθύνη αυτών των επιλογών σας βαραίνει προσωπικά, κύριε Μητσοτάκη. Δεν είναι ευθύνη ούτε του ενός Υπουργού σας, που κάθεται δίπλα σας, ο οποίος μας έλεγε την ώρα της μεγάλης καταστροφής ότι ο κρατικός μηχανισμός λειτούργησε υποδειγματικά και ότι κρατούσε μέρα νύχτα τη μάνικα. Όχι, δεν είναι δική του ευθύνη. Είναι δική σας. Και δεν είναι ευθύνη ούτε του άλλου Υπουργού, που μετρούσε τριπλάσια αεροπλάνα απ’ όσα επιχειρούσαν ούτε του Αρχηγού της Πυροσβεστικής που τον ρωτούσαν στα μέσα ενημέρωσης την ώρα της μεγάλης αγωνίας στην Εύβοια, που καίγονταν σπίτια, για το τι γίνεται στην Εύβοια και απαντούσε: «Δεν ξέρω. Βρίσκομαι επί τρεις μέρες και επιχειρώ στο υπέροχο δάσος της Πάρνηθας». Βεβαίως, όμως, ταυτόχρονα ευχαριστούσε τους πολιτικούς του ηγέτες. Ούτε αυτού είναι η ευθύνη. Δική σας αποκλειστικά είναι η ευθύνη. Και όσο παρουσιάζεστε απολύτως αδύναμος, στοιχειωδώς να την κατανείμετε αυτήν την ευθύνη και τους υφισταμένους σας, όσο δεν είστε ικανός την ώρα της κρίσης να δείξετε ότι καταλαβαίνετε τι πήγε καλά και αναζητείτε -μαθαίνω- διέξοδο σε ανασχηματισμούς και σε πρόσωπα από το δημοκρατικό χώρο για να αποτελέσουν τις σωσίβιες λέμβους σας, τόσο κραυγάζετε ότι δεν είστε ικανός την ευθύνη ούτε να την αναγνωρίσετε, αλλά ούτε και να την διαχειριστείτε.
Ειλικρινά, αφού δεν το κάνατε στην πρωτομιλία, περιμένω να το κάνετε στη δευτερολογία σας, κύριε Μητσοτάκη. Δώστε μία απάντηση.
Γιατί ζητήσατε «συγγνώμη»; Έχετε καταλάβει γιατί ζητήσατε «συγγνώμη»; Ποιο ήταν το λάθος σας; Αφού μας είπατε σήμερα ότι δεν κάνατε κανένα λάθος. Γιατί ζητήσατε «συγγνώμη»; Έχετε καταλάβει τα λάθη σας;
Θέλω και μια ξεκάθαρη απάντηση για τις συνταρακτικές καταγγελίες του Περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας. Ξέρετε, εγώ βρέθηκα την ώρα της μάχης στην Εύβοια, στη λίμνη. Εσείς έχετε δεκαπέντε μέρες και ούτε ένα κυβερνητικό στέλεχος δεν τόλμησε να πατήσει στην Εύβοια! Όχι εσείς, αλλά ούτε ένα κυβερνητικό στέλεχος, για να χτυπήσει την πλάτη και να δώσει ένα μήνυμα παρηγοριάς.
Συνάντησα αυτόν τον άνθρωπο. Δεν έχει σημασία που είμαστε από αντίθετους πολιτικούς χώρους. Ήταν εκεί μαζί με τον Δήμαρχο Λίμνης Μαντουδίου και τους Βουλευτές του Νομού και ήταν στην πρώτη γραμμή, με μια ειλικρινή αγωνία. Είναι ένας νέος άνθρωπος. Εκείνη τη στιγμή, βέβαια, αυτό που προείχε ήταν να σωθεί οτιδήποτε αν σώζεται. Η εικόνα που μεταδόθηκε ήταν μια εικόνα οργής, όχι μόνο των πολιτών, αλλά και της τοπικής αυτοδιοίκησης για τον τρόπο με τον οποίο συντονίζονταν οι πυροσβεστικές δυνάμεις εκείνη την ώρα την κρίσιμη.
Βεβαίως, μου έκανε αλγεινή εντύπωση το γεγονός ότι από το γραφείο σας τηλεφωνούσαν στον Δήμαρχο, για να μην βγαίνει στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και να είναι επικριτικός απέναντι στην Κυβέρνηση. Εκείνη την ώρα άλλες θα έπρεπε να είναι οι οδηγίες, όχι απειλές.
Βεβαίως, είδα τη χθεσινή συνέντευξη του Περιφερειάρχη, στην οποία δήλωσε ότι οι πυροσβεστικές δυνάμεις είχαν εντολή μη κατάσβεσης. Αυτή είναι μία πολύ βαριά καταγγελία αν ισχύει. Και επιτρέψτε μου, ν’ απευθύνω…
Είδα, λοιπόν, τον Περιφερειάρχη να κάνει αυτή τη δήλωση.
Θα ήθελα, λοιπόν από τα αρμόδια και επίσημα χείλη του κ. Μητσοτάκη να δοθεί μια εξήγηση γι’ αυτό.
Επιτρέψτε μου, την προσωπική απεύθυνση. Απευθύνομαι προσωπικά σ’ εσάς, αλλά προσπαθώντας να μετρήσω τα λόγια μου. Είναι καιρός να συνειδητοποιήσετε, κύριε Μητσοτάκη, ότι εσείς και μόνο εσείς έχετε ακέραια και απόλυτη την πολιτική ευθύνη για τις πυρκαγιές, όχι μόνο για τα τραγικά λάθη και τις παραλείψεις που διστάζετε ν’ αναγνωρίσετε καν, αφού δεκαπέντε μέρες μετά όλοι στη θέση τους είναι δίπλα σας σαν να μη συνέβη τίποτα, ούτε μόνο για τις εγκληματικές πολιτικές επιλογές σας να πετάξετε στον κάλαθο των αχρήστων έτοιμα σχέδια για την πρόληψη και την αναδιοργάνωση της δασικής και της πολιτικής προστασίας, αλλά κυρίως γιατί επί δείξατε όλο αυτό το διάστημα μια απίστευτη ελαφρότητα που σας χαρακτηρίζει, βέβαια, όλο αυτό το διάστημα. Δείξατε μια απίστευτη έλλειψη κατανόησης του τι συμβαίνει, γιατί συμβαίνει και τι μπορεί να συμβεί. Δείξατε μια πρωτοφανή απουσία ενσυναίσθησης για την πραγματικότητα, τους κινδύνους και το δράμα των ανθρώπων της κοινωνίας.
Εσείς δεν είστε αυτουργός του πανάκριβου επιτελικού κράτους που το διαφημίζατε ως την επιτομή της σύγχρονης διοίκησης; Πού ήταν αυτό το κράτος τις ώρες της φωτιάς, όταν η απελπισία και η οργή έφτασαν μέχρι το τελευταίο σπίτι; Πού ήταν; Εσείς δεν συγκεντρώσατε όλες τις εξουσίες στο γραφείο σας εν ονόματι της αποτελεσματικότητας και κάνατε και με ανοίκειο τρόπο σήμερα συγκρίσεις σε πρόσωπα; Πού ήταν, λοιπόν, αυτή ή αποτελεσματικότητα των φοβερών τεχνοκρατών που έχετε δίπλα σας; Εσείς δεν δηλώνατε στις 11 Μαΐου ότι έχουμε περισσότερο προσωπικό φέτος, καλύτερα μέσα, καλύτερη οργάνωση και καλύτερη συνολική οργάνωση του Σώματος, αλλά και της Πολιτικής Προστασίας; Πού ήταν όλα αυτά, όταν οι πολίτες εκλιπαρούσαν για βοήθεια, όταν γίνονταν στάχτη 1,3 εκατομμύρια στρέμματα; Πού ήταν και πού ήσασταν, όταν γινόταν στάχτη πάνω από πεντακόσιες χιλιάδες στρέμματα στην Εύβοια και σαράντα χιλιάδες άνθρωποι λάμβαναν εντολή εκκένωσης;
Εσείς, επίσης, δεν δηλώνατε στις 24 Μαΐου ότι έχει εκπονηθεί ένα ειδικό, μάλλον ένα ακόμη πιο εξειδικευμένο σχέδιο για την προστασία των περιαστικών δασών της Αττικής, τα οποία τόσο μεγάλη σημασία έχουν για το περιβαλλοντικό μικροκλίμα ολόκληρου του Λεκανοπεδίου; Πού ήταν αυτό το εξειδικευμένο σχέδιο, όταν καίγονταν ανεξέλεγκτα για δέκα μέρες οι Αδάμες, η Βαρυμπόμπη, το Τατόι, οι Θρακομακεδόνες, οι Αφίδνες, το Κρυονέρι πριν έρθει το κακό και στην υπόλοιπη Αττική, στα Βίλια και την Κερατέα;
Λυπάμαι που θα το πω, αλλά πίσω από όλα αυτά, κύριε Μητσοτάκη, είστε εσείς ή πιο σωστά εσείς είστε όλα αυτά. Εσείς.
Η πρωτόγνωρη αυτή καταστροφή έσκισε το καταπέτασμα του ναού που είχε στηθεί γύρω σας. Και ξέρετε κάτι; Αυτό που είδαν όλοι προκαλεί ανασφάλεια ακόμα και φόβο, γιατί προκαλεί φόβο ένας Πρωθυπουργός, ο οποίος δεν στερείται μόνο της ικανότητας να διοικεί, αλλά στερείται και της στοιχειώδους ικανότητας να αντιληφθεί το μέγεθος της ζημιάς που έχει προκαλέσει, ένας Πρωθυπουργός που την ώρα μιας τραγωδίας αποδεικνύει ότι δεν μπορεί να νιώσει τον πόνο και την αγωνία των άλλων, ακόμα και εκείνων που τον εμπιστεύτηκαν και ανεβαίνει σε αυτό εδώ το Βήμα χαμογελώντας.
Δεν σταματήσατε να έχετε το χαμόγελο ζωγραφισμένο στο πρόσωπό σας όση ώρα μιλάγατε, κύριε Μητσοτάκη, και το ίδιο κάνατε και στη Συνέντευξη Τύπου που δώσατε.
Είναι χαμόγελο επιτυχίας; Είναι χαμόγελο ειρωνείας προς όλους εμάς τους αδαείς; Τι ακριβώς είναι; Αυτό το χαμόγελο, το γέλιο, όμως, σε απ’ ευθείας μετάδοση, το οποίο είδαν οι πληγέντες την ώρα της συνέντευξής σας ξέρετε πολλαπλασίασε τον πόνο, πολλαπλασίασε την απόγνωση, την οργή.
Δεν ξέρω αν είστε αδιάφορος επειδή δεν καταλαβαίνετε ή δεν καταλαβαίνετε επειδή είστε αδιάφορους. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η προσπάθεια να διαχειριστείτε με όρους επικοινωνίας και προσωπικής εικόνας μια εθνική τραγωδία δεν στοιχειοθετεί μόνο ακραία ανικανότητα, είναι ασέβεια προς κάθε πολίτη αυτής της χώρας που βλέπει την πατρίδα του να καίγεται και δεν γεννά αισθήματα θυμού, αλλά κάτι χειρότερο, αίσθημα ντροπής.
Ζήσατε τον μύθο σας για κάποιο διάστημα. Πλήρωσε η χώρα βαρύτατο κόστος για τον μύθο αυτό. Όμως, δυστυχώς, ούτε και τώρα με τις συμφορές παρούσες δεν δείχνετε ότι μπορείτε να απεγκλωβιστείτε από τον μύθο και να προσγειωθείτε στη σκληρή πραγματικότητα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το έχω πει ξανά ότι για εμάς το ζήτημα της απόδοσης ευθυνών δεν λύνεται με καρατομήσεις, ανασχηματισμούς και μετακινήσεις των πολιτικών ζόμπι που έχει δίπλα του ο κ. Μητσοτάκης και, μάλιστα, κατόπιν εορτής μετακινήσεις, γιατί η ευθύνη –επαναλαμβάνω- είναι μία, έχει μοναδικό ιδιοκτήτη τον ίδιο και αυτό αναγνωρίζουν οι πολίτες.
Το κρίσιμο, όμως, για εμάς σήμερα είναι αυτοί οι πολίτες να δουν ξανά προοπτική και ελπίδα. Για αυτό και από την πρώτη στιγμή καταθέσαμε πρόταση επτά σημείων αντί για κραυγές για παραιτήσεις, πρόταση επτά σημείων:
Να κηρυχθούν άμεσα αναδασωτέες προτείναμε όλες οι αναγκαίες εκτάσεις.
Να απαγορευθεί κάθε αλλαγή χρήσης μέχρι να ολοκληρωθεί ο χωρικός και πολεοδομικός σχεδιασμός.
Υπενθυμίζω τις προτάσεις. Θα πείτε τι έγινε και τι δεν έγινε. Μην έχετε αγωνία.
Δεύτερον, ζητήσαμε να εκπονηθεί σε συνεργασία με όλα τα Κόμματα και επιστημονικούς φορείς εθνικό σχέδιο για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και των συνεπειών των φυσικών καταστροφών.
Τρίτον, να αξιοποιηθεί έστω και τώρα αυτό το πόρισμα του Goldammer για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών με έμφαση στην πρόληψη και τη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων με την ενεργό συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών.
Τέταρτον, να υλοποιηθεί η ολοκληρωμένη πρόταση νόμου που καταθέσαμε το 2019 για την ίδρυση Εθνικής Αρχής Πολιτικής Προστασίας και Ανθεκτικότητας, που να τη στελεχώσουν πρόσωπα κοινής αποδοχής που δεν θα αλλάζουν κάθε φορά που αλλάζει μια Κυβέρνηση και να καταρτιστεί Εθνικό Σύστημα Διαχείρισης Εκτάκτων Αναγκών, προκειμένου να αποτελέσει τον εθνικό οδηγό και το πρότυπο για τη διαχείριση εκτάκτων αναγκών στη χώρα.
Πέμπτον, ζητήσαμε να εκπονηθούν τοπικά αναπτυξιακά σχέδια για την ανασυγκρότηση και ανάπτυξη των περιοχών που έχουν πληγεί με ιδιαίτερη έμφαση στο τοπικό παραγωγικό μοντέλο και ειδική μέριμνα για τη συγκράτηση του πληθυσμού στις πληγείσες περιοχές.
Έκτον -και είναι κρίσιμο αυτό, κύριε Μητσοτάκη- να ανασχεδιαστεί η κατεύθυνση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί. ένα εθνικό σχέδιο αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και τα τοπικά σχέδια ανασυγκρότησης για τη βόρεια Εύβοια και τις άλλες περιοχές που έχουν πληγεί παίρνοντας ως παράδειγμα την Πορτογαλία, που κατέθεσε ένα ολοκληρωμένο και κοστολογημένο σχέδιο αξιοποίησης των ευρωπαϊκών πόρων για την προστασία των δασών της, διότι και αυτή είχε πληγεί με πυρκαγιές το 2017.
Και, τέλος, ζητήσαμε να εκπονηθεί άμεσα ένα σχέδιο για αποζημιώσεις και αποκατάσταση της βιωσιμότητας των πληττόμενων περιοχών.
Σας ζητήσαμε ευθύνη, σας ζητήσαμε συνεννόηση και συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες και τις πολιτικές δυνάμεις και σας ζητήσαμε σχέδιο για την άμεση και μεσοπρόθεσμη επούλωση των πληγών. Αντί αυτών, εσείς συνεχίσατε την πεπατημένη της προπαγάνδας και της ωραιοποίησης.
Βαφτίσατε την πάγια ενίσχυση που πάντοτε δινόταν ως τη μεγαλύτερη αποζημίωση που δόθηκε ποτέ. Τι κάνατε; Πάντοτε δινόταν αποζημίωση 1.000 ευρώ το μέτρο για επιφάνειες ως εκατόν πενήντα τετραγωνικά μέτρα και εσείς είπατε για πρώτη φορά ότι θα δοθούν 150.000 ευρώ σε κάθε πληττόμενο. Κάντε τον πολλαπλασιασμό. Πάντοτε αυτό δινόταν.
Και κρύψατε στο τρικ μιας προκαταβολής αυτής της ενίσχυσης ότι δεν δίνετε επιπλέον τα 6 και 8 χιλιάρικα για οικίες και επιχειρήσεις αντίστοιχα και ότι ένα μεγάλο μέρος αυτής της αποζημίωσης θα είναι δάνειο, άτοκο δάνειο, αλλά δάνειο. Θα βρεθούν και χρεωμένοι αυτοί οι άνθρωποι.
Και είπατε ότι θα παρακάμψετε κάθε γραφειοκρατία, όπως κάνατε και σε άλλες περιπτώσεις φυσικών καταστροφών. Μόνο που θέλω να σας θυμίσω ότι οι σεισμόπληκτοι στη Θεσσαλία, τους οποίους επισκέφτηκα, για έξι ολόκληρους μήνες είχαν πάρει μονάχα 600 ευρώ και μόλις πριν από δέκα μέρες εγκρίθηκαν οι δαπάνες που αφορούν την αποζημίωσή τους. Ελπίζω να μην είναι τόσο ταχύτατο το επιτελικό σας κράτος, όπως αποδείχθηκε στη Θεσσαλία και στις περιπτώσεις των πυρκαγιών.
Ταχύτατα, όμως, οφείλω να ομολογήσω κινηθήκατε για να ορίσετε από μόνος σας, χωρίς καμία διαβούλευση με κανέναν, φαντάζομαι ούτε και με τους Βουλευτές σας, γιατί δεν είδα και τόσο θερμή ανταπόκριση στην επιλογή, τον επικεφαλής της Επιτροπής για την Εύβοια, χωρίς καμία συνεννόηση με τα Κόμματα σε διακομματικό κοινοβουλευτικό επίπεδο, κυρίως, όμως, χωρίς καμία συνεννόηση με την τοπική κοινωνία και αυτό αποτελεί μια βασική ένδειξη ότι συνεχίζετε να βαδίζετε στον ίδιο δρόμο της δημιουργίας εντυπώσεων, της πολιτικής σκοπιμότητας και της επικοινωνίας.
Τώρα, όμως, δεν είναι η ώρα των εντυπώσεων, των πολιτικών μεταγραφών που θα δημιουργήσουν κλίμα ενθουσιασμού στις κερκίδες. Τώρα είναι η ώρα της ουσίας και της πράξης και όχι η ώρα των μεγάλων λόγων. Οι άνθρωποι που είδαν τις περιουσίες τους να γίνονται στάχτη, οι άνθρωποι που ζούσαν όλα αυτά τα χρόνια, ζούσαν, είχαν εισόδημα από τη γη τους που σήμερα είναι κάρβουνο, αντιμετωπίζουν τώρα, σήμερα -όχι αύριο, σήμερα- οξύτατο πρόβλημα επιβίωσης. Αγωνιούν πώς θα ζήσουν τα παιδιά τους από Σεπτέμβρη, τώρα, τι εισόδημα θα έχουν τις επόμενες μέρες, τους επόμενους μήνες, μέχρι με το καλό να εκπονηθούν σχέδια ανασυγκρότησης για την περιοχή τους.
Γι’ αυτό και σήμερα ερχόμαστε εδώ με μια πρόταση –πρόταση ουσίας, όχι επικοινωνίας- και σας ζητούμε, σας καταθέτουμε την πρόταση να θεσμοθετήσετε άμεσα και για όσο χρόνο χρειαστεί για τους πληγέντες αγρότες, κτηνοτρόφους, ρητινοπαραγωγούς, ελαιοπαραγωγούς στη Βόρεια Εύβοια, στην Ηλεία, στη Μάνη ή σε όποια άλλη περιοχή έχει πληγεί, το εισόδημα έκτακτης ανάγκης που είχαμε προτείνει, αλλά αρνηθήκατε, και για τους πρώτους μήνες πανδημίας…
…το εισόδημα έκτακτης ανάγκης: για κάθε νοικοκυριό 400 ευρώ το πρώτο μέλος, συν 200 ευρώ το δεύτερο μέλος, συν 100 ευρώ το κάθε τέκνο σε μηνιαία βάση μέχρι να σταθούν στα πόδια τους, μέχρι να βρουν εφαρμογή αυτά τα σχέδια. Καλοδεχούμενα όταν έρθουν, μέχρι τότε όμως τι θα γίνουν αυτοί οι άνθρωποι;
Και σας ζητάμε να το υιοθετήσετε ως μια στοιχειώδη ένδειξη κατανόησης του προβλήματος που αντιμετωπίζουν στις πληγείσες περιοχές. Αποτελεί εθνική ανάγκη να επουλωθούν οι πληγές της καταστροφής στα μέρη της καταστροφής και ό,τι ισχύσει να ισχύσει για κάθε περιοχή που επλήγη.
Ας μην ξεχνάμε ότι το καταστροφικό αυτό καλοκαίρι ξεκίνησε με μια τεράστια καταστροφή στα Γεράνεια. Όλοι όσοι επλήγησαν πρέπει να έχουν την ίδια αντιμετώπιση, οπουδήποτε, κανένας δεν πρέπει να ξεχαστεί.
Πέραν όμως της στήριξης των πληγέντων, οφείλουμε να δούμε και πώς θα επουλώσουμε και τα συλλογικά μας τραύματα ως κοινωνία. Γιατί κάθε πολίτης σήμερα μοιράζεται ένα κοινό αίσθημα: την ανασφάλεια.
Και είναι ειρωνεία, τραγική ειρωνεία, κύριε Μητσοτάκη, που κάνατε την ασφάλεια προεκλογική σας σημαία. Την ταυτίσατε όμως με την αστυνομική καταστολή, τις επελάσεις εναντίον των νέων, την Αστυνομία στα πανεπιστήμια, την Αστυνομία παντού. Προσλάβατε αστυνομικούς, εξοπλίσατε αστυνομικούς. Επενδύσατε σε περιπολικά και χειροπέδες.
Όμως, αφήσατε τα δάση χωρίς προστασία, την Πυροσβεστική χωρίς μέσα και προσωπικό, την πυρόσβεση χωρίς σχέδιο, τους πολίτες απροστάτευτους. Και όταν ήρθε η ώρα της κρίσης, οι άνθρωποι στα μέτωπα της φωτιάς αντί για πυροσβεστικά έβλεπαν περιπολικά και μηχανάκια της ΔΙΑΣ.
Η τραγική ειρωνεία λοιπόν είναι ότι ενώ κάνατε το ζήτημα της ασφάλειας προεκλογική σας σημαία, σημαία ευκαιρίας, η πολιτική παρακαταθήκη των δύο χρόνων σας στην εξουσία είναι η ανασφάλεια και ο φόβος που διαπνέει σήμερα τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών.
Στα τέλη Μαΐου, κύριε Μητσοτάκη, δηλώνατε στη «Bild» ότι φέτος τα πράγματα θα θυμίζουν ένα πολύ φυσιολογικό καλοκαίρι. Και σήμερα, μια βδομάδα πριν τελειώσει το καλοκαίρι, μετράμε ρεκόρ καμένων εκτάσεων, ρεκόρ σε κρούσματα και νεκρούς ανά 100.000 πληθυσμού από την πανδημία, που φουντώνει ξανά, με το μισό πληθυσμό δυστυχώς ανεμβολίαστο, με τις μονάδες εντατικής θεραπείας να γεμίζουν ξανά.
Και στην οικονομία μετράμε αυξήσεις τρομακτικές στις τιμές των προϊόντων. Ένα νέο κύμα ακρίβειας έρχεται να κάνει αβίωτη τη ζωή χιλιάδων νοικοκυριών, με ανεξέλεγκτες αυξήσεις των τιμών των πρώτων υλών παντού στον κατασκευαστικό κλάδο, στο λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος. Η Ελλάδα το καλοκαίρι που μας πέρασε είχε το ακριβότερο ρεύμα στη χονδρική, το οποίο περνάει τώρα στον καταναλωτή. Δύο στους τρεις καταναλωτές δυσκολεύονται ήδη να πληρώσουν το λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος και η ίδια κατάσταση επικρατεί και στα αγροτικά και κτηνοτροφικά προϊόντα για τους αγρότες μας.
Τι σημαίνουν όλα αυτά, κύριε Μητσοτάκη; Ότι δώσατε εξετάσεις και αποτύχατε παταγωδώς: στην πανδημία, στις πυρκαγιές, στην κοινωνική συνοχή, στην ασφάλεια, στην ασφαλή καθημερινότητα του πολίτη, στην προστασία της χώρας και των ανθρώπων της, με βαρύ κόστος για την κοινωνία.
Ήσασταν απολύτως ανίκανοι να σβήσετε μια φωτιά, αλλά εξαιρετικά ικανοί όλο αυτό το διάστημα με τις πολιτικές σας επιλογές να διευρύνετε τις κοινωνικές ανισότητες. Με επιλογή σας αφήσατε τριάντα χιλιάδες νέους εκτός ΑΕΙ φέτος. Με επιλογή σας, επίσης, αφήσατε ογδόντα τρεις χιλιάδες παιδιά εκτός παιδικών σταθμών. Με επιλογή σας καταργήσατε το οκτάωρο και θεσπίσατε για πρώτη φορά απλήρωτες υπερωρίες. Ακόμη και στο ζήτημα της μαζικής άθλησης, με επιλογή σας, κόβετε φέτος τα προγράμματα μαζικού αθλητισμού που αφορούν εκατόν είκοσι χιλιάδες συμπολίτες μας και χίλιοι τριακόσιοι γυμναστές μένουν άνεργοι. Όλες σας οι επιλογές είναι επιλογές απέναντι στα λαϊκά συμφέροντα και προς εξυπηρέτηση των συμφερόντων λίγων και εκλεκτών.
Και στο ερώτημα «τι μπορεί να περιμένει κανείς από εσάς και την Κυβέρνησή σας;» απαντούν τα έργα σας και τα αποτελέσματά σας. Τίποτα καλό. Κανένας Πρωθυπουργός δεν έκανε τόσο μεγάλη ζημιά σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Εκπροσωπείτε την αποτυχία, την ειδωλολατρία της ιδιωτικοποίησης και του κέρδους, την περιφρόνηση της κοινωνικής πλειοψηφίας. Αποτύχατε στην πανδημία και προαναγγείλατε ιδιωτικοποίηση του ΕΣΥ. Αποτύχατε στις φωτιές και προαναγγείλατε ιδιωτικοποίηση των δασών. Αποτύχατε στην προστασία και την ασφάλεια του πολίτη και προαναγγέλλετε μέτρα αυταρχισμού και διχασμού.
Θαρρώ όμως, κύριε Μητσοτάκη, πως έρχεται η στιγμή που θα υπάρξει ένα διαφορετικό μήνυμα εκκένωσης στο «112». Αυτή τη φορά δεν θα είναι από εσάς προς τους πολίτες, αλλά από τους πολίτες προς εσάς.
Όμως, για εμάς, όπως και για όλη τη δημοκρατική αντιπολίτευση, υπάρχει τούτες τις ώρες μια πολύ σοβαρή πρόκληση, επείγουσα πρόκληση. Η απόγνωση και η οργή να μετατραπούν σε δύναμη αλλαγής, σε δύναμη και σε ενέργεια, για να αλλάξει πορεία η χώρα μας. Και σε ό,τι μας αφορά, θα εργαστούμε με όλες μας τις δυνάμεις, ώστε αυτό σύντομα να γίνει πράξη.