Κατατέθηκε αργά το βράδυ της Τρίτης η τροπολογία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την προσαρμογή των κινήτρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού στις υποδείξεις του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις, επιλύονται σημαντικά ζητήματα που σχετίζονται με την εφαρμογή των κινήτρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (Ν.Ο.Κ.), σε συμμόρφωση με τις αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ).
Στόχος των ρυθμίσεων είναι η εξασφάλιση της νομικής σταθερότητας για τις οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί με βάση τα κίνητρα του Ν.Ο.Κ., η αποτροπή της δημιουργίας ημιτελών κατασκευών με επιπτώσεις στο περιβάλλον και στη δημόσια ασφάλεια, καθώς και η διασφάλιση της αξιοπιστίας του κράτους ως προς τη διαχείριση χρηματοδοτήσεων.
Συγκεκριμένα:
- Προστασία υφιστάμενων οικοδομικών αδειών
Οι άδειες με αποδεδειγμένη έναρξη εργασιών έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024, ημερομηνία δημοσιοποίησης των σχετικών αποφάσεων του ΣτΕ, θεωρούνται προστατευμένες.
Αντίθετα, όσες άδειες δεν έχουν υλοποιηθεί μέχρι τότε, υποχρεούνται να αναθεωρηθούν σύμφωνα με το νέο νομικό πλαίσιο. - Εισαγωγή περιβαλλοντικού ισοδυνάμου
Για οικοδομικές άδειες που:- έχουν ακυρωθεί με δικαστική απόφαση ή
- τελούν υπό αίτηση ακύρωσης λόγω εφαρμογής αντικρουόμενων κινήτρων του Ν.Ο.Κ., προβλέπεται η δυνατότητα συνέχισης της δόμησης μέσω περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, προκειμένου να μην προκύψουν ημιτελείς κατασκευές που θα επιβάρυναν το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής.
- Προστασία έργων που συνδέονται με χρηματοδοτικά προγράμματα
Ειδική μέριμνα λαμβάνεται για τις οικοδομικές άδειες που εντάσσονται σε εθνικά ή ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά σχήματα, προκειμένου να αποτραπεί η απώλεια πόρων και να διασφαλιστεί η χρηματοδοτική αξιοπιστία του δημοσίου. - Κατάργηση αντισυνταγματικών κινήτρων
Τα κίνητρα και οι προσαυξήσεις του Ν.Ο.Κ. που κρίθηκαν αντισυνταγματικά από το ΣτΕ καταργούνται. Παράλληλα, τα κίνητρα που χαρακτηρίστηκαν αντισυνταγματικά ως προς την οριζόντια εφαρμογή τους, ενσωματώνονται πλέον στον πολεοδομικό σχεδιασμό, ώστε να λαμβάνεται υπόψη η ιδιαίτερη φυσιογνωμία κάθε περιοχής.
Επισημάνσεις του ΣτΕ
Σύμφωνα με τις αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ, κρίθηκαν τα εξής:
- Το σύστημα των άρθρων του Ν.Ο.Κ., ήτοι της παρ. Ι του άρθρου ΙΟ, της Παρ. 8 του άρθρου 15, της παρ. 2 του άρθρου 19 και της παρ. Ι του άρθρου 25, με τα οποία παρέχονται προσαυξήσεις στον συντελεστή της δόμησης και το ύψος, ως κίνητρα για την ανέγερση κτηρίων, δεν αντίκεινται, κατ’ αρχήν, από μόνα τους, στην παρ. 2 του άρθρου 24 του Συντάγματος. Εντούτοις, τα κίνητρα του Ν.Ο.Κ., λόγω του προέχοντος πολεοδομικού χαρακτήρα τους, δεν μπορούν να υλοποιούνται απευθείας με την έκδοση οικοδομικών αδειών κατ’ εφαρμογή του, αλλά πρέπει να συμπεριληφθούν στον τοπικό πολεοδομικό σχεδιασμό, στον οποίο σταθμίζονται οι συνέπειες στο οικιστικό περιβάλλον, λαμβάνοντας υπόψη τη φυσιογνωμία του κάθε οικισμού.
- Οι προβλέψεις της παρ. 6 του άρθρου ΙΙ του Ν.Ο.Κ. για την προσμέτρηση ή μη στον συντελεστή δόμησης διαφόρων χώρων, θεμιτώς θεσπίζονται οριζοντίως με τον Ν.Ο.Κ., διότι δεν αποτελούν ζήτημα που ανάγεται στον τοπικό πολεοδομικό σχεδιασμό. Ωστόσο, είναι αντισυνταγματικός ο μη συνυπολογισμός στον συντελεστή δόμησης των παταριών, του κτίσματος- δώματος έως τριάντα πέντε (35) τετραγωνικών μέτρων (τ.μ.), καθώς και η εξομοίωση της πισίνας με φυτεμένη επιφάνεια. Αντιθέτως, συνταγματικός κρίθηκε ο μη συνυπολογισμός στον συντελεστή δόμησης των έρκερ, ήτοι αρχιτεκτονικών στοιχείων περιορισμένων διαστάσεων και των κλιμακοστασίων που δεν συνιστούν χώρους κατοίκησης, καθώς δεν αυξάνουν την οικιστική πυκνότητα.
- Τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας δεν καταλαμβάνουν καταρχήν τις οικοδομικές άδειες των οποίων η υλοποίηση έχει αποδεδειγμένα αρχίσει έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024, ημερομηνία κατά την οποία το Δικαστήριο ανακοίνωσε το περιεχόμενο των αποφάσεων.