Ένα εικοσιτετράωρο πριν από την άφιξη του Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα και την επίσημη συνάντηση με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη ο Τούρκος πρόεδρος έχει «εξαπολύσει» μια ασυνήθιστη για τον ίδιο επίθεση φιλίας.
Στις τελευταίες του δηλώσεις ο Ταγίπ Ερντογάν δείχνει να έχει κάνει στροφή στη στάση του απέναντι στην Ελλάδα και στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Πριν από περίπου έναν χρόνο νωρίτερα ο Τούρκος πρόεδρος είχε προβεί σε ένα κρεσέντο επιθετικών και απειλητικών δηλώσεων, ωστόσο λίγο πριν από την επίσημη άφιξή του στην Ελλάδα στο πλαίσιο του ελληνοτουρκικού Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας δείχνει να τείνει χείρα φιλίας.
Από την ελληνική πλευρά, ο πρωθυπουργός κρατούσε σταθερή γραμμή στα ελληνοτουρκικά, καθώς στις δημόσιες τοποθετήσεις του τόνιζε πως «τα παράθυρα διαλόγου είναι ανοιχτά, αλλά οι πόρτες στις προκλήσεις κλειστές. Δεν είναι η Ελλάδα που αμφισβητεί το status quo στην περιοχή».
Για την αυριανή συνάντηση το Μέγαρο Μαξίμου και η ελληνική διπλωματία έχουν προτάξει ως στόχο την επιβεβαίωση του κλίματος ηρεμίας που έχει εδραιωθεί τους τελευταίους μήνες και την περαιτέρω εξομάλυνση στις σχέσεις των δύο χωρών, επιθυμία όμως είναι αυτό να επισφραγιστεί με μια σειρά συμφωνιών που περιλαμβάνονται στη θετική ατζέντα.
«Είμαστε δύο χώρες που μοιράζονται την ίδια θάλασσα -Να βρούμε κοινό έδαφος»
Μόλις πριν από μία εβδομάδα ο Ερντογάν πραγματοποίησε ομιλία στην κοινοβουλευτική ομάδα του κυβερνώντος κόμματος, AKP, αναφερόμενος στην επίσκεψή του στην Αθήνα, όπου μίλησε για μια νέα σελίδα στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας. «Εφαρμόζουμε την πολιτική μας για την αύξηση των φίλων μας και τη μείωση των εχθρών μας. Δεν βλέπουμε τη διπλωματία ως παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος. Είναι φυσικό να υπάρχουν διαφωνίες μεταξύ των χωρών. Το κυριότερο είναι η βούληση για την επίλυσή τους, χωρίς να μετατραπούν σε αδιέξοδο», είπε.
Πρόσθεσε μάλιστα «αυτή είναι η προσέγγισή μας για την επίσκεψη στην Ελλάδα, την οποία σχεδιάζουμε να πραγματοποιήσουμε στις 7 Δεκεμβρίου. Διαφωνίες είχαμε χθες και θα έχουμε και σήμερα. Το γεγονός αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να βρούμε κοινό έδαφος ως δύο χώρες που μοιράζονται το ίδιο κλίμα και την ίδια θάλασσα.
Υπάρχουν πολλά θέματα στα οποία μπορούμε να βελτιώσουμε τη συνεργασία μας. Ελπίζω ότι το ταξίδι μας θα οδηγήσει στο άνοιγμα μιας νέας σελίδας για τις χώρες μας», τόνισε ο Τούρκος πρόεδρος.
Πώς φτάσαμε στο «Κυριάκο φίλε μου»
Και η επίθεση φιλίας από την τουρκική πλευρά συνεχίστηκε σήμερα, καθώς, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην «Καθημερινή», ο κ. Ερντογάν απευθύνθηκε στον Έλληνα πρωθυπουργό ως εξής: «Κυριάκο φίλε μου, δεν σας απειλούμε αν δεν μας απειλήσετε. Ας δείξουμε αμοιβαία φροντίδα και μέριμνα στην ιστορική και πολιτιστική περιουσία των χωρών μας. Είτε πρόκειται για τα θέματα στο Αιγαίο, είτε για την κοινή καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης, είτε για τα συνεχιζόμενα προβλήματα της τουρκικής μειονότητας στην Ελλάδα, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα που δεν μπορούμε να λύσουμε μέσω του διαλόγου στη βάση της αμοιβαίας καλής θέλησης».
Παράλληλα, ο Τούρκος πρόεδρος, απαντώντας σε ερώτημα αναφορικά με την πιθανή παραπομπή του ζητήματος της υφαλοκρηπίδας στο Διεθνές Δικαστήριο για επίτευξη συμφωνίας, σχολίασε: «Υπάρχουν πολλά αλληλένδετα προβλήματα που πρέπει να λυθούν εκτός από την υφαλοκρηπίδα. Όταν προσφεύγουμε στη διεθνή Δικαιοσύνη, δεν πρέπει να αφήνουμε κανένα πρόβλημα πίσω».
«Θα έρθουμε ξαφνικά ένα βράδυ»
Τον Οκτώβριο του 2022, στη σύνοδο των Ευρωπαίων ηγετών στην Πράγα, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πήρε τον λόγο στο δείπνο των ηγετών και στο τέλος της παρέμβασής του κατηγόρησε απρόκλητα την Ελλάδα ότι ανεβάζει την ένταση και ότι προκαλεί. Τότε ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, πήρε τον λόγο αμέσως και του απάντησε ευθέως ότι πρέπει να πάψει να αμφισβητεί την κυριαρχία των νησιών. Και ότι, αντί να προκαλεί εντάσεις, θα πρέπει να προσέλθει σε συνεννόηση και διάλογο χωρίς ακραία ρητορική, όπως κάνουν οι υπεύθυνοι ηγέτες.
Μάλιστα, ο Ερντογάν δεν σταμάτησε εκεί, αφού, σύμφωνα με δημοσίευμα της τουρκικής φιλοκυβερνητικής εφημερίδας Hürriyet, ο πρόεδρος της Τουρκίας απευθύνθηκε σε Έλληνα δημοσιογράφο κατά τη συνέντευξη Τύπου που παρέθεσε και επανέλαβε τις γνωστές απειλές του πως «θα έρθουμε ξαφνικά ένα βράδυ»!
Συγκεκριμένα, όταν ένας δημοσιογράφος τον ρώτησε αν με τη φράση «θα έρθουμε ξαφνικά ένα βράδυ», ο πρόεδρος της Τουρκίας εννοεί ότι θα επιτεθεί στην Ελλάδα, εκείνος απάντησε: «Καταλαβαίνετε το νόημα. Αυτό δεν ισχύει μόνο για την Ελλάδα. Ανεξάρτητα από το ποια χώρα μάς ενοχλεί ή μας επιτίθεται, η απάντησή μας σε αυτούς είναι ότι θα έρθουμε ξαφνικά ένα βράδυ. Πρέπει να το ξέρουν και να το καταλάβουν. Από τώρα και στο εξής, ό,τι καταλαβαίνετε εσείς καταλαβαίνουν και εκείνοι».
Τι είπε σήμερα για το θα «έρθουμε ξαφνικά ένα βράδυ»
Ωστόσο, σήμερα στις απαντήσεις που έδωσε στην «Καθημερινή», ο κ. Ερντογάν αναφέρθηκε και στην περίφημη φράση του «μπορεί να έρθουμε μια νύχτα ξαφνικά», υποστηρίζοντας πως αφορούσε «τρομοκρατικά στοιχεία που απειλούν την ασφάλεια της χώρας μας». Επίσης, υπογραμμίζει ότι «η δομική ακεραιότητα της Αγίας Σοφίας δεν θα ζημιωθεί υλικά και πνευματικά, και οι εικονογραφίες δεν θα μειωθούν και θα προστατευθούν».
Το «Mitsotakis giok» του Ερντογάν και «τα νταηλίκια γιοκ με την Ελλάδα» από τον Μητσοτάκη
Η ομιλία του Έλληνα πρωθυπουργού στο Κογκρέσο τον Μάιο του 2022 είχε προκαλέσει την έκρηξη του Τούρκου προέδρου, με τον Ταγίπ Ερντογάν να διαμηνύει το αλήστου μνήμης «Μητσοτάκης γιοκ». Λίγο αργότερα σε συνέντευξή του ανέφερε «είχαμε δείπνο με τον Μητσοτάκη στην Τουρκία. Σε αυτό το δείπνο, του είπα: "Ας μη φέρουμε από εδώ και πέρα τρίτη χώρα ανάμεσά μας". Πέρασαν τρεις εβδομάδες. Έδωσε την ομιλία του στο Κογκρέσο της Αμερικής. Από εκεί επέστρεψε στο Νταβός. Έκανε παρόμοια πράγματα. Εσύ είσαι πολιτικός και είμαι και εγώ πολιτικός. Πρέπει να το ξέρεις αυτό. Όταν κάνεις οποιοδήποτε αρνητικό βήμα εναντίον της Τουρκίας, η πρώτη μου δουλειά είναι να έχω δυνατά πράγματα να εξηγήσω στους ανθρώπους μου. Η άσκηση Efes τούς τρέλανε». Μάλιστα, επανέλαβε το «Μητσοτάκης γιοκ» με αφορμή τις σχέσεις Ελλάδας-ΗΠΑ.
Η επιθετική ρητορική από την τουρκική πλευρά συνεχίστηκε και δεν άργησε να φτάσει η ελληνική απάντηση. Το ημερολόγιο έγραφε 10 Σεπτεμβρίου 2022 όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην ομιλία του στο Βελλίδειο στη ΔΕΘ έστειλε αυστηρότατο μήνυμα στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και στην Τουρκία. «Τα νταηλίκια γιοκ με την Ελλάδα» είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Χαρακτηριστικά είχε πει «όσο για το προκλητικό κρεσέντο της Τουρκίας, η απάντησή μας είναι η επιφυλακή μας, η ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων, οι συμμαχίες, η οικονομία μας και η ενότητα του λαού μας. Μία ελληνική λέξη απαντά στις προκλήσεις ''Όχι κύριε Ερντογάν'' και για να το πω στη γλώσσα του ''Τα νταηλίκια γιοκ με την Ελλάδα''».
Αισιοδοξία της κυβέρνησης για το περιεχόμενο της επίσκεψης Ερντογάν
Στο Μέγαρο Μαξίμου θέλουν να βλέπουν το ποτήρι των ελληνοτουρκικών σχέσεων μισογεμάτο και εκφράζουν την αισιοδοξία τους για το περιεχόμενο της αυριανής επίσκεψης Ερντογάν στην Αθήνα, ωστόσο προετοιμάζονται για κάθε ενδεχόμενο. Δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει την αντιδυτική συμπεριφορά που έχει επιδείξει ο Τούρκος πρόεδρος από την ημέρα της έναρξης του πολέμου στη Γάζα, ωστόσο εκτιμούν ότι δεν θα θελήσει να ανοίξει ένα νέο μέτωπο με την Ελλάδα. Σε κάθε περίπτωση, όμως, αν ο Έλληνας πρωθυπουργός προκληθεί θα δώσει τις ανάλογες απαντήσεις, όπως σημειώνουν συνεργάτες του. Ούτως ή άλλως, οι διαφωνίες μεταξύ των δύο χωρών παραμένουν, αλλά ο στόχος είναι «οι διαφωνίες να μην παράγουν διμερείς κρίσεις», όπως λένε στην κυβέρνηση, και γι' αυτό χαρακτηρίζουν πολύ σημαντικό το ότι έχουν αποκατασταθεί οι δίαυλοι επικοινωνίας και οι δύο πλευρές κάθονται στο τραπέζι των συζητήσεων.
Ποιοι θα συμμετάσχουν στις συσκέψεις
Στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας θα συμμετάσχουν έντεκα υπουργοί από την ελληνική πλευρά και οκτώ από την τουρκική, με τις αντίστοιχες αρμοδιότητες. Από την ελληνική κυβέρνηση θα καθίσουν στο τραπέζι ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας, ο υπουργός Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Γιάννης Οικονόμου, ο υπουργός Μετανάστευσης Δημήτρης Καιρίδης, ο υπουργός Ναυτιλίας Χρήστος Στυλιανίδης, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, η υπουργός Τουρισμού Όλγα Κεφαλογιάννη, ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης, η υφυπουργός Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου και ο υφυπουργός Εξωτερικών με αρμοδιότητα την Οικονομική Διπλωματία και την Εξωστρέφεια Κώστας Φρακογιάννης.
Το πρόγραμμα ξεκινά το πρωί της Πέμπτης, με τη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν στο Μέγαρο Μαξίμου παρουσία των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας Γιώργου Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν και των διπλωματικών συμβούλων των δύο ηγετών Άννας Μαρίας Μπούρα και Τσαγατάι Κιλίτς. Την ίδια ώρα, οι υπουργοί των δύο χωρών θα έχουν διμερείς συναντήσεις στο υπουργείο Εξωτερικών και σε άλλα υπουργεία. Στη συνέχεια, θα συνεδριάσει η Ολομέλεια του ΑΣΣ υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τη μορφή γεύματος εργασίας στο Μέγαρο Μαξίμου.