Από τη φωτογραφία στο αεροπλάνο μέχρι την κυκλοφορία της «Ιθάκης», ο Αλέξης Τσίπρας διένυσε μια πορεία δέκα βημάτων που συνθέτουν το παζλ του προσωπικού του rebranding.
Κι ενώ οι δημόσιες παρεμβάσεις, οι διεθνείς εμφανίσεις, η συγγραφή του βιβλίου και η ίδρυση του Ινστιτούτου χαρτογραφούν το νέο του προφίλ, το πραγματικό ερώτημα παραμένει: στην παρουσίαση του βιβλίου, θα ανοίξει τα χαρτιά του, ανακοινώνοντας το νέο κόμμα ή θα τα κρατήσει κλειστά;
Η φωτογραφία μέσα στο αεροπλάνο
Όλα ξεκίνησαν μ’ ένα στιγμιότυπο που τότε φαινόταν τυχαίο: μια φωτογραφία μέσα σε αεροπλάνο, τραβηγμένη στα τέλη Μαρτίου του 2024. Ο Αλέξης Τσίπρας, καθισμένος στο διάδρομο του αεροσκάφους, διαβάζει προσεκτικά μια πολυσέλιδη προσφορά μεγάλης γαλλικής εταιρείας επικοινωνίας. Σύμφωνα με τις πληροφορίες της εποχής, επρόκειτο για πρόταση στρατηγικού rebranding, με πλήρη σχεδιασμό για την ανασύνταξη της δημόσιας εικόνας του.
Εκείνη τη στιγμή, η φωτογραφία προκάλεσε απλώς αμηχανία και ψίθυρους. Σήμερα όμως λειτουργεί ως αφετηρία μιας πορείας που ακολούθησε με συνέπεια: μια διαδικασία επανατοποθέτησης, μεθοδική και σε κάποια σημεία θορυβώδη.
Το συνέδριο που αποτέλεσε το πρώτο «συμβολικό» κεφάλαιο του rebranding
Η σύνδεση με όσα ακολούθησαν αποδείχθηκε καθοριστική. Λίγο νωρίτερα, στις αρχές Μαρτίου του 2024, ο Τσίπρας είχε εμφανιστεί στο συνέδριο «Μεταπολίτευση: 50 Χρόνια μετά», σε συζήτηση με τη δημοσιογράφο Ξένια Κουναλάκη. Εκεί, με έναν τόνο αναστοχαστικό, αναφέρθηκε σε λάθη της διακυβέρνησής του, μιλώντας ανοιχτά για «ατυχείς χειρισμούς» τόσο στη Novartis όσο και στο ζήτημα των τηλεοπτικών αδειών.
Αν διαβαστούν σήμερα τα σχόλιά του, μοιάζουν σχεδόν προφητικά ως προς τις διαθέσεις του για rebranding. Δεν ήταν απλώς μια αυτοκριτική καταγραφή. Ήταν μια σαφής προσπάθεια επαναδιατύπωσης του ρόλου του στην πολιτική σκηνή – μια πρώτη, διακριτική ένδειξη ότι το παρελθόν δεν θα έμενε άθικτο αλλά θα αποτελούσε υλικό για μια νέα αφήγηση.
Το συνέδριο, έτσι, καταλήγει να αποτελεί το πρώτο «συμβολικό» κεφάλαιο του rebranding που είχε αρχίσει ήδη να σχεδιάζεται, με τη σκηνή στο αεροπλάνο να αποκαλύπτει το παρασκήνιό του.
Η ίδρυση του Ινστιτούτου Αλέξη Τσίπρα
Το καλοκαίρι του 2024, η διαδικασία αποκτά θεσμικό περίβλημα με την ίδρυση του Ινστιτούτου Αλέξη Τσίπρα. Το νέο σχήμα παρουσιάζεται ως χώρος παραγωγής ιδεών και στρατηγικής σκέψης, αλλά σταδιακά γίνεται σαφές ότι λειτουργεί και ως οργανωτική βάση της επόμενης ημέρας του πρώην πρωθυπουργού. Το Ινστιτούτο συνδέει στελέχη, επιστήμονες και ειδικούς, δημιουργώντας ένα περιβάλλον που υποστηρίζει, αναλύει και εμπλουτίζει την πολιτική του παρέμβαση.
Για πολλούς, ήταν το δεύτερο μεγάλο βήμα στην πορεία επανατοποθέτησής του: το rebranding αποκτούσε πλέον δομή, υποδομή και ανθρώπινο κεφάλαιο.
Ο Τσίπρας ξεκινά διαλέξεις και σεμινάρια στο Χάρβαρντ
Από τις αρχές του Φεβρουαρίου 2025, ο Τσίπρας κάνει το επόμενο άνοιγμα. Αναλαμβάνει ρόλο Policy Fellow στο Harvard, συμμετέχοντας σε συζητήσεις και διαλέξεις για το μέλλον της Ευρώπης, τη δημοκρατία και την κοινωνική ανισότητα. Οι παρεμβάσεις του έχουν διεθνοπολιτικό χαρακτήρα και εντάσσονται σε μια στρατηγική ανάκτησης κύρους και ρόλου στη δημόσια συζήτηση πέρα από τα ελληνικά σύνορα.
Εκεί, η γλώσσα που χρησιμοποιεί απομακρύνεται από τις κομματικές εντάσεις και προσεγγίζει περισσότερο το λεξιλόγιο των think tanks και των ακαδημαϊκών φόρουμ – στοιχείο που ταιριάζει απόλυτα στο νέο αφήγημα του rebranding.
Η συνέντευξη στη Le Monde
Η διαδικασία συνεχίζεται τον Αύγουστο του 2025 με τη συνέντευξη στη Le Monde. Για πρώτη φορά αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο επιστροφής στην ενεργό πολιτική, χωρίς όμως να κάνει άμεση δήλωση. « Μου λείπει η ενεργός πολιτική» ήταν η ακριβής τους φράση , ενώ ταυτόχρονα στην ίδια συνέντευξη αναφέρεται πρώτη φορά στη λέξη Ιθάκη , προϊδεάζοντας τότε , χωρίς να το γνωρίζουμε , τον τίτλο του βιβλίου που θα ακολουθούσε.
Η προσεκτική διατύπωσή του, που συνδέει την προσωπική του εμπειρία με τις προκλήσεις της σύγχρονης ευρωπαϊκής αριστεράς, ερμηνεύεται ως το πρώτο επικοινωνιακό σήμα ενός σχεδίου που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Η συνέντευξη αυτή εντάσσεται πλήρως στη λογική ενός διεθνώς προσανατολισμένου rebranding.
Η επίσκεψη στη Σορβόνη
Και ανάμεσα σε όλα, εισέρχεται δυνατά και η επίσκεψή του στη Σορβόνη. Στις 3 Οκτωβρίου 2025, ο Τσίπρας βρέθηκε στο εμβληματικό πανεπιστήμιο Paris 1 Panthéon-Sorbonne, στο πλαίσιο εκδήλωσης για την Ευρώπη και το μέλλον της, όπου μίλησε για την ανάγκη αλλαγής πολιτικής και ηγεσίας στην ήπειρο, προτείνοντας ένα όραμα πιο δημοκρατικό, πιο συμμετοχικό και κοινωνικά πιο ισορροπημένο. Με τη Σορβόνη προστίθεται ένα ακόμη —το δέκατο— βήμα στη διαδρομή rebranding: μια διεθνής δήλωση παρουσίας που εδραιώνει την προσπάθεια επανατοποθέτησής του.
Η παραίτηση από βουλευτής
Το φθινόπωρο του 2025, η παραίτησή του από το βουλευτικό αξίωμα λειτουργεί ως το πιο ηχηρό μέχρι τότε βήμα. Τυπικά, αποδίδεται στην ανάγκη να επιστρέψει στην κοινωνία, απαλλαγμένος από την θεσμική θέση. Πολιτικά, όμως, ερμηνεύεται ως κίνηση που του επιτρέπει να κινηθεί αυτόνομα από τις εξελίξεις εντός ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς να δεσμεύεται από τη θεσμική του ιδιότητα και χωρίς να κινδυνεύει να τρωθεί το προφίλ του από την φθορά του κόμματος του ο ίδιος ίδρυσε και τώρα καταρρέει.
Για τους αναλυτές, η παραίτηση αυτή ήταν ίσως η πιο ξεκάθαρη ένδειξη ότι ο κύκλος του rebranding βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο.
Η συνέντευξη στην «Εφημερίδα των Συντακτών»
Λίγο αργότερα, στα μέσα Οκτωβρίου του 2025, η συνέντευξή του στην Εφημερίδα των Συντακτών λειτουργεί ως «γέφυρα» μεταξύ της αποχώρησης και της πιθανής επιστροφής. Μιλά για την ανάγκη μιας νέας προοδευτικής κατεύθυνσης, για θεσμική ανανέωση και για τα όρια της σημερινής αντιπολίτευσης. Ο τόνος είναι σταθερά μετρημένος και αινιγματικός , παίρνοντας μεγαλύτερες αποστάσεις από την Αριστερά και δίνοντας το σήμα της στροφής προς το Κέντρο.
Πολιτικά, η συνέντευξη μοιάζει σαν να θέτει το θεωρητικό πλαίσιο ενός νέου πολιτικού χώρου – χωρίς όμως να το ονομάζει.
Η «Ιθάκη» του Τσίπρα
Η τελευταία κίνηση αυτής της διαδρομής έρχεται στα τέλη Νοεμβρίου του 2025, με την κυκλοφορία της «Ιθάκης». Στις σελίδες του βιβλίου, ο Τσίπρας αποτιμά τα χρόνια διακυβέρνησης και την περίοδο της κρίσης, ανοίγοντας ξανά κεφάλαια που για χρόνια συζητήθηκαν χωρίς τη δική του πλήρη εκδοχή. Το βιβλίο λειτουργεί παράλληλα ως απολογισμός και ως δομικό στοιχείο του νέου αφηγήματός του, καθώς φροντίζει να κόψει όλες τις γέφυρες με το παρελθόν μέσα από την κριτική που ασκεί στη μεγάλη πλειοψηφία των παλαιών συνεργατών του. Το βιβλίο επικρίθηκε και από τους παλιούς αλλά και τους νέους εχθρούς του. Πολλοί το χαρακτήρισαν υποκριτικό, άλλοι πως επιχειρεί να αναθεωρήσει την ιστορία της κρίσης όπως την ξέραμε και άλλοι τον επέκριναν για ατολμία. Ωστόσο , το πολύ πετυχημένο μάρκετινγκ της «Ιθάκης» τον βάζει ξανά στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης με έμφαση.
Η προγραμματισμένη παρουσίαση του βιβλίου αύριο Τέταρτη 3 Δεκεμβρίου θεωρείται από πολλούς το «συμβολικό κλείσιμο» μιας πορείας που ξεκίνησε στην καμπίνα ενός αεροπλάνου σχεδόν δύο χρόνια πριν. Πλέον, το ερώτημα δεν είναι μόνο αν ο Τσίπρας επιστρέφει, αλλά και με ποιο σχήμα, σε ποιο πλαίσιο και με ποιους όρους.
Αν κάτι φαίνεται από τη συνολική εικόνα, είναι ότι οι σταθμοί αυτών των δύο ετών –η φωτογραφία στο αεροπλάνο, το συνέδριο, το Ινστιτούτο, το Harvard, η Le Monde, η Σορβόνη, η παραίτηση, η Εφ.Συν., η «Ιθάκη» και τέλος η αυριανή παρουσίαση στο θέατρο Παλλάς- δεν είναι αποσπασματικές κινήσεις.
Συνθέτουν ένα ενιαίο παζλ rebranding, προσεκτικά κλιμακωμένο και βαθμιαία εκπεφρασμένο.
Τι να περιμένουμε από την παρουσίαση του βιβλίου του Αλέξη Τσίπρα
Συνεπώς, η παρουσίαση του βιβλίου την Τετάρτη θεωρείται κρίσιμη, αλλά το πραγματικό ερώτημα παραμένει αναπάντητο: εκεί θα ανοίξει ο Αλέξης Τσίπρας τα χαρτιά του ή θα τα κρατήσει κλειστά;
Πάντως σύμφωνα με πληροφορίες η ομιλία του πρώην πρωθυπουργού κατά τη διάρκεια της παρουσίασης δεν θα έχει αναφορές στο παρελθόν αλλά στο παρόν και το μέλλον. Αναμένεται να προχωρήσει σε σκληρή κριτική των σημερινών επιλογών της κυβέρνησης, ενώ πιθανότατα δεν πρόκειται να ανακοινώσει την ίδρυση νέου πολιτικού φορέα αλλά ωστόσο πιθανά να αφήσει κάποια υπόνοια σχετικά με τις μελλοντικές του κινήσεις…
Το αν αυτή η διαδικασία θα οδηγήσει σε νέο κόμμα ή σε διαφορετική μορφή πολιτικής παρουσίας, μένει να φανεί. Εάν είναι έτοιμος να επανεμφανιστεί απαλλαγμένος από τα βάρη του παρελθόντος, εάν η αυτοκριτική που έκανε και εάν είναι πολιτική περσόνα Τσίπρας είναι αρκετή για να πείσει τους επικριτές του μένει επίσης να φανεί.
Το βέβαιο είναι ότι η διαδρομή από το αεροπλάνο μέχρι την «Ιθάκη» καθόρισε ήδη τη δημόσια συζήτηση για τον Αλέξη Τσίπρα, ανεξάρτητα από το τελικό του βήμα.